Инфоурок Музыка Другие методич. материалыМузыка "Оқыту әдістемесі 3 сынып оқушыларына арналған

Музыка "Оқыту әдістемесі 3 сынып оқушыларына арналған

Скачать материал

Ш. Құлманова, Б. Сүлейменова

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МУЗЫКА

ОҚЫТУ ƏДІСТЕМЕСІ

Жалпы білім беретін мектептің 3-сынып мұғалімдеріне арналған

 

 

Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігі ұсынған

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

1

 
Алматы «Атамұра» 2018

 



ƏОЖ 373

КБЖ 74.268.53

Қ 74

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Құлманова Ш. жəне т. б.

Қ 74 Музыка: Оқыту əдістемесі. Жалпы білім беретін мектептің 3-сынып мұғалімдеріне арналған /Құлманова Ш., Сүлейменова Б. – Алматы: Атамұра, 2018. – 160 бет.

 

 

ISBN 978-601-331-124-1

 

 

 

 

ƏОЖ 373

КБЖ 74.268.53

 

 

 

 

 

 

© Құлманова Ш., Сүлейменова Б., 2018

2

 
ISBN 978-601-331-124-1                                          © «Атамұра», 2018



АЛҒЫ СӨЗ

 

Үшінші сынып «Музыка» пəнінің оқыту əдістемесі жалпы білім беретін мектептің мұғалімдеріне арналған. Ол «Музыка» пəнінің үлгілік оқу бағдарламасына, оқулықтың мазмұнына, нота хрестоматия мен фонохрестоматияға  сəйкестендіріліп жасалынған.

«Музыка» пəніне арналған оқыту əдістемесі «Назарбаев зияткерлік мектеп» базасындағы білім беру бағдарламалар орталығының талаптары бойынша ұзақмерзімді (6- қосымша), ортамерзімді (бекітілмеген) жоспарлар негізінде құрастырылып, қысқамерзімді жоспар түрінде берілген.

Əдістеменің мақсаты – мұғалімдерге оқулық мазмұнымен жұмыс жасау, оқушылардың білім, білік, дағдыларын қалыптастыру, оқытудың дидактикалық жəне интербелсенді əдіс- тəсілдерін, ғаламтор желісіндегі материалдарды тиімді пайдалану жолдарын көрсету.

Осы   мақсатта    бастауыш    білім    беру   деңгейінің   1–4-сыныптарына   арналған

«Музыка» пəні бойынша үлгілік оқу бағдарламасында (ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің 2016 жылы 8 сəуірде № 266 бұйрығы бойынша бекіткен 10-қосымша, ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің 2013 жылы 3 сəуірдегі №115 бұйрығы бойынша бекіткен 184-қосымша) берілген базалық мазмұнына сүйендік. «Музыка» пəні бойынша оқыту əдістемесінің қысқамерзімді жоспарында мына бөлімдер негізінде білім беру талаптары қарастырылған:

«Музыка тыңдау, талдау жəне орындау».

Музыкалық сауаттылық. Ұғымдар: музыкалық лад, музыкалық форма, интонация, музыкалық штрихтар, музыкалық өлшемдер (2/4, 3/4), метр; үлес, əлсіз үлес, екпінді үлес; ансамбль, оркестр; айтыс, терме; халық билері, бал билері, заманауи билер; лирикалық музыка, батырлық музыка; балет, опера, речетатив (тақпақты саз); концерт.

Музыканы тыңдау жəне талқылау. Музыкалық шығармаларды тыңдау жəне талдау: сипаты (көңілді, мұңды, ойнақы, нəзік), мазмұны, жанр, музыкалық көркем құралдары (əуен, екпін, динамика, регистр, ырғақ, музыкалық лад, форма, интонация, штрихтар, музыкалық өлшем), көркем образ. Музыкалық шығарманы əуен, интонация арқылы анықтау.

Музыкалық жанрлар: əн, марш, би, айтыс, терме, опера, балет, симфония. Дəстүрлі музыка орындаушылар: ақын, термеші, сал, сері. Негізгі музыкалық интонациялар. Музыкалық формалар: шумақты, шумақты-қайырмалы, бір бөлімді, екі бөлімді; музыкалық штрихтар, музыкалық өлшем. Ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестрлердің музыкалық аспаптар топтары. Орындаушылардың  саны  бойынша ансамбль түрлері.

Аспаптарда ойнау жəне əн айту. Əнді дирижерлік қимылдардың көмегімен орындау. Əн айту ережелерінің көмегімен түрлі сипаттағы əндерді көркем образдарын көрсете отырып орындау. Қарапайым əуендерді нота арқылы орындау. Ұрмалы аспаптарда (балаларға арналған ұлттық аспаптар) ойнау арқылы дағдыларын көрсету, музыкалық штрихтарды аспапта орындау барысында қолдану.

«Музыкалық-шығармашылық жұмыстар жасау».

Қарапайым музыкалық шығармаларды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркем құралдарды қолдану: нота ұзақтықтары, паузалар, екпін, ырғақ.

«Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету жəне бағалау».

Меңгерілген музыкалық білімдері мен дағдыларын шығармашылық жұмыстар арқылы көрсету. Өзінің жəне басқалардың шығармашылық жұмыстарын бағалау.

Жаңартылған мазмұндағы білім бағдарламалары аясындағы «Музыка» пəнінің оқыту ерекшелігі – мұндағы дəстүрлі берілетін (музыка тыңдау, орындаушылық əрекет, музыка сауаты) іс-əрекеттер түрлерімен қатар міндетті түрде шығармашылық жұмыстарды жасау көрсету, бағалау жүреді. Бұл ерекшелік авторларға заманауи педагогикалық əдістер  ішінен Б. Блум таксономиясының педагогикалық мақсаттары сабақтарды ұйымдастыруда өте қолайлы нəтиже беретінін көрсетті. Оқулықтағы жəне оқыту əдістемесіндегі тапсырмалар  да  осы  «білу,  түсіну,  қолдану,  талдау,  жинақтау,  бағалау»  сияқты  алты


қағиданы негізге алады. Оқушыларды белсендіру, дамыту жəне тақырыптарды терең меңгерту мақсатында көптеген ойындар берілген. Сабақ тапсырмалары ұжымдық, топтық, жұптық, өзіндік  шығармашылық түрінде орындалуға бағытталған.

Əрине, сабақ жоспары жалпы қағидалы, қатып қалған догма емес. Сабақтың жанды сабақ болып өрбуі мұғалімге байланысты. Сондықтан мұғалім сабақ талаптарына, құрылымына, мазмұнына қарай жаңа əдіс-тəсілдерді, мысалы, «Миға шабуыл», «Шаттық шеңбері», «Қар кесегі», «Джигсо» əдісі», «INSERT» əдісі, «Галереяны шарлау» жəне т.б. қолдануға ерікті.

Үшінші сыныптарға арналған оқу-əдістемелік кешен оқу бағдарламасында қарастырылған мазмұнға сүйенеді. Оқу-əдістемелік кешен құрамы мыналардан тұрады:

  оқулық;

  нота хрестоматиясы (мұғалім үшін);

  фонохрестоматия (мұғалім, оқушы, ата-аналар үшін);

  музыка сабақтарына арналған оқыту əдістемесі (мұғалім үшін).

Берілген оқу жоспарының нормативтік талаптарына сəйкес үшінші сынып оқулығының мазмұны 34 сағатқа бағдарланған. Оқулық мазмұны басқа барлық пəндерде де меңгерілетін келесі сегіз басты тақырыптар бойынша құрылған: Жанды табиғат. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. Уақыт. Сəулет өнері. Өнер. Атақты тұлғалар. Су – тіршілік көзі. Демалыс мəдениеті/Мерекелер.

«Музыка» сабағының сапалы өтуін қамтамасыз етуде нота хрестоматиясы оқулықтағы, фонохрестоматиядағы шығармалар тізімін толықтай қамтиды. Нота хрестоматиясы қазақтың халық музыкасы, классикалық музыка, шет ел жəне қазіргі заман Қазақстан композиторларының шығармаларынан тұрады. Сонымен қатар біз жас талантты композиторларға, оқулық мазмұнына лайықты арнайы жаңа əндер мен музыкалық шығармаларды жаздырып, нота хрестоматиясы мен фонохрестоматияға енгіздік.

Қазіргі кезеңде фонохрестоматияны «Музыка» сабағында пайдалану қажеттілігі өте зор. Ол оқушылардың музыка оқулығының мазмұнын толық игеруін қамтамасыз етеді жəне дидактикалық материал ретінде «Музыка» мұғалімдеріне, əсіресе ауылдық жерлерде көп көмек береді.

Үшінші сынып фонохрестоматиясы – аудио-бейне түрінде жасалынған. Онда əр сабақта өтілетін музыкалық репертуар, соның ішінде жаңа музыкалық шығармалар, əндер мен күйлер, ғаламтор желісіндегі қажетті материалдар ұсынылды. Үйретілетін əндер фонохрестоматияда «фонограмма-плюс» жəне «фонограмма-минус» түрінде берілген.

Оқулықтың мазмұны балалардың денсаулығын сақтау ережелерін ескере отырып, жалпы жəне музыкалық қабілеттерін дамытуға, сонымен қатар олардың бойында адамгершілік сезімдерді, қоршаған ортаға жəне адамдарға деген сүйіспеншілікті, отансүй- гіштікті тəрбиелеуді көздейді.

Жоғарыда айтылғандардың бəрі үшінші сыныптың музыка сабағының құрылымын да айқындады. Олар: музыканы тыңдау, əндерді орындау, музыкалық сауатын ашу, əртүрлі шығармашылық тапсырмалар. Сондай-ақ қазақтың музыкалық қарапайым ұрмалы аспаптарда таныс əндерді сүйемелдеп ойнай білуі көзделген.

Мұғалім оқыту-тəрбиелік міндеттерді білім алушыларға жеткізу үшін бірінші сабақтан бастап мына шараларды қолдануды қажет етеді:

  əндерді əдемі дауыспен, айғайлатпай (пиано, меццо-пиано дыбыс күштермен), əндетіп көркемдеп айтқызу;

  музыканы басынан аяғына дейін зейін қойып, түсініп тыңдау;

  сұрақты дұрыс қоя білу жəне сұраққа дұрыс жауап бере білу.

Онда ол сыныптағы тəртіпті сақтауды ғана емес, сонымен қатар алдағы болатын сабақтарда да оқу жоспарындағы материалдарды сапалы меңгеруді де толық қамтамасыз етеді.

Мұғалім сабақ үстіндегі ахуалдың əрқашан көңілді, ізгі ниетті жəне шығарма- шылық                сипатта   болуын   мұқият   ойластырып,   қамтамасыз   етіп    отыруға   тиіс.    Ол


балалардың жұмысқа деген құштарлығын дер кезінде арттыра білуі қажет, анда-санда көңілді əзіл айтып, қимылды жаттығулар жасатып, жағдайды оңтайландыра түсуге, ал өзін аспай-саспай əрі жігерлі ұстауы тиіс, əрбір сабақ қызықты өтуі керек. Өйткені мұның өзі оқушылардың келесі сабақтарға деген ынта-жігері мен қызығушылығын тудырады,  оларды сабаққа жеткенше асықтыратын болады.

«Музыка» пəні бойынша оқыту əдістемесі бірнеше сабақтың мазмұнын біріктіретін тақырыптар бойынша жасалынды. Сонымен қатар мұғалімдерге көмек ретінде күнтізбелік үлгі жоспар ұсынылған.

Бастауыштағы білім мазмұнын жаңартуға байланысты біздің тарапымыздан үшінші сыныпқа дайындалған «Музыка» оқу-əдістемелік кешені ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің талаптары бойынша жасалған.

 

Оқыту əдістемесінде (қысқамерзімді жоспар) мынадай қысқартулар қолданылды:

 


Ұ – ұжымдық жұмыс (сынып);

Т – топтық жұмыс; Ж – жұптық жұмыс; Ө – өзіндік жұмыс;

ОТ – оқушы тəжірибесі;


МК – мұғалімнің көрсетуі;

Қ – қалыптастырушы (формативті) бағалауды қолдайды;

М – мұғалім;

О – оқушы (оқушылар).


Ұзақмерзімді жоспар

 

3-сынып

 

 

Ортақ тақырыптар

Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімдері

Оқыту мақсаты жүйесінің бөлімшелері

 

Оқыту мақсаттары

1-тоқсан

1. Жанды табиғат

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1  – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2  – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау;

3.1.2.3   – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.1 – музыкалық көркемдеуіш құралдарды анықтау жəне оларды орындауда қолдану;

3.1.3.3 – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5 – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар жасау

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну

2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1   – тыңдалған əнге жəне басқа музыкалық шығармаларға байланысты өз идеясын ұсыну жəне сахналау;

3.1.1.2   – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.3 – музыкалық штрихтарды


 

 

 

қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.1 – музыкалық көркемдеуіш құралдарды анықтау жəне оларды орындауда қолдану;

3.1.3.3   – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар құру

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну

Музыкалық- шығармашы- лық жұмысты көрсету жəне бағалау

3.1 Музыканы көрсету жəне бағалау

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу

2-тоқсан

3. Уақыт

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтау жəне салыстыру

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.3 – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.2 – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар жасау

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.1   – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.2.1.2   – қарапайым музыкалық- шығармашылық жұмыстарды жасау жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану


4. Сəулет өнері

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуші құралдарын анықтау жəне салыстыру

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау;

 

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.2   – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.3   – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар жасау

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық- шығармашылық жұмыстарды жасау жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуші құралдарды қолдану

Музыкалық- шығармашы- лық жұмысты көрсету жəне бағалау

3.1 Музыканы көрсету жəне бағалау

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу

3-тоқсан

5. Өнер

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау;

3.1.2.3   – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.2   – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.3   – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен


 

 

 

стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5 – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар жасау

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.1   – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.2.1.2   – қарапайым музыкалық- шығармашылық жұмыстарды жасау жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану

6. Атақты тұлғалар

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1  – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2  – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау;

3.1.2.3   – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.1 – музыкалық көркемдеуіш құралдарды анықтау жəне оларды орындауда қолдану;

3.1.3.3   – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5   – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату;

3.1.3.6   – нотамен қарапайым əуендер орындау

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар жасау

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық- шығармашылық жұмыстарды жасау жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану

Музыкалық- шығармашы- лық жұмысты

3.1 Музыканы көрсету жəне бағалау

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмы- сын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу


 

көрсету жəне бағалау

 

 

4-тоқсан

7. Су –

тіршілік көзі

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1  – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2  – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау

 

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.1 – музыкалық көркемдеуіш құралдарды анықтау жəне оларды орындауда қолдану;

3.1.3.3   – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату

Музыкалық- шығармашы- лық жұмыстар құру

2.1 Музыкалық шығармашылық

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық- шығармашылық жұмыстарды жасау жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану

8. Демалыс мəдениеті. Мерекелер

Музыканы тыңдау, талдау жəне орындау

1.1 Музыканы тыңдау жəне талдау

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

1.2 Музыкалық- орындаушылық іс- əрекет

3.1.2.1   – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.2.2   – əнді негізгі дирижерлік қимылдар көмегімен орындау;

3.1.2.3   – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету

 

1.3 Музыкалық сауаттылық

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5   – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату;

3.1.3.6   – нотамен қарапайым əуендер орындау


 

Музыкалық-

2.1 Музыкалық

3.2.1.1 – музыкалық

шығармашы-

шығармашылық

шығармашылық жұмыстар жасау

лық жұмыстар

 

үшін өз идеясын ұсыну;

құру

 

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-

 

 

шығармашылық жұмыстарды

 

 

жасау жəне суырыпсалма жасау

 

 

үшін музыкалық көркемдеуіш

 

 

құралдарды қолдану

Музыкалық-

3.1 Музыканы

3.3.1.1 – өз шығармашылық

шығармашы-

көрсету жəне

жұмысын көрсету, өзінің жəне

лық жұмысты

бағалау

өзгелердің жұмыстарын бағалай

көрсету жəне

 

білу

бағалау

 

 


КҮНТІЗБЕЛІК-ТАҚЫРЫПТЫҚ ҮЛГІ ЖОСПАР

 

Тақырыптар

Сағат саны

І ТОҚСАН

9

1-бөлім: Жанды табиғат

 

1

Табиғат жəне музыка

1

2

Музыкадағы жанды табиғат көріністері

1

3

Музыкадағы жанды табиғат көріністері (жалғасы)

1

4

Табиғатты аялайық!

1

2-бөлім: Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

 

5

Музыкадағы көңіл күй

1

6

Музыкадағы көңіл күй (мұңды)

1

7

Терме – нақыл, өсиет

1

8

Айтыс – сөз сайысы

1

9

Жақсылық жасай білейік

1

ІІ ТОҚСАН

7

3-бөлім: Уақыт

 

10

Музыка жəне уақыт

1

11

Музыка уақыт толқынында

1

12

Көнеден жеткен жетіген

1

13

Біздің оркестр

1

4-бөлім: Сəулет өнері

 

14

Музыка жəне сəулет

1

15

Музыка жəне сəулет (жалғасы)

1

16

Əлемдегі театрлар

1

ІІІ ТОҚСАН

10

5-бөлім: Өнер

 

17

Музыка жəне поэзия

1

18

Музыка бейнелейді

1

19

Музыка жəне мүсін

1

20

Музыка жəне форма

1

21

Музыка жəне қозғалыс

1

6-бөлім: Атақты тұлғалар

 

22

Ұлы Дала сал-серілері (Біржан сал)

1

23

Ұлы Дала сал-серілері (Ақан сері)

1

24

Жалынды ақын-күйшілер

1

25

Қазақ оркестрін тұңғыш ұйымдастырушы – Ахмет Жұбанов

1

26

Музыкалық калейдоскоп

1

ІV ТОҚСАН

8

7-бөлім: Су – тіршілік көзі

 

27

Су əуені

1

28

Өзеннің көркем нақыштары

1

29

Айдынды шалқар Аралым!

1

30

Су – ырыстың көзі

1

8-бөлім: Демалыс мəдениеті. Мерекелер

 

31

Мерекелік қуаныш

1

32

Көңілді адымдайық

1

33

Мерекелі мамыр

1

34

Балалар мерекесі

1

 

Барлығы:

34


ҚЫСҚАМЕРЗІМДІ ЖОСПАР

№1 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі

1-бөлім: Жанды табиғат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Табиғат жəне музыка

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1   – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2   – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.3 – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5 – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысын жалпы біледі;

     табиғат, жанды/жансыз табиғат жəне олардың бір-бірімен жалпы байланысы туралы біледі;

     музыкалық шығармалар орындалғанда қазақ халық аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

    «Қазақ жері» шығармасын «Тұран» этнофольклорлық ансамблінің орындауында  тыңдайды  (өлеңін  жазған:  А.  Асылбек,  əнін  жазған: Ə. Бүшікова), əнін үйренеді;

  табиғат бейнесін сипаттайтын əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын жалпы бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

         табиғат,    жанды/жансыз     табиғат     жəне     олардың    бір-бірімен байланысы туралы біледі;

     музыкалық шығармалар орындалғанда қазақ халық аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

    «Қазақ жері» шығармасын «Тұран» этнофольклорлық ансамблінің орындауында тыңдайды;

         «Кемпірқосақ»    (өлеңін     жазған:    А.    Асылбек,    əнін    жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді;

  табиғат бейнесін сипаттайтын əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

   табиғат, жанды/жансыз табиғат жəне олардың бір-бірімен байланысы туралы біледі жəне түсінік береді;

    музыкалық шығармалар орындалғанда, қазақ халық аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады жəне түсінік береді;


 

    «Қазақ жері» шығармасын «Тұран» этнофольклорлық ансамблінің орындауында тыңдайды;

         «Кемпірқосақ»    (өлеңін    жазған:    А.    Асылбек,    əнін    жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді;

  табиғат бейнесін сипаттайтын əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

·      музыка мен табиғаттың байланысын жалпы біледі;

·      табиғат,     жанды/жансыз     табиғат     жəне     олардың     бір-бірімен байланысы туралы біледі;

·      музыкалық   шығармаларды    орындағанда   қазақ    халық   аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстыра алады;

·      «Қазақ жері» шығармасын «Тұран» этнофольклорлық ансамблінің орындауында тыңдайды;

·      «Кемпірқосақ»     (өлеңін     жазған:     А.     Асылбек,     əнін     жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді;

·      табиғат бейнесін сипаттайтын əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

·      өз жұмысын таныстырады;

·      өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық   əуені   мен   классикалық   əуендерді   тыңдауға дағдыландыру,

мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау. Талдау.

 

М. Сабақ басында оқулықта берілген мəтінінді бір оқушыға оқытып, қалған оқушылардан қысқаша түсінік алады.

«Табиғат біздің – алтын бесігіміз. Орманның сиқырлы сыбдырын, бұлақтың нəзік сылдырын, құстардың сайрағанын біз қашан да сүйсініп тыңдай- мыз. Ал таулардың асқақ шыңдарына, даланың дарқандығына, өзен-көлдің айнадай айдынына  сүйсіне қараймыз. Осындай ғажап көріністер композитор, музыкант, ақын, суретшілерге қалай əсер етеді? Сен қалай ойлайсың?»

О. Ғаламтор желісінен немесе бейнетаспада берілген көріністерді көреді.

Оқулықта берілген  келесі сұрақтарға  жауап береді:

«Табиғат» дегеніміз не?

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

Коста-Рика – Восхитительная флора и фауна! https://www.youtube

.com/watch?v=4yiT G6Ki9rO


 

   Жанды табиғатқа не жатады? Жансыз табиғатқа не жатады?

      Бірінші сыныпта «Дүниетану» сабағында өткен ақпараттарды естеріне түсіріп, өздерінің түсінігін айтып береді.

 

Сабақтың ортасы

Бұл тапсырманың мақсаты – оқушылар жанды жəне жансыз табиғаттың айырмашылығын тауып, өз түсініктерін айтып беру.

 

(МК,Т) 2-тапсырма. Зерттеу. Талдау.

 

М.    Оқушыларды       оқулықтағы    «Табиғат əуені»

сөзжұмбақ ойынының шартымен таныстырады.

 

Шарты. Оқушылар сөзжұмбақта «табиғат» сөзін құрастыратын «жанды табиғатқа» қатысты сөздерді алады.    Ал    «жансыз    табиғатқа»    қатысты сөздер

«əуені» деген сөзді құрайды. Ұсынылған сөздерден керектілерді тауып, сөзжұмбақты сыныппен бірге шешеді. Таңдаған сөздеріне өз түсініктерін айтып беруді талап етеді.

 

Оқулық. «Табиғат əуені» сөзжұмбағы. Жауаптары:

Жанды табиғат: құстар, жемістер, мал, жан- жануарлар, балық, ағаш, адам, көгөніс, бидай, тауық.

Жансыз табиғат: су, ауа, теңіз, тəулік, тас, түн, тау, күн, ай, құм, жел, бұлт.

 

М. Келесі тапсырмада балаларды ойын арқылы табиғат пен музыканың байланысын табуды  ұйғарады.

 

(МК,Т) 3-тапсырма. Зерттеу. Ақпарат іздеу. Ойын. Табиғат пен музыка (ойын)

Шарты. Мұғалім оқушыларды келесі атаулар бойынша үш топқа бөліп, ойын талабымен таныстырады: «Жанды табиғат өкілдері», «Жансыз табиғат өкілдері», «Музыканттар».

Бірінші топ: «Жансыз табиғат (мысалы: су, ауа, күн) жоғалып кетсе, адам баласы, жан-жануарлар, өсімдіктер өмір сүре ала ма?» деген сұраққа ақпарат іздейді жəне мысалдар келтіріп, жауаптарын дəлелдейді. Екінші топ жанды жəне жансыз табиғаттың байланысын, ақпарат пен мысалдар келтіріп көрсетеді. Үшінші – «Музыканттар» тобы табиғаттың композиторлар шығармашылығына беретін əсерін жəне музыка мен табиғаттың байланысына түсінік беруі тиіс.

Үш топтың орындайтын соңғы тапсырмасы – табиғат пен музыканың бір-бірімен байланысын мысалдар келтіріп, дəлелдеп түсіндіру.

 


 

 

М. Сабақтың осы бөлімін қорыту мақсатында музыка сауаттылыққа байланысты оқушылар назарын оқулықта берілген келесі түсініктерге аударады жəне бірге талқылайды.

 

Түсінік:

Табиғатқа қатысты: қоршаған орта, жан- жануарлар, өсімдіктер, жер, ауа, күн мен түн, ай мен жұлдыздар, су, өзендер мен көлдер, таулар мен дала, орман жəне адам. Ол жанды жəне жансыз табиғатқа бөлінеді.

Жанды жəне жансыз табиғат бір-бірімен тығыз байланысты. Себебі жан-жануарлар, өсімдіктер жəне адамның өзі күн, жылу, су, ауа болмаса, өмір сүре алмайды.

Табиғатқа қатысты емес: адамның қолымен жасалынған заттар (мысалы, музыкалық аспаптар, музыкалық шығармалар, əндер).

 

М.: Бұл тапсырмада оқушылардың алған білімдерін, берілген суреттер арқылы тəжірибе жүзінде түсінгендерін анықтайды. Қандай суреттер табиғат құбылыстарын, ал қандай суреттер адам қолымен жасалынғандығын көрсетуді талап етеді. Оқулықта берілген сұрақтар арқылы сабақ тақырыбына  қысқаша қорытынды жасайды.

 

Оқулық. Оқушылар суреттерді талдайды, сұрақтарға жауап береді.

Сұрақтар:

       Адам жасаған музыкалық аспаптар мен нота жазбаларын табиғи заттарға жатқызуға бола ма?

      Табиғат пен музыканың байланысын табиғатқа арналған əндер мен түрлі музыкалық шығармалар арқылы көруге бола ма?

    Музыкалық аспаптар табиғат құбылыстарын сала ала ма?

 

Төртінші тапсырманың мақсаты – шығарма үзіндісін тыңдау барысында аспаптардың  дауыстарын ажырату.

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Тыңдау. Талдау.

 

«Қазақ жері» («Тұран» этнофольклорлық ансамблінің орындауынан үзінді).

М. Оқушылардан бейнетаспаны тыңдап көріп, шығарманы   талдауды талап етеді.

Берілетін сұрақтар:

    Шығарма орындалғанда көз алдыңа нені елестет- тің?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ethno-folk ensemble "TURAN" Kazakh Land: https://www.youtube. com/watch?v=3dhVg L8Jvzo


 

– Қандай аспаптардың дыбысын естідің? Суреттерден тауып ал.

 

М. Оқулықта берілген суреттермен жұмыс жасау барысында оқушылар шығарманың мазмұнына жəне аспаптардың дыбыс бояуына көңіл бөліп, суреттерді талдап, мына сұрақтарға жауап беруді талап етеді:

            Аспаптар      табиғаттың      қандай      көріністерін бейнелейді? Түсінгенін айтып беру.

  Аспап дыбыстарының айырмашылығы неде?

  Аспап дыбысының шығуы немен байланысты?

      Екінші сыныпта өткен тембр (дыбыс бояуы), регистр туралы түсініктерді естеріне түсіруді ұйғарады.

 

М. Оқушылармен бірге тапсырмамен жұмыс жасау барысында түсініктерді айқындайды жəне үш тілде айтып беруді сұрайды.

Түсінік:

Регистр – музыкалық аспаптардың немесе əнші дауысының белгілі бір биіктікте орналасқан дыбыс диапазонының бөлігі: жоғары, ортанғы, төмен.

 

 

 

 

 

М. Бесінші тапсырмада əнді үйретер алдында немесе үйретіп болған соң, оқушыларға кемпірқосақ туралы бейнетаспа үзіндісін көрсетуге болады.

 

(МК,Ұ) 5-тапсырма. Əнді үйрену.

 

Үйрену,    орындау.    Кемпірқосақ    (Өлеңін    жазған: А. Асылбек, əнін жазған: Ə. Бүшікова)

 

М.    1.    Əннің   бірінші    шумағы    мен   қайырмасын оқушыларға əн үйрету талаптары бойынша үйретеді.

2.  Оны мəнерлеп, əдемі айтуды талап етеді.

3.   Əннің ырғағын шапалақпен ақырын сүйемелдеуді сұрайды.

4.  Əн туралы өз пікірін айтуды талап етеді.

 

М. Тапсырманы бекіту барысында оқушыларға

«Көңілді кемпірқосақ» суырыпсалма ойынына түсінік беріп топқа бөліп ойнатады. Ойынның шарты бойынша тақпақты құрастырған əуенімен қосып орындау.

 

(МК,Т) 6-тапсырма. Суырыпсалма.

Ойын. «Көңілді кемпірқосақ» (суырыпсалма ойыны)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Очень красивая

радуга. Very

beautiful rainbow:

https://www.youtube

.com/watch?v=szsui

ZYMzOE

 

 

 

 

 

 

 

«Кемпірқосақ».

Өлеңін жазған:

А. Асылбек.

Əнін жазған:

Ə. Бүшікова

тембр

(дыбыс бояу)

тембр

timbre

регистр

регистр

reqister

 

 


 

Шарты. Əр оқушы өз тобымен бірге тақпақтың əр жолына до, ми, соль ноталарын пайдаланып қарапайым бір жол əуен құрастырады.

Мазмұнына қарай көркемдеуіш құралдарды (екпін, ырғақ, дыбыс биіктігі, форте, пиано – динамикалық белгілерді) пайдаланады. Көтеріңкі көңіл күйде мəнерлеп, əдемі орындауды, шулы аспаптармен сүйемелдеуді талап ету керек.

 

М. Жетінші тапсырманы орындау кезінде оқушыларды топпен бірге жасаған ойынды келесі сұрақтар арқылы бағалауды сұрайды.

 

(МК,Ұ) 7-тапсырма. Бағалау.

 

1.         Ойынның шарты бойынша тақпақты құрастырған əуенімен  қосып орындау.

2.      Мына сұрақтарға жауап беру:

     Əуенді шығару барысында қандай қиындықтарға тап болдың?

  Өз таныстырылымыңды қалай жақсартар едің?

 

Сабақтың соңы

М. Сабақ аяғында оқушыларды өз-өздерін бағалауды шақырады.

(Ө) Бағалау. Рефлексия: Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды? Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде тыңдалған музыкаға сүйемелдеу жасау барысында, ырғақ үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ

Бұл    бөлімді    сабақ    туралы    өз    пікіріңізді    білдіру    үшін

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 


қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№2 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі

1-бөлім: Жанды табиғат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыкадағы жанды табиғат көріністері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1          –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2     – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.5 – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысы туралы жалпы біледі;

    сыбызғы, сазсырнай аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен жалпы салыстырады;

    Л. Хамидидің «Бұлбұл» шығармасымен (Б. Төлегенованың орын- дауында) танысады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын жалпы бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

    сыбызғы, сазсырнай аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

    Л. Хамидидің «Бұлбұл» шығармасымен (Б. Төлегенованың орын- дауында) танысады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;


 

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі жəне түсінік береді;

    сыбызғы, сазсырнай аспаптарының дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады жəне түсінік береді;

    Л. Хамидидің «Бұлбұл» шығармасымен (Б. Төлегенованың орын- дауында) танысады;

  табиғат бейнесіне арналған əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен табиғаттың байланысын жалпы біледі;

        сыбызғы,   сазсырнай    аспаптар    дыбысталуын    тыңдап,   табиғат дауыстарымен салыстыра алады;

    Л. Хамидидің «Бұлбұл» шығармасымен (Б. Төлегенованың орын- дауында) танысады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдыландыру,

мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Əңгімелесу.

 

М.  Оқушылар оқулықта берілген    мына сұрақтарға жауап береді:

  Табиғат  адамға қалай əсер етеді?

  Табиғаттан  қандай дыбыстар естуге болады?

         Сазсырнай жəне сыбызғы сияқты үрлемелі музыкалық аспаптар табиғат дыбыстарын сала  ала ма?

Табиғат дыбыстары бар аудиожазба

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Тыңдау. Ақпарат іздеу. Орындау.

 

М. Бұл тапсырманың мақсаты – оқушылар сыбызғы мен сазсырнай аспаптарының дыбысталуын тыңдайды жəне айырмашылығын тауып, түсініктерін айтып береді.

О. Оқулықта берілген мына cұрақтарға жауап береді:

Сыбызғы, сазсырнай аспаптарының үнімен қандай табиғи құбылыстарды бейнелеуге болады?

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия


 

Осы аспаптардың үнімен қандай жанды табиғат дыбыстарын дыбыстауға болады?

 

М.  Сыбызғы  аспабына  байланысты   Шоғанбайдың

«Ұлар» күйінің үзіндісін (Авторы: А. Құдайбергенов) ғаламтор желісінен немесе фонохрестоматия  бойынша тыңдатады.

Оқулықтағы сурет бойынша немесе түпнұсқасымен сыбызғы аспабының сыртқы пішінін оқушылармен бірге əңгімелейді, қысқа қайырым айтқызады.

 

Оқулық. Сыбызғы аспабының суреті.

Орындау. Сыбызғы. Қысқа қайырым. (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: А. Исағұлова)

 

«Қамыс, қурай, ағаштан Түтікше боп ысылған. Үрлемелі, ойықты, Дыбысы нəзік сызылған».

 

М. Оқушыларды сазсырнай аспабымен танысуды осы реттілікпен жалғастырады.

 

Тыңдау. Сазсырнай аспабы («Балдырған» күйінен үзінді). Авторы: А. Құдайбергенов.

 

Оқулық. Сазсырнай аспабының суреті.

 

Үшінші тапсырманың мақсаты – осы екі аспапқа байланысты оқушыларға «Сыбызғы, сазсырнай» əнін үйрету.

М. Əнді орындап береді, оқушылармен бірге мазмұнын əңгімелейді, талдайды жəне бірінші шумағын үйретеді.

 

(МК,Ұ) 3-тапсырма. Тыңдау, орындау жəне талдау.

 

Тыңдау жəне орындау (1-шумағын) Сыбызғы, сазсырнай. (Өлеңін жазған: Ш. Сариев. Əнін жазған: В. Питерцев)

М. Жұмыс барысында оқушыларға мына талаптарды қояды:

  əнді мұқият тыңдау, сөздеріне, əуеніне көңіл бөлу;

  əннің бірінші шумағын үйрену, мəнерлеп орындау.

О. Сұрақтарға жауап береді:

  Əн адам бойындағы қандай сезімді оятады?

(нəзіктік, сүйіспеншілік, лəззат немесе мейірімділік сезімдерін толғандырып орындау)

  Бұл əнде жанды табиғат қалай сипатталған?

    Əнді орындағанда қандай көркемдеуіш құралдарды пайдаланар едің?

Сыбызғы:

https://www.youtub

e.com/watch?v=5x8

OF9W73j0

2.Сазсырнай:

https://www.youtub

e.com/watch?v=xjw

Fpi1D4Mc

 

 

Сазсырнай аспабы.

(А. Құдайбергенов-

тың

«Балдырған» күйі:

https://www.youtub

e.com/watch?v=Xtd

hwjt1MDw

 

 

 

Сыбызғы,

сазсырнай. Мадина

Ералиеваның

орындауында:

http://audio.nur.kz/1

092419-madina-

eralieva-sibizgi-saz-

sirnaj


 

Осы тапсырманың аяғында оқушылар екі аспаптың атауларын үш тілде айтады:

 

 

 

 

М. Тақырып аясында оқушылар Б. Төлегенованың орындауында  «Бұлбұл»  əнін  (музыкасын   жазған   Л. Хамиди) тыңдайды. Талдау барысында мұғалім оқу-шылардың назарын əннің мазмұнына, əншінің орындау шеберлігіне көңіл бөлу тиіс.

 

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

Тыңдау. Бұлбұл. Л. Хамиди (Бибігүл Төлегенованың орындауында).

Сұрақтар:

       Əншінің   орындауында   қандай   жанды    табиғат бейнесін (дауысын) көз алдыңа елестетуге болады?

   Орындаушы əннің көңіл күйін не арқылы жеткізіп тұр?

(МК,Т) 5-тапсырма. Суырыпсалма. Таныстыру.

 

М. «Жанды табиғат көрмесі» суырыпсалма ойынын топтық жұмыс түрінде өткізеді.

О.    Осы    тапсырманы   орындау    барысында    мына

шарттарды орындау тиісті.

Ойын. «Жанды табиғат көрмесі» (суырыпсалма ойын).

Шарты.

Оқулықтағы суреттерде берілген жанды табиғат көріністерін өз дауысыңмен, шулы аспаптар немесе түрлі дене қимылдары (пантомима, би жəне т.б.) арқылы көрсет. Топпен ақылдасып, таныстырылымға дайындалады.

М. Таныстырылымды жүргізу барысында мына та- лаптар мен сұрақтарды ұсынады.

  Жұмысын сынып алдында ұсыну.

   Суреттерді өзіңе таныс қандай музыкалық аспаптар арқылы бейнелеуге болады? Мысалы: сазсырнай, сыбызғы, қобыз, шаңқобыз, домбыра, даңғыра жəне басқа таныс аспаптар. Түсінігін айтып беру.

М. Сабақ соңында оқушылармен, алдыңғы сабақта үйренген «Кемпірқосақ» əнімен жұмысын жалғас- тырады. Үйрету кезеңінде олардан мына талаптардың орындалуын қадағалайды:

  əнді мəнерлеп, көркемдеп орындау;

  өлең сөздерін анық, түсінікті айтып беру.

