"Орман өсімдіктері" 4 сынып

• 1 слайд

  Үй тапсырмасы
  Өсімдік бөліктері қалай аталады?
  Мүшелері
  2. Оның саны нешеу?
  бесеу
  Тамыры
  Сабағы
  Жапырағы
  Гүлі
  Тұқымы бар жемісі
  
  Өсімдік мүшелері
  

• 2 слайд

  2. Өсімдіктердің пайдасы
  
  
  Өсімдіктер
  Дәрі-дәрмектер
  Баспана
  Құрылыс заттары
  тамақ
  

• 3 слайд

  Сызба арқылы үй тапсырмасын бекіту
  Өсімдіктерге қажетті заттар
  
  

• 4 слайд

  Орман өсімдіктері
  

• 5 слайд

  Орманда ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер, мүк, қына, т.б. өседі.
  

• 6 слайд

  Орманның шаруашылық және адам өмірі үшін зор маңызы бар. Орманда өсімдіктердің өсуіне қолайлы жағдайлар жеткілікті. Оның топырағы құнарлы. Ормандар ауаны тазартады. Орман қоршаған ортаның маңызды бөлігі болып табылады. Қарағйлы орман іші жарық әрі құрғақ. Жарығы жақсы түсетін топырағы құнарлы, ылғалы мол орман ішіеде қалың шөп өседі.
  Мысалы: таңқурай, қарақат, долана мүкжидек, айдаршөп, қына, жалбызтікен т.б шөптер өседі. Орманда: емен, терек, қайың, шырша ағаштары да өседі.
  

• 7 слайд

  Таңқурай – раушангүлдер тұқымдасына жататын, жартылай бұталы көпжылдық өсімдік.
  Табиғатта таңқурай аралас ормандарда, қылқанжапырақты ағаштар арасында жақсы өседі. Өзен аңғарларында, бұталардың арасында, көлеңкелі, ылғалды жерлерде кездеседі.
  Таңқурай құрамында адам ағзасы үшін пайдалы заттар өте көп, атап айтқанда: С, А, В топ дәрумендері бар.
  

• 8 слайд

  Қына- пішіндеріне қарай үш топқа бөлінеді.
  Орманда ағаш діңіне, түбіріне жабысып өсетін жапырақ пішініне үқсастары - жапырақ тәрізді қыналар.
  Қарағайлы орман да төсемікте өсетін бүтақталған ақшыл-жасыл, ақшыл түстілері - бұта тәрізді қыналар.
  Бірқатар түрлерінен дәрілік глюкоза, спирт, бояулар алынады.
  

• 9 слайд

  Емен-алып ағашы. Емен – шамшат тұқымдасына жататын, жапырақ тастайтын мәңгі жасыл ағаштар. Емен баяу өседі. Жарық сүйгіш ағаш. Күзде емен ағашы жапырақтарын ең соңғы болып түсіреді.
  

• 10 слайд

  Терек – тал тұқымдасына жататын жапырақ тастайтын ағаштар. Қазақстанның барлық аймағында кездеседі. Тез өсетін биік ағаш. Оның мықты бұтақтары биікке қарай өседі.
  

• 11 слайд

  Қайың қабығы аппақ, көрікті ағаш. Оны «аққайың» деп те атайды.
  

• 12 слайд

  Шырша – қарағай тұқымдасына жататын биіктігі 30-50 м, баяу өсетін қылқанжапырақты ағаш. 15-20 жылға дейін өте жай, кейін жылына 30 см-ге дейін өсетін болады. Мәңгіжасыл өсімдік болғанымен, 6-12 жылда қылқандарын кезекпен түсіріп, жаңарып отырады.
  

• 13 слайд

  
  ІҮ. Дәптермен жұмыс
  Орман өсімдіктерінің пайдасы
  

• 14 слайд

  -Өсімдікке не қажет?
  Ертегі құрастыру
  Ауасыз жер бетінде тіршілік жоқ.
  Ерте, Ерте, Ертеде...
  Осыдан көп жыл бұрын су болмапты
  Шөлден қаталапты
  Қурап
  қалады
  солады
  шаршаған
  желден көмек сұрайды
  көмектесуге уәде берген жел
  - ге келеді
  көлдердің
  Суын қыздыра бастады. Су тамшылары буға айналып аспанға көтерілді.
  Ол жерде тамшылар бір-бірімен қосылып,
  -қа айналады
  Жерге
  жауды. Жер рахаттана дем алды. Жаңбыр суына шөлі қанған өсімдіктер мен құстар қуанды.
  

• 15 слайд

  Суретті жұмбақтар, мақал-мәтелдер, тақпақтар
  Шырша
  Қайың
  Терек
  Емен
  

• 16 слайд

  "Ойлан тап"
  Дөңгелектің ішіндегі шашырағын әріптерді теріп алып, жүйелеп орналастырсаңдар өсімдіктің маңызы туралы сөйлем шығады.
  і
  ө
  м
  с
  д
  к
  і
  ө
  м
  і
  р
  і
  р
  і
  т
  г
  е
  Өсімдік-өмір тірегі
  

• 17 слайд

  Атамекен жерімізді
  орман
  тоғайларымызды
  Әсем
  табиғатты
  аялап
  қадірлейік
  Табиғатты қорғау үшін бәріміз күресейік!
  Жаңа сабақты қорыту