XIX ғасырдың басында
жануарлар мен өсімдіктер организмдерінің негізі көміртекті заттар екені
анықталды. Органикалық химияның ғылымның жеке саласы ретінде бөлінуінің
бесты себебі, сол кездегі минералды және органикалық заттардың тегіне деген
көзқарас болды. 1808 жылы швед ғалымы Я.Берцелиус организмнен алынатын
заттарды «органикалық заттар» деп, ал оларды зерттейтін химияның саласын
«органикалық химия» деп атауды ұсынды. Сол кездегі кейбір ғалымдар
органикалық заттар тек тірі организмде ғана «тіршілік күші» әсерінен
түзіледі, оларды бейорганикалық заттар сияқты лабораториялық әдіспен алуға
болмайды деп есептеді Бірақ XIX ғасырдың басында Фридрих Велер дициан
мен судан қымыздық қышқылын, несепнәрді ; 1845 жылы Кольбе көміртектен сірке қышқылын;
Бертло -1854 жылы этиленнен этил спиртін синтездеп алды,бұл органикалық
заттардың организмнен тыс бейорганикалық заттардан синтезделуі органикалық
және бейорганикалық заттарды жеке бөлуге болмайтынын көрсетті.
Органикалық химияның жеке ғылым саласы
болу себебтері:
Органикалық заттардың көп түрлілігі;
Көміртек қосылыстарының іс –жүзіндегі өте
жоғары маңыздылығы;
Органикалық қосылыстардың құрамы
мен қасиеттерінің ерекшеліктері;
Көптеген органикалық заттар жанғыш,
қыздырғанда салыстырмалы түрде оңай ыдырайды: тәжірибе:
(спирттің, балауыздың жануы,қанттың көмірленуі)
Органикалық
заттардың ерекшеліктері:
- Көміртек-, атомдары бір-бірімен байланысып
ұзын тізбек түзетін жалғыз химиялық элемент .
- Маңыздысы- көміртектің сутекпен қосылысы
(көмірсутектер)
- Кең тараған байланыс
типі –
ковалентті байланыс, молекулалық кристалл торы
- Изомерлену –молекула бірдей сапалық және
сандық құрамы бар,бірақ құрылысы, қасиеттері әртүрлі заттар,бұл
бейорганикалық химияда өте сирек кездеседі.
Органикалық химияның ғылым ретінде пайда болуы :
1. этерин теориясы: Жан Батист Дюма,19
ғасыр 20-шы жылдар;
2. радикалдар теориясы: Велер, Либих, 19 ғасыр;
3. типтер теориясы: Лоран және Жерар, 19 ғасыр;
4.Одлинг 19 ғасырдың ортасында«валенттік» ұғымын енгізді;
5. валенттік туралы түсінікті Фридрих Август Кекуле ары қарай дамытты;
6.біртіндеп
жинақталған эксперименттік зерттеулер және оларды теориялық жолмен дәләлдеу
А.М.Бутлеровтың органикалық қосылыстардың құрылыс теориясының ашылуына негіз
болды.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.