 

 

 

 

 

 

Бейнежазба Бибігүл Төлегенова

«Бұлбұл» https://www.youtub e.com/watch?v=e6J vKBbH_gQ

 

Музыкалық аспаптар

Табиғат бейнелері

сыбызғы

сыбызгы

sybyzqy

сазсырнай

сазсырнай

sazsyrnai

 

 


Сабақтың соңы

М. Талап бойынша сабақтың аяғында оқушылар өз- өздерін бағалайды.

(Ө) Орындау. Бағалау. Рефлексия:

  Мен не білдім?

  Бүгін мен не үйрендім?

  Мен үшін қандай тапсырма қиын болды?

  Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде тыңдалған музыкаға сүйемелдеу жасау барысында ырғақ үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушылар əн үйрену барысында мұғалім көмегіне жүгінбей, мəнерлеп орындай алады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада  берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


№3 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі

1-бөлім: Жанды табиғат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыкадағы жанды табиғат көріністері (жалғасы)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1          –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2     – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.5 – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысы туралы біледі;

          аспаптардың     дыбысталуын     тыңдап,     табиғат     дауыстарымен салыстырады;

    «Япур-ай» қазақ халық əнін тыңдайды, бірінші шумағын əншімен бірге қосылып айтады;

       «Көңілді  саяхат»  (Өлеңін  жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:  Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, талап бойынша орындайды;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен табиғаттың байланысы туралы біледі;

  аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

   «Япур-ай» қазақ халық əнін тыңдау, бірінші шумағын əншімен бірге қосылып айтады;

       «Көңілді  саяхат»  (Өлеңін  жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:  Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, талап бойынша орындайды;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі жəне түсінік береді;

   аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады жəне түсінік береді;

   «Япур-ай» қазақ халық əнін тыңдау, бірінші шумағын əншімен бірге қосылып айтады;

       «Көңілді  саяхат»  (Өлеңін  жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:  Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, талап бойынша орындайды;

  табиғат бейнесіне арналған əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жұмысын бағалайды, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

  аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

  «Япур-ай» қазақ халық əнін тыңдайды;


 

       «Көңілді  саяхат»  (Өлеңін  жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:  Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, талап бойынша орындайды;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдыландыру,

мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау. Талдау.

 

М. Сабақтың басында оқушыларға салыстырмалы түрде қазақтың халық əні «Япур-ай» жазылған екі бейнетаспадан үзінді көрсетіп тыңдатады:

1.  Қазақ жерінің табиғатын бейнелейтін көрініс. Тыңдау кезеңінде оқушылардың назарын көріністі сүйемелдейтін əуеніне аудару қажет. Оқушылар арасында: музыканың орындалу нақышы, көңіл күйі, табиғаттың бейнесін көрсете алуы талданады.

2. Қазақтың халық əні «Япур-айды» əнші Бекболат Тілеуханның орындауында бейнетаспадан көру, тыңдау.

О.    Оқулықта   берілген    мына    сұрақтарға    жауап береді:

 

  Əн қалай орындалып тұр?

  Əн орындалу барысында көңіл күй өзгере ме?

  Əнді тыңдау барысында көз алдыңа не елестетесің?

 

1.  Фонохрестоматия

 

2.  Ғаламтор желісі: Қазақ халық əні

«Япурай»:

1.  Бекболат Тлеухан орындауында: http://audio.nur.kz/1 246435-bekbolat- tleuhan-yapuraj

2.  Steppe Cradle. Kazakhstan | Timelapse & aerial shooting: https://www.youtub e.com/watch?v=r5Ll fT6zVyU

Сабақтың ортасы

М. Əн есте қалу үшін оқушыларға оның бірінші шумағын үйретіп, айтқызады. Олар əншімен бірге қосылып орындайды. Жұмыс барысында мына талаптарды қояды:

     Əнді тыңдағанда, мүмкіндігінше, іштей қосылып айту.

   Бірінші шумақты үйреніп, əншімен бірге мəнерлеп орындау.

Орындау.  Қазақтың  халық  əні  «Япур-ай»  («Япыр-

ай»)

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия


 

М. Əнді айтқызғанда «мəнерлеп орындау» деген талапты оқушылармен бірге таныс «музыкалық көркемдеуіш құралдар» арқылы түсінікті талдап, үш тілде айтқызады.

 

 

 

 

М. Жаңа əнді «Көңілді саяхат» балаларға таныс «əн үйрену талаптар» бойынша үйретеді: əнді орындау, əнге байланысты ақпараттар беру, əннің мазмұнына қарай əңгімелесу, үйрету жəне т.б.

Əнмен жұмыс жасау кезеңде оқушыларға тапсырма мен сұрақтар береді.

 

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Əнді орындау.

 

Орындау. Көңілді саяхат (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова)

 

1.  Па-пап! Па-пап! Мұрны бар, көзі бар, Айтқаныңды тез ұғар. Мəшинеміз көңілді, Аралайық өңірді.

Зау-ла! Зау-ла!

Қайырмасы:

Мəшинеміз ыңғайлы, Айтқаныңды тыңдайды. Кəне, мінейік, жүрейік, Мəшинеміз зырлайды. Па-пап! Па-пап!

2.  Мініңдер, келіңдер, Көтерілсін көңілдер. Туған жердің тамаша Табиғатын көріңдер. Зау-ла! Зау-ла!

Қайырмасы:

Қандай ғажап даламыз, Саяхаттап барамыз.

Біз бақытты баламыз, Шырқап əнге саламыз. Па-пап! Па-пап!

 

О. Əнді мұқият тыңдап, өз пікірлерін айтып беру:

  Əн қандай көңіл күйді білдіреді?

  Əннің көңіл күйін қандай түстермен бояр едің?

   Əннің көңіл күйіне қарап, сыныппен бірге мəнерлеп айту.

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Түркеш

«Көңілашар».

Отырар сазы.

https://www.youtub

e.com/watch?v=Ltr

AzSLojxM

2. Нұрғиса

Тілендиев – Аққу.

https://www.youtub

e.com/watch?v=qM

ukABnqKUE

3. Т. Тоқжанов –

Р. Корсаков

«Полет шмеля»

https://www.youtub

e.com/watch?v=cH0

hAggEvh0

 

 

Көңілді саяхат

(Өлеңін жазған:

А. Асылбек. Əнін

жазған:

Ə. Бүшікова)

музыкалық көркемдеуіш құралдар

средства музыкальной выразительности

мeans of musical expression

 

 


 

(МК,Т) 3-тапсырма. Тыңдау. Зерттеу.

Ойын. Табиғаттың музыкалық бейнелері (виртуал-

ды ойын).

М. Үшінші тапсырма тақырыпты қорытындылау ретінде берілген. Бұл ойын топтық түрінде жүргізіледі.

Басында  оқушылар  ойын   шартымен  танысады.

Мына музыкалық шығармаларды (кейбіреулерін үзінді түрінде беруге болады): халық күйі «Қасқыр»; Н. Тілендиевтің «Аққу» күйі; Т. Тоқжанов –

Р. Корсаков «Полет шмеля» (Араның ұшуы) бейнетаспадан көрмей ретімен тыңдайды, одан кейін талдайды. Оқулықта 154-бетте сілтеме берілген.

Талап бойынша, орындалу барысында музыкалық шығарманың аты аталмай, тек нөмірі ғана айтылады.

Əр топ барлық шығармаларды тыңдап болған соң, əрқайсысына өздері ат қояды жəне мазмұнына түсінік береді. Сонымен қатар қандай аспаптарда орындалғанын айтады. Бұл жұмыс таныстырылым түрінде өтеді.

Ойынның аяғында мұғалім немесе жетекші оқушылар шығармалардың, музыкалық аспаптардың дұрыс аттарын атайды, жеңімпаздарды анықтайды. Бейнетаспаны қайта қосып, тағы бір рет көрсетіп, тыңдатқызады. Оқушылар таныстырылымы критериалды баға негізінде бағаланады.

 

Сабақтың соңы

О. Сабақ саңында мұғалімнің көмегімен сабақта өткендерді  қорытындылап, өздерін бағалайды.

(Ө) Орындау. Бағалау. Рефлексия:

  Мен не білдім?

  Бүгін мен не үйрендім?

  Мен үшін қандай тапсырма қиын болды?

  Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде тыңдалған музыкаға

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

сүйемелдеу жасау

дескрипторлар бойынша;

 

барысында ырғақ үлгілерін

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

ұсына алады.

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

Қабілеті жоғары оқушылар

 

 

əн үйрену барысында

 

 

мұғалім көмегіне жүгінбей

 

 

мəнерлеп орындай алады.

 

 


Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№4 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі

1-бөлім: Жанды табиғат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Табиғатты аялайық!

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1          –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2     – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.2.3 – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысы туралы біледі;

          аспаптардың     дыбысталуын     тыңдап,     табиғат     дауыстарымен салыстырады;

        «Отан-Ана»    (Өлеңін    жазған:    Т.    Молдағалиев.    Əнін    жазған: Қ. Шілдебаев) əнін тыңдайды;

  «Табиғатым» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

    штрихтар (легато, нонлегато, стаккато) туралы жалпы түсінік алады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.


 

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

  аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

        «Отан-Ана»    (Өлеңін    жазған:    Т.    Молдағалиев.    Əнін    жазған: Қ. Шілдебаев) əнін тыңдайды;

  «Табиғатым» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  штрихтар (легато, нонлегато, стаккато) туралы түсінік алады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі жəне түсінік береді;

          аспаптардың     дыбысталуын     тыңдап,     табиғат     дауыстарымен салыстыра біледі жəне түсінік береді;

        «Отан-Ана»    (Өлеңін    жазған:    Т.    Молдағалиев.    Əнін    жазған: Қ. Шілдебаев) əнін тыңдайды;

  «Табиғатым» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  штрихтар (легато, нонлегато, стаккато) туралы түсінік алады;

  табиғат бейнесіне арналған əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

   өзінің жұмысын бағалайды, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен табиғаттың байланысын біледі;

  аспаптар дыбысталуын тыңдап, табиғат дауыстарымен салыстырады;

        «Отан-Ана»    (Өлеңін    жазған:    Т.    Молдағалиев.    Əнін    жазған: Қ. Шілдебаев) əнін тыңдайды;

  «Табиғатым» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  штрихтар (легато, нонлегато, стаккато) туралы түсінік алады;

  табиғат бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдыландыру,

мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

М:     Сабақтың  басында     оқулықта  берілген  мына мəтінді  бір  оқушыға  оқытып,  қалған   оқушылардан

 

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия


 

қысқаша түрде түсінік алады. «Қазіргі кезеңде біздің Қазақстанда экология жəне табиғатты қорғау тақырыбы көкейкесті мəселелердің бірі. Ол телерадиода, ғаламтор желісінде,  халықтың ортасында жан-жақты талданып жатыр.

Сені де бұл мəселе толғандыруы тиіс. Себебі сен туған жеріңнің табиғатын қорғауға осы жастан бастап дайын болуың керек. Осы тақырыпқа байланысты сыныппен бірге бейнетаспаны тамашала».

 

Сабақтың

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау жəне талдау (жалғасы). М. Оқушыларға «Қазақстан экологиясы» бейнетаспаның авторы Махмұтова Гүлзат, Ақтөбе облысы Хромтау ауданы №3 орта мектебінің түлегі туралы түсінік береді жəне көрсетеді. Олар мына сұрақтарға жауап беріп, талдауға қатысады.

 

Сұрақтар:

    Бейнетаспада автор қандай мəселені көтерген?

         Қандай    көріністер     сені     қатты    ойландырды, толғандырды?

    Сен туған жерді көркейту үшін қандай жұмыстар жасар едің? Пікіріңді айт.

     Өз Отанына, туған жеріне деген сүйіспеншілікті музыка арқылы көрсетуге бола ма?

 

М. Сабақ тақырыбының негізгі ойын жалғастыру үшін «Отан-Ана» əнінің үзіндісін тыңдатады жəне төменде берілген сұрақтар бойынша жауаптарын

«Туған жерімізді аялайық» деген түсінікке оқушыларды жетелейді.

Тыңдау. Отан-Ана (Өлеңін жазған:

Т. Молдағалиев. Əнін жазған: Қ. Шілдебаев).

 

1.  Жерім құлпырды, барын берем деп, Елім жасап-ау жатыр ерен еңбек. Ырысымыз тасып жатыр,

Алға бастық жеделдеп.

Қайырмасы:

Жайнап өмір жұлдыз көгінде, Тұр ғой жарқырап.

Көңіл көзді көп арбайды, Қиялымды түгел тартып ап.

2.      Отан-Анадан қуат аламыз, Алға жеңіспен біз барамыз. Бақта бұлбұл сайрайды ұзақ, Жайнайды кең даламыз.

Қайырмасы.

 

Сұрақтар:

  Неге авторлар əнді «Отан-Ана» деп атаған?

  Əнде табиғаттың қандай көріністері бейнеленеді?

 

ортасы

Фонохрестоматия

 

Қазақстан

 

экологиясы:

 

https://www.youtub

 

e.com/watch?v=M1

 

P-9HPsffU

 

 

 

 

 

 

Отан-Ана (Өлеңін

 

жазған:

 

Т. Молдағалиев,

 

Əнін жазған:

 

Қ. Шілдебаев)

 

Орынд.:

 

Б. Шүкенов

 

https://www.youtub

 

e.com/watch?v=ryW

 

H0wLDr8w


 

– Əуені қандай екпінде жəне қандай сезіммен орындалады?

Берілген сөздерден дұрысын тауып, түсініктерін айту: толғандырып, сүйіспеншілікпен, асықпай, жылдам, сырластықпен.

 

М. Ұзақмерзімді жоспарда «Жанды табиғат» тақы-рыбы бойынша берілген оқу мақсаттардың бірі «... музыкалық штрихтарды қолдану...». Сондықтан  алдыңғы сабақтардың      басынан     бастап     жəне     осы     сабақта

«музыкалық көркемдеуіш құралдар» деген түсінікті оқушылардың есіне түсіріп, «штрих» деген түсінікпен жəне штрихтардың «легато», «нонлегато», «стаккато» сияқты негізгі түрлерімен таныстыру қажет.

 

(МК,Т) 2-тапсырма. Зерттеу. Талдау.

 

М. Сыныппен бірге «Отан-Ана» əнінің екінші шумағын əуенімен қосып, сезіммен мəнерлеп орындауды    талап    етеді.    Мына    сұрақ   бойынша

«штрихтар» түсінігіне көшеді.

    Композитор əнде қандай музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолданды? 2-сыныпта өткен көркемдеуіш құралдарды еске түсіру.

 

М. «Музыкалық көркемдеуіш құралдар қатарына штрихтар (нем.strich – cызықша) жататындығын түсіндіреді. Өз сөзінде төмендегі мəліметтерді беріп, жазылу жəне орындалу үлгілерімен таныстырады.

 

Штрих дегеніміз – дыбысты əртүрлі шығару тəсілі. Бір дыбыс немесе бірнеше дыбыс қатары əртүрлі тəсілмен шығарылады. Дыбысты «үзбей жалғастырып», «əр дыбысты бөлек», «əр дыбысты үзіп-үзіп» шығаруға болады. Бұл əртүрлі дыбыс шығару тəсілдері штрих деп аталады.

   Легато (итал. legato «байланыс») – дыбыстар үзбей жалғасып, байланысқан түрде орындалады, нота жазылымында лигамен белгіленеді. – 1-үлгі.

   Нонлегато (итал. nonlegato «бөлек») – əр дыбыс бөлек орындалады, нота жазылымында белгісі жоқ – 2-үлгі.

   Стаккато (итал. staccato «үзіп») – дыбыстар үзіліп, қысқаша түрде орындалады, нота жазылымында нотаның үстінде, не астында нүкте қойылады.

3-үлгі.

Жазылу түрлерінің үлгісі:

1.

 


 

 

2.

 

3.

 

  Үлгіге қарап, сыныппен бірге штрихтарды орында.

   Тақырып бойынша тыңдаған жəне үйренген əндер, мысалы:   «Сыбызғы,   сазсырнай»,   «Көңілді саяхат»,

«Япур-ай», «Отан-Ана» əндері қандай шрихтармен орындалады?

М. Оқушылармен бірге тапсырмамен жұмыс жасау барысында түсініктерді айқындайды жəне үш тілде айтып беруді сұрайды.

 

 

 

М.    Сабақ    тақырыбына    байланысты    оқушыларға

«Табиғатым» жаңа əнінің 1-шумағы мен қайырмасын (уақыт қалатын болса, 2-шумағын) «əн үйрену» ереже бойынша үйретеді.

 

(МК,Ұ) 3-тапсырма. Əнді орындау.

 

Орындау. Табиғатым (Өлеңін жазған: А. Асылбек Əнін жазған: Ə. Бүшікова).

1.      Алтын ұя – табиғатым, бесігім, Сенде алғаш аштым өмір есігін. Шырағымсың, жыр-əнімсің.

Қайырмасы.

О, адамдар, табиғатты қорғаңдар: Өзен, көлдер, асқар таулар, ормандар, Туған жерім, думан елім.

2.      Байтақ далам – тіршілігім, тынысым, Шалқар байлық, сарқылмайтын ырысым, Алтын таңым, жарқын əнім.

Қайырмасы.

3.      Жарқын жазым – табиғатым, жайлауым, Гүл бағында сандуғаштай сайрауым,

Əн тынбасын, ел тыңдасын.

Қайырмасы.

 

М. Əнмен жұмыс жасау барысында оқушылардан мына сұрақтар бойынша жауаптарды беруді талап етеді:

 

 

«Табиғатым»

(Өлеңін жазған:

А. Асылбек. Əнін

жазған:

Ə. Бүшікова)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Фонохрестоматия.

Табиғатты

аялайық:

https://www.youtub

e.com/watch?v=FM

wi7amhUqA

штрих

штрих

touch

 

 


 

  Əннің мазмұнына көңіл бөліңдер. Онда қандай мəселе айтылған?

Бұл мəселені шешуге сендер дайынсыңдар ма?

 

(МК,Т) 4-тапсырма. Шығармашылық.

 

М.   Соңғы   тапсырмада   оқушыларды   топқа  бөліп,

«Табиғатты бірге аялайық!» деген үндеу сөзге əуен шығаруды  жəне шағын жоспар құруды ұйғарады.

Ойынның шарты. Оқушылар «Табиғатты аялайық» тақырыбына бейнетаспа көреді. Əр топ «Табиғатты бірге аялайық!» деген үндеу сөзге əуен шығарады. Табиғат қорғауына байланысты шағын жоспар құрып, таныстырылым жасайды жəне қорғайды. Жоспармен таныстыру барысында сабақтарда өткен үндеу мен əндерді неғұрлым көбірек пайдаланса, сол топ  жеңіске жетеді.

 

Сабақтың соңы

М. Сабақ аяғында оқушыларды өз-өздерін бағалауға шақырады.

(Ө) Орындау. Бағалау. Рефлексия:

  Мен не білдім?

  Бүгін мен не үйрендім?

  Мен үшін қандай тапсырма қиын болды?

  Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде тыңдалған музыкаға

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

сүйемелдеу жасау

дескрипторлар бойынша;

 

барысында ырғақ үлгілерін

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

ұсына алады.

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

Қабілеті жоғары оқушылар

 

 

əн үйрену барысында

 

 

мұғалім көмегіне жүгінбей,

 

 

мəнерлеп орындай алады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?


Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№5 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 2-бөлім:

Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыкадағы көңіл күй

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.2 – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің

жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        адамның дұрыс-бұрыс əрекеттеріне баға бере алады;

        музыкадағы      қарама-қарсылықты      ажыратуда       мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

        музыкадағы көңіл күйді сезінеді;

        мажорлық ладтағы əндерді ажырата біледі;

        үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын қолдануға тырысады;

        шығармашылық     жұмыстарды     ұсынуда     сыныптастарының пікіріне сүйенеді.

Оқушылардың көпшілігі:

        адамның дұрыс-бұрыс əрекеттеріне баға бере алады;

        музыкадағы қарама-қарсылықты айқындауға тырысады;

        музыкадағы көңіл күйді сезінеді, мажорлық ладтағы əндерді ажырата біледі;

        үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын пайдалана біледі;

        шығармашылық жұмыстарды ұсынуда өз пікірін ортаға салады.

Кейбір оқушылар:

        музыкадағы қарама-қарсылықты (контраст) өмірдегі қарапайым мысалдар арқылы ұғындыра алады;


 

        музыкадағы     қарама-қарсылықты     көркемдеуіш      құралдары арқылы көрсете алады;

        музыкалық шығармаларды көркем орындауда жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетеді:

  адамның дұрыс-бұрыс əрекеттеріне баға бере алады;

  музыкадағы қарама-қарсылықты өзі көрсетуге тырысады;

  музыкадағы көңіл күйді сезінеді;

  мажорлық ладтағы əндерді ажырата біледі;

   үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын қол- дануға тырысады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Музыкадағы көңіл күйді сезіну. Халық əндерін тыңдау  арқылы мəдени

тұлғаны тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Өзін-өзі тану. Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Сыныпта талқылау.

«Музыка» оқулығы

 

(МК,    Ұ)    «Жақсыдан    үйрен,    жаманнан    жирен»

 

 

тақырыбы аясындағы алғашқы сабақ өмірдегі қарама-

 

 

қайшылық  тақырыбын  қарапайым  мысалдар арқылы

 

 

көрсетумен қатар, музыкада ол қаншалықты көрінеді

 

 

деген мəселені шешуге бағытталған.

«Жақсы мен

 

(ОТ)  Оқушылар  оқулықтағы  суреттен  түрлі   дұрыс

жаман»

 

жəне  бұрыс  əрекеттерді  бағалай  отырып,  олардың

тақырыбына

 

дұрысы  мен  бұрысын  екіге  жұптайды. Оқушыларға

суреттер

 

осы бағытта төмендегідей сұрақтар қойылған:

(мектептегі, үйдегі,

 

–   Берілген   суреттердегі   оқушылардың  іс-əрекетін

қоғамдық көліктегі

 

қалай бағалар едің (дұрыс, бұрыс, жақсы, жаман)?

оқушылардың

 

–   Өзіңді   осы   оқушылардың   орнына   қойып   көр,

тəртібі жəне т.б.)

 

мұндай жағдайда сен не істер едің?

 

 

– Өмірден жақсыдан үйренетін, жаманнан жиренетін

 

 

қандай мысалдар келтірер едің?

 

 

Сабақта    музыкадағы    (қарама-қарсылық)    контраст

 

 

тақырыбы қозғалады. Оқулықта музыкадағы қарама-

 

 

қарсылық   тақырыбына  оқушыларға  ой  салатындай

 

 

түйіндеме де келтірілген.

 

 

«Байқайсың   ба,   өмірдің   бəрі  қарама-қарсылықтан

 

 

тұрады:  күн  –  түн,  жарық  –  қараңғы,  ақ  –  қара,

 


 

жақсылық – жамандық, жаз – қыс. Қарама-қарсылық музыкада да кездеседі. Мысалы, көңілді  –  мұңды,  тез – баяу, форте – пиано».

Мұғалім өзі де алдын ала «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» тақырыбына байланысты суреттер дайындап алып, талқыға мысалдарды өзі ұсынуына да болады.

 

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

(МК,Ұ) Екінші тапсырмада музыкадағы көңіл күйді сезінуге халық əні «Жүгіріп шықтым белеске» ұсы- нылған.

Əнді дəстүрлі əншілер де, эстрада əншілері де орындап жүр. Оқушылар əнді  бейнежазбадан  əнші  Б. Самединованың орындауында тыңдайды. Мұғалім басқа орындаушыны немесе өздеріне ұнаған мажорлы көңіл күйдегі əнді таңдауына болады.

Алғашқы тыңдалымда əн сөзінсіз үнтаспадан тыңда- лады.

Оқушылар төмендегідей тапсырма түрлерін орындайды:

·         «Жүгіріп шықтым белеске» халық əнінің  əуенін тыңда.

·         Əн   əуені   саған   қандай   көңіл   күй сыйлады

(қуанышты, мұңды, көңілді, көңілсіз)?

·         Бейнежазбадан халық əні «Жүгіріп шықтым белеске» əнінің толық нұсқасын тыңда, алған əсеріңмен бөліс.

3-тапсырма. Əн үйрену.

(МК, Ұ, ОТ) Оқушылар əннің қайырмасын үйренеді, вокалдық орындаушылық дайындығына қарай əннің толықтай шумағы мен қайырмасын үйретуге болады. Оқушылар өз тəжірибесіне сүйене отырып, мұғалім- мен бірге таныс мажорлық ладтағы жазылған əндерді естеріне түсіреді.

Оқулықта «мажор» ұғымына анықтама берілген.

«Қуанышты көңіл күй сыйлайтын музыканы мажор деп атайды. Мажор «көңілді, қуанышты» деген мағынаны білдіреді. Қазақтың халық əні «Жүгіріп шықтым белеске» мажорлы ладта жазылған.

Лад ұғымы да балаға жақын қарапайым тұрғыда берілген. Лад дегеніміз – дыбыстардың өзара үйлесімділігі (жарасымдылығы). Əннің бөлімдік ерекшеліктері (шумақ, қайырма) мұғалімнің назарын- да болуы тиіс.

4-тапсырма. Орындау жəне суырыпсалма.

Берілген тапсырма түрі ойын түрінде беріледі. Оқушылар екі топқа бөлініп, музыканың көркемдеуіш құралдарын қаншалықты пайдалана білетінін тəжірибеде көрсетеді.

Ойынның шарты:

Əр топ өзінің дирижёрін сайлайды. Дирижёр өз тобының əн тармақтарының контрасты (қатты- ақырын, баяу-тез) орындалуын қадағалайды.

«Музыка» оқулығы, нота

хрестоматиясы, аудио-бейне хрестоматия

«Жүгіріп шықтым белеске» (қазақтың халық əні) бейне- жазба http://videosoc.ru/vi deo/FyqjvhX3vSc/


 

1-ойын (қатты-ақырын)

·         1-топ – əннің бірінші, үшінші тармағын қатты дауыстап (forte) орындайды.

·         2-топ – əннің екінші, төртінші тармағын ақырын (piano) орындайды.

2-ойын (тез-баяу)

·         1-топ    –    əннің   бірінші,    үшінші    тармағын жылдам орындайды.

·         2-топ – əннің екінші, төртінші тармағын баяу орындайды.

 

Сабақтың соңы

5-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

Сабақ соңында екі топ өз орындауларына баға береді.

Рефлексия. Мен не білдім? Нені үйрендім?

Қандай тапсырма қиындықтар туғызды? Қандай тапсырма жеңіл болды?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын

анықтауға тапсырма беруге болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл    бөлімді    сабақ    туралы    өз    пікіріңізді    білдіру    үшін пайдаланыңыз.   Өз    сабағыңыз    туралы    сол    жақ    бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


№6 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 2-бөлім:

Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыкадағы көңіл күй (мұңды)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.2 – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        музыкадағы      қарама-қарсылықты      ажыратуда      мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

        музыкадағы минорлық көңіл күйді сезінеді;

        мажорлық,     минорлық    ладтарды     салыстырып,    ажыратуға тырысады;

        үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын қолдануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        музыкадағы көңіл күйді сезінеді, минорлық ладтағы əндерді ажырата біледі;

        мажорлық-минорлық        ладтағы        əндерді        салыстырады, ажыратады;

        үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын пайдалана біледі;

        шығармашылық жұмыстарды ұсынуда өз пікірін ортаға салады.

Кейбір оқушылар:

        минорлық ладтағы көтеріңкі көңіл күйді сезіне алады;

        музыкалық шығармаларды көркем орындауда жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        музыкадағы көңіл күйді сезінеді, минорлық ладтағы əндерді ажырата біледі;

        мажорлық-минорлық ладтағы əндерді салыстырады, ажыратуға тырысады;

        үйренген əнін орындауда музыканың көркемдеуіш құралдарын пайдалана біледі;

        шығармашылық жұмыстарды ұсынуда өз пікірін ортаға салуға тырысады;.

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалайды.


Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Халық əндерін орындау, тыңдау арқылы мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

«Музыка»

 

(МК,Ұ)  Оқушыларға  «Елім-ай»  халық  əнін  тыңдау

оқулығы,

 

ұсынылады  жəне  шығу  тарихы  жөнінде   мəлімдеме

нота

 

беріледі.   1723   жылы   бейқам   жатқан   қазақ  еліне

хрестоматиясы,

 

жоңғарлар тұтқиылдан шабуыл жасап, аяусыз қырды.

фонохрестоматия

 

Қазақ тарихында бұл – «Ақтабан шұбырынды» деген

 

 

атаумен  ұғымдас  аса  қасіретті  босқыншылық кезең.

 

 

Қазақтың  халық  əні  «Елім-ай»  да  осы  тұста  туған,

 

 

халқымыздың   мұң-зарын   əнімен   жеткізген тарихи

 

 

өлең.      Оқушылар     оқулықтағы     суретке      қарап,

 

 

бейнежазбаны көргеннен кейін əн жөніндегі өз пікірін

 

 

білдіреді. Мұндағы  мақсат –  халқымыздың  сол ауыр

 

 

кезеңдегі   қайғысын   жеткізген   əннің   қаншалықты

 

 

мұңды, зарлы екенін сезіндіру.

 

 

Осыған байланысты сұрақ та қойылған.

 

 

–  Əн сурет жəне бейнетаспадағы көріністерді  қандай

 

 

əуен   арқылы   жеткізді   (қаһарлы,   жігерлі,   мұңды,

 

 

зарлы)?

 

Сабақтың

2-тапсырма. Əн үйрену.

Елім-ай

ортасы

(МК,ОТ).  Əн  мəтініне  назар  аударылады.  Мұғалім

https://www.youtub

 

əннің  мазмұндық  сипаттамасын  талдағаннан   кейін,

e.com/watch?v=snC

 

балалармен  бірге  əннің  мұңды  көңіл  күйін  жеткізе

RREiAmA8

 

білуі тиіс. «Елім-ай» əнін орындай отырып, оқушылар

 

 

минорлы  көңіл  күйге  түсініктеме  береді, мажормен

 

 

салыстырады. Оқулықта анықтама келтірілген  «Елім-

 

 

ай»  əні  минорлы  ладта  жазылған.  Минор  дегеніміз

 

 

көңілсіз,  мұңды  деген  мағынаны  білдіреді.  Оқушы-

 

 

ларда     минорда    тек    көңілсіз     шығармалар    ғана

 

 

жазылады деген пікір туындамауы керек. Сондықтан

 

 

мұғалім   минорлық   ладта   көтеріңкі   көңіл   күйдегі

 

 

шығармалар жазылатындығын атап өтуі тиіс. Ол үшін

 

 

оқушыларға   таныс   бірнеше   əннің   əуенін  сөзімен

 

 

айтқызып,  мысал  арқылы  көрсету  қажет.  Мысалы:

 

 

«Домбырасыз  сəн  қайда»,  «Ортеке»  қазақтың халық

 

 

əндері.

 


 

3-тапсырма. Орындау.

(МК,Ұ,Ж) «Елім-ай» халық əнін үйренгеннен кейін оқушылар əннің бірінші жолын нотамен айтады, ля жəне си ноталарының жазылуын көрсетіп, жартылық ұзақтықпен танысады. Сыныпқа мұғалімнің көрсе- туімен дирижерлеп те көрсетуге болады.

 

Сабақтың соңы

4-тапсырма. Таныстыру.

(Ұ,Т) Оқушылар сыныптастарымен бірге мажор жəне минор ладтарындағы өздеріне таныс əндерді орындап таныстырады жəне бағалайды.

Рефлексия. Мен не білдім? Нені үйрендім?

Қандай тапсырма қиындықтар туғызды? Қандай тапсырма жеңіл болды?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

 

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


№7 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 2-бөлім:

Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Терме – нақыл, өсиет

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.2 – музыкалық шығармаларды интонация, əуен арқылы танып ажырату;

3.1.3.3         –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің

жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        музыкалық жанрларды ажыратуға тырысады;

        терме жанрына анықтама бере алады;

        сыныппен бірге терме тыңдап, үзінділер орындайды;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады;

        өз жұмыстарын таныстыруда мұғалім мен сыныптастарының көмегіне сүйенеді.

Оқушылардың көпшілігі:

        музыкалық жанрларды ажыратады;

        терме жанрының басқа жанрлардан ерекшеліктерін көрсете алады;

        музыкалық сауаттылығын көрсете алады;

        термеден үзінділер орындайды, өлең құрастыруға тырысады;

        өз жұмыстарын таныстыра алады.

Кейбір оқушылар:

        музыкалық жанрларды ажыратады жəне сипаттай біледі;

        терме жанрында өлең құрастыруда белсенділік көрсетеді;

        өз жұмысы мен мүмкіндігінше өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        музыкалық жанрларды ажыратуға тырысады;

        терме жанрына анықтама бере алады;

        термеден үзінділер орындайды, өлең құрастыруға тырысады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады;

        өз жұмысы мен өзгелердің жұмыстарын мүмкіндігінше бағалай біледі.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;


 

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Термелерді   орындау   жəне   тыңдау   арқылы   адамгершілігі  жоғары

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Сыныпта талқылау.

(МК,Ұ) Мұғалім оқушылармен жанр, терме жанры ұғымын талқылайды жəне осыған байланысты сурет ұсынылып, сұрақтар қойылады:

«Музыкалық өнердің өзің білетін (əн, күй, би) жəне алдағы сабақтарда танысатын басқа түрлері де бар. Өнердің осындай бірнеше түрге бөлінуін жанр деп атайды. Жанр (genre) француз тілінен аударғанда  түр, тек деген мағынаны білдіреді.

·         Суреттегі сахнада қандай музыкалық өнердің жанрлары көрсетілген?

·         Терме жанры туралы не білесің?

«Терме» атауы қазақтың ең асыл деген нақыл, өсиет сөздерін теріп айту деген мағынаны білдіреді.

Термені əуенге қосып айтады жəне оны орындаушыны термеші деп атайды. Əдетте термеші əуенді өзі таңдайды». Ой қозғау ретінде өздері таныс жанрларын сипаттайды.

«Музыка» оқулығы

Сабақтың

2-тапсырма. Орындау.

(МК,Ұ) Сабақта «Жақсы менен жаман» (сөзін жазған: А. Рахметов) термесі үйретіледі. Оқушылар терменің мəтін жолдарының мазмұнын талдап, адам бойын- дағы жаман мен жақсы қасиеттерді ажыратады.

Төмендегідей сұрақтар ұсынылады:

   Қалай ойлайсың, термеде неге баса көңіл бөлінген? Əуеніне ме əлде сөзіне ме?

  Термеде əндегідей қайырма кездесті ме?

(ОТ) Бұл сұрақтар оқушыларға тəжірибе жүзінде термедегі ең басты нақылдық, өсиеттік сипаттағы сөздердің басымдылығын, терменің əн жанрынан айырмашылығын көруіне ықпал етеді. Термеде Сыр өңірінің əуені (мақамы) алынған. Əуені тез  жатталады, орындауда қиындықтар келтірмейді. Əсерлі болуы үшін термеде қысқа қайырым да қарастырылған.

3-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

Оқушылар «Ата-ананың қадірі» атты Майлықожаның термесінен үзінді тыңдайды.

Майлықожа Сұлтанқожаұлы (1835–1898) – ХІХ ғасырда    өмір    сүрген    ақын-жыраулардың    ішінде

«Музыка»

ортасы

оқулығы, нота

 

хрестоматиясы,

 

фонохрестоматия

 

 

 

 

 

 

 

 

Майлықожаның

 

термесі


 

өзіндік орны бар, артына мол мұра қалдырған ақын. Терме əнші Ж. Байырбекованың жəне айтыскер ақын Ж. Омаровтың жеке орындалуында бейнежазбадан тыңдатылады.

Мұғалім     екі     орындаушының     термені     орындау нұсқаларын салыстыруы қажет.

Терменің мазмұнын талдауда оқушылар ата-ананың балаға, ағаның ініге қамқорлығы қалай баяндалғанын талқылап, пікірін ортаға салады. Балаға қызықты болу үшін терме де дəстүрлі жəне эстрадалық сүйемелдеуде орындалады.

4-тапсырма. Өлең құрастыру.

(МК,Ұ,Ж) Тапсырманы топпен де, жұппен де орындауға болады.

Мұғалім көмек қажет ететін оқушыларға ұйқас жасау үшін сөздер ұсынуына болады. Мысалы: тəртіпті – тəртіпсіз, еңбекқор – жалқау жəне т.б.

Оқулықта бұл тапсырма үлгі ретінде берілген жəне тыңдаған терме ұйқасы мен əуені 3-тапсырмадағы берілген термеге жақындатылған.

1.      Өлеңнің мазмұны мен ұйқасына қарай сөздерін қой.

Үлгі:

Жақсы бала қандай-ды,

Сабағынан    ...    (болмайды,    қалмайды,    бармайды, алдайды).

Жаман бала сабаққа

Ауырдым деп... (болмайды, қалмайды, бармайды, алдайды).

2.      Сыныптастарыңмен бірге екі топқа бөлініп, оқушылардың жақсы жəне жаман жақтарын сипаттайтын өлең құрастыр.

Əуенін оқушылар өздері таңдауына болады.

https://www.youtub e.com/watch?v=B9F qYl_pol

Сабақтың соңы

5-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау.

(Ұ,Т) Əрбір топ өзінің шығарған өлең жолдарын таныстырады, біріне-бірі баға береді.

  Не жақсы шықты?

  Қандай қызықты тақырыптар қолданылды?

  Қай тұстарды толықтыруға болады?

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында, музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 


Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№8 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 2-бөлім:

Жақсыдан үйрен, жаманнан үйрен

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Айтыс – сөз сайысы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əнге жəне басқа музыкалық шығармаларға байланысты өз идеясын ұсыну жəне сахналау;

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің

жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        айтыс жанрын ажырата біледі;

        сөзді мағынасына қарай ұйқастыруға тырысады;

        айтыстың өлең жолдарына əуен іздестіреді;

        қарапайым суырыпсалма ұйымдастыруға қатысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        оқушылардың көпшілігі айтыс жанрын, көркемдеуіш құралдарын талдайды, ажыратады;


 

        сөзді мағынасына қарай ұйқастырады, айтыстың өлең жолдарына əуен табады;

        суырыпсалма іс-əрекеттеріндегі белсенділігін көрсетеді.

Кейбір оқушылар:

        суырыпсалма      іс-əрекеттеріндегі      белсенділігін      көрсетеді, қасындағы оқушылар шығармашылығына ықпал етеді;

        музыкалық жəне ауызша суырыпсалмалықта тез бағдарлай алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        айтыс жанрын ажырата біледі;

        сөзді мағынасына қарай ұйқастыруға тырысады;

        айтыстың өлең жолдарына əуен іздестіреді;

        қарапайым суырыпсалма ұйымдастыруға қатысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Айтыс жанрын ұғындыра отырып, дəстүрлі төл өнеріне сүйіспен-

шілігін ояту

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Сыныптық талқылау.

(МК, Ұ) Мұғалім айтыстың кез келген түрін таңдай алады.

Айтыс өнерімен танысу сыныптық талқылаумен басталады.

«Суретке жəне бейнежазбаға қарап отырып, айтыс туралы өз пікіріңді ортаға сал. Айтыс жанрын сипаттауда мына тірек сөздерді қолдан: сөз жарыс, жұптық сайыс, ақындар, суырыпсалма, жеңу-жеңілу». Сұрақтар мен талқылаулардан кейін оқулықта айтыс жанры жəне ақындар жайлы ақпарат беріледі.

Айтыс атауы «айтысу» деген сөзден шыққан. Ол өлең-сөзбен жарысу деген мағынаны білдіреді. Айтысқа тапқыр, білімді, тез арада өлең-сөз құрастыра алатын ақындар қатысады. Əсерлі болу үшін ақындар сөздерін əуенге қосып, домбыра аспабымен сүйемелдеген». Оқушылар оқулықтағы мəліметті пайдаланып, өз ойларын негіздейді.

«Музыка» оқулығы Аманжол мен Айнұрдың айтысы https://www.youtub e.com/watch?v=ED kWowtJ6Xo

Сабақтың ортасы

3-тапсырма. Орындау.

(Т,Ж) Сабақта оқушыларға ұл мен қыздың айтысын ұйымдастыру     ұсынылады.     Айтыс    əзіл     түрінде

«Музыка» оқулығы


берілген жəне балалардың ойлау қабілетін дамыту үшін қайым айтысқа жақын етіп алынған.

Ұлдар:

Қыздар:

Кəне, айтысты бастайық, Ақындарға ұқсайық.

Жақсы болса сабағың, Саған мақтау табайын.

 

 

Бастасақ, біз де бастайық, Ақындарға ұқсайық. Айналайын қарағым,

Жақсы менің сабағым.

 

Ұлдар неге шулайды? Үзілісте зулайды, Тап-таза болып жүрмейді,

Қашан алға өрлейді?

Ұлдар ылғи ...

Үзілісте ...

Сынды қабыл аламыз, Біз ақылды баламыз.

 

Айтыс əуеніне балаларға таныс буыны  жағынан сөзіне сəйкес келетін əуендерді таңдауына болады. Мысалы: халық əні «Жүгіріп шықтым белеске» немесе «Жақсы мен жаман» термесінің əуеніне.

Қыздар айтысын ұлдар берілген алдыңғы сөз үлгілеріне қарап аяқтайды (Ұлдар ылғи шулаймыз, үзілісте зулаймыз).

2-тапсырма. Суырыпсалма.

Мұғалім    «Мен    неге    мектепті    жақсы    көремін?»,

«Менің мектебім» тақырыбында айтыс құрастыруды ұсынуына болады.

Оқулықта «Менің мектебім» тақырыбында суырып- салма жасалған.

(МК, Ұ, Ж) «Мектебім менің» тақырыбына суырып- салма жаса. Өлеңнің мазмұны мен ұйқасына қарай мына сөздерді қой: барғанша, жаңаша, тамаша.

 

Біздің мектеп ... ,

Асығамыз ... .

Қамқор болған ұл-қызға Ұстаздары ... .

Дұрыс жауаптары: жаңаша, барғанша, тамаша.

4-тапсырма. Зерттеу.

(М,Ұ,Т) Оқушылар айтыстың түрлерімен танысады. Мұғалім айтыстың əрбір түріне ұғымдық түсініктер беруіне де болады. 5-сыныптағы музыка сабақтарын- да бұл тақырыптар аясы кеңінен қамтылады. Зерттеу жұмысындағы негізгі мақсаты – баланы шығарма- шылық суырыпсалмалыққа тарту. Шығармашылық тапсырма   ойын   түрінде   беріледі   жəне   ең  ежелгі


 

тұрмыс-салт     айтысы     бəдік     туралы     айтылады. Оқулықта қысқаша түсініктеме де берілген.

«Малмен күнкөріс көріп отырған ата-бабаларымыз мал ауруының иесі – «бəдік» деп ойлаған. Бəдікті малдан шығару үшін үркітіп, өлеңмен тауға, ағын суға, желге т.б. жаққа «көш-көш» деп көшірген. Кейін келе бұл салт ұмытылып, жастардың əзіл-қалжыңына айналды». Бұл тарапта ғалымдарымыздың (Ə. Диваев, М. Əуезов, С. Мұқанов, Қ. Жұмалиев, Е. Ысмайылов, М. Жармұхамедұлы жəне т.б.) еңбектері баршылық.

5-тапсырма. «Бəдік» ойыны.

«Бəдік»  əнінің  əуенін  нотаға  түсірген  музыкатанушы

Т. Бекхожина.

(М,Т) Əуенді үйренгеннен кейін мұғалім  оқушыларды екі топқа бөліп, бəдікті тау мен найзағайға көшіруді тапсырады.

– «Көш-көш» сөздерін найзағайға көшіргенде қысқа

(стакатто), тауға көшіргенде созылыңқы орында. Мысалы:

Оқулықта найзағай, тауға көшірген мысалдар келтірілген. Оқушыларға басқа шығармашылық тапсырмалар берілген.

–    Өзің де бəдікті ағын суға, құйын желге көшір. Бұл мысалдардың барлығында оқушылар «Көш, көш» сөздерін берілген ноталармен немесе басқа да жансыз табиғат бейнесін бейнелейтін əуенді тауып алып, аспаптың немесе өзінің дауысымен көшіретіндей суырыпсалма жасауы керек.

Мысалы:

Барады бəдік кетіп-ау, құйын желге-ау, Гуілдеп көкке ұшқан-ау, құйын желге-ай, көш!

 

Сабақтың соңы

6-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

(Ұ) Оқушылар сыныптастарымен бірге жұмыстарын таныстырып, бағалайды.

  Не жақсы шықты?

  Қандай қызықты тақырыптар қолданылды?

  Қай тұстарды толықтыруға болады?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың

көркемдеуіш құралдарын

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Денсаулық сақтау технологиялары


анықтауға тапсырма беруге болады.

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№9 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 2-бөлім:

Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Жақсылық жасай білейік

Осы сабақта қол

3.1.1.1   –   тыңдалған   əнге   жəне   басқа   музыкалық   шығармаларға

жеткізілетін оқу

байланысты өз идеясын ұсыну жəне сахналау;

мақсаты (оқу

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі

бағдарламасына

музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

сілтеме)

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

 

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

 

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын

 

ұсыну;

 

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің

 

жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        жақсы    мен    жаманды    ажырата    біледі,    өмірден    мысалдар келтіруге тырысады;

        игерген музыкалық жанрларды ажыратады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс қолдануға тырысады;


 

                 сыныптастарымен бірге өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

                 музыкадағы қарама-қарсылықты (контраст) өмірдегі қарапайым мысалдар арқылы ұғындырады;

                 игерген музыкалық білімдерін тəжірибе барысында жүзеге асыруға тырысады;

                 музыкалық сауаттылығын дұрыс қолдана алады;

                 өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалайды.

Кейбір оқушылар:

                 музыкадағы қарама-қарсылықты (контраст) өмірдегі қарапайым мысалдар арқылы ұғындырады, өз пікірін ұсына алады;

                 игерген музыкалық білімдерін тəжірибе барысында жүзеге асыра алады;

                 өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        жақсы мен жаманды ажыратуға, өмірден мысалдар келтіруге тырысады;

        игерген музыкалық жанрларды ажыратады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс қолдануға тырысады;

        сыныптастарымен бірге өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Өмірде    жақсы,

тəрбиелеу

жаманды

ажырату

арқылы

жақсылық

жасауға

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет. Өзін-өзі тану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Өлеңді тыңда.

(МК, Ұ) Сабақта мұғалім «Жақсылық  көрсем өзімнен» атты өлеңді өзі немесе жақсы мəнерлеп орындайтын оқушыға оқытуына болады, мазмұнын сыныптық талқылауға ұсынады.

Мұғалім басқа да жақсылық туралы кез келген өлеңді таңдай алады. Өлең аудиожазбасыз оқылады.

 

Жақсылық көрсем өзімнен

А. Рахметов

Жақсылық көрсем өзімнен, Жамандық көрсем өзімнен. Жетелер жақсы-жаманға Адамның ісі өзінен.

«Музыка» оқулығы


 

Қолыңнан келсе, сен егер, Қиналғанға көмек бер.

Жақсылық жасай білсеңіз, Жаманға көмек берсеңіз. Жасаған əрбір жақсы ісің Алдыңнан шығар, білсеңіз.

Əсіресе өлең жолдарының соңғы мағыналық маз- мұнына зер салу қажет.

Сол себепті оқулықтағы қорытынды түйін оқушы- ларға өздері туралы да бір сəт ойлануына түрткі болады:

«Жақсылық     жасаған     адамға,     əдетте     «Рақмет»,

«Жарайсың», «Бақытты бол», «Қатарыңның  алды бол» деген алғыс сөздер айтылып жатады. Ойлан! Өзіңе қаншалықты бұл сөздер жиі айтылады?»

 

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Орындау.

(М,Т) Жалпы сабақ қорытындылаушы сабақ болған- дықтан, мұнда тапсырма өткен материалдарды қайталауға құрылған.

Топтық өнер сайысына қатыс, өткен сабақтағы əн, терме, айтысты қайтала.

Шарты:

1-топ. «Елім-ай» əнінің тарихын айтып, əнді топпен бірге көркемдеп орындайды.

2-топ. «Жақсы мен жаман» термесінен жақсы адамды сипаттайды. Термені бір ғана орындаушы орындайды, 2, 4, 6, 8-тармақтардағы соңғы сөзді барлығы топпен қосылып орындайды.

3-топ. «Жүгіріп шықтым белеске» қазақтың халық əнінің     қайырмасын    ұрмалы     аспаптарды    қосып орындайды. Оқулықта ырғақ үлгілері де ұсынылған. (ОТ) Əр топқа берілген тапсырма орындалатын шығарма түрінің шағын түрленімін қажет етеді. Оны оқушылар өздері бірге талқылап көрсетуі керек.

Топтарға дайындық уақыты беріледі

«Музыка» оқулығы, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

Сабақтың соңы

3-тапсырма. Суырыпсалма.

(МК,Ұ) Мұндағы қайталау жұмыстары айтыс тақырыбымен байланысты. Оқушыларға өз мектебі, сыныптастары жөнінде қайым айтыс құрастырып, өзіне ұнаған əуенге салу тапсырылады. Қайым айтысқа түсініктеме де қарастырылған.

«Қайым айтыс – қысқа айтыс түрі, өлеңнің 1, 2- жолдары қайталанып, негізгі ой өлеңнің 3–4- жолдарына беріледі».

Берілген үлгі де өзіне таныс.

Үлгі:                                              Өзің аяқта:

Біздің мектеп жаңаша,            Біздің мектеп жаңаша, Асығамыз барғанша.              Асығамыз барғанша.

Қамқор болған ұл-қызға        ...................................

Ұстаздарым тамаша.                ..................................

 


 

Таныстырылым жəне бағалау.

(МК, ОТ) Мұғалім бағалау критерийін ұсынуына болады.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға

қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

 

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№10 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 3-бөлім:

Уақыт

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка жəне уақыт

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш

құралдарын анықтау жəне салыстыру;


мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.2 – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ- қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        музыка мен уақыт арасындағы байланысты ұғынуға тырысады;

        музыкалық     шығармалар     негізінде     уақыттың     бейнелілік қозғалысын сезінеді;

        музыкалық өлшемдер түрлерін ажырата алады;

        сыныптастарымен бірге бағдарламалық музыка мағынасын айқындауға талпынады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        музыка мен уақыт арасындағы байланысты ұғынады;

        музыкалық     шығармалар     негізінде     уақыттың     бейнелілік қозғалысын сезінеді жəне сипаттай алады;

        музыкалық өлшем түрлерін ажыратады, көрсете алады;

        бағдарламалық музыка мағынасын айқындай алады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдаланады.

Кейбір оқушылар:

        музыкалық шығарма мазмұнын талдауда уақытқа байланысты дыбыстық интонацияларды ести біледі, сипаттай алады;

        бағдарламалық музыка мағынасын айқындауда өз пікірін ортаға салады;

        музыкалық сауаттылығын тəжірибе барысында жүзеге асыра алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

                 музыка мен уақыт арасындағы байланыстылықты ұғынуға тырысады;

                 музыкалық    шығармалар    негізінде    уақыттың   бейнелілік қозғалысын сезінеді;

                 музыкалық өлшемдер түрлерін ажырата алады;

                 сыныптастарымен бірге бағдарламалық музыка мағынасын айқындауға талпынады;

    музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған музыканы сипаттайды, музыка мен уақыт жөнінде жəне олардың өзара байланысы туралы өз пікірін айтады, көңіл күйін түрлі музыкалық іс-əрекеттер арқылы жеткізе алады;

·         аспаптық бағдарламалық музыканы біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Кəсіби музыканы тыңдау арқылы мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет. Математика

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

 

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар


Сабақтың басы

1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

(МК, Ұ) Бөлім музыка мен уақыт тақырыбын қамтығандықтан, олардың өзара байланысы мен музыкалық шығармалардағы көрінісін ашуға бағыт- талған. Сабақта жалпы уақыт, оның өлшемдері  туралы əңгіме қозғалады.

Оқушылар оқулықтағы берілген суреттерге қарап, уақыт өлшемдерін атайды.

·         Мына торкөздердің ішінен ең қысқа жəне ең ұзақ уақыт өлшемдерін көрсет.

(Секунд, минут, сағат, тəулік, апта, ай, жыл). Қысқаша уақыт тақырыбына шолу жасалғаннан кейін негізгі    тақырып    музыка    мен    уақыт    арасындағы байланысы қарастырылады.

·         Қалай ойлайсың, музыка арқылы уақытты көрсетуге бола ма?

«Музыка» оқулығы

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

(ОТ) Музыка арқылы уақытты көрсетудің мысалы ретінде Г.Свиридовтың «Время, вперед!» («Уақыт, алға!») атты оркестрге арналған сюитасы ұсынылады. Георгий Васильевич Свиридов (1915–1998) – Ресей композиторы, пианист. Түрлі жанрда музыка жазған. Əлемге танымал шығармалары: ақын А.С. Пушкиннің

«Метель» атты повесіне жазылған музыкалық суреттемелер мен «Уақыт, алға!» оркестрлік сюитасы. Мұғалімнің көрсетуінсіз оқушы өз тəжірибесіне сүйене отырып, музыкада бейнеленген уақыттың қаншалықты тоқтаусыз жылжып жатқанын сезінеді. Өз ойларын білдіруде төмендегідей сұрақтар қарастырылған:

·      Тыңдаған шығармада музыка уақыт жыл- дамдығын қалай көрсеткен (баяу, тез, өте тез)?

·      Музыка қандай көңіл күй тудырды? Алған əсеріңмен бөліс.

·      Суретке қарап, уақыт жылдамдығына байланысты əңгіме құрастыр.

(МК, ОТ) Музыкалық шығарма нақты уақыт қозғалысын бейнелі көрсеткендіктен, сабақта бағдарламалы музыка жөнінде əңгіме қозғалады. Оқушылардың өз тəжірибесіне сүйеніп, бағдарлама- лық музыкаға мысал келтіруін сұрап өту керек. Оқулықта бағдарламалық музыка туралы түйін жасалады.

«Композитор Г. Свиридовтың музыкасы – мəңгі тоқтамайтын уақытқа арнайы жазылған шығарма. Қандай да бір тақырыпқа арнайы жазылған музыканы бағдарламалық музыка деп атайды».

3-тапсырма. Орындау.

(Ұ) Сабақта үйретілетін «Сырлы сағат» (Т. Тоқжанов, А. Рахметов) əні уақыттың қаншалықты адам өмірін-

де   маңыздылығын,   оны   үнемдеп,   пайдалы   іспен

«Музыка» оқулығы нота хрестоматиясы, фонохрестоматия Г.Свиридов

«Время,      вперед» Сим.оркестр https://www.youtub e.com/watch?v=jda O0F9OTNI


 

айналысуға шақырады. Əн тез игеріледі, сөздерінің тəрбиелік маңызы басым.

(МК,Ұ) Əнге байланысты музыкалық сауаттылыққа музыкадағы 2/4 өлшемі қарастырылады, салыстыр- малы 3/4 өлшемі де аталып өтіледі.

«Уақыт өлшемі сияқты музыканың өз өлшемі болады. Сен орындағын «Сырлы сағат» əнінің өлшемі – 2/4. Бұл өлшем бір тактінің ішіндегі ұзақтықтың екі төрттік нотаға (1-еу, 2-еу) саналатынын көрсетеді. Егер өлшем 3/4 болса, онда бір тактінің ішіндегі ұзақтықтың 3 төрттік нотаға (1-еу, 2-еу, 3-еу) саналатынын көрсетеді. Мұғаліммен бірге 2/4, өлшемдерін оң қолыңмен сермеп көрсет».

Мұғалім басқа да мысалдар көрсете алады.

5-тапсырма. Суырыпсалма.

(МК, Т) Тапсырма түрі «Сағат тілі» атты ойын түрінде берілген. Оқушыларға «Сырт-сырт-сырт сыртылдап, сағат тілі соғады» сөздерін пайдалана отырып, 4 тактілі музыкалық сөйлемге 2 дауыста суырыпсалма жасау тапсырылады.

Оқулықта ойын шарты да көрсетілген.

«Сағат сыртылын берілген нотаға қарап, екі дауыста орындаңдар. Орталарыңнан дирижер сайлаңдар.

Дирижер 2/4 өлшеміне сəйкес екпінді баяулатуына да, тездетуіне де болады».

 

 

 

Сабақтың соңы

6-тапсырма. Орындау жəне бағалау.

Əр топ сыныптастарымен бірге өз жұмыстарын таныстырып бағалайды.

(МК, Ұ, Т) Сағаттың жүрісін немесе сыртылын көр- сететін интонацияларға басқа да қысқа музыкалық фразаны ойдан құрастыруға болады.

Рефлексия:

Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды?

Ал қай тапсырманы мен жеңілдікпен орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушылар- ға композицияны орындау

барысында музыканың көр-

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Денсаулық сақтау технологиялары


кемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№11 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 3-бөлім: Уақыт

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка уақыт толқынында

Осы сабақта қол

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш

жеткізілетін оқу

құралдарын анықтау жəне салыстыру;

мақсаты (оқу

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

бағдарламасына

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

сілтеме)

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын

 

ұсыну.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        музыкалық шығармалардың бірнеше уақыт аралығында жеткен тарихи жолдары жөнінде сыныптастарымен бірге пікірін білдіре алады;

        дəстүрлі жəне заманауи ағымдағы музыкалық шығармадағы өзгерісті айқындауға тырысады;

        оркестр ұғымын түсіндіре алады;

        музыкалық паузалар түрлерін ажыратады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.


 

Оқушылардың көпшілігі:

        музыкалық шығармалардың бірнеше уақыт аралығында жеткен тарихи жолдары жөнінде өз пікірін ортаға салады;

        дəстүрлі жəне заманауи ағымдағы музыкалық шығармадағы өзгерісті айқындай алады;

        музыкалық паузалар түрлерін ажыратуда музыкалық сауаттылығын көрсете алады;

        өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалайды.

Кейбір оқушылар:

        музыкалық шығармалардың бірнеше уақыт аралығында жеткен тарихи жолдары жөнінде өз пікірін ортаға салады, сыныптастарына бағдар бере алады;

        дəстүрлі жəне заманауи ағымдағы музыкалық шығармадағы өзгерісті айқындайды жəне болашақта орындалуы туралы өз ұсыныстарын білдіре алады;

        өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        музыкалық шығармалардың бірнеше уақыт аралығында жеткен тарихи жолдары жөнінде сыныптастарымен бірге пікірін білдіре алады;

        дəстүрлі жəне заманауи ағымдағы музыкалық шығармадағы өзгерісті айқындауға тырысады;

        оркестр ұғымын түсіндіре алады;

        музыкалық паузалар түрлерін ажыратады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған музыканы сипаттайды, музыка мен уақыт жөнінде жəне олардың өзара байланыстылығы туралы өз пікірін айтады, көңіл күйін түрлі музыкалық іс-əрекеттер арқылы жеткізеді;

·         аспаптық бағдарламалық музыканы біледі.

Құндылықтарды дарыту

Халық, классикалық, заманауи музыканы тыңдауды үйрету жəне тəрбиелік  мəні   зор  əндерді  орындату   арқылы   оқушыларға  мəдени

құндылықтарды дарыту

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

«Музыкада  уақытты  бейнелеуге  болатынын,  алайда

«Музыка»

 

музыка уақыт шеңберінде қалып қоймайды» деген

оқулығы,

 

мəселе  «Музыка  уақыт  толқынында» тақырыбының

нота

 

негізін құрайды.

хрестоматиясы,

 

1-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

фонохрестоматия

 

(МК,    Ұ)    Музыкалық    материал    ретінде    күйші

 

 

Дəулеткерейдің «Көрұғлы» күйі алынған.

Дəулеткерей

 

Көрұғлы жөнінде балаларға қысқаша мəлімет беріліп

Көрұғлы күйі

 

өтіледі:

Р. Ғабдиев

 

«Көрұғлы батыр туралы естідің бе? Өзіңе таныс қазақ

https://www.youtub

 

батырлары Алпамыс, Қобыланды сияқты Көрұғлы  да

e.com/watch?v=keIa


 

елін, жерін жаулардан қорғаған батыр.  Көрұғлы батыр туралы жыр-терме, күйлер де  бар.  Батыр ерлігін күй арқылы жеткізген композиторлардың бірі – күйші Дəулеткерей.

Дəулеткерей Шығайұлы (1820–1887) Батыс Қазақстан облысында дүниеге келген. Ұлы күйші композитордың «Жігер», «Ақ желең», «Қосалқа» күйлері халық арасына кең танымал».

Мұғалім «Көрұғлы» туралы жырлардың Дəулет- керейге дейін де жырланғанын айтып өткені дұрыс.

TfiodHY https://www.youtub e.com/watch?v=Oe6 MeHT0Q7I

Ұлытау https://www.youtub e.com/watch?v=n1it 2t7TS8c

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) Оқушылар күйді алдымен жеке орындауда тыңдайды.

       Күйші    Дəулеткерейдің   «Көрұғлы»   күйін   жеке орындауда тыңда.

       Күйдегі берілген батырдың бейнесін сипатта. (Мысалы: нəзік – күшті, жігерлі – жасық, қаһарлы ашулы).

(МК,Ұ,О) Келесі талқыланатын мəселе күйдің осы күнге дейін жетуі. Оқушылар салыстырмалы түрде күйдің бүгінгі күнгі эстрадалық өңделімдегі нұсқасын тыңдайды. Оқулықта осы тарапта төмендегідей тапсырмалар берілген:

    Дəулеткерейдің «Көрұғлы» күйін домбырада ғана емес, бүгінгі күні оркестрдің, этно-рок тобының орындауында да тыңдауға болады. Əлемге аты əйгілі

«Ұлытау»        этно-рок       тобының       орындауында

«Көрұғлы» күйін тыңда.

      Күйдің жеке домбыра жəне этно-рок тобының орындаудағы ұқсастықтары мен ерекшеліктерін ата. (МК,ОТ) Күйдің негізгі əуенінен мұғалім үзіндіні жеке көрсетуіне болады. Себебі, балаларға күйдегі əуен сақталғанын ұқсастық ретінде көрсете білуі керек.      Ерекшеліктерін      сипаттауда      балалардың жинақтаған музыкалық тəжірибесіне сүйену керек.

2-тапсырма. (Ұ) Сыныптық талқылау. Бұл тапсырманы оқушылар ұжымдық түрде оқулықтағы суретке қарау арқылы талқылайды. Танысқан музыкаларының болашақта қандай болып орындалуы жөнінде де пікірлерін сараптап, оқушылардың қиялына шабыт беру қажет.

Оқулықта талқыланған сұрақтар:

  Суретке қарап, Дəулеткерейдің «Көрұғлы» күйін жеткізушілерін қандай уақыт кезеңдеріне жатқызар едің (бұрынғы, бүгінгі, болашақ)?

  Саған бүгінгі күнгі эстрадалық нұсқадағы

«Көрұғлы» күйін орындау ұнады ма?

       Болашақта «Көрұғлы» күйін қандай аспаптар арқылы жеткізер едің? (домбыра, синтезатор, компьютер, скрипка, гитара).

Сонымен қатар эстрадалық музыка туралы ұғымдық түсініктеме оқулықта қарастырылған.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Нота- хрестоматиясы


 

«Эстрадалық музыка – көпшілікке арналған тыңдауға жеңіл музыка».

3-тапсырма. Суырыпсалма.

(МК,Ұ,Т) 3-тапсырма «Көрұғлы» күйінің эстрадалық нұсқадағы жасырынған ноталарды табуға жəне əуенін орындауға арналған. Оқулықта берілген нота үлгілерін оқығанда мұғалім балаларға көмектесу керек. Топтық орындау алдында балалар негізгі интонация əуенін жақсы сезіне білуі тиісті.

Бірінші топ: Екінші топ:

Күйдегі ноталық мысал негізінде оқушылар паузамен, оның түрлерімен танысады.

4-тапсырма. Таныстыру.

(Т) Оқушылар топтық жұмыстарын таныстырады.

5-тапсырма. Орындау.

«Мəңгілік ел жастары» əнін үйрену (Өлеңін жазған: Ə. Дүйсебек, Əнін жазған: Ш. Мырзамұратов). (МК,Ұ)      Əн      əуені      орындауда      айтарлықтай қиындықтар тудырмайды. Мұнда негізінен сөздің дұрыс айтылуына көңіл бөлінуі керек. Қайырмасы мен     шумақ     ерекшеліктері,      формасы     жөнінде мұғаліммен бірге талқылап өту керек.

 

Үнтаспа

Сабақтың соңы

Шығармашылық тапсырма. Сабақтың соңында балалармен бірге өзінің болашағы туралы, алдағы жоспарлары  туралы  шағын  шығарма  жазып  келуін

тапсыруға болады.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында, музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл    бөлімді    сабақ    туралы    өз    пікіріңізді    білдіру    үшін

 

пайдаланыңыз.   Өз    сабағыңыз   туралы    сол    жақ    бағанада

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?


Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз):

1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1.

2.

Сабақ        барысында        сынып        туралы        немесе        жекелеген        оқушылардың

жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№12 сабақ жоспары

 

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 3-бөлім: Уақыт

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы:

Көнеден жеткен жетіген

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.2.1.1       – музыкалық, шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.2.1.2    – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  қазақтың көне музыка аспаптарының ұлттық музыка өнеріндегі орны мен уақыт аралығында тарихи жолы жөнінде сыныптас- тарымен бірге пікірін білдіре алады;

  жетіген аспабының тембрін ажырата алады;

  көне аспаптар түріне сипаттама беруге тырысады;

  музыкалық-шығармашылық жұмыстарға көпшілікпен бірге араласады.

Оқушылардың көпшілігі:

  қазақтың көне музыка аспаптарының ұлттық музыка өнеріндегі орны мен уақыт аралығында тарихи жолы жөнінде пікірін білдіре алады;

  жетіген аспабының тембрін ажыратады, сипаттай алады;

  көне аспаптар түрін сипаттай алады, ерекшеліктерін ажыратады;


 

        музыкалық шығармашылық жұмыстарда белсенділік көрсетеді.

Кейбір оқушылар:

        қазақтың көне музыка аспаптарының ұлттық музыка өнеріндегі орны мен уақыт аралығында тарихи жолы жөнінде зерттеу жұмыстарын жүргізуде жетекшілік ете алады;

        музыкалық шығармашылық жұмыстарды ұйымдастыруда бағыт көрсете алады;

        өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалай алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

                 қазақтың көне музыка аспаптарының ұлттық музыка өнеріндегі орны мен уақыт аралығында тарихи жолы жөнінде сыныптастарымен бірге пікірін білдіре алады;

                 жетіген аспабының тембрін ажырата алады;

                 көне аспаптар түріне сипаттама беруге тырысады;

                 музыкалық шығармашылық жұмыстарға көпшілікпен бірге араласады;

                 өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалай алады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған музыканы сипаттайды, музыка мен уақыт жөнінде жəне олардың өзара байланыстылығы туралы өз пікірін айтады, көңіл күйін түрлі музыкалық іс-əрекеттер арқылы жеткізеді;

·         аспаптық бағдарламалық музыканы біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Қазақтың көнеден келе жатқан аспаптық музыкасын тыңдау негізінде,

танымдық мүмкіндіктерін арттыру

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақ өткен сабақпен жалғаса қазақтың дəстүрлі музыкалық аспаптарының уақыт кезеңінен өте жаңар- ғаны жөніндегі тақырыпты қамтиды. Оқушылар танысатын аспап – жетіген аспабы.

(МК) Мұғалім жетіген аспабының шығуына байланысты аңызды баяндайды. Оқуықта аңыздың қысқа желісі берілген.

Қазақ халқы музыкалық аспаптарға бай. Солардың бірі – көнеден келе жатқан жетіген аспабы. Аспаптың пайда болуы жайында аңыз да сақталған. «Ертеде бір қарияның жеті ұлы болған. Бір жылы қатты жұт болып, жеті баласы бірінен кейін бірі қаза болады. Əр баласы қаза болған сайын қария кепкен ағашқа бір ішектен тағып, оған тиек ретінде балаларының ойнаған асығын қойып, күйлер шығарады. Бұл күйлер бізге «Жетігеннің жетеуі» деген атпен жеткен. Аспап атауы да осы ұғымды береді. Жетіген – жеті əн».

«Музыка» оқулығы

Сабақтың ортасы

1-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

Музыка тыңдауға Н. Тілендиевтің «Аққу» күйі жеті- ген аспабының орындауында тыңдатылады.

«Музыка»

оқулығы,          нота хрестоматиясы,


 

(МК, Ұ) Аққудың бейнелілік сипаты күйде ерекше берілген жəне оны жетіген аспабында орындау да оқушылардың қызығушылығын арттыра түседі. Оқушыларға берілетін сұрақтар да осы қажеттіліктен туындаған.

                  Жетіген аспабы судың сылдыры, қамыстың сыбдыры, аққу үнін, қанат қағыстарын қаншалықты жеткізе алды?

        Күйден алған əсеріңмен бөліс. Мұғалім алдын ала жетігеннің көне жəне жаңа түрі бар бейнежазба немесе суреттер дайындайды. Оқулықта жетіген аспабының түрлері (көне, жаңа, жетілдірілген) көрсетілген.

3-тапсырма. Зерттеу.

(МК,Т) Оқушылар зерттеу жұмысына тартылады. Оқулықта зерттеу жұмысының талаптары көрсетілген

«Көнеден жеткен аспаптар» атты зерттеу  жұмысына қатыс. Үш топқа бөлініңдер. Əр топ кестеде берілген аспап түрлерін таңдайды жəне сол аспапқа байланысты хабарлама дайындайды.

Хабарлама талаптары:

Аспаптың пішініне (формасына), орындау түріне тоқталу.

Көне жəне жаңа аспаптың ерекшеліктерін атау.

 

 

 

 

 

 

 

Үлгі: Шертер аспабы.

Көне түрі: пішіні ожауға ұқсайды, беті ашық, шертіліп тартылады, үш ішекті.

Жаңа түрі: пішіні төртбұрышты, мойны қысқа, шертіліп тартылады, үш ішекті.

Берілген үлгіге қарай отырып, оқушылар өздері аспаптарды сипаттайды. Дыбыстарын өздері шығару арқылы дыбыс ерекшеліктеріне де көңіл бөледі. Мұғалімге басқа да аспаптар түрін көрсетуге болады. 4-тапсырма. Орындау.

(Ұ) Үшінші тапсырма түрі мəнерлеп оқумен байланысты.

Жетіген Жалпақ ағаш бетіне Жеті ішек тағылған. Əр ішектің астына Жеті асық қойылған. Су сылдыры секілді

Дыбысы нəзік сызылған.

фонохрестоматия Жетіген аспабының тарихы туралы бейнежазба https://www.youtub e.com/watch?v=LLz bSoJWxQI Н.Тілендиев

«Аққу»        жетіген аспабының орындауында https://www.youtub e.com/watch?v=pAg WMLF5MRU

Аспап түрі

Көне

Жаңа

шертер

 

 

даңғыра

 

 

сазсырнай

 

 

қобыз

 

 

 

 


 

·         «Жетіген»    өлеңін   Н.   Тілендиевтің    «Аққу»

күйінің сүйемелдеуімен мəнерлеп оқы.

 

Сабақтың соңы

5-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

(МК,Ұ) Оқушылар таныстырылым түрін тек мəнерлеп оқу арқылы ғана емес, «Аққу» күйінің негізгі интонациялық əуенін қолдана отырып та, сөз бен əуенді қосып, суырыпсалма жасауына болады.

Оқулықта бұл тапсырма түрі көрсетілген.

Сабақ аяғында оқушылар үйренген «Мəңгілік ел»  əнін қайталайды.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында, музыканың көркемдеуіш құралдарын

анықтауға тапсырма беруге болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз):

1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да о ланыңыз)?

1.

2.

Сабақ        барысында        сынып        туралы        немесе        жекелеген        оқушылардың

жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


№13 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 3-бөлім: Уақыт

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Біздің оркестр

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.2 – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ- қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.2.2 – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        оркестр түрлерін ажыратады;

        оркестр құрамындағы музыкалық аспаптар атауын атай алады;

        музыкалық-шығармашылық    жұмыстарға    көпшілікпен    бірге араласады.

Оқушылардың көпшілігі:

        оркестр түрлерін ажыратады, ерекшеліктерін сипаттай алады;

        оркестр    құрамындағы   көнеден   жеткен   ұлттық   музыкалық аспаптар атауын атай алады;

        музыкалық-шығармашылық жұмыстарға белсене араласады.

Кейбір оқушылар:

        оркестр    құрамындағы   көнеден   жеткен   ұлттық   музыкалық аспаптар ерекшеліктерін сипаттайды, көрсете алады;

        музыкалық-шығармашылық жұмыстарға жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        оркестр түрлерін ажыратады;

        оркестр құрамындағы музыкалық аспаптар атауын атай алады;

        музыкалық-шығармашылық    жұмыстарға    көпшілікпен    бірге араласады:

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалай алады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған музыканы сипаттайды, музыка мен уақыт жөнінде жəне олардың өзара байланыстылығы туралы өз пікірін айтады, көңіл күйін түрлі музыкалық іс-əрекеттер арқылы жеткізеді;

·         аспаптық бағдарламалық музыканы біледі.

Құндылықтарды дарыту

Қазақтың көнеден келе жатқан аспаптық музыкасын  тыңдау  негізінде

танымдық мүмкіндіктерін арттыру

Пəнаралық байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып, білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар


жоспарланған

кезеңдері

 

 

Сабақтың басы

Қазақтың əн мен күйлері жеке орындауда дамыған.

«Біздің оркестр» тақырыбы күйдің уақыттың өзгерісіне қарай жеке орындаудан оркестрлік орындауға көшуі жөнінде тақырыпты жалғастырады. Оқушылар бірінші сыныптан бастап жеке орындау мен аспаптық орындаудағы ерекшеліктерді өзінің жинақтаған тəжірибелік деңгейінде түсіндіре алады.

1-тапсырма. Сыныптық талқылау.

Оқулықта     бірнеше      оркестр     түрі      көрсетілген: симфониялық    оркестр,    халық    аспаптар    оркестрі, үрлемелі аспаптар оркестрі. Оқушылар оркестрлердің дыбысталуын бейнежазбадан тыңдайды, көреді. (МК,Ұ,ОТ)

     Бейнежазбадағы жəне суреттегі оркестр түрлерін ата.

       Халық аспаптар оркестрінің басқа оркестрден ерекшелігі неде? (аспаптарында, киімдерінде, құра- мында, орындалуында, дыбысталуында)

«Музыка» оқулығы, нота

хрестоматиясы, фонохрестоматия Оркестр түрлері:

«Сарыарқа» Құрманғазы оркестрі https://www.youtub e.com/watch?v=7L YlBrGn9wQ Государственный духовой оркестр https://www.youtub e.com/watch?v=mG R7wIwuUY4 Құрманғазы

«Балбырауын» орын. ҚР академиялық симфониялық оркестрі. https://www.youtub e.com/watch?v=MM iRsaYM2lI https://www.youtub e.com/watch?v=NU zVcD7Pm0g

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Музыка тыңдау.

(МК,Ұ) Оқушылар Құрманғазының «Балбырауын» күйін тыңдайды. Берілетін сұрақтар оркестрдегі дирижёр рөлінің қаншалықты маңызды екендігін көрсетеді.

  Үнтаспадан ұлы күйші Құрманғазының «Балбы- рауын» күйін жеке жəне оркестрдің орындауында тыңда.

Саған күй орындалуының қай нұсқасы ұнады?

  Оркестрдің орындауында күй көркемделуіне не себеп болды? (орындаушылар саны, аспаптардың көптілігі, əртүрлілігі, дыбыс күші, дыбыс бояуы (тембрі), дирижёрдің болуы).

Оқулықта оқушылардың ойын түйіндеуде қорытынды пікір ұсынылған.

«Оркестрмен орындалатын музыкалық шығарманың өте көркем болуы оның жетекшісі дирижёрге байланысты. Ол оркестрдің бірге орындауын, шығарманың ырғағын, екпінін, дыбыс күшін қалай ойналу керектігін қас-қабағы, қол қимылдары арқылы көрсетеді.

Құрманғазы

«Балбырауын» жеке орындауда Қ. Ахмедияров

http://audio.nur.kz/1 042697-kyrmanfazi- balbirauin-(or-k- ahmediyarov) Құрманғазы

«Балбырауын» оркестрдің орындауында https://www.youtub e.com/watch?v=beS PeoJD5DY


 

Өзің сүйіп тыңдайтын Құрманғазы атындағы оркестр – қазақтың алғашқы халық аспаптар оркестрі.  Оркестрді алғаш ұйымдастырып құрған əрі дирижері болған композитор А. Жұбанов».

А. Жұбанов шығармашылығымен оқушылар келесі бөлімде танысады.

3-тапсырма. Орындау жəне суырыпсалма.

Сабақта орындалатын «Біздің оркестр» əні (өлеңін жазған:  Ə.  Асылбек,  əнін  жазған:  Т.  Қоңыратбаев).

«Біздің оркестр» өлеңінің мазмұнымен үйлесімде, композитор Т. Қоңыратбаев əр шумақтан кейін оркестр үнін салатын қысқа қайырымдық əуенмен əнді бекітіп отырады. Əнді орындауды игергеннен кейін, аталмыш қысқа қайырымдық əуенді ұрмалы аспаптармен сүйемелдеуге болады.

Оқушыларға ырғағын қадағалау тапсырылады.

4-тапсырма. Суырыпсалма.

(МК,Ұ,Т) Тапсырма түрі қарапайым «Біздің оркестр» əнінің қысқа қайырым əуенін ұрмалы аспаптар көмегімен сүйемел жасауға бағытталған. Тапсырма түрі оқулықта көрсетілген.

1-топ «Біздің оркестр» əнінің бірінші шумағындағы та-та, та-та, та буындарын дауыспен əуендетіп, бум-бум буынын ұрмалы аспаптармен, шапалағымен соғып көрсетеді.

2-топ əннің екінші шумағындағы дың-дың, ды-ғы-дың буындарын дауыспен əуендетіп, дың-дың буынын ұрмалы аспаптармен, шапалағымен соғып көрсетеді. Əннің соңғы шумағын бірге орындаңдар».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үнтаспа

Сабақтың соңы

5-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

(МК, Т,ОТ) Оқушылар сыныптастарымен бірге топтық жұмысты таныстырады жəне бағалайды.

        Топта барлық оқушы белсенді қатысты.

        Топта жақсы ансамбль болды.

        Ырғақты дұрыс сақтай білді.

        Бұл топта жақсы шыққан жері жəне т.б.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.


дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№14 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 4-бөлім: Сəулет өнері

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка жəне сəулет

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.2              – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ- қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.3                       – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысы туралы біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы жалпы түсінік алады;

      форма, шумақтық, шумақ жəне қайырма музыкалық формалар туралы біледі;

   «Киіз үй» (Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев) бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында мүмкіндігінше қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.


 

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы біледі;

      форма, шумақтық, шумақ жəне қайырма музыкалық формалар туралы біледі;

   «Киіз үй» (Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев) бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі жəне түсінік береді;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы біледі жəне түсінік береді;

      форма, шумақтық, шумақ жəне қайырма музыкалық формалар туралы біледі жəне түсінік береді;

   «Киіз үй» (Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев) бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы түсінеді;

      форма, шумақтық, шумақ жəне қайырма музыкалық формалар туралы біледі;

   «Киіз үй» (Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев) бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау, мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

М.     Ғаламтор     желісінен     немесе     бейнетаспадан

Жинақтар,

энциклопедиялар,


 

оқушыларға берілген көріністерді қарауды тапсырады. Оқулықтағы мына сұрақтарға жауап беруді ұйғарады:

  Сəулет дегеніміз не?

    Сендер тұратын қалаларыңда/ауылдарыңда қандай əсем ғимараттар бар?

  Неліктен сəулет нысандары əртүрлі?

  Олар не үшін қажет?

     Елордадағы «Бейбітшілік жəне Келісім сарайы» туралы не білесіңдер?

бейнетаспа, таныстырылым

 

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

Сабақтың

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Ақпарат іздеу (жалғасы).

Оқулық, нота

ортасы

М.  Тапсырманың     мақсаты   –   сөзжұмбақты шешу

хрестоматиясы,

 

арқылы   оқушылардың   «Бейбітшілік   жəне   Келісім

фонохрестоматия

 

сарайы» туралы білімін кеңейту.

 

 

Дұрыс  жауаптары  сұрақтардың  астындағы   сөздікте

 

 

берілген.

Cəулет

 

 

ғимараттарының

 

О.  Оқулықта  берілген  «Бейбітшілік  жəне  Келісім

суреттері

 

сарайы»     сөзжұмбақты      шешу      алдында      мына

(«Бейбітшілік жəне

 

талаптармен танысады:

келісім сарайы»)

 

 

http://samatshow.kz/

 

Сұрақтарға жауап беру. Тақтада жазылған  сөзжұмбақ

ru/projects/299

 

торкөздерді    сыныппен   бірге    толтыру.   Түсінгенін

 

 

айтып беру.

Сəулеттік нысандар

 

Сөзжұмбақ сұрақтары:

(15 необ. арх.

 

1. «Бейбітшілік жəне Келісім сарайын» салу идеясын

дост.Москвы:

 

көтерген кім? Президент.

https://localway.ru/m

 

2.    Жыл    сайын   сарайды    көруге    кімдер    келеді?

oscow/guide/291)

 

Туристер.

 

 

3.  Сарайдың  ішінде  музыка  өнерін  тамашалайтын

 

 

қандай зал бар? Концерт.

 

 

4. Көркем  суреттер  мен картиналарды тамашалайтын

 

 

қандай зал бар? Құланшы.

 

 

5.    Ғимаратты    салған    ағылшын    сəулетшісі    кім?

 

 

Норман.

 

 

6.   Музыка   шығаратын   адамды   кім   деп   атайды?

 

 

Композитор.

 

 

7. Ең кіші уақыт өлшемі қалай аталады? Секунд.

 

 

8. Сарай еліміздің қай қаласында орналасқан? Астана.

 

 

Түсінік.

 

 

Оқушылар мына түсініктермен танысады:

 

 

Бейбітшілік жəне Келісім сарайы – архитектуралық

 

 

құрылыс кешені, сəулет өнерінің бірегей туындысы.

 

 

Ол    Астана    қаласындағы    қолдан    жасалған    жота

 

 

үстінде орналасқан.

 

 

Сəулет   өнері   –   құрылысты   жобалау,   салу,  оған

 

 

көркемдік бейне беру өнері.

 

 

(МК,Ұ/Т) 2-тапсырма. Талдау. Ақпарат іздеу.

 

 

О.     Оқулықта     берілген     сəулеттік     нысандардың

 

 

суреттерін қарайды, салыну тарихымен танысады:

 


 

Астана  қаласы  «Нұр  Əлем»  ЭКСПО-2017  көрмесі,

 

Ресей, Мəскеу қаласы «Үй-жұмыртқа» (2002 ж.)

 

Мына сұрақтарға жауап береді:

 

Оқулық.   Ғимараттардың   суреттері:   «Нұр  Əлем»,

 

Астана        қаласы,        Ресей,        Мəскеу        қаласы:

 

«Үй-жұмыртқа» (2002 ж.)

 

Сұрақтар:

 

– Бұл ғимараттардың сырт пішіні қандай?

 

– Əр ғимарат неше бөліктен тұрады?

 

М.      «Үш       сəулетті       нысанды      салыстырайық:

 

«Бейбітшілік   жəне   Келісім   сарайы»,   «Нұр Əлем»

 

ЭКСПО-2017  көрмесі«Үй-жұмыртқа»  –  олар  бір-

 

біріне ұқсамайды жəне ерекше керемет формасымен

 

(пішінімен)       адам      көзін      тартады.      «Олардың

 

формалары қандай жəне неше бөліктен тұрады?»

 

О. Жауабы: «Келісім сарайы», «Нұр Əлем» ЭКСПО-

 

2017   көрмесі   –   бір   бөліктен,   «Нұр   əлем»,  «Үй-

 

жұмыртқа» екі бөліктен тұрады.

 

М.  Оқушыларды  салыстыру  əдісі  бойынша сəулетті

 

нысандар   мен   музыкалық   шығармаларды, мысалы,

 

оларды əндермен салыстырып көріп, арасында қандай

 

байланыс  пен  айырмашылық  бар  екенін айтқызады.

 

Бұл тапсырмада топтық əдіс пайдаланады.

 

Оқушылар     таныс     «Кемпірқосақ»     пен     «Сыбызғы,

 

сазсырнай» əндерінің үзінділерін тыңдап, мына сұрақтарға

 

жауап береді.

 

Сұрақтар:

 

–    Əндердің    формасын    анықтаңдар,    олар    немен

 

ерекшеленеді?  Қайсы  əн  тек  шумақтан,  ал қайсысы

 

шумақ пен қайырмадан тұрады?

 

  Əндердің мазмұны не туралы?

    Осы əндер сендердің қандай сезімдеріңді оятады? Оқушылар естеріне түсіріп, сыныппен бірге орындайды.

М. Оқушылардың білімін бекіту мақсатында мына түсініктерді талқылайды.

Киіз үй

(Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев.

Əнін  жазған: Ж. Тұрсынбаев)

Түсінік:

 

Форма  (лат.forma)  дегеніміз  –  түр,  пішін,  сыртқы

 

бейне, əдемілік.

 

Музыкалық     форма     –     музыкалық     шығармада

 

бөлімдер    мен    бөліктердің    белгілі    бір    тəртіппен

 

орналасуы.

 

Вокалдық   музыкада    негізгі    формалардың   бірі    –

 

шумақ жəне қайырма.

 

Шумақтық     форма     –     вокалдық    музыкада     ең

 

қарапайым форма.

 

Шумақтық формада  музыка  (əуені) қайталана береді,

 

ал өлеңі (мəтіні) өзгереді.

 


 

(МК,Ұ) 3-тапсырма. Əнді үйрену жəне орындау.

 

Киіз үй (Өлеңін жазған:

Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев)

 

М. Оқушыларға əннің бірінші шумағын əн орындау ережесі бойынша үйретеді, əннің мазмұнына олардың көңілін бөледі.

О. – Əннің формасын үлестірмелі парақшалар арқылы көрсетеді жəне мына сұрақтарға жауап береді:

  Əн неше бөлімнен тұрады?

  Əнді қандай формаға жатқызуға болады?

М. Оқушылармен бірге тапсырмамен жұмыс жасау барысында мына түсініктерді үш тілде айтып беруді сұрайды.

 

 

 

 

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Талдау.

 

М. Оқушылардың «Киіз үй» туралы білімін тереңдету үшін оқулықтағы мына жұмбақтарды шешуді сұрайды:

Оқулық. Киіз үй туралы жұмбақ шешу.

 

1.  Төбедегі көзінен Күн сəулесі түседі. Бұрышы жоқ төрінен

Самал еркін еседі. (Киіз үй)

2.  Жетпіс екі найзаны Біріктіріп ұстап тұр, Ата-баба мұрасы – ол,

Ие болар ұрпағы. (Шаңырақ) 3. Қабырғасы тор көз,

Төбесінде зор көз. (Кереге, шаңырақ) 4. Тұмсығын тесіп,

Жүннен бұйда есіп, Қазыққа байладым. (Уық)

5.  Келсең жолды ашады, Кетсең жолды жабады. (Есік)

6.  Даланың тайраңын Қаз-қатар тұрғызып,

Отыз жерден байладым. (Ши)

7.  Дөңгелек үйдің Қарашұбар жыланмен Белін будым. (Белдеу)

 

(МК,Т) 5-тапсырма. Орындау жəне суырыпсалма. М. Ұзақмерзімді жоспарда    осы тақырып бойынша берілген 3.2.1.2 оқу мақсаты «қарапайым  музыкалық-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үлестірмелі парақшалар (шумақтық форманың А, В əріпті белгісі)

 

Жұмбақтар.

Киіз үй жəне оның жабдықтары: https://rector.kz/zhu mbaktar/lists/29

форма

форма

the form

шумақтық форма

куплетная форма

couple form

əн

песня

sonq

 

 


 

шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдануды» талап етеді. Сондықтан оқушылардың  сабақта  осы  бағытта  алған білімдерін

«Киіз үй» ойыны арқылы бекіту тиімді.

Ойын. Киіз үй (ойын)

 

Шарты.  Мұғалім  оқушыларды  төрт  топқа бөледі:

«Екпін», «Дыбыс күші», «Регистр», «Дыбыс бояуы». Басында  топтың   атауына   байланысты   «Киіз үй»

əнінің музыкалық көркемдеуіш құралдарын өзгертуді тапсырады. Əр топ əнді қалай өзгертуге болатынын талдап, əртүрлі екпінде, дыбыс күшінде (динамика), регистрде жəне тембрде (дыбыс бояуы) орындайды. Келесі тапсырмада, əр топ:

    əннің ырғақтық суретін шапалақтап көрсетеді;

     əнді орындағанда мазмұнына қарай көркемдеуіш құралдарды дұрыс қолданады.

Ойынның аяғында оқушылар жасаған тапсырма негізінде музыкада көркемдеуіш құралдардың мəнін көрсетуі тиіс.

 

(МК,Ұ) 6-тапсырма. Бағалау.

М. Ойынның шарты бойынша «Киіз үй» əніне байланысты жасаған жұмыстарын бағалайды жəне мына сұрақтар бойынша оқушылардың ойыннан  алған əсерін байқайды:

   Тапсырма орындау барысында қандай қиындықтар болды?

  Таныстырылымыңды қалай жақсартуға болады?

 

Сабақтың соңы

М. Сабақ аяғында оқушыларға өз-өздерін бағалатады.

(Ө) Орындау. Бағалау.

Рефлексия:

Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды? Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде тыңдалған музыкаға сүйемелдеу жасау барысында ырғақ үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері


көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

 

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№15 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 4-бөлім: Сəулет өнері

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка жəне сəулет (жалғасы)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.2.3 – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысы туралы біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы жалпы түсінік алады;

      «Киіз  үй»  əнінің  (Өлеңін  жазған:   Қ.   Баянбаев.   Əнін   жазған: Ж. Тұрсынбаев) екінші шумағын үйренеді, орындайды;

  өз жұмысын таныстырады.


 

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы біледі;

      «Киіз  үй»  əнінің  (Өлеңін  жазған:   Қ.   Баянбаев.   Əнін   жазған: Ж. Тұрсынбаев) екінші шумағын үйренеді, орындайды;

  өз жұмысын таныстырады.

 

Кейбір оқушылар:

   музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі жəне түсінік береді;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы біледі жəне түсінік береді;

  штрихтар: staccato, legato жəне nonlegato туралы біледі;

      «Киіз  үй»  əнінің  (Өлеңін  жазған:   Қ.   Баянбаев.   Əнін   жазған: Ж. Тұрсынбаев) екінші шумағын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын  таныстырады;

    өз жұмысын бағалайды, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі;

      сəулет өнері, сəулет нысандарының адам өміріндегі қажеттілігі туралы түсінеді;

  штрихтар: staccato, legato жəне nonlegato туралы біледі;

      «Киіз  үй»  əнінің  (Өлеңін  жазған:   Қ.   Баянбаев.   Əнін   жазған: Ж. Тұрсынбаев) екінші шумағын үйренеді, орындайды;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау, мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Талдау.

 

М. Тақырыпты жалғастырады, оқушыларға мына сұрақтарды береді:

  Музыка мен сəулеттің байланысы неде?

  «Помпейлік үй» ғимаратының суретін қараңдар.

  Ғимаратта не қайталанады? Қандай реттілікте?

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

Сəулеттік нысандар: https://localway.ru/m


 

–   Музыкада   осы   реттілікті   не   арқылы  көрсетуге

oscow/guide/291

болады?

 

Жауап: ырғақ арқылы

Қосымша:

Оқулық. Помпейлік үйдің суреті.

Как        определить

 

стиль  архитектуры

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Зерттеу, орындау.

здания:

О.     Оқулықта  берілген  «Помпейлік»  үйдің  суретін

http://www.kakprost

зерттеп,     дауыспен     немесе     шапалақтау     арқылы

o.ru/kak-94874-kak-

ғимараттың қайталанып тұрған бөлімдерін  көрсетеді.

opredelit-stil-

Берілген торкөздерден жауабын табады.

arhitektury-zdaniya

Жауабы: терезе, балкон.

 

Таяқшалармен  берілген  ырғақ  суреттердің  дұрысын

 

тауып, шапалағымен соғып көрсетеді.

 

М. Оқушылармен бірге     тапсырмамен  жұмыс жасау

 

барысында    түсініктерді айқындайды жəне үш  тілде

 

айтып беруді сұрайды.

 

О.  Суретті  зерттейді.  Дауыспен  немесе шапалақтау

 

арқылы  ғимараттың  қайталанып  тұрған   бөлімдерін

 

көрсетеді. Жасаған  ырғақтарға түсінік береді.

 

 

ырғақ

ритм

rhythm

 

 

Сабақтың

(МК,Ұ/Ж) 3-тапсырма. Зерттеу.

Оқулық, нота

ортасы

М. Оқушыларды жұпқа бөліп, оқулықтағы (ғаламтор

хрестоматиясы,

 

желісі,  фонохрестоматия)  қазақтың  ұлттық  киіз  үйі

Фонохрестоматия

 

жəне  Астана  қаласында  «Ханшатыр»    суреттерімен

 

 

танысуды  талап  етеді.  Екеуінің    ерекшеліктері  мен

Қазақтың ұлттық

 

ұқсастықтарын   тауып   салыстыруды   жəне берілген

киіз үйі

 

сұрақтарға жауап беруді сұрайды.

http://shopinfo.kz/tc/

 

 

view/25/page/abou

 

Сұрақтар:

 

 

– Пішіндері қандай?

Киіз Үй

 

– Құрылымдарында не өзгешелік бар?

(құрылымы):

 

– Қандай материалдардан жасалған?

https://www.youtube

 

– Ғимараттарға қатысты  сезімдермен бөлісу.

.com/watch?v=Tq8B

 

– Осы туындыларға  қарап, қандай көңіл күй  сезінуге

uKBGtTw

 

болады?

 

 

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Орындау жəне суырыпсалма.

Казахские юрты:

 

Оқулық. Австралияның, Сидней қаласындағы  Опера

http://www.gold-

 

театрының суреті.

yurt.ru/price/2

 

М.   Сұрақтар   арқылы   сынып   оқушылары  бірінші

 

 

тақырыпта   өткен    staccato,    legato    сияқты    негізгі

 

 

штрихтар туралы түсініктерді қайталайды жəне жаңа

 

 

тақырып негізінде білімдерін кеңейтеді.

 

 

Екі сурет ұсынылады: Қазақтың ұлттық «Киіз үйі»

Фотографии      Хан

 

жəне «Сидней опера» театры.

Шатыра:

 

Сұрақтар:

https://www.smilepl

 

Штрих дегеніміз не?

anet.ru/kazakhstan/a

 

– Музыкада қандай штрихтар жиі қолданылады? Олар

stana/khan-

 

қалай орындалады?

shatyr/photo/


 

  Қазақтың ұлттық киіз үйі мен «Сидней-Опера» театрының сыртқы пішінін зерттеңдер. Олардың пішіні қандай?

  Staccato    жəне    legato    штрихтары    арқылы    екі ғимараттың сыртқы пішінін бейнелеуге бола ма?

Ғимараттардың пішінін дауыспен келтіріп көріңдер:

staccato жəне legatoны қолдан.

М. Аталған түсініктерді оқушылармен айқындайды жəне үш тілде айтып беруді талап етеді.

 

 

 

 

 

(МК,Ұ) 5-тапсырма. Тыңдау, талдау, орындау.

 

М.  Оқушылардан  А.  Жұбановтың  «№1  тəжік  биі»,

«№2 тəжік биі» шығармаларының орындалуын бейнетаспадан тыңдауды талап етеді. Олардың назарын staccato, legato, nonlegato штрихтарын анықтауға бағыттайды. Оқулықта берілген нота үзінділермен салыстырып, штрихтардың жазылуына көңіл бөледі.

Сұрақтар:

Композитор шығармаларында қандай штрихтарды пайдаланды? Анықтаңдар.

Олар қалай дыбысталады?

   Музыкада     staccato,     legato     жəне     nonlegato

штрихтары не үшін қолданылады?

 

М. Екі бидің негізгі əуендерін «ля»-ға staccato, legato жəне nonlegato штрихтарымен орындауды жəне айырмашылығын табуды, «штрих» туралы түсінігін айтып беруді оқушылардан талап етеді.

Түсінік:

Штрих дегеніміз – бір немесе бірнеше дыбысты əртүрлі шығару тəсілі.

 

(МК,Ұ) 6-тапсырма. Əнді орындау.

 

М. 1. «Киіз үй» (Өлеңін жазған: Қ. Баянбаев. Əнін жазған: Ж. Тұрсынбаев) əннің екінші шумағы мен қайырмасын оқушыларға əн үйрету талаптары бойынша айтқызады.

2.  Оны мəнерлеп, əдемі айтуды талап етеді.

3.    Əннің ырғағын шапалақпен немесе пластикалық қимылдармен ақырын сүйемелдеуді тапсырады.

4.  Əн туралы өз пікірін айтқызады.

 

Сидней           опера

театры.

https://www.youtube

.com/watch?v=2W3

xH3nWjoQ

 

 

 

 

 

Тəжік биі №1

(А. Жубанов –

Тəжік биі –

Фортепиано

квартеті):

https://www.youtube

.com/watch?v=lqZlC

u7uoio

тəжік биі №2

(Нуржумина

Аружан

Таджикский танец

№2, А. Жубанов):

https://www.youtube

.com/watch?v=BaB6

Y6mYnjE

 

 

 

Киіз үй (Өлеңін

жазған:

Қ. Баянбаев. Əнін

жазған:

Ж. Тұрсынбаев)

Сабақтың соңы

(МК,Ұ) 7-тапсырма. Бағалау.

М.     Оқушылардан   мына   сұрақтарға жауап  беруді талап етеді:

 

штрих

штрих

touch

стаккато

стаккато

staccato

легато

легато

leqato

нонлегато

нонлегато

nonleqato

 

 


 

1. «Киіз үй» əнін толығымен мəнерлеп орындау, əуенін таза, сөздерін анық, түсінікті айту.

   Əнді орындау барысында қандай қиындықтарға тап болдың?

  Əнді дұрыс орындауыңды қалай жақсартар едің?

М. Сабақ аяғында оқушыларды өз-өздерін бағалауға шақырады.

(Ө) 8-тапсырма. Орындау. Бағалау.

Рефлексия:

Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды? Ал қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде əн орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында көркем

дескрипторлар бойынша;

 

орындауға көмек беріп,

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

үлгілерін ұсына алады.

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

Қабілеті жоғары оқушыларға

 

 

композицияны орындау

 

 

барысында музыканың

 

 

көркемдеуіш құралдарын

 

 

анықтауға тапсырма беруге

 

 

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

дұрыс қойылған ба?

сұрақтарға жауап беріңіз.

Оқушылардың барлығы ОМ

 

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз):

1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1.

2.


 Надпись: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№16 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі: 4-бөлім: Сəулет өнері

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Əлемдегі театрлар

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.3 – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысы туралы біледі;

    əлемдегі атақты опера театрлары жəне олардың адамдар өміріндегі қажеттілігі туралы жалпы түсінік алады;

      əншілер   дауыстарының:   əйелдер   (сопрано,   альт)   дауысы, ерлер

(тенор, бас) дауысы болып бөлінетінін жалпылама біледі.

Оқушылардың көпшілігі:

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын  таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

    өз жұмысын бағалайды, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен сəулет өнерінің байланысын біледі;

    əлемдегі атақты опера театрлары жəне олардың адамдар өміріндегі қажеттілігі туралы түсінеді;

      əншілер   дауыстарының:   əйелдер   (сопрано,   альт)   дауысы, ерлер

(тенор, бас) дауысы болып бөлінетінін біледі;

     музыканың көркемдеуіш құралдарын шығармашылық жұмысында қолданады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.


Құндылықтарды

дарыту

Халық  əуені  мен  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау, мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ/Т) 1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

 

М.   Оқушыларды   «Италия»,   «Қазақстан», «Ресей»,

«Франция» мемлекеттердің аттарын беріп, төрт топқа бөледі. Əр топ атына қарай театрлар туралы ақпарат іздейді:

1.  Италия. Милан театры. «Ла Скала».

2.  Қазақстан. «Астана Опера».

3.  Ресей. Мəскеу. «Большой театр».

4.  Франция. «Гранд-Опера» театры.

 

Оқулық. Аталған төрт театрдың суреті.

 

М. Ақпаратпен тез алмасу үшін «Карусель» стратегиясын ұсынуға болады (Бұл жерде əр топтың спикері басқа топтарды аралап, жаңа мəлімет ала отырып, өзінің ақпаратымен бөліседі).

Əр топтан театр туралы дайындаған мəліметті, сынып алдында баяндауды жəне мына сұрақтарға жауап беруді талап етеді.

Сұрақтар:

    Театрлар қай жылы салынған?

     Аталған театрлары бар елдердің тулары қандай? Туларында не бейнеленген?

      Театрдың құрылымы мен сырт пішіні қандай? Ерекшеліктері бар ма?

1.  Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

2.  Ғаламтор желісі, энциклопедиялар, сөздіктер, суреттер, үлестірмелі карталар жəне т.б.

 

Əлемдік театрлар: http://www.kulturolo gia.ru/blogs/070315/ 23578/

 

Театрлар туралы бейнежазба: https://www.youtube

.com/watch?v=0fDN rEPfTgc

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Талдау.

М. Осы 2-тапсырма басында оқулықта берілген мəтінді бір оқушыға оқытып, қалған оқушылардан қысқаша түсінік алады.

Оқушыларға Астана Опера туралы бейнетаспаларды көрсетіп, бірге талдайды.

Мына сұрақтарға жауап беруді талап етеді:

Сұрақтар:

    Опера дегеніміз не?

    Операда əншілік өнер қандай орын алады?

       Əншілер дауыстарының қандай түрлерін жəне дыбыс бояуларын білесің? Бейнетаспаны көр, түсінігіңді айт. Бейнетаспаны көріп, түсінгендерін айтып беруді ұйғарады.

     Əншілер дауыстарын жоғары, ортанғы, төменгі регистр бойынша топтастыруға (классификация жасауға)  бола ма?

 

 

Астана Опера 1,26 м., бейнежазба: https://www.youtube

.com/watch?v=LmY p_xqjSZk

 

Astana Opera – The Romantic Era.3,41м.:

https://www.youtube

.com/watch?v=9qpc RTvZl_8

 

Астана Опера театры туралы


 

– Тақтада берілген торкөздерді (оқулықтан көшіріп) толтырады, толтырып, түсініктеріңді жəне үш тілде айтып беруді сұрайды.

 

 

 

 

 

Оқулық. Торкөздер суреті.

 

Дұрыс жауабы: əйелдер дауысы – сопрано, меццо- сопрано, контральто; ерлер дауысы – тенор, баритон, бас.

 

Түсінік:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

М. (жалғасы) Əр дауыстың латын тіліндегі белгілері бар:

  Əйелдер дауысы: Сопрано – S.

  Əйелдер дауысы: Альт – A.

  Ерлер дауысы: Тенор – T.

  Ерлер дауысы: Бас – B.

 

М. Сабақ мазмұнына қарай оқушылар жүргізген зерттеулер мен жинаған мəліметтерге: классифи- катор, жанр, опера, опера құрылымы туралы түсініктерге тоқталады, сыныппен бірге талдайды.

 

Түсінік:

Классификатор – мəліметтерді топтарға бөлетін бағдарлама.

Жанр – (французша/латынша – түр, тек) əрбір өнердің ерекшелігіне байланысты түрлері.

Опера – музыкалық өнер жанры.

Операда вокалдық жəне аспаптық музыка, драматургия, хореография, бейнелеу өнері (декора- ция, костюмдер), театр əрекеті біріктірілген.

Либретто – операның қысқаша мазмұны.

 

(МК,Т)       3-тапсырма.       Шығармашылық       жəне суырыпсалма.

мағлұмат:

http://astanaopera.kz

/o-teatre/

Певческие голоса в

опере. 8.01 мин.

(1,11/2,22):

https://www.youtube

.com/watch?v=A-

10XEU4SgY

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорапшалар,

аксессуарлар, түрлі

киім-кешектер,

декорациялар

 

Алдар Косе. Он

тақия.6,36 мн.:

https://www.youtube

.com/watch?v=SE6q

X_Wz5ew

Алдар   Косе.  Көне

домбыра. 7,56 мн.:

регистр

регистр

reqister

дыбыс бояуы

тембр

timbre

опера

опера

opera

 

 

Адамдар    дауыстары    жоғарғы    (əйелдер),     орта

(балалар), төмен (ерлер) регистрге бөлінеді.

Əншілер дауыстарының топтасуы:

Дауыстар

Əйелдер

Балалар

Ерлер

Жоғарғы

сопрано

сопрано (қыздар), дискант

тенор

Орта

меццо-

сопрано

альт

баритон

Төмен

контральто

-

бас

 

 


 

М. Оқушыларды топқа бөліп, «Алдаркөсе айлакерлігі»  ойнының шартымен таныстырады.

 

Ойын. «Алдаркөсе айлакерлігі» шығармашылық ойыны

 

Ойын шарты. Оқушылар бейнетаспадан Алдаркөсе туралы бірнеше мультфильм ертегілерді көреді. Таңдаған ертегі бойынша оқушылар топқа бөлінеді. Күні бұрын мұғалім дайындап берген қысқа ертегі сюжетін негізге алып, олар опера жанрында қысқа музыкалық композиция шығарады.

Мұғалімнің көмегімен алдын ала дайындалған заттарды: қорапшалар, аксессуарлар, түрлі киім- кешектер т.б. балалар дайындық кезеңінде жəне таныстырылымда пайдаланады. Əртүрлі дауыс бояулар шығармашылықта (диалог, кейіпкерлер, рөлдік ойын т.б) қолдануы осы тапсырманың мақсаты болып табылады.

М. «Əдебиеттік оқу», «Орыс тілі», «Қазақ тілі» т.б. пəндерімен кіріктірілген сабақ ұйымдастыруына болады.

https://www.youtube

.com/watch?v=yMh RYhTsQxU

 

Алдар              Косе. Маңғаз    əнші.10.59 мн.: https://www.youtube

.com/watch?v=Rk5b 40b5l1I

 

Алдар Косе. Əнші бай. 6,07 мн. https://www.youtube

.com/watch?v=zFxsu yitFL0

Сабақтың соңы

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау. М. Оқушылармен бірге штрихтар (staccato, legato, nonlegato), дауыс бояулары, ырғақ, динамика сияқты өтілген ұғымдарды қайталайды.

Орындалған нұсқалардан кейін оқушыларды өзара бағалауға бағыттайды.

 

О. Өз музыкалық композициясының қысқа қойылымын көрсетеді, мəнерлеп орындайды, өтілген түсініктерді қолданады:

·         штрихтар (staccato, legato, nonlegato);

·         дауыс бояулары;

·         ырғақ;

·         динамика.

 

Сабақтың соңы

  Сюжетке қайсы оқушы жақсы қатыса алды?

  Қаншалықты өз рөлін мəнерлі көрсетті? Əр топтың орындау сапасын бағалау.

  Не сəтті болды?

  Нені өзгертуге болады?

Рефлексия

Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды? Қай тапсырманы мен оңай орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай

Бағалау

Оқушылардың материалды

Денсаулық жəне

қауіпсіздік техникасының


көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды

жоспарлап отырсыз?

меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде əн орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында көркем

дескрипторлар бойынша;

 

орындауға көмек беріп,

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

үлгілерін ұсына алады.

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

Қабілеті жоғары оқушыларға

 

 

композицияны орындау

 

 

барысында музыканың

 

 

көркемдеуіш құралдарын

 

 

анықтауға тапсырма беруге

 

 

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

 

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

 

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

 

№17 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 5-бөлім:

Өнер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 


Сабақ тақырыбы:

Музыка жəне поэзия

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем бейнені аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка жəне поэзияның байланысы туралы жалпы біледі;

  С. Сейфуллиннің «Көкшетау» əнін талдайды;

  А. Құнанбаевтың «Желсіз түнде жарық ай» əнін орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді жалпылама біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен поэзияның байланысын біледі;

  С. Сейфуллиннің «Көкшетау» əнін тыңдайды жəне талдайды;

  А. Құнанбаевтың «Желсіз түнде жарық ай» əнін орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен поэзияның байланысын біледі;

   С. Сейфуллиннің «Көкшетау» əнін тыңдайды, талдайды жəне түсінік береді;

  А. Құнанбаевтың «Желсіз түнде жарық ай» əнін көркем орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен поэзияның байланысын біледі;

  С. Сейфуллиннің «Көкшетау» əнін тыңдайды жəне талдайды;

  А. Құнанбаевтың «Желсіз түнде жарық ай» əнін орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халық əуені мен классикалық əуендерді тыңдауға дағдылану, мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар


Сабақтың басы

(Мк. Ұ.)  1-тапсырма. Тыңдау.

 

М. Аңызды өзі айтып береді. «Өте ерте заманда жер бетін мекендеген халықтар өлең дегеннің не, əн дегеннің не екенін білмеген. Адамдар көңілсіз, сүреңсіз өмір сүріп жатты. Табиғат та мұңға батып, мүлгіген тыныштық орнаған. Ол кезде əннің  құдіретін аспан ғана білген, себебі əн тек аспанда ғана қалықтап жүрген.

Бір күні сиқырлы Əн төмен түсіп, кең дала үстінде қалықтаған. Ол жердегі көңілсіз адамдарды көріп аяп,

«осыларға бір жақсылық жасайыншы» деп ойлайды.

Əн көңіл күйіне қарай кейде жер бауырлап, кейде биікке самғап ұшып жүреді. Əн  төмендеген  сайын сол жердегі адамдар əнші, жыршыға айналады. Ал биік қалықтап кеткен жердің халық əншіліктен құр қалған екен.

Əн қазақ жеріне келгенде төмен құлдырап, халыққа музыкалық қабілетті үйіп-төгіп шашады. Осылайша қалықтап ұшып, халықты əн мен өлеңнің, жыр мен күйдің, суырыпсалмалықтың шеберіне айналдырған екен».

М. Аңыздың мазмұнына байланысты оқушылардың сұрақтарына жауап береді.

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

Сабақтың

(Мк,Ұ/Т) 2-тапсырма. Ақпарат іздеу, талдау.

 

ортасы

 

 

 

О.  Музыка  мен  поэзия  өнерлеріне  талдау жасайды,

 

 

оқулықта берілген мына сұрақтарға жауап береді:

 

 

–  Музыка дегеніміз не?

 

 

–  Поэзия  дегеніміз  не?  «Əдебиеттік  оқу» сабағында

 

 

өткенді есіне түсіреді.

 

 

–    Музыка    мен    поэзияның    айырмашылығы   мен

 

 

байланысы неде?

 

 

–        Қазақ    халық    музыкасы    мен    поэзиясының

 

 

байланысын не арқылы көруге болады?

 

 

О.   Осы   бағытта   оқушылар   мұғалімнің  көмегімен

 

 

3-тапсырманы орындауға кіріседі.

 

 

(Т) 3-тапсырма. Зерттеу, орындау.

 

 

О. Екі топқа бөлініп, алдыңғы сабақта мұғалімнен үй

 

 

тапсырма  ретінде     ғаламтор  желісінде,  кітапханада

 

 

Абай          Құнанбайұлының         шығармашылығына

 

 

байланысты  ізденіс  жұмыстарын  жүргізеді.  Музыка

 

 

мен   поэзияны   байланыстыратын   əндердерді   жəне

 

 

өлеңдерді зерттеуді Абай Құнанбайұлы шығармалар негізінде жалғастыру.

Оқулықта берілген А. Құнанбайұлының суреті мен мəліметтермен танысып, өздерінің тапқан ақпараттармен толықтырады.

Оқулық. А. Құнанбайұлының суреті.

Абай Кунанбаев

«Желсіз түнде жарық ай» əні: https://www.youtube

.com/watch?v=C4nH PFUk-H8


 

М. Тақырыпқа байланысты халық арасында кең тараған сүйікті əндердің бірі – Абайдың «Желсіз түнде жарық ай» əнін оқушыларға үйретеді.

 

Орындау. Желсіз түнде жарық ай леңі мен əнін жазған: А. Құнанбайұлы)

 

 

1.    Желсіз түнде жарық ай, Сəулесі суда дірілдеп.

Ауылдың жаны – терең сай,       2 рет

Тасыған өзен күрілдеп.

2.  Қалың ағаш жапырағы Сыбырласып өзді-өзі. Көрінбей жердің топырағы,

Құлпырған жасыл жер жүзі.     2 рет

 

М./О. Бұл əнді оқушылар бейнетаспадан тыңдап талдайды жəне мұғалім берген мына сұрақтарға жауап береді:

   Əннің əуені мен өлеңі біртұтас, əлде бөлек көркем бейнені суреттейді ме?

  Көз алдыңа қандай көріністер елестейді?

О. Əннің көңіл күйін торкөздерде берілген сөздер арқылы сипаттайды жəне  түсініктерін айтып береді.

 

 

 

(Мк. ОТ) 4-тапсырма. Əуен құрастыру.

М. – Өлең жолдарын негізге алып, оқушыларға əуен құрастыруды ұсынады. Кейбір оқушыларға өзі көмектеседі.

О. – Əннің 1-шумақтың төрт жолын оқиды жəне ырғақтық сурет арқылы əуен құрастырады.

 

1.  Жел-сіз түн-де жа-рық ай, Сəу-ле-сі су-да ді-ріл-деп.

А-уыл-дың жа-ны – те-рең сай, Та-сы- ған ө-зен кү-ріл-деп.

 

М. Бесінші тапсырма С. Сейфуллиннің əншілік жəне поэтикалық шығармашылығына арналған.

 

(Мк,Ұ) 5-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

М./О. С. Сейфуллиннің «Көкшетау» əнін бейнетаспа- дан тыңдайды, оқулықта берілген мына сұрақтар арқылы талдайды:

       Əннің   əуені   мен   сөзіне    көңіл    бөл.   Олардың байланысы мен айырмашылығы неде?

  Шығарманың көңіл күйі қандай?

  Екпіні қандай?

 

 

Абай Құнанбаев

туралы:

https://kk.wikipedia.

org/wiki/%D0%90%

D0%B1%D0%B0%

D0%B9_%D2%9A

%D2%B1%D0%BD

%D0%B0%D0%BD

%D0%B1%D0%B0

%D0%B9%D2%B1

%D0%BB%D1%8B

 

 

 

 

 

 

 

«Көкшетау».

(əні мен өлеңі

С. Сейфуллиндікі):

Рамазан

Стамғазиевтың

орындауында:

https://www.youtube

.com/watch?v=MbO

Ib9C3ndM

 

 

С.Сейфуллин

туралы:

https://kk.wikipedia.

org/wiki/%D0%A1

%D3%99%D0%BA

%D0%B5%D0%BD

_%D0%A1%D0%B

5%D0%B9%D1%84

%D1%83%D0%BB

тынық

жарық

қадала

көңілді

аянышты

əзілқой

күңгірт

əдемі

көркем

асықпай

 

 


 

  Əн қандай ладта (мажор/минор) жазылған?

  Əнші өзін қандай аспаппен сүйемелдеді?

 

О. Оқулықтан С. Сейфуллин туралы ақпарат алады, мұғалімнің  қосымша  берген  қысқа  мəліметін  жəне

«Көкшетау» əнін тыңдайды.

Оқушылардың мүмкіндігі болса, əннің қайырмасын əншіге қосылып айтуға болады.

 

Оқулық. С. Сейфуллиннің суреті мен түсінік. Тыңдау.     Көкшетау     (Өлеңі     мен     əнін     жазған: С. Сейфуллин).

 

1.      Арқаның кербез сұлу Көкшетауы, Дамылсыз сұлу бетін жуған жауын. Жан-жақтан ертелі-кеш бұлттар келіп, Жүреді біліп кетіп есен-сауын.

 

Сексен көл Көкшетаудың саясында, Əрқайсы алтын кесе аясында.

Ауасы дертке дауа, жұпар иісі –

Көкірек қанша жұтсаң, тоясың ба?

Қайырмасы:

Хəй-лə-ли-лəй, ли-лə-ли-лəй, ли-лə-лəй, Хəй-лə-ли-лəй, ли-лə-ли-лəй, ли-лə-лəй.

 

2.  Ырғалған көкке бойлап қарағайы, Қасында көк желекті аппақ қайың. Жібектей желмен шарпып төңіректі, Балқытып мас қылады иіс майың.

 

Көкпеңбек құз басынан мұнар кетпес, Басына атсаң-дағы оғың жетпес.

Бір жұтсаң Көкшетаудың жұпарынан Өлгенше көкірегіңнен құмар кетпес.

Қайырмасы.

 

М/О. Оқушылар əнді тыңдап болған соң, мұғаліммен бірге əннің əуені мен өлеңін талдап, əншінің орындау шеберлігіне көңіл бөліп, ой-пікірлерін айтып беру, қажет.

Тақырыпқа байланысты оқушылар мынадай музыкалық ұғымдар туралы түсінік алады.

%D0%BB%D0%B8

%D0%BD

 

Қосымша: «Тау ішінде» (əні-өлеңі С. Сейфуллиндікі): Қ. Байбосыновтың орындауында: https://www.youtube

.com/watch?v=LaA D7H128Ww

 

Музыка – белгілі биіктіктегі  дыбыстардан тұратын, адамға сазды əуенімен əсер ететін өнер түрі.

 

Поэзия  –  өлең  түріндегі  ауызша  немесе жазбаша

жазылған əдеби көркем шығарма.


Романс – аспап сүйемелінде орындалатын жеке дауысқа арналған поэтикалық мазмұндағы шағын музыкалық шығарма.

 

М. Сабақ тақырыбына байланысты оқушыларға

«поэзия» түсінігін айқындауды жəне үш тілде айтып беруді сұрайды.

 

поэзия                    поэзия                                 рoetry Сабақтың соңы   (ОТ) 6-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау.

 

М. Оқушылардан жасаған тапсырманы сынып алдында орындауды жəне өзара бағалауды талап етеді.

Мына сұрақтарға жауап беруді сұрайды:

  Сабақта не ыңғайлы болды?

  Қайсы тапсырма қиын болды?

  Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 


Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Кейбір оқушыларға көмек ретінде əннің сөзі мен əуенін талапқа сай орындауға

көмек беріп, үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға шығармашылық тапсырманы орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге болады.


Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

 

 

 

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.


Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

 

 

 

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері


Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?


Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.


 Надпись: Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.
2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.
2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№18 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 5-бөлім:

Өнер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка бейнелейді

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем бейнені аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен кескіндеме өнерінің  байланысы туралы біледі;

   А. Исакованың «Весенний ливень» («Көктемгі нөсер») шығармасын тыңдайды жəне жалпылама талдайды;

  Ə. Қастеевтің туындыларымен танысады жəне түсінігін айтады;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыкалық шығармалар мен суреттегі көріністерді салыстырады, сəйкестігі мен айырмашылығын табады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен кескіндеме өнерінің  байланысы туралы біледі;

   А. Исакованың «Весенний ливень» («Көктемгі нөсер») шығармасын тыңдайды жəне талдайды;

  Ə. Қастеевтің туындыларымен танысады жəне түсінігін айтады;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыкалық шығармалар мен суреттегі көріністерді салыстырады, сəйкестігі мен айырмашылығын табады;


 

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен кескіндеме өнерінің  байланысын біледі;

   А. Исакованың «Весенний ливень» («Көктемгі нөсер») шығармасын тыңдайды жəне талдайды;

  Ə. Қастеевтің туындыларымен танысады жəне түсінік айтады;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді, орындайды;

     музыкалық шығармалар мен суреттегі көріністерді салыстырады, сəйкестігі мен айырмашылығын табады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен кескіндеме өнерінің  байланысын білетін болады;

   А. Исакованың «Весенний ливень» («Көктемгі нөсер») шығармасын тыңдайды жəне талдайды;

  Ə. Қастеевтің туындыларымен танысып, түсінігін айтады;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің бірінші шумағы мен қайырмасын үйренеді жəне орындайды;

      музыкалық шығармалар мен суреттегі көріністерді салыстырып, сəйкестігі мен айырмашылығын тауып, түсінік бере алады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халықтық  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,   мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

( МК,Ұ) 1-тапсырма. Əңгімелесу, талдау.

М. Сабақтың басында Қазақстан Республикасының атақты  суретшілерінің:  Ə.  Қастеев,  Қ.   Телжанов, М. Кенбаев, А. Ғалымбаева туындыларын дидакти- калық құрал ретінде немесе ғаламтор желісінен көрсетеді. Қысқаша түрде суреттер мен суретшілер туралы оқушыларға түсінік береді.

М. «Адам қашанда табиғат сұлулығына тамсана қарайды. Суретшілер табиғат бейнесін əр алуан бояулар түсімен бейнелейді. Ал композиторлар музыкада табиғат көріністерін қалай бейнелейді?» деген     сұрақ     арқылы            оқушыларды     сабақ тақырыбымен таныстырады.

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

 

Ғаламтор. Быт и традиции казахского народа в живописи: http://www.kettik.kz

/?p=38185


 

Қосымша:  Оқушыларға  суреттер  іздеуді   тапсыруға

жəне сурет бойынша сұрақтар қоюға болады.

 

Сабақтың

( Мк, Т) 2-тапсырма. Тыңдау. Зерттеу.

Оқулық, нота

ортасы

 

хрестоматиясы,

 

М./О.  Осы тапсырманы  мұғалім оқушыларға топтық

фонохрестоматия

 

түрінде     өткізуді      ұйғарады.     Аида     Исакованың

 

 

«Весенний     ливень»     («Көктемгі     нөсер»)     атты

 

 

шығармасын  бейнетаспадан  мұқият  тыңдауды талап

А. Исакова.

 

етеді.

«Весенний ливень»:

 

Тыңдауды     мұғалім     «музыка     тыңдау»     ережесі

https://www.youtube

 

бойынша өткізеді.

.com/watch?v=0xF7l

 

–   Музыканы   көзіңді   жұмып   тыңда,  орындалуына

qv07_g

 

көңіл бөл.

 

 

Тыңдау.   «Весенний   ливень»   («Көктемгі нөсер»).

 

 

Музыкасын жазған А. Исакова.

 

 

О. Тыңдап болған соң, мына  сұраққа жауап береді:

 

 

–  Көз  алдыңа  нөсер  жауынның  қандай  көріністері

 

 

елестеді?

 

 

Тапсырма орындау барысында олар:

 

 

– сызбадан   музыкаға сəйкес келетін сөздерді  тауып,

 

 

топта талқылаулары тиіс.

 

 

 

қатты/

күшті

мұңды

найзағай

жылдам

жел

 

 

 

көңілді

ойнақы

дыбыс

асықпай

баяу

 

 

 

тамшы

екпінді

жабыр-

қап

ұйытқып

күн

күркіреу

 

 

 

 

   Топпен бірге шығарманың мазмұнын сызба арқылы талдап, орындалу реттілігін көрсету керек (таңдап алған сөздерді пайдалануға болады).

      Музыканы топпен екінші рет тыңдап, жасаған сызбаны қалпына келтіруге болады.

        Топтың қалауы бойынша реттелген сызбаны баяндап, сурет салып немесе пантомима арқылы көрсету.

 

(МК,Ұ) 3-тапсырма. Ақпарат іздеу. Шығарма- шылық.

 

О. – Бейнетаспадан Əбілхан Қастеевтің туынды- ларымен танысады.

  Солардың ішінен қайсысы сенің ой-қиялыңды қозғады? Түсінігіңді айтып бер.

 

 

М. Оқушылардан Əбілхан Қастеевтің бір туындысына кішігірім əуен құрастыруды талап етеді.

О. Оқулықта берілген Əбілхан Қастеев  туралы ақпарат алады жəне алдын ала мұғалімнің  тапсырмасы бойынша дайындаған мəліметтерді талдайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Əбілхан Қастеев:

 

http://www.tarih.spri

 

ng.kz/kk/history/post

 

war/figures/kasteev/

 

 

Живопись

 

А. Кастеева:

 

http://www.gmirk.kz

 

/index.php/ru/izobra

 

zitelnoe-iskusstvo-

 

kazakhstana/zhivopi

 

s/zhivopis-a-

 

kasteeva


 

Оқулықтағы материал:

Əбілхан Қастеев (1904–1973) – қазақтың əйгілі кескіндеме шебері, график-суретшісі, қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаушылардың бірі.

Халық өмірінің алуан көріністерін шынайы бейне- леген. Мыңнан астам көркем туындыларды дүниеге келтірген.

 

М. Жоспар бойынша оқушыларға «Өнерлі  бала» əннің 1-шумағын «əн үйрену» ережесі бойынша үйретеді.

Оқулықта     берілген      сұрақтарға      жауап     беруді ұйғарады.

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Əн үйрену.

 

Үйрену. Өнерлі бала (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова)

 

1. Мен өнерлі баламын, Қолда сиқыр қаламым. Табиғаттың тамаша Суреттерін саламын.

 

Салам асқақ тауларын, Өзен, көлдер, бауларын. Жарқырата көрсетем Жарқын жақсы жандарын.

 

Қайырмасы:

 

Өнер – өрнек, əн-күйлер, Бой балқытқан бал билер.

 

 

(Т) 5-тапсырма. Ақпарат іздеу, талдау.

 

М.  Сабақтың тақырыбына байланысты    оқушыларға

«Музыка    жəне    сурет»    ойынын    ұсынады,    ойын шартын таныстырып, үш  топқа бөледі.

 

Ойын. Музыка жəне сурет.

 

Ойынның   шарты.   Оқушылар   «көкек»,  «қасқыр»,

«домбыра»,      «жетіген»     сияқты     төрт      суретпен танысады, мазмұнын талдайды, пікірлерін айтады. Одан    кейін    музыкалық    шығарманың    үш    түрлі үзіндісін       бейнетаспадан       тыңдап,      суреттердің көріністермен салыстырады жəне сəйкестікті іздейді. М. Оқушыларға музыканы тыңдауға берген кезде шығармалардың аттарын атамайды. Оқушылар өздері сурет пен музыканы салыстырып, байланысын табады жəне түсінік береді.

 

 

 

«Өнерлі бала».

Өлеңін жазған:

А. Асылбек. Əнін

жазған: Ə.Бүшікова

 

 

 

 

 

 

1. Легенда о домбре.

Н. Мендыгалиев.

орн. Ж. Аубакирова.

https://www.youtube

.com/watch?v=obn5j

FzKBfI

2. «Қасқыр» халық

күйі

Орынд.:

Ж.Қаламбаев.

https://www.youtube

.com/watch?v=Bm5

nHpqoNE0

3. «Көкек» хал. күйі.

Орынд.:

Ж. Жүсіпова.

https://www.youtube

.com/watch?v=XpJ

M3zKkGbU


 

Оқушылар мына шығармаларды тыңдайды. Жаппас Қаламбаевтың орындауында: «Қасқыр» халық күйі (қобыз  аспабы),   «Көкек»   күйі   (қобыз   аспабы),   Н.   Меңдіғалиевтің   «Домбыра   аңызы»  шығармасы

фортепиано аспабында орындалады.

 

Сабақтың соңы

(Мк,Ұ/Т) 6-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау.

 

М. Сабақтың соңында оқушыларды өзара бағалауға шақырады жəне мына сұрақтарға жауап беруді талап етеді:

  Сабақта не сəтті шықты?

  Қайсы тапсырма қиын болды?

  Жұмысыңда нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде əннің

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

сөзі мен əуенін талапқа сай

дескрипторлар бойынша;

 

орындауға  көмек беріп,

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

үлгілерін ұсына алады.

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

Қабілеті жоғары оқушыларға

 

 

шығармашылық тапсырманы

 

 

орындау барысында

 

 

музыканың көркем

 

 

құралдарын анықтауды

 

 

тапсыруға болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1.


 Надпись: 2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

 

 

 

 

№19 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 5-бөлім:

Өнер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка жəне мүсін

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем бейнені аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка жəне мүсін өнерінің байланысы туралы біледі;

  мүсін туралы жалпы түсінік алады;

  Г. Абдрашеваның «Мүсіндер мұражайында»  шығармасын талдайды;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің екінші жəне үшінші шумағын үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді жалпылама біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен мүсін өнерінің байланысы туралы біледі;

  мүсін туралы жалпы түсінік алады;

  Г. Абдрашеваның «Мүсіндер мұражайында»  шығармасын талдайды;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің екінші жəне үшінші шумағын үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен мүсін өнерінің байланысы туралы біледі;

  мүсін туралы жалпы түсінік алады;

  Г. Абдрашеваның «Мүсіндер мұражайында»  шығармасын талдайды;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің екінші жəне үшінші шумағын үйренеді, көркем орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;


 

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен мүсін өнерінің байланысы туралы біледі;

  мүсін туралы  түсінік алады;

  Г. Абдрашеваның «Мүсіндер мұражайында»  шығармасын талдайды;

        «Өнерлі  бала»   (Өлеңін   жазған:   А.   Асылбек.   Əнін   жазған:   Ə. Бүшікова) əнінің екінші жəне үшінші шумағын үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халықтың  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,  мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК, Ұ) 1-тапсырма. Əңгімелеу. Талдау.

 

М. Сабақтың тақырыбын ашу үшін оқушыларға түрлі мүсіндердің суреттерін көрсетеді. Ғаламтор  желісін де пайдалануға болады. Сыныпта мүсіндерге байланысты əңгіме жүргізу қажет.

М. Бейнетаспадан көрген мүсіндерді сыныпта талдау.

       Мүсіндер түрлеріне назар аудару жəне келесі сұраққа  жауап беру:

  Мүсіндер қандай көңіл күйді білдіреді?

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

Мүсіндердің түрлері: http://www.novate.r u/blogs/020715/3197 8/


Сабақтың

(МК, Ұ) 2-тапсырма. Ақпарат іздеу.

 

М. Сабақта мүсін туралы ақпарат беру жəне музыкалық терминдерге түсініктеме дайындау қажет. Алдын ала оқушыларға мына сұрақтарды бергені  жөн:

  Мүсін дегеніміз не?

  Мүсіндердің қандай түрлері бар?

  Олар неден жасалады?

  Сөзжұмбақты шеш.

 

Оқулық. «Мүсіннің сыры» сөзжұмбағы (сурет).

 

О. Оқушылар оқулықта берілген «Мүсіннің сыры» сөзжұмбағын шешеді.

 

О. Сұрақтар мен жауаптар:

1.  Мүсіннің формасы. (көлемді)

2.  Мүсін жасалатын материал. (сүйек)

3.  Кеңістікте жан-жақты бейнеленген, сомдалған көркем шығарма. (мүсін)

4.  Мүсіндеме жасалатын материал. (темір) 5.Мүсін жасайтын адам. (мүсінші)

6.  Көркемөнердің бір түрі. (мүсіндеме)

7.  Мүсіндеме туындылары өлшемі. (ендік)

8.  Күн шығар алдындағы мезгіл. (таң)

9.  Мүсін жасалатын материал. (тас)

10.  Мүсін жасалатын материал. (балшық)

11.  Мүсіндеудің бір түрі. (рельеф)

12.  Мүсіндеудің тағы бір түрі. (жұмыр)

 

(Мк, Ұ/Т) 3-тапсырма. Талдау.

М. Оқушылардан музыка жəне мүсіндеу өнерлерін салыстыруды сұрайды.

 

М/О. Музыка жəне мүсіндеу өнерлерін салыстыр.

Бір    жағында    мүсіндеу    өнерінің    туындылары    –

мүсіндер, оларды жасайтын мүсіншілер.

Екінші жағында музыка өнерінің туындылары – музыканың өзі, оны жазатын жəне ойнайтын музыканттар, музыкалық аспаптар т.б.

Тапсырма:      cуреттерді      зерттеу,      талдау     жасау, сұрақтарға жауап беру, пікірін айту.

Оқушылар мүсіншілер атақты музыканттарды, музыкамен байланысты құбылыстар мен аспаптарды бейнелей алғандығы туралы түсінік берулері қажет.

 

Оқулықта берілген мүсін суреттердің атаулары:

 

О. 1. Л. Бетховен – дүниежүзіне əйгілі неміс компо- зитор-классигі.

2. «Изумрудная музыка».

Оқулық, нота

ортасы

хрестоматиясы,

 

фонохрестоматия

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Музыка и

 

скульптура:

 

https://www.google.

 

kz/search?q=музыка

 

+и+скульптура&tb

 

m....

 

Құрманғазы мүсіні:

 

https://www.google.

 

kz/search?q=Құрма

 

нғазы+мүсіні&tbm


 

Тірі өсімдіктерден жасалған мүсін.

3.  «Битлз» тобы. Алматы. Көктөбе.

4.  Н. Тілендиев ескерткіші.

5.  Қобыз. Қарағанды қаласы;

6.  Күй атасы – Құрманғазы.

 

 

(Мк,Ұ) 4-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

О. Гүлнəр Абдрашеваның «Мүсіндер мұражайында» шығармасында музыка арқылы мүсіндердің бейнесін көрсеткен. Оқушылардан шығарманы тыңдауды, талдауды талап етеді.

О. Оқулықта берілген сұрақтарға жауап беріп, суреттегі мұражайға қойылған мүсіндерді зерделеп, тыңдаған музыкамен салыстырады. Қай музыка қандай мүсінге сəйкес келетінін өздері түсіндіруі қажет.

 

Тыңдау.    «Мүсіндер    мұражайында»    (музыкалық суреттер). Музыкасы: Г. Абдрашеванікі

 

М. Оқушылардан музыкалық кейіпкерлердің аттарын торкөздерден тауып, түсінігін айтып талап етеді.

Музыкалық суреттердің атаулары:

«Алдаркөсе»

«Тоңмойын есек»

«Көңілді құлын»

«Аққу»

(Мк,Ұ) 5-тапсырма. Əнді үйрену.

 

Оқулық.      «Өнерлі      бала».      (Өлеңін      жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова)

 

М/О. Екінші мен үшінші шумақтарды үйрену.

 

2.  Маманымын ісімнің, Небір ұлы кісінің Келтіріп бар пішімін, Тұрғызамын мүсінін. Абай – ақыл дария, Жамбыл – жырау қария. Біз жасаған мүсіндер – Мəншүк пенен Əлия.

Қайырмасы:

Өнер – өрнек, əн-күйлер, Бой балқытқан бал билер.

3.  Таудай биік талабым, Мен өнерлі баламын. Өлең айтып, би билеп, Шырқап əн де саламын. Бəрі келер қолымнан,

=isch&tbo......

Қобыз мүсіні:

https://www.google.

kz/search?q=қобыз+

+мүсіні&tbm=isch&

tbo..

«Мүсіндер

мұражайында»

(музыкалық

суреттер)

Музыкасы:

Г. Абдрашеванікі

 

 

 

 

 

 

 

 

«Өнерлі бала».

(Өлеңін жазған:

А. Асылбек. Əнін

жазған:

Ə. Бүшікова)


 

Жаңылмаймын жолымнан. Мақтаны боп елімнің Шығам əлі соңынан.

Қайырмасы.

 

М. Сабақ тақырыбына байланысты оқушылар келесі ұғымдармен танысады жəне талдайды:

 

Түсінік:

 

 

Мүсін – кеңістікте жан-жақты бейнеленген, сом- далған көркем шығарма.

Мүсіндеме – көркемөнердің бір түрі.

Мүсінді орыс тілінде «скульптура» деп атайды.

«Скульпо» деген латын тілінде «кесу, қашау» деген мағынаны білдіреді.

Мүсіндеменің түрлері: жұмыр жəне рельеф.

Мүсінші –  мүсін жасайтын адам.

Мүсіндеме қатты немесе пластикалық заттардан, соның ішінде: тастан, темірден, сазбалшықтан, балауыздан, ағаштан, сүйектен жəне басқа материалдардан жасалады.

Мүсіндеме  туындылары  үш  өлшемнен  (биіктік,

ендік, аумақтық) құралады.

 

 

М. Сабақ барысында түсініктерді айқындайды жəне оқушыларға үш тілде айтып беруді талап етеді.

 

мүсін

скульптура

sculpture

 

Сабақтың соңы

(Мк,Ұ) 6-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау. М. Сабақтың соңында оқушылардан өзара бағалауды жəне мына сұрақтарға жауап беруді сұрайды:

М/О. Өзара бағалауды жүргіз. Мына сұрақтарға жауап бер:

  Сабақта не сəтті шықты?

  Қайсы тапсырма қиын болды?

  Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды

жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде əннің сөзі мен əуенін талапқа сай орындауға

көмек беріп, үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға шығармашылық тапсырманы

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері


орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға

тапсырма беруге болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

 

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

 

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№ 20 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 5-бөлім:

Өнер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыка жəне форма

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.2              – музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ- қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді;

3.1.3.3                       –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка мен форма туралы білім алады;

  музыкалық формалар туралы жалпы түсінік алады;

     А.  Құнанбаевтың  «Желсіз  түнде  жарық  ай»  жəне  Ақан  серінің

«Қараторғай» əндерін тыңдайды;

   «Геометриялық пішіндер» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған:


 

Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен форма туралы біледі;

  музыкалық формалар туралы түсінік алады;

     А.  Құнанбаевтың  «Желсіз  түнде  жарық  ай»  жəне  Ақан  серінің

«Қараторғай» əндерін тыңдайды;

   «Геометриялық пішіндер» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен форма туралы біледі, түсінік береді;

  музыкалық формалар туралы түсінік алады;

     А.  Құнанбаевтың  «Желсіз  түнде  жарық  ай»  жəне  Ақан  серінің

«Қараторғай» əндерін тыңдайды;

   «Геометриялық пішіндер» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, көркем орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка мен форма туралы біледі;

  музыкалық формалар туралы түсінік алады;

     А.  Құнанбаевтың  «Желсіз  түнде  жарық  ай»  жəне  Ақан  серінің

«Қараторғай» əндерін тыңдайды;

   «Геометриялық пішіндер» (Өлеңін жазған: А. Асылбек. Əнін жазған: Ə. Бүшікова) əнін үйренеді, орындайды;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халықтың  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,  мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Қайталау. Ақпарат іздеу.

М. Оқушыларға төртінші бөлімдегі сəулет өнерінің түрлі формадағы    белгілі    нысандарды,    музыкалық

Оқулық, нота

хрестоматиясы, фонохрестоматия


 

формалардың    бірі    –    шумақтық    форма    туралы түсініктерді    естеріне түсіріп, «Музыка жəне форма» деген жаңа сабақтың тақырыбымен байланыстырады. О. Мынадай сұрақтарға жауап береді жəне үшінші сұрақ бойынша торкөздерді толтырады.

Сұрақтар:

Форма дегеніміз не?

Сəулет өнерінде қандай формадағы нысандар бар? Музыка     өнерінде     əндерге     байланысты     қандай формаларды білесің?

Торкөздердің жауаптары: шумақ, шумақ-қайырма.

 

Сабақтың ортасы

(Мк,Ұ) 2-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

М. Оқушыларды таныс «Желсіз түнде жарық ай» Абайдың əнін жəне Ақан серінің «Қараторғай» əнін жеке əнші мен хор орындауында бейнетаспадан тыңдауды, талдап салыстыруды талап етеді.

Екі əннің айырмашылығы мен ұқсастығын: мазмұны, екпін, динамика (дыбыс күші), көңіл күй арқылы тауып беруді жəне əндердің формаларын: шумақтық немесе шумақ пен қайырма түрінде жазылғанын анықтауды сұрайды.

 

М/О Оқушылар білімдерін бекіту үшін мына түсініктерден мысалдар келтіріп, бірге қарап шығады:

 

Түсінік:

Əн – вокалдық музыканың бір түрі.

Вокалдық музыка – музыка аспабының сүйемел- деуімен немесе  сүйемелдеуінсіз  жеке  əншіге, хорға арналып жазылған музыкалық шығармалар.

Шумақтық форма – вокалдық музыкадағы ең қарапайым форма. Шумақтық формада музыка (əуені) қайталана береді, ал өлеңі өзгереді.

Шумақ жəне қайырма – вокалдық музыкадағы негізгі формалардың бірі.

 

О. Алдыңғы тапсырманың жалғасы ретінде мына терминдерді үш тілде ұжыммен, жеке айтады.

 

 

 

(Мк,Ұ/Т) 3-тапсырма. Ақпарат іздеу, зерттеу.

 

М. Оқушылармен бірге айналада бар, күнделікті өмірде қолданылатын əртүрлі пішіндегі (форма) заттарды естеріне түсіріп əңгімелейді.

Оқулықтағы суретте көрсетілген шеңбер, үшбұрыш, шаршы немесе тік төртбұрыш сияқты геометриялық пішіндерге тағы қандай заттарды ұқсатуға болатынын талдайды.

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия;

 

1.  Ахан сери. «Кара торгай» орындайт..Б.Байка- дамов атын. Мем. хор капеласы: https://www.youtube

.com/watch?v=2TuN r_ilPm4

 

2.  Абай Кунанбаев

«Желсіз түнде жарық ай» (қайталау): https://www.youtube

.com/watch?v=C4nH PFUk-H8

əн

песня

sonq

 

 


 

Оқулықта шеңбер, шаршы, үшбұрыш суреттері мен түсініктер берілген.

 

М. Оқушыларға музыкалық шығармалардың алуан формалары бар екендігін əңгімелейді. Адамдар музыкалық шығармалардың формаларын тыңдағанда ғана сезім арқылы қабылдайды жəне түсінеді. Музыкалық формалар қарапайым жəне күрделіге бөлінеді.

О. Сабақтың тақырыбына байланысты қарапайым формалардың ішінен бір бөлімді (период), екі бөлімді (шумақ, əн), үш бөлімді формаларды зерттеуге кіріседі.

Оқулықтағы шаршы пішінін пайдалана отырып, оқушылар П. Чайковскийдің балаларға арналған

«Болезнь куклы», «Неополитанская песенка»,

«Вальс» пьесаларын тыңдайды, талдайды жəне формаларын анықтайды.

 

Бір бөлімді музыкалық форма

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

П.И. Чайковский.

 

 

 

А

П. Чайковскийдің «Болезнь куклы» («Қуыршақтың сырқаты») пьесасы – бір бөлімді формада жазылған. Ол шаршы ішінде А əрпімен белгіленген. Шығарманың музыкалық бейнесі басынан   аяғына   дейін   бір  қалыпта

болады, өзгермейді.

 

Детский альбом:

http://classic.chubrik

.ru/Tchaikovsky/Det

skyAlbom_Pletnev.h

tml

 

Екі бөлімді музыкалық форма

П.Чайковскийдің «Неополитанская АВ           песенка» («Неополитан əні») пьесасы

екі бөлімді формада жазылған. Көп əндер осы формада жазылады.

ШУМАҚ (А)+ ҚАЙЫРМА (В) = ƏН

 

Үш бөлімді музыкалық форма П.Чайковскийдің «Вальс» («Вальс») пьесасы      үш       бөлімді       формада жазылған. Бірінші (А) мен үшінші (А)

АВА бөлімдердің музыкасы  қайталанады, кейбір кезде үшінші бөлімде сəл өзгереді. Екінші (В) бөлімнің музыкасы өзгеше болады.

 

М. Тыңдау əрекеті əсерлі болу үшін оқушыларға мынадай тапсырмалар береді:

  шығарманың  атауына көңіл бөлу;

   тыңдағанда шығарманың қанша бөлімі бар екенін тауып алу.

М.  Осы       тапсырмаға       байланысты  оқушыларға

«музыкалық бейне» туралы түсінік беру қажет. Себебі əр  композитор  шығарманың  музыкалық  бейнесін өз

 

Музыкалық

формаға

байланысты

үлестірме қағаздар

мен суреттер

 

 

 

 

 

Геометриялық

пішіндер. Əнін

жазған:

Ə. Бүшікова.

Өлеңін жазған:

А. Асылбек.


ой-толғанысы мен сезімі, мазмұны  мен кейіпкерлердің əрекетін көрсету арқылы бөлімдерге бөліп ашады.

 

О. Оқулықта берілген суреті мен мəлімет арқылы атақты орыс композиторы П.И. Чайковский туралы жалпы түсінік алады. Бірақ мұғалім мүмкіндігіне қарай оқушылардан алдын ала үй тапсырмасы ретінде ғаламтор желісінен композитор туралы қосымша ақпараттарды жинатып, сыныпта тақылауға ұсынады.

 

М/О. Тапсырма бойынша жаңа түсініктерді талдайды:

Надпись: Музыкалық форма – музыкалық шығарманың құрылымы, композициясы.
Бөлім (период) – ең қысқа музыкалық форма.
Бір бөлімді форма (А) – қарапайым музыкалық форма, бір бөлімнен тұрады.
Екі бөлімді форма (АВ) – қарапайым музыкалық форма, екі бөлімнен тұрады. Мысалы: шумағы мен қайырмасы бар əндер.
Үш бөлімді форма (АВА) – қарапайым музыкалық форма, үш (АВ) бөлімнен тұрады. Екінші (А), көбінесе, бірінші (А) бөлімін сəл өзгертулермен қайталайды.

 

Оқушылар мына терминді үш тілде ұжыммен, жеке айтады.

 

музыкалық форма

музыкальная форма

мusical form

музыкалық

құрылым

музыкальная

структура

мusical structure

 

(Мк,Ұ/Т) 4-тапсырма. Əн үйрену.

 

Үйрену. Геометриялық пішіндер (Əнін жазған: Ə. Бүшікова. Өлеңін жазған: А. Асылбек)

 

 

М. Сабақ тақырыбына байланысты жаңа əнді («Геометриялық пішіндер») ереже бойынша үйретеді. (Əнін жазған: Ə. Бүшікова. Өлеңін жазған:

А. Асылбек).

 

1.  Балақайлар, қараңдаршы шеңберге, Ертеден-ақ білесіңдер сендер де. Көк аспандай əп-əдемі дөңгелек,

Киіз үйдің шаңырағы ол, демек.          2 рет

(шеңбер)


 

2.  Көрдіңдер ме тырналардың қосағын? Ұшады олар үшбұрыштап аса бір. Қызығамын, көз алдыма тосамын,

Көрем сонда киіз үйдің ошағын.            2 рет

(үшбұрыш)

3.  Таңғажайып төртбұрышқа қарасаң, Сонда бəрі небір қызық, тамашаң: Мультфильмдер, кино көріп отырам,

Ол – кəдімгі теледидар, экран.                2 рет

(шаршы)

 

О. Əнді үйрену барысында:

  Мазмұнына, əуенін таза айтуға, мəнерлеп орындауына көңіл бөледі;

  Əнді қандай формаға жатқызуға болатынын айтып береді.

 

(Т, ОТ) 5-тапсырма. Суырыпсалма.

 

М. Бұл тапсырма міндетті емес. Сабақтан уақыт қалатын болса ғана оқушыларға орындатуға болады.

 

«Геометриялық пішіндер» (Əнін жазған: Ə. Бүшікова. Өлеңін жазған: А. Асылбек)

геометриялық пішіндер арқылы суырыпсалма жасау. Оқулық. Суреттер: шеңбер, шаршы, үшбұрыш, тік төртбұрыш.

 

Сабақтың соңы

(Т) 6-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау.

 

М. Сабақтың соңында оқушылардан өзара бағалауды жəне мына сұрақтарға жауап беруді сұрайды:

 

Өзара бағалауды жүргіз. Сұрақтарға жауап беру:

  Сабақта не сəтті шықты?

  Қайсы тапсырма қиын болды?

  Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде əннің сөзі мен əуенін талапқа сай орындауға көмек беріп үлгілерін ұсына алады. Қабілеті жоғары оқушыларға

шығармашылық тапсырманы орындау барысында

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері


музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№21 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 5-бөлім:

Өнер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы:

Музыка жəне қозғалыс

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  музыка жəне би өнерінің  байланысы туралы біледі;

  би өнерінің түрлері туралы жалпы түсінік алады;

    Ш. Жиенқұлова жəне Б. Аюхановтың би шығармашылығы туралы біледі;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  постер жасау жəне биге мүмкіндігінше көрініс дайындайды;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.


 

Оқушылардың көпшілігі:

  музыка мен би өнерінің  байланысы туралы біледі;

  би өнерінің түрлері туралы түсінік алады;

    Ш. Жиенқұлова жəне Б. Аюхановтың би шығармашылығы туралы біледі;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  постер жасау жəне  биге көрініс дайындайды;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

  музыка мен би өнерінің  байланысы туралы біледі;

  би өнерінің түрлері туралы түсінік алады;

    Ш. Жиенқұлова жəне Б. Аюхановтың би шығармашылығы туралы біледі жəне түсінік береді;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

     постер  жасау  жəне     биге  көрініс  дайындауда  басқа  оқушыларға көмектеседі;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка жəне би өнерінің  байланысын біледі;

  би өнерінің түрлері туралы түсінік алады;

    Ш. Жиенқұлова жəне Б. Аюхановтың би шығармашылығы туралы біледі;

  тақырыпқа байланысты түсініктерді біледі;

  постер жасайды жəне  биге көрініс дайындайды;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халықтың  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,  мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(Мк,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдалым жəне талдау.

Оқулық, нота

 

 

хрестоматиясы,

 

М.    «Қосалқа»    биінің    бейнетаспасын   алдын    ала

фонохрестоматия

 

дайындайды. Сабақта қозғалыс пен музыканың тығыз

 

 

байланысын      ажыратып,      оқушылармен      əңгіме

Қосалқа биі:

 

жүргізеді.

https://www.youtube

 

О.     Екінші    сыныптан    таныс    «Қосалқа»    биінің

.com/watch?v=3q-

 

бейнетаспасын мұғаліммен бірге   тамашалайды  жəне

HbYqpm4o

 

бишілердің би  қозғалысы мен  музыка сүйемелдеуіне

 

 

көңіл   бөліп   əңгімелейді.   Оқулықта   берілген мына

 

 

сұрақтарға жауап береді:

 


 

  Би нені бейнелейді?

  Музыка мен би қимылдары сəйкес келе ме?

  Бишілер қандай ой-сезімдерді би арқылы көрсетті?

Мұғалімге      қосымша      мəлімет:      Дəулеткерейдің

«Қосалқа» күйіне белгілі балетмейстер З. Райбаев би қойды.

 

Сабақтың ортасы

(Ұ) 2-тапсырма. Ақпарат іздеу.

 

М. Би өнерінің түрлерімен таныстыра отырып, классикалық би өнері – балет жайлы айта кету қажет.

 

М. Оқушыларға мына  ақпаратты баяндап береді.

«Музыка жəне би – адам өмірінің айнасы. Себебі қай халық болмасын, музыка, би арқылы өз өмір- тіршілігін, арман-тілектерін, түрлі сезімдерін көрсетеді.

Би музыкасыз «өмір сүре алмайды» деген сөздерді жиі естуге болады. Байқасаң, əр халықтың биі қашан- да музыкалық сүйемелдеумен орындалады.

Би өнерінің өз бай тарихы бар. Ғасырлар бойы би дамып келе жатыр. Қарапайым күнделікті биден бастап, оның басқа да түрлері қамтылған».

 

О. Билердің атауларын тауып, тақтаға жазылған торкөздерді толтырады.

Оқулық. Торкөздегі сөздер: классикалық би, балет, халық биі, заманауи биі, спорттық бал биі.

 

(Т) 3-тапсырма. Ақпарат іздеу, талдау.

 

М. Қазақстанда би өнерінің дамуына ықпал еткен тарихи жағдайларға жалпы тоқталып, қазақтың халық биін, балет пен классикалық биді жоғары дəрежеге көтерген атақты бишілердің аттарын атамай, қысқаша түрде мəлімет береді.

О. Топқа бөлініп, мұғалімнің «Ұлттық би өнерінің дамуына қомақты үлес қосқан, басқа елдерге  танытқан кімдер?» деген сұрағына жауап іздейді.

 

О. Бейнетаспадан үзінділерді көріп, атақты қазақ бишісі Шара Жиенқұлова жəне ұлттық балет өнерін өрлеткен белгілі балетмейстер, педагог Болат Аюхановтың шығармашылық  жолымен танысады.

 

О. Əр топ оқушылары оқулықта берілген Шара Жиенқұлова мен Болат Аюхановқа байланысты мəліметтермен танысып, алдын ала үй тапсырмасы ретінде ғаламтор желісінен немесе кітапханадан тапқан ақпараттармен бөліседі.

 

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

 

 

 

 

Ғаламтор  желісі. Би өнері: https://kk.wikipedia. org/wiki/%D0%91% D0%B8_(%D3%A9

%D0%BD%D0%B5

%D1%80)

 

 

Би түрлері бейнеленген үлестірмелі парақтар

топтамасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шара    Жиенкұлова

–     қазақ    өнерінің ханшайымы http://massaget.kz/la yfstayl/madeniet/per sona/703/

 

Ш. Жиенқұлованың биі. 1938–39

жылдар: https://www.youtube

.com/watch?v=qij8h EBGaN4


 

Оқулықтағы мəліметтер.

О. Мəлімет: Шара (Гүлшара) Баймолдақызы Жиенқұлова (1912–1991) – биші, педагог, Қазақстанның халық əртісі.

Өнер жолын Қазақ драма театрынан бастады. Қойылған спектакльдерде ойнап, ұлттық билерді биледі. Ұлттық би өнерін дамыту үшін ел аралап, халық əдет-ғұрпын, салт-дəстүрін, халық билерін зерттеп, сахнада қойды.

Керемет биші болғандықтан, халық арасында оны музыкалық-пластикалық өнердің «гауһар тасы» деп атаған.

 

Оқулық. Болат Ғазизұлы Аюхановтың суреті.

 

О. Мəлімет: Болат Ғазизұлы Аюханов 1938 ж. Семей қаласында дүниеге келген. Балет бишісі, актер, педагог, балетмейстер. Қазақстанның халық əртісі, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты.

1967 ж. бастап «Алматы жас балеті» ансамблінің іргесін қалаушы жəне жетекшісі. 2003 жылы Мемлекеттік академиялық  классикалық  би ансамбліне айналған. Ансамбль дүниежүзіне кеңінен танымал болып, хореографиялық өнерді игеруі жөнінен əлемдік балет ұжымдарының ең үздік ондығына енген.

 

М.    Оқулықта    берілген     Ш.    Жиенқұлова     мен Б. Аюхановтың суреттерін тамашалап, олардың жан- жақты дамыған, шығармашылығы ауқымды тұлға екендігіне көздерін жеткізу керек.

 

Оқулықтағы суреттер:

         Ш.   Жиенқұловаға   арналған    «Қазақ    вальсі»  Г. Ысмайылованың туындысы.

   Б. Аюхановтың «Айдай сұлу Айсұлу туралы ертегі» фильмінде уəзірдің рөлінде түскен суреті.

 

М/О Тапсырма бойынша жаңа түсініктерді талдайды:

 

Қосымша:

Ш. Жиенкулова.

11.48 мн. https://www.youtube

.com/watch?v=geTfo prXcik

 

Болат Аюханов http://alashainasy.kz/ omir/bolat-gazizulyi- ayuhanov-54013/

 

«История одного шедевра» (0029) – Болат Аюханов https://www.youtube

.com/watch?v=XiZt PozHMpI

 

Қосымша: Булат Аюханов. Доска почетных:

https://www.youtube

.com/watch?v=fKdo 7sxvXpM

 

Балет – сахналық би өнерінің бір түрі. Классикалық би – хореографияның бір түрі, балеттің негізі.

Заманауи би – жаңаша түрдегі би қимылдары. Халық    биі     –     əр     халықтың    салт-дəстүріне, музыкасына негізделген би қимылдары.

Спортық бал биі – жұптық би. Бұл биде спорт пен биді біріктіріп, бишілер вальс, танго, фокстрот, румба жəне т.б. билер арқылы би билеу шеберлігін көрсетеді.

Хореография – би шығару өнері.

Постер   –   жарнамаға    арналған   көркем   плакат.

 


 

 

Ағылшын тілінде «афиша», «хабарландыру» деген сөз.

 

 

 

М. Сабақ барысында түсініктерді айқындайды жəне оқушылардан үш тілде айтып беруді талап етеді.

 

 

 

 

(Т,От) 4-тапсырма. Ақпарат іздеу, суырыпсалма.

 

Тапсырманың мақсаты – оқушылардың биге қатысты білімдерін  ойын түрінде бекіту.

 

М. Сыныпты кішігірім топтарға бөліп, бидің түрін таңдап алуына мүмкіндік беріңіз. Музыкалық сүйемелдеуге көмектесіңіз. Топтарға дайындыққа жеткілікті уақыт берген жөн.

Бұл тапсырманы дайындау үшін оқушыларға алдын ала үйге беруге болады.

 

Ойын. Би билейік! (суырыпсалма ойын)

 

О.    Ойынның   шарты.    Оқушылар    «Халық   биі»,

«Классикалық     би»,     «Балет»,      «Заманауи     би»,

«Спорттық бал биі» деген топтарға бөлінеді. Таңдаған тақырыпқа бейнетаспаларды көріп,  қажетті суреттерді қарастырады жəне көрсетілімге дайындалады.

Əр топ өз тобының атына сай биге постер жасайды жəне шағын музыкалық-сахналық көріністі дайын- дайды. Музыканың сүйемелдеуіне қосылып, дайындаған би қимылдарын көрсетеді.

 

Мұғалім назарына: 1. Сабақта «Би билейік» ойынды қоюдың жағдайы келмесе, онда бұл тапсырманы қалаған интерактивті əдіс бойынша өткізуге болады.

2.  Уақыт  қалатын  болса,  алдыңғы  сабақта үйренген

«Геометриялық пішіндер» əнімен жұмыс жасауды жалғастыру.

Сабақтың соңы

(Т.От)  5-тапсырма. Таныстырылым жəне бағалау.

 

О. Суырыпсалма түрінде дайындаған жұмысты (постер, би) сынып алдында көрсету. Өз жұмысын жəне өзгелердің жұмыстарын бағалау. Сұрақтарға жауап беру:

  Сабақта не сəтті шықты?

  Қайсы тапсырма қиын болды?

  Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай

Бағалау

Оқушылардың материалды

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының

би

танец

dance

балет

балет

ballet

 

 


көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды

жоспарлап отырсыз?

меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде би туралы мəлімет

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

жинауға  көмек беріп,

дескрипторлар бойынша;

 

үлгілерін ұсына алады.

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

Қабілеті жоғары

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

оқушыларға, постер жəне

 

 

биге байланысты тапсыр-

 

 

маны орындау барысында,

 

 

музыканың көркемдеуіш

 

 

құралдарын анықтауға

 

 

тапсырма беруге болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№22 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 6-бөлім:

Атақты тұлғалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Ұлы Дала сал-серілері (Біржан сал)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу

3.1.1.1   – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.2  – музыкалық шығармаларды əуеніне қарай танып ажырату;


бағдарламасына сілтеме)

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Біржан сал туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

        Біржан сал əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауда, орындауда мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Біржан сал туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда өзіндік белсенділігін көрсетеді;

        Біржан сал əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        музыкалық сауаттылықтарын көрсете алады.

Кейбір оқушылар:

        қазақтың дəстүрлі əншілік, сал-серілік өнерімен танысуда қызығушылықтарын көрсетумен қатар өз пікірін білдіреді;

        музыкалық     жанр     мен     көркемдеуіш     құралдарды     еркін анықтайды;

        əннің көркемдік бейнесін жеткізе алады жəне түрлендіруде белсенді болып келеді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Біржан сал туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

        Біржан сал əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Тілдік мақсаттар

·         атақты    тұлғалардың    өмірі    мен    шығармашылығы    туралы шығармашылық жұмыс құру үшін идеялар ұсынады;

·      өз     шығармашылық    жұмыстарын     көрсетеді,     өзінің     жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі;

·    сал, сері, суырыпсалма ақын, кең тынысты əндер т.б. терминдерді біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Қазақтың мəдениетіндегі əншілік өнердің орнын бағалау, мақтан тұту

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу


Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

6-бөлімдегі негізгі тақырып «Атақты тұлғалар» аясында қарастыратын тақырып «Ұлы Дала сал- серілерімен» танысуға арналады. Алғашқы танысатын атақты тұлға – Біржан сал.

Біржан сал шығармашылығына тоқталмастан бұрын, мұғалім оқулықтағы бірнеше атақты адамдардың суретіне оқушылар назарын аударады. Мұғалім оқулықтағы суреттерден басқа  да  алдыңғы бөлімдерде өткен атақты тұлғалардың суретінен таныстырылым ұсына алады.

1-тапсырма. Сыныптық талқылау. Оқулықта төмендегідей сұрақтар қойылған:

·         Суретке қарап, басқа да атақты əнші, сал- серілерді,             ақындарды,            күйшілерді, композиторларды ата.

·         Олардың атақты адамдар болуына қандай қасиеттері ықпал етті (Мысалы: өнерге қызығуы, еңбекқорлығы.................)?

·         Өзің неге қызығасың? Қалай атақты болуға болады: жақсы оқу, мақсат қою, ұлы адамдарға еліктеу арқылы жəне т.б.?

Талқылау кезінде оқушылардың барлық жауаптарын қабылдау керек.

«Музыка» оқулығы, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

«Біржан сал» фильмінен үзінді https://www.youtub e.com/watch?v=Cpv s6f4R34g

Сал, сері жайында мəліметтер https://www.youtub e.com/watch?v=b71 CVihZ63M

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Ақпарат іздеу.

(МК,Ұ)             Оқушыларды             Біржан             сал шығармашылығымен таныстырудан бұрын «Біржан сал» фильмінен үзінді көрсетеді. Біржан сал рөлін сомдаған    актёр    жəне    фильм     режиссёрі     –     Д. Жолжақсынов.

Бейнежазбада Біржанның Қояндыдағы халық ортасында əн айтып отырған сəтіндегі көріністері алынған. Үзіндіде Біржан салдың халық арасындағы беделі мен ер мінезділігі жəне оны көре алмаған Азнабай байдың қорлығы көрсетілген. Шырқалған əндер «Айтбай», «Лəйлім-шырақ». Оқу ресурсында Біржанды халқының еркелетуі мен сал-серілер жөнінде мəліметтер бар сайтттық сілтемелер де берілген.

Оқушыларға төмендегідей тапсырмалар берілген:

            Бейнетаспадан Біржан салдың өміріне арналған фильмнен үзіндіні көр.

      Біржан бейнесіне мінездеме бер. Пікіріңді білдіруде мына сөздерді қолдануға болады: дауысы жоғары, тік мінезді, батыл, халық құрметіне бөленген. Оқушылар пікірлерінен кейін түйіндеме беріледі.

«Біржан өнерін қадірлеген халқы оны «Біржан сал» деп атаған. Сал – жан-жақты өнерлі адам (ақын, əнші, композитор,     суырыпсалма     жəне     т.б.)     бойына

 


 

сыйғызған адам. Біржан сал əндері асқақ та биік, төгіліп орындалады». Оқулықта Біржанның дүниеге келуі жөнінде қысқаша мəліметтер берілген. Кино үзіндісін немесе əндерді таңдауда мұғалім өзі ерікті.

3-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

(Ұ) Оқушылар Біржан салдың «Он саусақ» əнін əнші Р. Стамғазиевтың орындауында тыңдайды. Əн  төгіліп, асқақ орындалады. Оқушылар əн сипатына талдама жасайды.

Əннің сөзі мен орындалуына назарыңды аудар.

  «Гүлденген бəйшешектей қайран жастық,

Келмейді қайта айналып сұрауменен» деген өлең жолдарының мағынасын түсіндір.

     Əннің шумағы мен қайырмасының орындауында қандай ерекшеліктер бар? Оқушылар əннің қайырма- сын орындайды.

 

4-тапсырма. Орындау.

Он саусақ

(əн қайырмасы)

Біржан салдың əні

Он саусағым бір баспай Жүрмін қалай жер баспай? Жиын тойдың ішінде

Əн саламын осылай, Ай, ги-ги-гай, ги-ги-гай.

Қайырма əуендері қайталамалы, тез жатталады. Оқушыларға əн қайырмасын бірте-бірте тездете орындап, ұрмалы музыкалық аспаптармен сүйемел- деу тапсырылады. Əнді топпен де, жеке де орындауға болады.

5-тапсырма. Зерттеу.

(МК, Ұ) Бұл тапсырмадағы зерттеу жұмыстары ноталық сауаттылықпен байланысты. Оқушылар оқулықта көрсетілгендей Біржанның «Он саусақ» əнінің қайырмасын нотаға қарап орындайды. Əннің өлшемін анықтап, ноталар ұзақтығын ажыратады. Сонымен бірге 2/4 өлшеміне дирижёрлеп, əнді орындауы керек.

 

 

 

 

 

 

 

Р.Стамғазиев https://www.youtub e.com/watch?v=9qR

z0X4m-zY

Сабақтың соңы

6-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

(МК, Ұ) Сыныптастарымен бірге өз орындауларын таныстырып, бағалайды.

Сабақ соңында Біржан  шығармашылығының негізінде қазақ мəдениетіндегі суырыпсалма өнері жөнінде қорытынды жасайды.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы


Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№23 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 6-бөлім:

Атақты тұлғалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Ұлы Дала сал-серілері (Ақан сері)

Осы сабақта қол

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш

жеткізілетін оқу

құралдарын анықтау жəне салыстыру;

мақсаты (оқу

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі

бағдарламасына

музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

сілтеме)

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

 

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің

 

жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Ақан   сері   туралы   мəліметтер   жинауға,   өмірімен  танысуда


 

сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

        Ақан сері əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауда, орындауда мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Ақан сері туралы мəліметтер жинауға, өмірімен танысуда өзіндік белсенділігін көрсетеді;

        Ақан сері əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        музыкалық сауаттылықтарын көрсете алады.

Кейбір оқушылар:

        қазақтың дəстүрлі əншілік, сал-серілік өнерімен танысуда қызығушылықтарын көрсетумен қатар өз пікірін білдіреді;

        музыкалық     жанр     мен     көркемдеуіш     құралдарды     еркін анықтайды;

        əннің көркемдік бейнесін жеткізе алады жəне түрлендіруде белсенді болып келеді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        қазақтың   дəстүрлі    əншілік,    сал-серілік    өнерімен   танысуға қызығушылық білдіреді;

        Ақан сері туралы мəліметтер жинауға, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

        Ақан сері əндерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Тілдік мақсаттар

·         атақты    тұлғалардың    өмірі     мен    шығармашылығы    жайлы шығармашылық жұмыс құру үшін идеялар ұсынады;

·         өз    шығармашылық    жұмыстарын    көрсетеді,     өзінің     жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Қазақтың мəдениетіндегі əншілік өнердің орнын бағалау, мақтан тұту

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Зерттеу.

«Музыка» оқулығы

 

(МК,Ұ) Біржан салмен қатар əншілік өнер  тарихында

Нота хрестоматия

 

өзіндік   орны   бар   əнші-композитор   –   Ақан   сері.

Фонохрестоматия

 

Балалар     алдымен     Ақан     сері     туралы     мəлімет

 

 

іздестіруден бастайды.

 

 

Оқулықта    Ақан    сері    туралы    қысқаша    мəлімет

 

 

берілген.

 

 

Мұғалімнің  Ақанның   «Балқадиша»   əнін  алғаш рет

 

 

Парижге танытқан əнші Əміре жөнінде де тоқталып

 

 

өткені артық болмайды.

 


 

Ақанның шығармашылығын сыныппен зерттеуде сал- серілік өнер мəселесі де қозғалады.

«Біржанды сал деп атаса, Ақанды сері деп атаған. Серінің бойында да сал сияқты бірнеше өнер түрі бар. Серілер – сырбаз, жақсы мен жаманды саралап, биязы жеткізетін нəзік жандар. Сал-серілік дəстүрді жан- тəнімен жақсы көрген Ақан сері жүйрік ат, қыран бүркіт, құмай тазы баптаған».

 

Сабақтың

2-тапсырма. Тыңдалым жəне талдау.

Ақан сері

ортасы

(МК,Ұ,  ОТ)  Оқушылар  Ақан  серінің  «Маңмаңгер»

«Маңмаңгер»

 

əнін  бейнежазбадан,  үнтаспадан  тыңдайды. Мұғалім

Орындайтын:

 

оқушылардың   назарын   əннің   мазмұнымен   қатар,

Ерлан Рысқали

 

лирикалық жағына аударады.

https://www.youtub

 

–   Суретке   жəне   бейнежазбаға   қарай   отырып,  əн

e.com/watch?v=iE

 

мазмұны туралы пікіріңді ортаға сал.

W8KULpnkg

 

– «Маңмаңгер кекілің келте, жалың майда» сөздерінің

 

 

мазмұнын қалай түсінесің?

 

 

– Ақан сері жылқы сұлулығын, туған ауылына деген

 

 

сағынышын  қандай  əуен  арқылы  жеткізген (жігерлі,

 

 

баяу, жылдам, көңілді, лирикалық)?

 

 

Оқушылар   өз   пікірлерін   толыққанды жеткізгеннен

 

 

кейін, мұғалім оқулықтағы түйіндемені оқиды.

 

 

«Ақанның əндерін көбіне лирикалық əндер қатарына

 

 

жатқызады.  Лирикалық  əн  адамның  ішкі  сезімі мен

 

 

толғанысын   білдіреді.   «Маңмаңгер»   əні –  əншінің

 

 

жылқысына      деген      сүйіспеншілігін       білдіретін

 

 

лирикалық əн».

 

 

3-тапсырма. Талқылау.

 

 

Ақанды    зерттеп,    музыкасын    тыңдағаннан    кейін

 

 

балалар Ақанның жалпы сыртқы жəне ішкі  бейнесіне

 

 

қандай      мінездеме      беретіні      туралы      талқылау

 

 

ұсынылады.        Оқулықта       осыған       байланысты

 

 

ассоциациялық сурет те берілген.

 

 

Оқушылар суреттер  бойынша композитордың сүйікті

 

 

жануарлары,    əншінің    сахналық   шығармашылығы,

 

 

сүйікті ісі туралы мəлімет жинауына болады.

 

 

4-тапсырма. Əнді орындау.

 

 

(МК,Ұ)    «Маңмаңгер»    əнінің    буындарын    созып,

 

 

əуендете      орындауда     қиыншылықтар     кездеседі.

 

 

Сондықтан  олармен жеке жұмыс жасап,  интервалдар

 

 

арақашықтарын    таза    айтуға    тырысу    керек.    Əн

 

 

күрделі, дегенмен бір сабақта əнмен тиянақты  жұмыс

 

 

жасаса, игеруге болады.

 

 

5-тапсырма. Суырыпсалма.

 

 

(МК,Ұ) Сынып əнді өте жақсы игерсе,  5-тапсырманы

 

 

əнге   суырыпсалма   ретінде   мұғалім   «Маңмаңгер»

 

 

əнінің  бастапқы  фразаларын  канон  түрінде орында-

 

 

туына     болады.     Оқулықта    бұл     тапсырма     түрі

 

 

қарастырылған.

 


 

 

  Əнді екі топқа бөлініп, канон түрінде орында.

  Өлшем ерекшеліктеріне назар аудар.

  Паузаны сақта.

  Əнді мұғалімнің көмегімен орында.

Канон түрінде орындау сыныптың вокалдық орындаушылық деңгейі мен мұғалімнің үйрету шеберлігіне байланысты. Бұл тапсырма түрін кейінгі сабақтарда да жалғастыруға болады.

Сонымен бірге оқулықта «канон» ұғымына қысқаша анықтама қарастырылған.

 

 

«Канон» грек тілінен аударғанда «ереже», «үлгі» деген мағынаны білдіреді. Музыкадағы канон дегеніміз – көп дауысты музыканың түрі. Мұнда бірінші  дауыстағы  əуенді  екінші  дауыс кезектесе

қайталайды».

 

Сабақтың соңы

6-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.  (МК,Ұ,Т) Егер сыныптың вокалдық-орындаушылық деңгейі əлі де дайындықты қажет етсе, сабақтың соңында əннің екі тармақты жолдарын қайталап өтіп, көркемдеп пысықтағаннан кейін мұғалімнің көмегіне сүйене, канон түрінде орындап, таныстыру жəне бағалаумен шектеуге болады. Негізі əнді үйрену келесі сабақта да жалғастырылуы қерек.

Рефлексия:

Мен не білдім?

Бүгін мен не үйрендім?

Мен үшін қандай тапсырма қиын болды?

Ал қай тапсырманы мен жеңілдікпен орындадым?

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 


Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№24 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 6-бөлім:

Атақты тұлғалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Жалынды ақын-күйшілер

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.2 – музыкалық штрихтарды қолдана отырып, аспаптарда ойнау дағдыларын көрсету;

3.1.3.3         –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.4     – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

·         қазақтың атақты ақын, күйшілерімен танысады;

·         ұлы тұлғалар Құрманғазы мен Махамбет туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

·         Құрманғазы мен Махамбет күйлерін тыңдайды, көркемдік сипатына   талдау   жасауда,   орындауда   мұғалімнің   көмегіне


 

сүйенеді;

·         музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

·         қазақтың атақты ақын, күйшілерімен танысуға қызығушылық білдіреді;

·         ұлы тұлғалар Құрманғазы мен Махамбет туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда өзіндік белсенділігін көрсетеді;

·         Құрманғазы мен Махамбет күйлерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

·         музыкалық сауаттылықтарын көрсете алады.

Кейбір оқушылар:

·         қазақтың        дəстүрлі         аспаптық        өнерімен        танысуда қызығушылықтарын көрсетумен қатар өз пікірін білдіреді;

·         музыкалық     жанр     мен     көркемдеуіш     құралдарды     еркін анықтайды.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        қазақтың атақты ақын-күйшілерімен танысуға қызығушылық білдіреді;

        ұлы тұлғалар Құрманғазы мен Махамбет туралы мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсен- ділік көрсетеді;

        Құрманғазы мен Махамбет күйлерін тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалай алады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Қазақ мəдениетіндегі күйшілік өнердің орнын бағалау, мақтан тұту

Пəнаралық байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтағы «Жалынды ақын, күйшілер» тақырыбы екі атақты тұлғаны қатар қарастырады. Күй өнерінде шоқтығы биік Құрманғазы мен жалынды ақын Махамбет шығармашылығы.

1-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

(МК) Екі күйді аудио арқылы (бейне слайдтық суреттемелерсіз) тыңдату қажет. Орындау түрлерін (жеке, оркестр) мұғалім өзі таңдауға ерікті. Дегенмен жеке домбыра орындауында күйдің сипатын талдауға баланы үйрету керек.

Күйлердің орындау сипатын жан-жақты сезіну үшін оқулықта  батырдың  үш  кезеңдік сəттерінен суреттер

«Музыка» оқулығы, нота

хрестоматиясы, фонохрестоматия Адай (Құрманғазының күйі) орындайтын Р. Ғабдиев үнтаспа, сайттық сілтеме http://audio.nur.kz/1 042705-kyrmanfazi-


 

берілген. Батырдың жақын туыстарымен қоштасуы, батырдың жауынгерлерімен ат үстінде келе жатқаны, екі батырдың жекпе-жегі.

adaj-kyji Жұмыр-Қылыш Қаршыға Ахмедияровтың орындауында

Үнтаспа мр3

Сабақтың ортасы

Қойылатын сұрақтар:

  Құрманғазының «Адай» күйін тыңда. Тыңдаған күйіңді қалай сипаттар едің (лирикалық, батырлық, мұңды, көңілді, жігерлі)?

  Махамбет ақынның «Жұмыр-Қылыш» күйін тыңда. Күй сенде қандай сезім тудырды?

  Тыңдаған күйлерің бойынша қай суретті таңдайсың жəне қандай атау қояр едің?

  Құрманғазы мен Махамбет күйлеріне арқау болған ортақ тақырыпты ата (шайқас алды, шайқас, жекпе-жек).

Берілген тапсырмада сұрақ түрлері де оқушыға  өзіндік шешім қабылдауға мүмкіндік береді.

2-тапсырма. Ақпарат іздеу.

(МК, Ұ,ОТ) Бұл тапсырма түрінде оқушылар Махамбет Өтемісұлы жөнінде ақпарат іздестіреді. Құрманғазы шығармашылығымен 1-ші, 2-ші сыныптан таныс, дегенмен екі ұлы тұлғаның арасындағы байланысты сезіну мақсатында Құрманғазы шығармашылығына оқушылар қайта тоқталады. Оқулықта екі тұлғаның да суреті берілген. Исатай Тайманов (1836–1837) бастаған көтеріліске қатысы жөнінде əңгіме қозғалуы тиіс. Махамбет Исатайдың қасында жүрсе, бала Құрманғазы ағаларына «Кішкентай» күйін арнаған.

Бірқатар ортаға салынған ақпараттық мəліметтерден кейін екі композитордың музыкалық шығарма- шылығы жөнінде түйін жасалады.

«Құрманғазы ұлы күйші болса, Махамбет – атақты ақын, шебер күйші, батыр. Екі атақты тұлғаның шығармалары күрес-тартыс үстінде туған. Егер Құрманғазы «Адай» күйінде халықтың жігерін көрсетсе, Махамбет ақын Жұмыр мен Қылыш деген батырлардың ерлігін күй арқылы жеткізген.

Екі күйші де батырлық туралы күйлер шығарған».

3-тапсырма. Орындау.

 

(МК,Т) Тыңдаған күйлер интонациясы оқушылар- дың жадында қалуы үшін оқушылар күйлерден үзінді орындайды.

·         Екі топқа бөлініп, «Адай», «Жұмыр-Қылыш» күйлерінің əуенін нотаға қарап, ля буынымен орындайды.

 


 

«Адай» күйінен үзінді

«Жұмыр-Қылыш» күйінен үзінді

 

·         Əр топ өзі таңдаған күй үзінділерін орындаушыларына ырғақтық сүйемел жасай- ды.

Бұл    жұмыс    түрін    ұйымдастыруда    мұғалім    өзі алдымен күйлерді орындап көрсетуі керек.

 

Сабақтың соңы

4-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

Таныстыру барысында əр топ бірін-бірі жігерлендіру мақсатында орындайтын күй үзінділерінің ырғағын алақанымен соғып орындайды.

Сабақ      соңында      уақыт      қалса,      Ақан   серінің

«Маңмаңгер» əнін қайта орындау керек.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да о ланыңыз)? 1.


 Надпись: 2.
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

 

№25 cабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 6-бөлім:

Атақты тұлғалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Қазақ оркестрін тұңғыш ұйымдастырушы – Ахмет Жұбанов

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.4   – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.1.3.5   – ұлттық, үрлемелі, симфониялық оркестр аспаптарын ажырату;

3.1.3.6   – нотамен қарапайым əуендер орындау.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

·         қазақтың алғашқы ұлттық оркестрін ұйымдастырушысы, композитор, дирижер, атақты тұлға Ахмет Жұбанов шығармашылығына қызығушылық білдіреді;

·         А. Жұбанов туралы мəліметтер жинауға, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

·         А. Жұбановтың шығармаларын тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауда, орындауда мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

·         музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

·         қазақтың алғашқы ұлттық оркестрін ұйымдастырушысы, композитор, дирижер, атақты тұлға Ахмет Жұбанов шығармашылығына қызығушылық білдіреді;

·         ұлы тұлға А. Жұбанов туралы мəліметтер жинауға, өмірімен танысуда өзіндік белсенділігін көрсетеді;

·         А. Жұбановтың шығармаларын тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

·         музыкалық сауаттылықтарын көрсете алады.

Кейбір оқушылар:

·         қазақтың атақты композиторы А. Жұбановтың өнерімен танысуда қызығушылықтарын көрсетумен қатар, өз пікірін білдіреді;

·         музыкалық жанр мен көркемдеуіш құралдарды еркін анықтайды.


Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        қазақтың алғашқы ұлттық оркестрін ұйымдастырушысы, композитор, дирижер, атақты тұлға Ахмет Жұбанов шығармашылығына қызығушылық білдіреді;

        ұлы тұлға А. Жұбанов туралы мəліметтер жинауға, өмірімен танысуда өзіндік белсенділігін көрсетеді;

        А. Жұбановтың шығармаларын тыңдайды, көркемдік сипатына талдау жасауға, орындауға тырысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмысын бағалай алады.

Тілдік мақсаттар

·         атақты    тұлғалардың    өмірі    мен    шығармашылығы    туралы шығармашылық жұмыс құру үшін идеялар ұсынады;

·         өз    шығармашылық    жұмыстарын    көрсетеді,     өзінің     жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Қазақ мəдениетіндігі атақты өнер тұлғаларын білу, еліктеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Əңгімелесу.

«Музыка»

 

Композитор Ахмет Жұбанов есімі алдыңғы сабақ-

оқулығы,

 

тарда кездескенімен, өмірі мен шығармаларымен

нота

 

таныстыру – осы сабақтың негізгі мақсатының бірі.

хрестоматиясы,

 

Ол Қазақ ұлт аспаптары оркестрін алғашқы

фонохрестоматия

 

ұйымдастырушысы ретінде танымал.

 

 

(МК)    Мұғалім    А.    Жұбановтың    өмірбаяны    мен

 

 

шығармашылығы   жайлы   таныстырылым  дайындап

 

 

алады.

 

 

Оқулықта   композитордың   суреті   мен   ол  жөнінде

 

 

мəліметтер    берілген.    Балаларға    А.    Жұбановтың

 

 

алғашқы музыка əліппесінің авторы екенін атап өтсе

 

 

де,  артық  болмайды.  Оқушылар  А.  Жұбановты  тек

 

 

дирижер    ғана    емес,    композитор    ретінде     тани

 

 

бастайды.

 

Сабақтың

2-тапсырма. Музыка тыңдау.

А. Жұбанов

ортасы

(МК,Ұ)     Сабақта     А.     Жұбановтың     Құрманғазы

«Би күйі»

 

атындағы     Қазақ     халық      аспаптар     оркестрінің

https://www.youtub

 

орындауындағы  «Би  күйінің»  бейнежазбасы  тыңда-

e.com/watch?v=EsX

 

тылады.

_W2BbokQ

 

Оқушыларға: «Күйден қандай əсер алдыңдар?

А. Жұбанов «Ақ

 

Күйді əуендетіп орындауға  бола ма?» деген  сұрақтар

көгершін» үнтаспа

 

қойылады.   Мұндағы    мақсат    күйдің    би    сипатын

 

 

анықтау.

 

 

3-тапсырма. Зерттеу жəне орындау.

 

 

(МК,Т)  Күйді  тыңдап  талдағаннан  кейін, оқушылар

 

 

оркестр, «партитура» ұғымына қайта оралады.

 

 

Ұғымдық түсініктер оқулықта берілген.

 

 

«Оркестр – орындаудың ұжымдық түрі. Музыкалық

 


 

шығарма əуенінің ноталары əр аспапқа арнайы жазылады. Оны «партитура» деп атайды. Партитура арқылы бір мезгілде барлық аспаптарда орындалып жатқан дыбысты қадағалауға болады».

Зерттеу тапсырмасын орындау жалғастырады. Балалар «Би күйінен» қысқа үзінді орындайды.

  «Би» күйінің əуенін нотаға қарап орында.

 

«Би күйінен» үзіңді

Үлгі:

  Берілген əуенді ырғақтық партитураға лайықта.

     Əуенді бір топ орындайды, екінші топ ұрмалы музыкалық аспаптарды қолданып, ырғақтық сүйемел жасайды.

Оқушылар өздерінің ырғақтық сүйемелін өз партитурасын орындағандай сезінуі тиіс.

4-тапсырма. Əн орындау.

Оқушылар А. Жұбановтың «Ақ көгершін» əнін үйренеді. Əннің сөздерінің мағыналық жағын мұғалім оқушылармен бірге талдап өтеді. Əнді жай, баяу темпте үйрену қажет. Əннің диапазондық жағымен көп жұмыс жүргізу керек.

 

Сабақтың соңы

Мұғалім «Ақ көгершін» əнінің алғашқы əуенінің ноталық жазылымын балалармен бірге орындауына болады. Əн келесі сабақта да үйретіледі.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

Сабақ мақсаттары/оқу

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

мақсаттары дұрыс қойылған

 

ба? Оқушылардың барлығы

ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?


Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

 

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№26 cабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 6-бөлім:

Атақты тұлғалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Музыкалық калейдоскоп

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.3 – музыкалық шығармаларды талдау барысында негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

·         қазақтың атақты тұлғаларының шығармашылығымен танысады;

·         ұлы тұлғалар жөнінде мəліметтер жинайды;

·         ұлы   тұлғалар   шығармаларына   таныстырылым (презентация)

жасауда мұғалімнің көмегіне сүйенеді;

·         музыкалық сауаттылығын дұрыс пайдалануға тырысады;

·         сыныптастарымен бірге өз жұмыстарын таныстырады.

Оқушылардың көпшілігі:

·         қазақтың атақты тұлғаларының шығармашылығына қызығу- шылық білдіреді;

·         ұлы тұлғалар жөнінде мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен өзіндік белсенділігін көрсетеді;

·         ұлы   тұлғалар   шығармаларына   таныстырылым (презентация)

жасауға тырысады;

·         музыкалық сауаттылықтарын көрсете алады;

·         өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалай біледі.


 

Кейбір оқушылар:

·         ұлы   тұлғалар   шығармаларына   таныстырылым (презентация)

жасауда сыныптастарына бағдар бере алады;

·         музыкалық     жанр     мен     көркемдеуіш     құралдарды     еркін анықтайды;

·         өзінің жəне өзгенің жұмыстарын таныстырады, бағалай біледі.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        қазақтың        атақты        тұлғаларының        шығармашылығына қызығушылық білдіреді;

        ұлы тұлғалар жөнінде мəліметтер жинауда, өмірімен танысуда сыныптастарымен бірге белсенділік көрсетеді;

        ұлы   тұлғалар   шығармаларына   таныстырылым (презентация)

жасауға тырысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмыстарын таныстырады жəне бағалай біледі.

Тілдік мақсаттар

·         атақты    тұлғалардың    өмірі     мен    шығармашылығы    жайлы шығармашылық жұмыс құру үшін идеялар ұсынады;

·         өз     шығармашылық    жұмыстарын    көрсетеді,     өзінің    жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай біледі.

Құндылықтарды

дарыту

Халық əндерін орындау, тыңдау арқылы мəдени тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

«Музыкалық калейдоскоп» сабағы бөлімді қорытын- дылайтын сабақ болып табылады. Мұндағы берілетін тапсырмалар ойын жəне таныстырылымдық орындау түрінде берілген.

1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

(МК,Ұ) Оқулықтағы калейдоскоп суреті оқушыларға тақырыпқа ой қозғау салады.

  Калейдоскоп ойыншығын есіңе түсір.

  Музыкалық калейдоскоп құруға бола ма?

«Музыка» оқулығы, нота

хрестоматиясы, фонохрестоматия

Сабақтың ортасы

3-тапсырма. Орындау.

(МК,Т) Мұғалім оқушыларға музыкалық калейдос- коптың өткен сабақтарда танысқан атақты тұлғалармен байланыстылығын атап өтеді.

Оқулықтағы ойын шарты төмендегідей:

Музыкалық калейдоскоп

(ойын)

Оқулықта атақты тұлғаларға, олардың шығармала- рына байланысты суреттер берілген. Əр суреттің сол тұлғаға қатысы бар.

Ойын шарты: Екі топ суреттер бойынша бөлініп, берілген суреттерден жұлдызша құрастыру керек.

Оқулықта А. Жұбанов пен Ақан серінің өміріне, шығармашылығына        байланысты        материалдар

 


 

берілген. Сабақ барысында калейдоскоп балалардың осы тұлғалар жөнінде қаншалықты білетінін көрсетеді. Бір жағынан, ассоциациялық ойларын дамытуға тигізер ықпалы айтарлықтай.

Мысалы, Ахмет Жұбановтың тұлғасын дирижерлік таяқша, дирижер қолы, кітап (А. Жұбановтың ғалым ретіндегі    бейнесі),    ақ    көгершін    суреті,    ноталар құрайды. Ақан серінің тұлғасын үкілі домбыра, құмай тазы, жылқы, бүркіт, қамшы құрайды. Екі тұлғаға қатысты бейнелі суреттер араластырылып қойылған. Оқушылар оны əр тұлғаға қатысты жинақтауы керек. (МК) Мұғалім басқа да ассоциациялық суреттер жинақтауына болады.

2-тапсырма. Таныстыру.

«Атақты тұлғалар» атты музыкалық калейдоскоп та оқушылардың топтық жұмыс түрін қарастырады. Орындалу талаптары оқулықта көрсетілген.

Үш    топқа    бөліну:    «Ақан    сері»,    «Құрманғазы»,

«А. Жұбанов».

Қойылатын талаптары:

  Əр топ өзі таңдаған атақты тұлғалары жөнінде қысқаша таныстырылым жасайды.

Берілген композитор шығармаларынан үзінділерді орындау жəне таныстыру.

  Ақан серінің «Маңмаңгер» əнінен үзіндіні канон түрінде орындау.

  Құрманғазының   «Адай»,   Махамбеттің  «Жұмыр-

Қылыш» күйлерінен үзіндіні ля буынымен орындау.

  Ахмет Жұбановтың «Ақ көгершін» əнін өлең түрінде орындау.

 

Сабақтың соңы

4-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

Үш    топ    өз    орындауларын    таныстырады    жəне бағалайды.

Рефлексия

Маған бұл топтың жұмысы ұнады, себебі ...

Мен ... толықтырар едім.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркем құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.


ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

 

 

№27 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі: 7-бөлім:

Су тіршілік көзі

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Су əуені

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.3 – тыңдалған музыка жайлы өзінің ойын, сезімін түсіндіру;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

   музыка жəне музыка арқылы су көріністерін бейнелеу туралы жалпы түсінік алады;

   үшбұрыш, асатаяқ, қоңырау аспаптарының дыбысталуын тыңдап, су дыбыстарымен салыстырады;

  Б. Тəжібаевтың «Ақбұлақ» əнін есіне түсіріп, орындайды;

  Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» шығармасымен танысады;

  судың түрлі күйін бейнелейтін  əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын мүмкіндігінше бағалайды.


 

Оқушылардың көпшілігі:

   музыка жəне музыка арқылы су көріністерін бейнелеу туралы жалпы түсінік алады;

   үшбұрыш, асатаяқ, қоңырау аспаптарының дыбысталуын тыңдап, су дыбыстарымен салыстырады;

  Б. Тəжібаевтың «Ақбұлақ» əнін есіне түсіріп, орындайды;

  Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» шығармасымен танысады;

  судың түрлі күйін бейнелейтін  əуенді құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

   музыка жəне музыка арқылы су көріністерін бейнелеу туралы жалпы түсінік алады;

   үшбұрыш, асатаяқ, қоңырау аспаптарының дыбысталуын тыңдап, су дыбыстарымен салыстырады жəне түсінік береді;

  Б. Тəжібаевтың «Ақбұлақ» əнін есіне түсіріп, орындайды;

   Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» шығармасымен танысады жəне талдайды;

  судың түрлі күйін бейнелейтін  əуенді құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка жəне музыка арқылы су көріністерін бейнелеу туралы біледі;

   үшбұрыш, асатаяқ, қоңырау аспаптарының дыбысталуын тыңдап, су дыбыстарымен салыстырады;

  Б. Тəжібаевтың «Ақбұлақ» əнін мəнерлі орындайды;

  Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» шығармасын біледі;

  судың түрлі күйін бейнелейтін  əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды

дарыту

Халықтың  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,  мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу. Табиғатты қорғауға, суды қадірлеуге тəрбиелеу.

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Əңгімелеу. Тыңдау. Талдау.

Оқулық,

 

М.   Оқушылардан   «Жаратылыстану»   пəнінен  суға

фонохрестоматия

 

байланысты   мəліметтерді   естеріне   түсіруді   талап

 

 

етеді жəне оқулықтағы мына сұрақтарға жауап беруді

Звук ручья:

 

сұрайды:

https://www.youtube

 

– Су деген не?

.com/watch?v=JFkW

 

– Судың адамға қандай пайдасы бар?

50hBFWg

 

–     Судың     əуені     бола     ма?     Суреттерге     қарап,

Fantastic music

 

бейнетаспаны көріп, тыңдап, пікірлерін айтады.

played with glasses:


 

О.     Мұғалім     дайындап    берген     «Бұлақ     əуені»,

«Поющие бокалы» немесе «Fantastic music played with glasses» атты бейнетаспа үзінділерін (ғаламтор желісі/ фонохрестоматия) тыңдап көреді, алған əселерін сыныптастарына айтып береді.

https://www.youtube

.com/watch?v=- LqqrRRjiZk

 

Қосымша:

«Поющие бокалы» или игра на бокалах! Опыты для детей! https://www.youtube

.com/watch?v=UftW qvgGyyA

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Талдау.

 

М. Оқушылардан судың қандай табиғи күйлерін білетіндігін сұрақтар арқылы айқындайды жəне келтірген мысалдар арқылы түсініктерді дəлелдеуді сұрайды.

Оқушылар бұл тапсырманы дұрыс орындау үшін, мұғалім алдын ала көрнекі құралдарды  дайындап беру қажет.

Мысалы: судың үніне байланысты аудио немесе бейнежазба болуы мүмкін  (бұлақ,  жаңбыр, сарқырама, толқынның шуы жəне т.б.).

Оқушылар мына сұрақтар жауап беру керек:

   Судың бір күйден басқа күйге өзгеруі үшін қандай жағдай болу керек? Неліктен?

  Судың қай күйінде дыбыс шығады деп ойласыңдар? Ол қандай дыбыс шығаруы мүмкін?

 

(ОТ,Т) 3-тапсырма. Зерттеу.

 

Бұл тапсырманың мақсаты – оқушыларда ассоциациялық ойлау қабілетін дамыту.

М. Зерттеу жұмысын орындау үшін сынып оқушыларын топқа бөледі. Əр топ қажетті музыкалық аспаптарды алып, бұлақ, жаңбыр, теңіз жəне т.б. дыбыстарын салып көрсетуі тиіс.

О. Музыкалық аспаптармен (қоңырау, үшбұрыш, ксилофон жəне т.б.), судың түрлі сылдырын салып, өз ойын дəлелдеп жеткізу қажет.

М. Оқушылардан оқулықта көрсетілген аспаптардың судың түрлі күйлерін сала алатын мүмкіндіктерін көрсететін мысалдар келтіріп, дəлелдеуді талап етуі керек.

 

М. Берілген аспаптардың атауларын оқушыларға үш тілде айтып беруді талап етеді:

Фонохрестоматия

 

Звук, шум дождя, раскаты грома http://ecosounds.net/ dozhd/zvuk-i-shum- dozhdya/

 

Звук ручья: http://noisefx.ru/skac hat-zvuk- ruchya.html

 

Волны на озере: http://noisefx.ru/skac hat-zvuk-ozera.html

 

 

асатаяқ

 

асатаяк

 

аsatayak

 


 

 

 

қоңырау

 

қоңырау

 

вell

 

 

 

(МК,Ұ) 4-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

Алдыңғы тапсырма мақсатының жалғасы ретінде бұл тапсырмада оқушылар жас композитор

Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» пьесасын тыңдайды.

 

М. Г. Абдрашеваның «Көңілді бұлақтың əні» атты аудиожазбасын дайындау қажет. Сонымен қатар мұғалім композитор шығармасында пайдаланылған музыкалық көркемдеуіш құралдар туралы айтып беріп, қосымша мəлімет дайындауы қажет, мысалы, слайдпен жасалған таныстырылым түрінде.

 

О.     Г.    Абдрашеваның    «Көңілді     бұлақтың    əні» пьесасын мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап береді:

  Музыка қандай көңіл күйде орындалады?

  Музыкада əуеннің екпіні қалай өзгереді?

       Музыканы тыңдау барысында көз алдыңа не елестеттің?

Тыңдаған музыкаға байланысты түсінікті үш тілде айтады.

 

 

 

 

(МК,Ұ) 5-тапсырма. Орындау.

 

«Ақбұлақ» əні (Өлеңі мен əнін жазған: Б. Тəжібаев): қайталау мақсатында орындалады.

 

М. Екінші сыныпта үйренген ақын, композитор Б.Тəжібаевтың «Ақбұлақ» əнін оқушылар  есіңе түсіріп орындайды. Мұғалім олардан «əн орындау ережесі» бойынша мəнерлеп, əдемі нақышпен айтуды талап етуі қажет.

Мазмұнын талдап, оқулықта берілген сұрақтарға жауап береді:

  Автор өз əнінде не туралы айтады?

  Əуеннің сипаты қандай?

  Əн қандай музыкалық көңіл күйде жазылған? (МК,Т/Ж) 6-тапсырма. Музыка шығару.

О. Бұл тапсырмада оқушылар топқа бөлініп, ұрмалы, музыкалық шулы аспаптарды, дауысты  жəне қосымша     дауыс     шығаратын     заттарды   қолдана

 

«Көңілді бұлақтың

əні». Муз. жазған:

Г. Абдрашева

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Ақбұлақ»

(Өлеңі мен əні:

Б. Тəжібаевтікі)

 

 

 

 

 

 

Шулы музыкалық

аспаптар

 

екпін

 

темп

 

расе

 

 


 

отырып,    судың    түрлі     күйін    бейнелейтін    əуен құрастырады.

 

Сабақтың соңы

(Т.ОТ) 7-тапсырма. Орындау. Бағалау.

О. Сабақ соңында əр топ дайындаған композицияны орындайды жəне бағалайды.

Мына сұрақтарға жауап береді:

  Дайындалған  тапсырмада не жақсы шықты?

  Қандай тапсырма қиын болды?

   Осындай тапсырманы дайындау барысында нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек ретінде су көріністерін музыка арқылы бейнелеу туралы түсінік алуға көмектеседі жəне түрлі үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

 

2.

 

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.


 Надпись: 2.
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

 

№28 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі: 7-бөлім:

Су – тіршілік көзі

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Өзеннің көркем нақыштары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.3 – тыңдалған музыка туралы өзінің ойын, сезімін түсіндіру;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

     музыка бұлақтың, судың көріністерін бейнелей алатыны туралы жалпылама біледі;

            аспаптар      дыбысталуын      тыңдап,      өзеннің      нақыштарымен салыстырады;

    «Еділ мен Жайық» (Өлеңін жазған: Ж. Молдағалиев. Əнін жазған:   И. Жақанов) үйренеді;

  Б. Сметананың «Влтава» шығармасын тыңдайды;

  бұлақ бейнесіне арналған əуенді мүмкіндігінше құрастырады;

  өз жұмысын жалпы таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын мүмкіндігінше бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

     музыка бұлақтың, судың көріністерін бейнелей алатыны туралы біледі;

    аспаптардың дыбысталуын тыңдап, өзеннің нақыштарымен салыс- тырады;

     «Еділ мен Жайық» əнін (Өлеңін жазған: Ж. Молдағалиев. Əнін жазған: И. Жақанов) үйренеді;

  Б. Сметананың «Влтава» шығармасын тыңдайды;

  бұлақ бейнесіне арналған əуен құрастырады;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Кейбір оқушылар:

     музыка бұлақтың, судың көріністерін бейнелей алатыны туралы біледі жəне түсінік береді;

         аспаптардың     дыбысталуын    тыңдап,     өзеннің     нақыштарымен салыстырады;


 

     «Еділ мен Жайық» əнін (Өлеңін жазған: Ж. Молдағалиев. Əнін жазған: И. Жақанов) үйренеді;

  Б. Сметананың «Влтава» шығармасын тыңдайды;

    бұлақ бейнесіне арналған əуен құрастырады жəне сыныптастарына көмектеседі;

  өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

    өз жұмысын бағалайды, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

  музыка судың көріністерін бейнелей алатыны туралы біледі;

      аспаптар дыбысталуын тыңдап, өзеннің нақыштарымен салыс- тырады;

    «Еділ мен Жайық» (Өлеңін жазған: Ж. Молдағалиев. Əнін жазған:   И. Жақанов) үйренеді;

  Б. Сметананың «Влтава» шығармасын тыңдайды;

  бұлақ бейнесіне арналған əуен құрастырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды дарыту

Халықтық  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,   мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу. Отансүйгіштікке, елжандылыққа тəрбиелеу, табиғатқа, суға қамқорлық сезімін қалыптастыру.

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау, талдау жəне орындау.

 

М. Оқушыларды «Еділ мен Жайық» (Өлеңін  жазған: Ж. Молдағалиев. Əнін жазған: И. Жақанов) əнімен таныстырады.

О. Бейнетаспада жазылған Айгүл Қосанованың орындауында əнді тыңдап, мəтіннің мазмұнын талдайды.

Сұрақтарға жауап береді:

Əнде не туралы айтылады? Неге Еділ мен Жайықты егіз өзендер деп атайды?

Əуеннің сипаты қандай?

Əн қандай қандай ойлар мен музыкалық сезімдерді білдіреді?

 

Фонохрестоматия;

 

Еділ мен Жайық!!! Айгүл Қосанова. https://www.youtube

.com/watch?v=gyjS7 7fW5nI

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) 1-тапсырма (жалғасы).

 

М. Оқушыларға əнді ереже бойынша үйретіп, мəнерлеп, əдемі айтуды талап етеді.

 

1. Құлпырады дала, гүлдейді орман, Емізеді егіз Еділ мен Жайық.

Оқулық, нота хрестоматиясы, фонохрестоматия

 

«Еділ мен Жайық» (Өлеңін  жазған: Ж. Молдағалиев.


 

Ақ шағала айдын, ақталған арман, Тербеледі кеме, ойнайды қайық.

Қайырмасы:

А-а-а!

Ағады шалқып, Аққулары қалқып, Еділ мен Жайық!

2. Шырқалады əндер, жан жүрек іңкəр, Сылқылдайды сұлу Еділ мен Жайық. Əуелейді адам, самғайды сұңқар, Шығандарға, шыңға қанатын жайып.

Қайырмасы.

 

(МК,Ұ/Т) 2-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

Тапсырманың мақсаты – оқушыларды тыңдауға арналған жаңа шығармамен таныстырып, үйренген əнмен салыстырып, талдап, айырмашылығы мен жалпы байланысын көрсету.

 

М. Оқулықта берілген мəтінге сүйене отырып, оқушыларды атақты чех композиторы, дирижер Б. Сметананың «Влтава» шығармасымен таныстырады.

Кіріспе сөзінде ол «Бедржих Сметананың (1824–1884) өз халқына үлкен еңбек жасағанын атап өтеді. Шығармалардың ішінде кеңінен таралған «Влтава» симфониялық поэмасы. Бұл поэма  Чехияның бейресми ұлттық гимні болып саналады.

Композитор шығармасын Чехия еліндегі ең əдемі өзендердің бірі – Влтава өзеніне арнаған. Сондықтан

«Влтава» симфониялық поэмасы бағдарламалық музыкаға жатады» деп, ғаламтор желісінен немесе фонохрестоматиядан оқушыларға үзіндісін тыңда- тады.

О. Музыка тыңдау ережесі бойынша тағы бір рет шығарманы тыңдайды, талдайды, өз пікірлерімен бөліседі.

Талдау барысында  мына сұрақтарға жауап береді:

 

           Композитор     шығармасында      қандай      өзенді суреттеген?

         Шығарманың    музыкасы    мен    композитордың шығармасына берген атауы сəйкес келе ме?

  Музыканың көңіл күйі қандай?

    Шығарманы тыңдағанда  көз алдыңа не елестеттің?

  Тыңдау барысында қандай көңіл күйде болдың?

   Шығармада өзеннің музыкалық бейнесі қалай əсер етеді?

     Бағдарламалық музыка дегенді қалай  түсінесің? Г. Свиридовтың «Время, вперед!» бағдарламалық шығармасын есіңе түсір.

Əнін жазған: И. Жақанов)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бедржих     Сметана

«Влтава» (Тыңдау) https://www.youtube

.com/watch?v=45OF JN7qQnA

 

 

 

 

 

Бедржих    Сметана

«Влтава» (Талдау). https://ru.wikipedia. org/wiki/%D0%9C

%D0%BE%D1%8F

_%D1%80%D0%B E%D0%B4%D0%B 8%D0%BD%D0%B

0_(%D0%A1%D0% BC%D0%B5%D1% 82%D0%B0%D0% BD%D0%B0)

 

 

– Бедржих Сметана (Биография): https://ru.wikipedia. org/wiki/%D0%A1

%D0%BC%D0%B5

%D1%82%D0%B0

%D0%BD%D0%B0


 

М. Осы сəтте оқушылармен бірге «Еділ мен Жайық» əні мен «Влтава» симфониялық поэмасының байланысын жəне айырмашылығын зерттеп, мына тұжырымға келуге болады:

Айырмашылығы: екі шығарма түрлі музыкалық жанрда жазылған; əннің сөзі мен əуені қарапайым жəне жұртқа түсінікті музыкалық тілде жазылған, ал симфониялық поэма симфониялық оркестрмен орындалады, терең ойлы, музыкалық дайындықты талап ететін музыкалық тілде жазылған.

Байланысы: əн мен поэманы жақындататын өз Отанына деген патриоттық сезім, сүйіспеншілік, екі шығарманың мазмұны туған жердің өзендердің сұлулығын баяндайды.

 

М. Тыңдау кезеңде аталған жаңа терминдерге түсінік беріп, оқушылармен бірге талдайды.

 

 

Бағдарламалық музыка – таза аспаптық немесе оркестрлік музыкалық шығарманың түрі. Оның мазмұны композитордың берген атауы, болмаса шағын поэтикалық мəтін арқылы ашылады.

Музыкалық бейне – музыкалық дыбыстар арқылы көркемдік бейнені сипаттау тəсілі.

Симфониялық поэма – симфониялық музыканың жанры жəне бағдарламалық музыка. Оның мазмұнында əдебиет, сурет, тарих жəне табиғат көріністері бейнеленеді.

 

 

М. Оқушыларға мына сөздерді үш тілде  айтып беруді талап етеді:

 

 

 

 

 

 

 

(Т) 3-тапсырма. Суырыпсалма.

 

«Су туралы» ойын оқушыларлы суды бағалауды, ысырап жасамай сақтауды үйретуге бағытталған.

 

М. Оқушыларды үш топқа бөліп өткізу шартымен

таныстырады.

Ойынның мақсаты – қазақ халқының су туралы мақал-мəтелдеріне қысқа бір жолды əуен шығару. Əр топ қалауы бойынша бір мəтелді алып, оған əуен құрастырады      жəне      дауысты,      шулы,    ұрмалы

,_%D0%91%D0%B 5%D0%B4%D1%80

%D0%B6%D0%B8

%D1%85 -

музыкалық бейне

музыкальный образ

musical image

көңіл күй

настроение

mood

композитор

композитор

composer

 

 


 

аспаптарды         немесе         қажетті         бұйымдарды пайдаланады. Мысалы, мынандай мақалдар беріледі.

1.  Су – ырыстың көзі, Еңбек – кірістің көзі.

2.Су жүрген жер – береке, Ел жүрген жер – мереке.

3.Таулы жер бұлақсыз болмас, Сулы жер құрақсыз болмас.

 

Сабақтың соңы

(МК,Т) 4-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

О.      Топпен      бірге      дайындаған      жұмыстарына таныстырылым өткізеді жəне бағалайды.

М. Мына сұрақтарға жауап береді: Сабақта не сəтті шықты?

Қай  тапсырма  қиын  болды? Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде су көріністерін

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

музыка арқылы бейнелеу

дескрипторлар бойынша;

 

туралы түсінік алуға

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

көмектеседі жəне түрлі

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

үлгілерін ұсына алады.

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

 

 

композицияны орындау

 

 

барысында музыканың

 

 

көркемдеуіш құралдарын

 

 

анықтауға тапсырма беруге

 

 

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.


 Надпись: Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.
2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№29 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 7-бөлім:

Су – тіршілік көзі

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Айдынды шалқар Аралым!

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.1.3 – тыңдалған музыка жайлы өзінің ойын, сезімін түсіндіру;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

             судың адам өміріндегі (қала, ауыл) ерекше қажетті орын алатынын біледі;

             музыкалық (əн, күй, терме, заманауи музыкалық шығармалар) туындылардың жəне адам өміріндегі су мəселесінің байланысын түсінеді;

     Қ. Сайжанның «Арал тағдыры» күйін тыңдайды;

        «Аралдан ұшқан аққулар» (өлеңін жазған: Ш. Сариев, əнін  жазған: С. Бəйтереков) əнін үйренеді;

     су (өзен, теңіз) бейнесіне арналған əуен мүмкіндігінше құрастырады;

     өз жұмысын таныстырады;

     өзінің жəне өзгенің жұмысын мүмкіндігінше бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

             судың адам өміріндегі (қала, ауыл) ерекше қажетті орын алатынын біледі;

             музыкалық (əн, күй, терме, заманауи музыкалық шығармалар) туындылардың жəне адам өміріндегі су мəселесінің байланысын түсінеді;

     Қ. Сайжанның «Арал тағдыры» күйін тыңдайды;

        «Аралдан ұшқан аққулар» (өлеңін жазған: Ш. Сариев, əнін  жазған: С. Бəйтереков) əнін үйренеді, орындайды;

     су (өзен, теңіз) бейнесіне арналған əуен құрастырады;

     өз жұмысын таныстырады;

     өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.


 

Кейбір оқушылар:

             судың адам өміріндегі (қала, ауыл) ерекше қажетті орын алатынын біледі жəне түсінік береді;

             музыкалық (əн, күй, терме, заманауи музыкалық шығармалар) туындылардың жəне адам өміріндегі су мəселесінің байланысын түсінеді;

     Қ. Сайжанның «Арал тағдыры» күйін тыңдайды;

        «Аралдан ұшқан аққулар» (өлеңін жазған: Ш. Сариев, əнін  жазған: С. Бəйтереков) əнін үйренеді, көркем орындайды;

     су (өзен, теңіз) бейнесіне арналған əуен құрастырады;

     өз жұмысын таныстырады жəне түсінік береді;

           өз жұмысын бағалау, өзгенің жұмысын бағалайды жəне бағдар береді.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

судың адам өміріндегі (қала, ауыл) ерекше қажетті орын алатынын біледі;

  музыкалық (əн, күй, терме, заманауи музыкалық шығармалар) туындылардың жəне адам өміріндегі су мəселесінің байланысын түсінеді;

Қ. Сайжанның «Арал тағдыры» күйін тыңдайды;

«Аралдан ұшқан аққулар» (өлеңін жазған: Ш. Сариев, əнін  жазған: С. Бəйтереков) əнін үйренеді;

су (өзен, теңіз) бейнесіне арналған əуен құрастырады;

өз жұмысын таныстырады;

өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету

Құндылықтарды дарыту

Халықтық жəне классикалық əуендерді тыңдауға дағдылау, мəдени тұлғаларды      тəрбиелеу.      Табиғатқа,      суға      қамқорлық      сезімін

қалыптастыру.

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Зерттеу.Талқылау.

Оқулық, нота

 

 

хрестоматиясы,

 

М. Сабақты мына сөздерден бастайды: «Қазір туған

фонохрестоматия

 

жерімізде  су  мəселесі  жылдан-жылға  қиындап  келе

 

 

жатыр. Су  – табиғаттың керемет байлығы. Ол  жанды

 

 

табиғатқа, адамның өміріне, оның барлық  тіршілігіне

 

 

ауадай   қажет».   Оқушыларды   бейнетаспаны көруге

Табиғатты аялайық

 

шақырады.

:

 

 

https://www.youtube

 

О.     Сыныппен     бірге     су     мəселесіне     қатысты

.com/watch?v=zZV

 

бейнетаспаны көреді, пікірімен бөліседі.

w_srKlOk

 

Оқулықта берілген мына сұрақтарға жауап береді:

 

 

– Су қала мен ауыл өмірінде қандай рөл атқарады?

 

 

– Қазақстанда суға қатысты қандай мəселелер бар?

 


Сабақтың ортасы

(МК,Ұ) 2-тапсырма. Тыңдау жəне талдау.

 

М. Өз сөзінде Арал мəселесін əңгімелейді жəне  қазіргі кезеңде теңізге қатысты көптеген жұмыстар жүргізілу туралы мəлімет береді.

Одан кейін  Қ. Сайжанның «Арал тағдыры» (үзінді)

деген күйді тындатқызады.

 

О. Тыңдап болған соң, оқушылар күйді талқылайды. Шығарманың атауына көңіл бөліп,  композитор қандай мəселені көтеріп отырғанын айтып беру. Сұрақтарға жауап береді:

            Музыканың орындалу нақышы қандай? Қандай көңіл күйді білдіреді?

            Күйді тыңдау барысында көз алдарыңа қандай көріністер елестейді?

      Күйді бағдарламалық музыкаға жатқызуға бола ма? Түсінігін айтып беру.

 

(МК,Ұ, ОТ) 3-тапсырма. Тыңдау, үйрену, орындау.

 

М. Оқушылар Арал мəселесіне қатысты «Аралдан ұшқан аққулар» (өлеңін жазған: Ш. Сариев, əнін жазған: С. Бəйтереков) əнімен танысады, бейнетаспасын көреді,  тыңдайды жəне үйренеді.

Тыңдау барысында əншінің орындауына көңіл бөліп, пікірлерін жəне қандай көңіл күйде орындайтынын айтады. Əн орындау талаптарын сақтайды. Мысалы,

           əнді үйренгенде əуенін таза, өлеңнің жолдарын түсінікті айту;

     əнді мəнерлеп орындау.

 

(Т, ОТ) 4-тапсырма. Шығармашылық.

 

«Аралым виртуалды ойын оқушыларды Арал мəселесіне немқұрайды қарамай, саналы түрде оны шешу жəне көмек беру жолдарын іздеуге  бағытталған.

 

Ойын. Аралым (виртуалды ойын).

Ойынның     шарты.     Оқушылар     «Термешілер»,

«Əншілер», «Күйшілер» үш топқа бөлініп, Арал мəселесін туралы ғаламтор желісінен материалдар əкеліп, фонохрестоматиядағы бейнежазбалардан музыкалық   шығармалар   мен   əндерді пайдаланады.

«Термешілер» тобы терме түрінде орындалатын туындыларды зерттейді. «Əншілер» тобы əндердің мазмұнын талдайды. «Күйшілер» тобы күйлерді қарастырады.

Ойынның аяғында əр топ сынып алдында жасаған композицияны көрсетеді, қорғайды, түсінік береді жəне таңдаған музыканың негізгі əуенін орындайды.

 

Қ. Сайжанның күйі

«Арал тағдыры»

 

Аралдан ұшқан аққулар (өлеңін жазған: Ш.Сариев, əнін жазған:

С. Бəйтереков)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аралдан ұшқан аққулар. Орындайт. Диана Шарапова: https://www.youtube

.com/watch?v=_U_x 1jQYJPw

 

 

 

 

 

Фонохрестоматия

 

Ғаламтор желісінен:

«Аралым» ойынға музыкалық материал:

Jado - Aralym 2010year: https://www.youtube

.com/watch?v=NVx q5bAToKQ

 

Елмұра Жаңабергенова- терме «Аралым айдың шалқарым»: https://www.youtube

.com/watch?v=YQx Nu02u9uY


 

М. Арал мəселесіне қатысты бейнетаспаларды, иллюстрация, ұрмалы жəне шулы музыкалық аспаптарды дайындау қажет. Жұмысты орындау барысында оқушылардың назарын иллюстрацияларда бейнеленген суреттерге жəне соған байланысты теңіз, қоршаған орта дыбыстарына аудару қажет.

Аралым: https://www.youtube

.com/watch?v=rk_T 5dCQtAI

Сабақтың соңы

(ОТ) 5-тапсырма. Орындау. Бағалау.

Өз  композициясын    орындау  жəне  бағалау.  Мына сұрақтарға жауап беру:

  Сабақта не сəтті шықты?

  Қай тапсырма қиын болды?

  Сабақта нені əлі де жақсарту қажет?

 

М. Əр топты тыңдап, өзін-өзі бағалау  жұмысын өткізу қажет. Оқушылардың жұмыстарын  тыңдау жəне бағалау үшін шығарылған композицияларын диктофонға немесе «Аudacity» компьютерлік бағдар- ламасына жазуға болады.

 

 

 

– Аudacity

 

музыкалық

 

компьютерлік

 

бағдарламасы

 

http://www.softporta

 

l.com/software-

 

12584-audacity.html

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Кейбір оқушыларға көмек

Бақылау;

Денсаулық сақтау

ретінде су көріністерін

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

музыка арқылы бейнелеу

дескрипторлар бойынша;

 

туралы түсінік алуға

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

көмектеседі жəне түрлі

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

үлгілерін ұсына алады.

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

 

 

композицияны орындау

 

 

барысында музыканың

 

 

көркемдеуіш құралдарын

 

 

анықтауға тапсырма беруге

 

 

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

 

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген

Сабақ мақсаты/оқу мақсаты

сұрақтарға жауап беріңіз.

дұрыс қойылған ба?

 

Оқушылардың барлығы ОМ

қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс

жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық

кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай

ауытқулар болды, неліктен?


 Надпись: Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№30 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі: 7-бөлім:

Су – тіршілік көзі

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы:

Су – ырыс көзі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1     –     тыңдалған     əуеннің     сипатын,     мазмұнын,     жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.3.3    –    музыкалық    шығармаларды    талдау    барысында    негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

  концерт туралы жəне оны ұйымдастыру туралы жалпы талаптарын біледі;

алдыңғы тақырыптарда жəне осы тақырыпта үйренген əндер мен тыңдаған музыка негізінде концерт бағдарламасын мүмкіндігінше құрастырады;

  су    тақырыбына   арналған   суырыпсалма    концертті    жалпылама құрастырады;

концерт туралы түсініктерді жалпылама біледі;

өз жұмысын таныстырады;

өзінің жəне өзгенің жұмысын мүмкіндігінше бағалайды.

Оқушылардың көпшілігі:

концерт туралы жəне оны ұйымдастыру талаптарын біледі;

алдыңғы тақырыптарда жəне осы тақырыпта үйренген əндер мен тыңдаған музыка негізінде концерт бағдарламасын құрастырады;

су тақырыбына арналған суырыпсалма концерт құрастырады;

концерт туралы түсініктерді біледі;

өз жұмысын таныстырады;

өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.


 

Кейбір оқушылар:

  концерт туралы жəне оны ұйымдастыру талаптарын біледі;

    алдыңғы тақырыптарда жəне осы тақырыпта үйренген əндер мен тыңдаған музыка негізінде концерт бағдарламасын құрастырады;

    су тақырыбына арналған суырыпсалма концерт құрастырады жəне сыныптастарға көмектеседі;

  концерт туралы түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды, бағдар береді.

Бағалау критерийлері

  су тақырыбына байланысты музыкалық концертті дайындайды;

  концерт туралы жəне оны ұйымдастыру талаптарын біледі;

    алдыңғы тақырыптарда жəне осы тақырыпта үйренген əндер мен тыңдаған музыка негізінде концерт бағдарламасын құрастырады;

  су тақырыбына арналған суырыпсалма концерт құрастырады;

  концерт туралы түсініктерді біледі;

  өз жұмысын таныстырады;

  өзінің жəне өзгенің жұмысын бағалайды.

Тілдік мақсаттар

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету

Құндылықтарды

дарыту

Халықтық  жəне  классикалық  əуендерді  тыңдауға  дағдылау,  мəдени

тұлғаларды тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(МК,Ұ) 1-тапсырма. Тыңдау, ақпарат іздеу, талдау. М. Сабақтың негізгі тақырыбына кірісер алдында оқушылармен    бірге    судың    құндылығы    туралы, жердегі барлық тірі жандылардың да сусыз өмір сүре алмайтынынын əңгімелейді.

Оқушылар мұғалім қойған мына сұрақтарға жауап береді:

           Су туралы, оның адам өміріндегі алатын орны жөнінде алдыңғы сабақтардан не білдіңдер, не түсіндіңдер жəне не үйрендіңдер?

               Музыка өзінің көркемдеуіш құралдарымен су бейнесі мен сипатын аша алды ма?

     Неге біздің халық су «Су – ырыс көзі» дейді?

М. Сабақтың тақырыбын айтып, оны суырыпсалма концерт түрінде өткізуді ұсынады.

«Концерт» деген түсінікті талдап, ұйымдастыру жолдарын  анықтауды оқушыларға тапсырады.

 

М. Бұл сабақтың негізгі бөлімін өткізер алдында оқушыларды топтастырып ұйымдастырады жəне концертке қатысты ақпарат іздеп, оны ойын түрінде дайындауды тапсырады. Ол алдын ала осы тақырыпқа

Оқулық, нота

 

хрестоматиясы,

 

фонохрестоматия

 

 

 

 

 

 

 

 

Фонохрестоматия

 

Суреттер

 

Ғаламтор желісі


 

қатысты қажетті заттарды дайындайды (слайд, аудио- бейнетаспа, үлестірме қағаздар жəне т. б.)

 

М.О. Оқушылардан мына сұрақтарға жауап беруді өтінеді:

  Концерт дегеніміз не?

  Концертте болып көрдің бе?

  Концерттің қандай түрлерін білесің?

 

Ол оқушылардың «концерт» туралы түсінігін айқындайды жəне үш тілде айтып беруді сұрайды.

 

 

концерт

концерт

сoncert

 

Сабақтың ортасы

(МК,Ұ/Т.) 1-тапсырма (жалғасы).

 

О. Оқушылар топқа ғаламтор желісі, болмаса фонохрестоматия бейнетаспасынан үлгі ретінде концерт түрлеріне байланысты мына үзінділерді көреді жəне талдайды:

1.     «Симфониялық жəне халық аспаптар оркестрлер айтысы».

2.      «Ақ ерке – Ақжайық» (Ш. Қалдаяқовтың əні) эстрадалық-симфониялық оркестрдің сүйемелдеуінде.

3.  «Сырдария жағалауы» əні.

4.«Цыплята», «Сюрприз» үлгілік балалар эстрадалық- спорт ансамбльдің орындауында.

 

О. Оқулықта берілген концертке қатысты суреттер мен түсініктерді, оны ұйымдастыру жəне жүргізу талаптарын, фонохрестоматия, ғаламтор желісінен тапқан мəліметтерді  талдайды жəне талқылайды.

 

Концерт – алдын ала арнайы құрастырылған бағдарлама бойынша музыкалық, əдеби, хореогра- фиялық, сахналық шығармаларды көпшілік алдында орындау.

Фонохрестоматия Суреттер.

Ғаламтор желісі:

1.  Айтыс Оркестров (12.27 мн.) https://www.youtube

.com/watch?v=Ch8 MxyE82kQ

2.Ерке Есмахан –

«Ақ ерке-Ақжайық»: https://www.youtube

.com/watch?v=ETW r5gwiIl4

 

3.  «Каспий» тобы

«Сырдария жағалауы» https://www.youtube

.com/watch?v=wGa5 Nj6NJg0

 

4.  «Сюрприз» ансамб. «Цыплята» биі: https://www.youtube

.com/watch?v=MhJp 0ZDv14I

 

Концертті ұйымдастыру жəне жүргізу талаптары:

 

1.  Концерттің тақырыбын (өткізу формасын) анықтау.

2.  Концерттің өткізу күнін, уақытын жəне өткізетін орнын белгілеу;

3.  Концерттің бағдарламасын немесе сценарийін құрастыру.

4.  Концерт нөмірлерін қарап шығу жəне таңдап алу.

5.  Жүргізушінің сөйлейтін сөзін ойластыру жəне жүргізушілерді дайындау.

6.  Шақыру билеттерді дайындау жəне тарату.

 


 

 

7.  Жарнамаларды дайындау жəне іліп қою.

8.  Концерттің дайындығын ұйымдастыру.

9.  Концертті ұйымдастыру жəне өткізу.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Концерт: https://ru.wikipedia. org/wiki/%D0%9A

%D0%BE%D0%BD

%D1%86%D0%B5

%D1%80%D1%82

 

 

Концертті қалай ұйымдастыруға болады: http://www.master- skills.ru/articles/busi ness/81-concert -

 

(МК,Ұ/Т.) 2-тапсырма. Зерттеу.

 

Бұл тапсырма концерт жарнамасы мен бағдарламасын дайындауға арналған. Тапсырма топтық түрінде орындалады. Оқушылар концерттің құрылымына кіретін түрлі нөмірлерді, орындау түрінің құрамын зерттейді (оқулықтан үй тапсырмасы ретінде), талдайды  жəне мына сұрақтарға жауап береді:

 

 

        Концертті қалай ұйымдастыруға болады? Ол үшін не қажет?

           Концерттің жарнамасы мен бағдарламасы қалай жасалады?

     Концертке кім қатыса алады?

 

О. Зерттеу жүргізу барысында афишаның үлгілерімен танысады, олардың сыртқы пішінін, безендірілуін, мазмұнын талдайды, ұқсастығы мен айырмашылығын табады.

М. Оқушылармен бірге афиша жəне концерттік бағдарламасы түсініктерді талдайды жəне үш тілде айтқызады.

 

Жарнама (афиша) – концерт, спектакль, лекция өткізу туралы хабарландыру. Жарнамада мына ақпарат болу керек: концерттің атауы, күні, уақыты, концерт өтетін жері, мекенжайы мен телефоны, жету жолы жəне концерт туралы қысқаша мəлімет.

Концерт бағдарламасы – жұрт алдында орындалатын шығармалар тізімі.

 

 

 

 

 

 

(МК,Т) 3-тапсырма. Құрастыру.

 

М. Осы тапсырма бойынша оқулықта берілген үлгілерден басқа кез келген концерттің бағдарламасын көруге болады. Сонымен қатар оқушыларға концерттік бағдарламаны құрастыру үлгісін жəне оны қандай критерийлерге сəйкес өткізу керек екенін көрсеткені жөн. Бұл тапсырма топта өткізіледі. Аталмыш тапсырманы орындау барысында

жарнама

афиша

poster

концерт

бағдарламасы

программа

концерта

concert

proqram

 

 


 

3-сыныпта тыңдауға жəне орындауға арналған материалдарды қолдануға болады.

 

Концерт бағдарламасын құрастыру талаптары:

 

1.   Концерттің басы мен аяғы көпшілікпен орындалатын көркем нөмірмен басталып, аяқталуы қажет.

2.  Егер концерт əртүрлі жанр мен стильдегі нөмірлерден тұратын болса, онда басында классикалық шығармалардан бастап, біртіндеп заманауи эстрадалық музыкаға көшуге болады. Қатарынан бір типтік нөмірлерді (мысалы, бір нақышта орындалатын əндер) қоюға болмайды. Қатты дыбыста сүйемелденетін, көпшілікпен орындалатын нөмірден кейін, бір адам орындайтын нөмірді қоюға болмайды. Оның орнына, мысалы, ансамбльмен (квартет, трио) орындалатын нөмір қойылады.

3. Концертке қатысушылардың жасын ескеру керек. Концерттің басында кіші жастағы балалар, ал аяғында ересек оқушылар шығады.

 

Ойын. «Су – ырыстың көзі» концерті

(суырыпсалма ойын)

Бұл ойын оқушылардың сабақ бойынша білген, үйренген дағдыларының сапасын көруге жəне алған білімдерін тереңдетуге арналған. Ойын  топтық жұмыс түрінде өткізіледі.

М./О. Мұғалім оқушыларды ойынының шартымен таныстырады. Сыныпты (бала саны жеткілікті болса) төрт топқа бөлінеді: «Классикалық музыка», «Халық музыкасы», «Балалар музыкасы», «Эстрадалық музыка». Əр топ аталған тақырыбына концерт бағдарламасын дайындайды.

Бірінші топ концерт мазмұнын классикалық музыкаға бағыттайды. Екінші топ – халық музыкасы, үшінші топ – балаларға арналған концерт, төртінші топ эстрадалық музыка  бағытында жасайды.

Оқушылар жыл бойы өткен тақырыптар бойынша жəне аталған тақырыпта білетін əндер мен тыңдаған шығармаларды, тақпақ-өлеңдерді жəне т.б. естеріне түсіріп, концерттік бағдарламаны құрастырады. Концерт мазмұнына басқа пəндерде-өлеңдерді тақпақ-өлеңдерді, қызықты əңгімелерді, мақал- мəтелдерді, ғаламтор желісінің материалдарын да енгізуге болады.

 

Ұсыныс. Қосымша сабақ.

М. Оқушыларға жарнама жасау жұмысын ұсынуға болады. Оны аталған тақырыпта, болмаса басқа бір тақырыпта,        мысалы,        «Балаларға        арналған

 


 

классикалық музыка», «Балалар заманауи музыкасы» жəне т.б. құрастыруға болады.

 

Сабақтың соңы

(МК,Ұ/Т. )  4-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

 

Осы тапсырмада оқушылар жұмыстарын таныстырады жəне бағалайды.

Ұсыныс, қосымша ретінде

 

Сабақтан тыс уақытта «Су – тіршілік көзі» атты ортақ тақырыпқа сəйкес суды қорғау акциясын осы концерттік бағдарлама негізінде өткізуге болады.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Кейбір оқушыларға концерті ұйымдастыру туралы түсінік алуға көмектеседі жəне түрлі үлгілерін ұсына алады.

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін

пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


№31 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 8-бөлім:

Демалыс мəдениеті.

Мерекелер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Мерекелік қуаныш

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        демалыс мəдениеті, мереке ұғымын игере алады;

        отбасылық,    ұлттық,    мемлекеттік,    халықаралық    деңгейдегі мерекелерді талқылауда көпшілікпен бірге пікір білдіре алады;

        музыкалық сахналық қойылымдар қоюға ынталанады;

        сыныптастарымен бірге өз жұмыстарын таныстырады.

Оқушылардың көпшілігі:

        демалыс мəдениеті мерекелер екендігін түсінеді;

        отбасылық,    ұлттық,    мемлекеттік,    халықаралық    деңгейдегі мерекелерді талқылауда өз пікірін білдіре алады;

        сыныптастарымен   бірге    музыкалық   сахналық   қойылымдар қоюға белсене қатысады;

        өз жұмыстарын таныстырады жəне бағалай біледі.

Кейбір оқушылар:

        отбасылық,    ұлттық,    мемлекеттік,    халықаралық    деңгейдегі мерекелердің сипатын, мамұнын талдай біледі;

        музыкалық сахналық қойылымдарды қоя білуде жетекші бола алады;

        өзінің жəне өзгенің жұмыстарын таныстырады, бағалай біледі.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        демалыс мəдениеті, мереке ұғымын игере алады;

        отбасылық, ұлттық, мемлекеттік, халықаралық деңгейдегі мерекелерді талқылауда көпшілікпен бірге пікір білдіре алады;

        сыныптастарымен бірге музыкалық сахналық қойылымдар қоюға белсене қатысады;

        өзінің жəне мүмкіндігінше өзгенің жұмыстарын таныстырады, бағалай біледі.

Тілдік мақсаттар

·         тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

·         өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.


Құндылықтарды

дарыту

Отбасылық,  ұлттық  мерекелердің  маңыздылығын  сезіндіру   арқылы

отанға деген сүйіспеншілігін тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың

жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

«Демалыс мəдениеті. Мерекелер» атты бөлімнің бірінші тақырыбы «Мерекелік қуаныш». Тақырып аясында мереке дегеніміз не, оның адамдар өміріндегі алатын маңыздылығы, демалыс мəдениеті деген мəселелер қарастырылады.

1-тапсырма. Əңгімелеу.

(МК,Ұ) Оқулықта шілдехана, тұсаукесер, Наурыз мерекесі, 1 мамыр – Қазақстан халықтарының бірлігі күніне байланысты суреттер көрсетілген. Оқушылар суреттен мереке мағынасын сезінуде отбасында болатын қуаныштан бастап, ұлттық мемлекеттік деңгейдегі мерекелердің орнын ажырата білуі тиіс.

        Суретте қандай мереке көрсетілген?

        Отбасылық, мемлекеттік қандай мерекелерді білесің?

«Музыка» оқулығы, нота

хрестоматиясы, фонохрестоматия

Сабақтың ортасы

(Ұ, ОТ) Ой қозғау

Оқушылар өздері де өзіне таныс мереке күндерін есіне түсіреді. Неліктен ол мереке ұнайтыны жөнінде де ой тастауға болады.

Оқушылар өздері пікір білдіргеннен кейін оқулықта түсініктеме келтірілген.

«Мереке» ұғымы барлық халықтардың  сөздік қорында бар.

Мереке дегеніміз – мемлекеттік деңгейде ресми түрде бекітілген салтанатты мейрам. Мерекелер ұлттық мерекелер, мемлекеттiк мерекелер, кəсiби (мұғалім, əскери, медицина...) жəне өзге де мерекелер (отбасылық: туған күн, тілашар) болып бөлінеді. Мемлекеттік мереке күндері халқымыз арнайы ұйымдастырылған концерт, түрлі сахналық қойылым- дарды қызықтап, демалысын мəдениетті өткізеді».

2-тапсырма. Зерттеу.

2-тапсырмада мамыр айындағы мерекелердің бірі 1 мамыр жөнінде əңгіме қозғалады. Мұғалім бейне- жазба да дайындап келуіне болады.

Мереке ерекшелігі оның адамдар арасында алатын орны туралы оқулықта да мəлімет берілген.

«Мемлекеттік деңгейде тойланатын  мерекелердің бірі  

1   мамыр   –   Қазақстан   халқының   Бірлігі   күні.     1 мамыр мерекесінде Қазақстанда тұрып жатқан түрлі ұлт өкілдері бейбітшілік пен ынтымақта өмір сүріп жатқандығын тойлайды. Мерекеде əр ұлт əн  шырқап,

Татар     халық    əні Эй, алмаагачлары- Сайрый сандугашлары https://www.youtub e.com/watch?v=TwJ gPZGPf0I

Өзбек халық əні Бойчечак https://www.youtub e.com/watch?v=dB V4Tk29arw Калинка-малинка (орыстың       халық əні) https://www.youtub e.com/watch?v=fi9c meV6d0c


 

би билеп, өзінің дəстүр мен салтқа толы өнерін көрсетеді».

3-тапсырма. Орындау.

(МК,Ұ,Т) 3-тапсырма 1 мамыр мерекесін тойлаумен қатар халықтар арасындағы татулықты көрсетуге бағытталған. Оқулықта ол сахналық қойылым түрінде көрсетілген.

Мерекедегі тұсаукесер

(сахналық қойылым)

«1 мамыр мерекесі күні Асқардың үйінде інісінің тұсаукесер тойы өтті. Тойға Асқардың жақын туыстары мен көршілері келді. Көршілердің ішінде түрлі ұлт өкілдері де бар. Тойда тұсаукесер жыры айтылып, орыс, татар, өзбек əндері шырқалды».

Оқулықта берілген шағын мысалдық мəтінді оқушылар сахналық қойылым түрінде көрсетуі керек. Оқушыларға сыныптастарымен бірге тұсаукесер жырын айтып, орыс, татар, өзбек əндерінен үзіндіні үш  топқа  бөлініп  орындау  тапсырылады. Оқулықта

«Калинка-малинка» (орыстың халық əні), «Бойчечак» (өзбектің халық əні), «Эй, алмагачлары – Сайрый сандугачлары» (татардың халық əні) əндері берілген. Бейнежазбалары оқу ресурсында көрсетілген. Мұғалім басқа да сценарий дайындауына болады.

4-тапсырма. Таныстыру.

(Ұ,Т) Оқушылар сахналық қойылымды таныстырады.

 

Сабақтың соңы

5-тапсырма. Бағалау.

(Ұ,Т) Сабақ соңында оқушылар қойылған қойылым- дарын бағалайды.

Рефлексия

Маған бұл топ ұнады, себебі ...

Мен ... толықтырар едім.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 


жүргізілді ме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№32 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 8-бөлім:

Демалыс мəдениеті.

Мерекелер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Көңілді адымдайық

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.4 – музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау жəне ажырату;

3.2.1.2 – қарапайым музыкалық-шығармашылық жұмыстарды шығару жəне суырыпсалма жасау үшін музыкалық көркемдеуіш құралдарды қолдану;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        мерекелік (7 мамыр) салтанатты шерулерді біледі;

        марш    жанрына    байланысты    əуендерді    тыңдайды,    талдау жүргізуде мұғалімнің қолдауына сүйенеді;

        сыныптастарымен   бірге    марш    ырғағындағы   шығармаларға қозғалыстар жасай алады;

        жеке, жұппен, топпен жұмыс жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі:

        мерекелік (7 мамыр) салтанатты шерулерге байланысты пікірін білдіре алады;

        марш    жанрына    байланысты    əуендерді    тыңдайды,    талдау жүргізеді;


 

        марш     ырғағындағы    шығармаларға     қозғалыстар     жасауда белсенділік көрсетеді;

        жеке, жұппен, топпен жұмыс жасауда өз ойларын білдіріп,  өзара бағалау жүргізеді.

Кейбір оқушылар:

        7    мамыр    мерекесіне    байлынысты    мейрамның    сипатына, мазмұнына талдау жасай алады;

        марш     ырғағындағы    шығармаларға     қозғалыстар     жасауда сыныптастарына бағдар бере алады;

        жеке, жұппен, топпен жұмыс жасауды бағалауда жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        мерекелік (7 мамыр) салтанатты шерулерді біледі;

        марш    жанрына    байланысты    əуендерді    тыңдайды,    талдау жүргізеді;

        сыныптастарымен   бірге    марш    ырғағындағы   шығармаларға қозғалыстар жасай алады;

        жеке, жұппен, топпен жұмыс жасай алады.

Тілдік мақсаттар

        тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

        өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Отбасылық, ұлттық, мемлекеттік деңгейдегі мерекелердің маңызды-

лығын сезіндіру арқылы отанға деген сүйіспеншілігін тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

«Көңілді адымдайық» тақырыбы оқушылардың мереке кезінде салтанатты əскери шеру мен марштық жанр ұғымы түсінігін тереңдетеді.

(МК) Мұғалім оқушылармен бірге суреттен жəне бейнежазбадан алаңдағы салтанатты əскери маршты көріп, ой бөліседі.

– «Бейнежазбадан əскери шеруді тамашала. Байқайсың ба, мерекеде барлық əскерилер бір сапта бірге адымдап, бір ырғақта қадам жасайды. Мұндай бірнеше адамның бірге жүру үйлесімін қамтамасыз ететін музыкалық жанр марш деп аталады».

Мұғалім өзі таңдаған бейнежазба ұсынуына болады.

«Музыка» оқулығы

Сабақтың

2-тапсырма. Тыңдау жəне орындау.

Əскери шеру

ортасы

 

https://www.youtub

 

(МК,Т) Мұғалім «Əн сал, сарбаз!» əніннің

e.com/watch?v=TzF

 

бейнежазбасын дайындауы қажет. Əнді тыңдап жəне

sIxhwa9A

 

талқылаған соң, оқушылармен бірге əннің

Əн сал, сарбаз

 

композициясын, ырғағын талқылау қажет. Оқулықта

Өлеңін жазған:


 

төмендегідей тапсырма түрлері көрсетілген.

               «Əн сал, сарбаз!» əнін тыңда, бейнежазбасын көр.

                 Əн қандай көңіл күйде орындалды?

                 Əннің бірінші шумағын тыңдаңдар.

                 Əннің екінші шумағы мен қайырмасын қыздар орындасын, ұлдар орындарында тұрып, əн ырғағына адымдасын.

(МК, Ұ) 3-тапсырма. Суырыпсалма.

«Əн сал, сарбаз!» əнінің композициясын құрайтын жолдарын жəне əнде тұрақты  қолданылатын ырғақтық соғылымды орындайды.

 

 

                 Көрсетілген марштық ырғақты ұлдар соғып көрсетеді (қолымен, қаламсап көмегімен).

                 Қыздар осы ырғаққа  «Қамажай» əнінің  əуенін

ля буынында орындайды.

Ырғақты қаламсаппен партаға ұрып көрсетуге де болады. Ырғақ интонациясының дұрыс соғылуын мұғалім қадағалауы керек.

Р. Бейсенұлы.

Əнін жазған:

О. Сəдуақас

https://www.youtub

e.com/watch?v=SYe

WQRXIre0

Сабақтың соңы

4-тапсырма. Бағалау.

Мұғалім əр топтын орындауын тыңдап, өзара бағалау өткізу қажет.

 

Саралау –

Бағалау

Денсаулық жəне

Оқушыларға қалай

Оқушылардың материалды

қауіпсіздік техникасының

көбірек қолдау көрсетуді

меңгеру деңгейін қалай

сақталуы

жоспарлайсыз? Қабілеті

тексеруді жоспарлайсыз?

 

жоғары оқушыларға

 

 

қандай міндет қоюды

 

 

жоспарлап отырсыз?

 

 

Қабілеті жоғары оқушыларға

Бақылау;

Денсаулық сақтау

композицияны орындау

Бағалау өлшемдері мен

технологиялары

барысында музыканың

дескрипторлар бойынша;

 

көркемдеуіш құралдарын

Əн орындау кезінде оқушылар

Сергіту сəттері мен белсенді

анықтауға тапсырма беруге

бірін-бірі өзара бағалайды.

іс-əрекет түрлері

болады.

 

 

Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 


 Надпись: Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз): 1.

2.
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.
2.
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№33 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 8-бөлім:

Демалыс мəдениеті.

Мерекелер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Мерекелі мамыр

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

        Жеңіс күні мерекесі, салтанатты шерулер туралы біледі;

        үрлемелі оркестр мен əскери оркестр құрылымын салыстыруға талпынады;

        жұппен, топпен жұмыс жасай алады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс көрсете білуге тырысады.

Оқушылардың көпшілігі:

        Жеңіс күні мерекесі, салтанатты шерулерге байланысты пікірін білдіре алады;

        үрлемелі оркестр мен əскери оркестр құрылымын салыстырады;

        жұппен, топпен жұмыс жасауда өз ойларын білдіріп, өзара бағалау жүргізеді;

        музыкалық сауаттылығын көрсете алады.

Кейбір оқушылар:

        9    мамыр    мерекесіне     байланысты    мейрамның    сипатына, мазмұнына талдау жасай алады;

        жұппен, топпен жұмыс жасауда жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

        Жеңіс күні мерекесі, салтанатты шерулерді біледі;

        үрлемелі оркестр мен əскери оркестр құрылымын салыстыруға талпынады;


 

        жұппен, топпен жұмыс жасай алады;

        музыкалық сауаттылығын дұрыс көрсете білуге тырысады.

Тілдік мақсаттар

        тиісті терминдерді қолдана отырып, музыканы талқылай жəне талдай алады;

        өз жұмысына түсініктеме беріп, оны жетілдіру бойынша ұсыныстар жасай алады.

Құндылықтарды

дарыту

Отбасылық,  ұлттық,  мемлекеттік  деңгейдегі  мерекелердің маңызды-

лығын сезіндіру арқылы отанға деген сүйіспеншілігін тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

«Мерекелі мамыр» тақырыбы 9 мамыр – Ұлы Жеңіс күні мен əскери оркестр тақырыбын қамтиды. Оқушылар Ұлы Жеңіс туралы пікірімен бөліседі.

«Мамыр айындағы халқымыз үшін қастерлі мерекелердің бірі – 9 мамыр – Ұлы Жеңіс күні.

Берілген бейнежазба мен суретке қарай отырып, Ұлы Жеңіс күні жөнінде əңгімеле. Өзінің ерлігімен Отанын қорғаған қазақ майдангерлерін есіңе түсір».

«Музыка» оқулығы

Сабақтың ортасы

2-тапсырма. Музыка тыңдау жəне талдау.

Сабақта      «День      Победы»      (өлеңін       жазған: В. Харитонов, əнін жазған: Д. Тухманов) əні əскери оркестрдің орындалуында тыңдалады.

(МК,Ұ) Оқушылар шығармаға жəне оны орындаған оркестрге сипаттама жасайды.

«Бейнежазбадан «День Победы» (Жеңіс күні) əнін тыңда.

·         «День победы» əні қандай музыкалық жанрда жазылған (марш, би сипатында, лирикалық)?

·         Музыкалық шығарманы қандай аспаптармен орындаған?

·         Қалай ойлайсың, салтанатты үлкен шерулерге қандай оркестр (симфониялық, əскери оркестр, үрлемелі аспаптар оркестрі халық аспаптар оркестрі, эстрадалық оркестр) қатысады?»

 

3-тапсырма. Зерттеу.

 

(МК,Ұ) Əскери оркестрдің маңызын білгеннен кейін оқушылар оның құрамымен танысады.

Мұғалім əскери оркестр құрамындағы үрлемелі аспаптар пішінімен, үнтаспадан дыбысталуымен таныстырады.

Балалар өткен сабақтар тəжірибесіне сүйене отырып, өздері пішіні жөнінде əңгімелей алады (ұлуға ұқсайды, мүйізге ұқсайды жəне т.б.).

Жеңіс күніне арналған материалдар https://www.youtub e.com/watch?v=_5Z LNI8zfkw

День Победы Өлеңін жазған: Г.Харитонов, Əнін жазған:

Д. Тухманов военный духовой оркестр https://www.youtub e.com/watch?v=PFn YgqCQR0U


 

Мұғалім алдын ала слайд дайындайды. Оқулықта əскери үрлемелі оркестр кесте түрінде ұсынылған

 

 

 

 

 

4-тапсырма. Үйрену.

(МК,Ұ) Оқушылар «Егемен елім» (өлеңін жазған: О. Нұрмахан, əнін жазған: А. Алмағанбетов) əнін үйренеді.

1. Көңілім күмбез күн еді, Тегінде бастау тілегі. Ұрпағы сайын даланың Елім деп соққан жүрегі. Бұзылмас бірлік қаймағы, Жасампаздығы жайдары. Сөгілмес кие ақ сауыт, Ұлтымның ұлан айбары. Қайырмасы:

Даладан алып кеңдікті, тұмарлап сəби теңдікті, Байрақты биік көтердік, қастерлеп егемендікті.

 

Оқушылар назарын əннің өлең жолдарына аударып, мазмұнына талдама жүргізгеннен кейін, əн үйренеді. Əннің бірінші шумағының төкпелі қайырмасының лирикалық сипаттылығы жөнінде əңгіме қозғалуы тиіс.

5-тапсырма. Орындау.

Əн хорға лайықталып жазылған. Əн толықтай үйретілгеннен кейін топтық түрде орындауға болады. Əн бірінші шумағының 1, 2, 5, 6-тармақтарын ұлдар,

3, 4, 7, 8-тармақтарын қыздар орындайды, қайыр- масында бəрі бірігіп орындайды.

 

Сабақтың соңы

6-тапсырма. Таныстыру жəне бағалау.

Сабақ соңында əнді қайта орындау жəне бағалау керек.

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау барысында музыканың көр- кемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Денсаулық сақтау технологиялары

 

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

жезді

ағаш

ұрмалы

тромбон, труба, туба, валторна,

саксофон

гобой, кларнет фагот, флейта

үлкен барабан, тарелка, кіші

барабан

 

 


Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындық- тары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

 

№34 сабақ жоспары

 

Ұзақмерзімді жоспар бөлімі 8-бөлім:

Демалыс мəдениеті.

Мерекелер

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

 

Сабақ тақырыбы

Балалар мерекесі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты (оқу бағдарламасына сілтеме)

3.1.1.1 – тыңдалған əуеннің сипатын, мазмұнын, жанрын, көркемдеуіш құралдарын анықтау жəне салыстыру;

3.1.2.1 – көркем образдарды аша отырып, түрлі сипатты əндерді орындау;

3.1.3.6 – нотамен қарапайым əуендер орындау;

3.2.1.1 – музыкалық шығармашылық жұмыстар жасау үшін өз идеясын ұсыну;

3.3.1.1 – өз шығармашылық жұмысын көрсету, өзінің жəне өзгелердің жұмыстарын бағалай білу.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

                 1 маусым Балаларды қорғау күніне байланысты халықаралық мереке туралы біледі;

                 сыныптастарымен бірге балалар мерекесіне байланысты əндерді таңдау мен музыкалық ойын ұйымдастыруда белсенділік көрсете алады;

                 ұжыммен, топпен жұмыс жасай біледі.


 

Оқушылардың көпшілігі:

                 1 маусым Балаларды қорғау күніне байланысты халықаралық мереке сипатына, мазмұнына талдау жасай алады;

                 балалар мерекесіне байланысты əндерді таңдау мен музыкалық ойын ұйымдастыруда белсенділік көрсете алады;

                 ұжыммен, топпен жұмыс жасай біледі, өз ойларын білдіріп, өзара бағалау жүргізеді.

Кейбір оқушылар:

                 балалар мерекесіне байланысты əндерді таңдау мен музыкалық ойын ұйымдастыруда бағдар береді;

                 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға жетекшілік ете алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар мына мақсатқа жетті:

                 1 маусым Балаларды қорғау күніне байланысты халықаралық мереке туралы біледі;

                 сыныптастарымен бірге балалар мерекесіне байланысты əндерді таңдау мен музыкалық ойын ұйымдастыруда белсенділік көрсете алады;

                 ұжыммен, топпен жұмыс жасай біледі.

Тілдік мақсаттар

·         тыңдалған шығарманы талдау жəне мінездеме беру;

·         музыкалық шығарманың мазмұнын ашу жəне көңіл күйін көрсету.

Құндылықтарды дарыту

Отбасылық,       ұлттық,      мемлекеттік,       халықаралық       деңгейдегі мерекелердің     маңыздылығын    сезіндіру     арқылы    елжандылыққа,

ынтымақтастыққа тəрбиелеу

Пəнаралық

байланыстар

Тарих. Əдебиет. Дүниетану

Бастапқы білім

Алдыңғы бөлімдерде алған білімдеріне сүйене отырып білім алу

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-əрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

«Балалар    мерекесі»    тақырыбы    1    маусым    –

«Музыка»

 

Балаларды    қорғау    күніне    арналады    жəне    бөлім

оқулығы,

 

тақырыптарын қорытындылайды.

нота

 

1-тапсырма. Ақпарат іздеу.

хрестоматиясы,

 

(МК,Ұ)     Оқушылар     бейнежазба     көріп,     балалар

фонохрестоматия

 

мерекесі туралы өз ойларын ортаға салады.

Балалар қорғау

 

Мұғалім   балалармен   бірге   оқулықтағы  ақпаратты

күні бейне

 

толықтырады.

жазбаhttps://www.y

 

«1 маусым – Балаларды қорғау күні. Оны көп елдер

outube.com/watch?v

 

атап     өтеді.     Себебі,     ол     1950     жылдан     бастап

=sn5eKMrkPJ4

 

халықаралық мереке болып саналады.

«Құлыншағым»

 

Бейнежазбадан      Балалар      мерекесін      тамашалап,

Əні мен сөзін

 

сыныптастарыңмен    бірге     осы     мейрам     жөнінде

жазған:

 

ойыңды ортаға сал. «Өзіңнің туған жеріңде Балалар

Т.Тоқжанов.

 

мерекесін қалай атап өтеді?»

Үнтаспа

Сабақтың

2-тапсырма. Талқылау.

 

ортасы

Оқушылар  игерген  бөлім  материалын  ойын түрінде

 

қорытындылайды.

 

«Сыныптастарыңмен    бірге     «Балалар     мерекесін»


 

ұйымдастыруға қатыс. Бағдарламаны өзің өткен тақырыптарың бойынша музыкалық орындау, музыкалық ойын ойнау түрінде жоспарла».

Мұғалім қорытынды сабақты өзіне жəне балаларға ұнаған тақырыптары мен музыкалық материалдары негізінде құруға болады.

3-тапсырма. Ұсынылатын музыкалық ойын түрлері.

·         Суреттер қай əннің мазмұнына сəйкес?

·         Берілген ноталарға қарап əнді, күйді тап.

·         Мысалы: Əуенді тап.

 

Əр бөлімнен үйренген əндерінің өтілген өлең жолдарын ретімен қою жəне т.б.

4-тапсырма. Зерттеу.

 

(Ұ) Тапсырма түрі алдыңғы бөлімдерде игерілген материалдарын қаншалықты білетінімен байланысты.

1)  Суреттегі атақты тұлғаларды атау.

2)   Берілген театрлардың қай мемлекеттерде орналас- қанын табу.

Мұғалім басқа да ойын немесе зерттеу түрлерін ұсынуына болады.

 

5-тапсырма. Орындау.

5-тапсырма оқушылардың барлық тоқсанда өткен орындау түрінде тапсырмаларға негізделген. Мысалы, əн түрленімдерін көрсету, музыкалық ырғақтық соғылымдар, сүйемел мəнерлеп оқу, сахналық қойылым жəне т.б. Оны мұғалім өзі жоспарлайды.

Оқулыққа  «Құлыншақ»  (өлеңі  мен   əнін   жазған:  Т. Тоқжанов) жаңа əні берілді. Оқушылар «Құлын- шақ» əнін үйреніп, көркемдеп орындау сайысына қатысады

 

Сабақтың соңы

Рефлексия.

    Осы оқу жылында қандай музыкалық ұғымдарды біліп, шығармалармен таныстым?

       Қандай музыкалық шығарма орындауда жеңіл болды?

  Мен қандай музыкалық үзінді жазып орындадым?

 

Саралау –

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау

Оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық жəне қауіпсіздік техникасының сақталуы

Қабілеті жоғары оқушыларға композицияны орындау

барысында музыканың

Бақылау;

Бағалау өлшемдері мен дескрипторлар бойынша;

Денсаулық сақтау технологиялары


көркемдеуіш құралдарын анықтауға тапсырма беруге

болады.

Əн орындау кезінде оқушылар бірін-бірі өзара бағалайды.

Сергіту сəттері мен белсенді іс-əрекет түрлері

Сабақ бойынша рефлексия

 

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанада

берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

 

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1.

2.

Сабақ        барысында        сынып        туралы        немесе        жекелеген        оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?


Мазмұны

Алғы сөз....................................................................................................................................... 3

Ұзақмерзімді жоспар.................................................................................................................. 6

Күнтізбелік-тақырыптық үлгі жоспар..................................................................................... 12

Қысқамерзімді жоспар.............................................................................................................. 13

1-сабақ........................................................................................................................................ 13

2-сабақ........................................................................................................................................ 19

3-сабақ........................................................................................................................................ 24

4-сабақ........................................................................................................................................ 28

5-сабақ........................................................................................................................................ 34

6-сабақ........................................................................................................................................ 38

7-сабақ........................................................................................................................................ 41

8-сабақ........................................................................................................................................ 44

9-сабақ........................................................................................................................................ 48

10-сабақ...................................................................................................................................... 51

11-сабақ...................................................................................................................................... 55

12-сабақ...................................................................................................................................... 59

13-сабақ...................................................................................................................................... 63

14-сабақ...................................................................................................................................... 66

15-сабақ...................................................................................................................................... 72

16-сабақ...................................................................................................................................... 77

17-сабақ...................................................................................................................................... 81

18-сабақ...................................................................................................................................... 87

19-сабақ...................................................................................................................................... 92

20-сабақ...................................................................................................................................... 97

21-сабақ.................................................................................................................................... 103

22-сабақ.................................................................................................................................... 108

23-сабақ.................................................................................................................................... 112

24-сабақ.................................................................................................................................... 116

25-сабақ.................................................................................................................................... 120

26-сабақ.................................................................................................................................... 123

27-сабақ.................................................................................................................................... 126

28-сабақ.................................................................................................................................... 131

29-сабақ.................................................................................................................................... 136

30-сабақ.................................................................................................................................... 140

31-сабақ.................................................................................................................................... 146

32-сабақ.................................................................................................................................... 149

33-сабақ.................................................................................................................................... 152

34-сабақ.................................................................................................................................... 155


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Оқу - əдістемелік қ ұ р а л

 

Құлманова Шолпан Бөрібайқызы Сүлейменова Бота Раманқұлқызы

 

МУЗЫКА

 

Оқыту əдістемесі

 

Жалпы білім беретін мектептің 3-сынып мұғалімдеріне арналған

 

 

Редакторлары Р. Райбаева Көркемдеушi редакторы Н. Тілеумбеков Техникалық редакторы Ұ. Рысалиева Корректоры Е. Амангелді

Компьютерде беттеген И. Жарболова

 

 

ИБ № 045

Теруге 11.04.2018 берiлдi. Басуға 18.07.2018 қол қойылды. Пiшiмi 60×841/8. Офсеттiк қағаз. Офсеттiк басылыс.

Əрiп түрi «мектептiк». Шартты баспа табағы 18,6. Есептiк баспа табағы 8,36. Таралымы 4000 дана. Тапсырыс № 3591.

«Атамұра» корпорациясы» ЖШC, 050000, Алматы қаласы, Абылай хан даңғылы, 75.

Қазақстан Республикасы «Атамұра» корпорациясы» ЖШС-нiң Полиграфкомбинаты.


160

 
050002, Алматы қаласы, М. Мақатаев көшесi, 41

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Музыка "Оқыту әдістемесі 3 сынып оқушыларына арналған"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Контент-менеджер

Получите профессию

Экскурсовод (гид)

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

Үшінші сынып «Музыка» пəнінің оқыту əдістемесі жалпы білім беретін мектептің мұғалімдеріне арналған. Ол «Музыка» пəнінің үлгілік оқу бағдарламасына, оқулықтың мазмұнына, нота хрестоматия мен фонохрестоматияға сəйкестендіріліп жасалынған.

«Музыка» пəніне арналған оқыту əдістемесі «Назарбаев зияткерлік мектеп» базасындағы білім беру бағдарламалар орталығының талаптары бойынша ұзақмерзімді (6- қосымша), ортамерзімді (бекітілмеген) жоспарлар негізінде құрастырылып, қысқамерзімді жоспар түрінде берілген.

Əдістеменің мақсаты – мұғалімдерге оқулық мазмұнымен жұмыс жасау, оқушылардың білім, білік, дағдыларын қалыптастыру, оқытудың дидактикалық жəне интербелсенді əдіс- тəсілдерін, ғаламтор желісіндегі материалдарды тиімді пайдалану жолдарын көрсету.

Осы мақсатта бастауыш білім беру деңгейінің 1–4-сыныптарына арналған

«Музыка» пəні бойынша үлгілік оқу бағдарламасында (ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің 2016 жылы 8 сəуірде № 266 бұйрығы бойынша бекіткен 10-қосымша, ҚР Білім жəне ғылым министрлігінің 2013 жылы 3 сəуірдегі №115 бұйрығы бойынша бекіткен 184-қосымша) берілген базалық мазмұнына сүйендік. «Музыка» пəні бойынша оқыту əдістемесінің қысқамерзімді жоспарында мына бөлімдер негізінде білім беру талаптары қарастырылған:

«Музыка тыңдау, талдау жəне орындау».

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 653 902 материала в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 13.11.2018 28835
    • DOCX 370.1 кбайт
    • 163 скачивания
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Кунапия Назира Кумаровна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Кунапия Назира Кумаровна
    Кунапия Назира Кумаровна
    • На сайте: 5 лет и 5 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 28920
    • Всего материалов: 1

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Методист-разработчик онлайн-курсов

Методист-разработчик онлайн-курсов

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 120 человек из 43 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Организация деятельности педагога дополнительного образования при обучении игре на скрипке

Преподаватель игры на скрипке

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Этот курс уже прошли 13 человек

Курс повышения квалификации

Актуальные вопросы методики преподавания электромузыкальных инструментов и компьютерной музыки в ДМШ и ДШИ

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 24 человека из 16 регионов
  • Этот курс уже прошли 33 человека

Курс повышения квалификации

Актуальные вопросы методики преподавания музыкальной литературы в ДМШ и ДШИ

72 ч.

2200 руб. 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 22 человека из 15 регионов
  • Этот курс уже прошли 69 человек

Мини-курс

Комплексный подход к работе с детьми с тяжелыми нарушениями развития

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Неорганическая химия

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Психологическая зрелость и стрессоустойчивость: основы развития личности и поддержки

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 219 человек из 56 регионов
  • Этот курс уже прошли 57 человек