осетинская литература 5 класс "Хъандил" урок

Темæ: «Нæлгоймаг - хæдзары астæуккаг цæджындз» (Мамсыраты Дæбе. Радзырд «Хъæндил»-мæ гæсгæ).

Урочы нысан:1.Радзырдæн анализ скæнын.

                           2.Адæймаджы хорз миниуджытæн аргъ кæныныл скъоладзауты ахуыр кæнын.

                              3.Ахуыр кæнын хи хъуыдытæ æдæрсгæ дзурыныл.

Урочы эпиграф: «Йæ зивæджы -  йæ мæлæт».

Урочы цыд:

1.Организацион хай

-Уæ бон хорз. Бирæ рæсугъд хъарм бонтæ уыл кæнæд. Ацы урокмæ цæттæ кæнгæйæ сæмбæлдтæн æрдзы æрфыстимæ (Зæрдыл æрлæууын кæнын, цы у æрдзы æрфыст):

«Бон уыд хъарм. Зæрдæ уæлæрвты фыр цинæй тахти. Дидинджытыл  майрæмы карк æмæ æндæр хъæндилтимæ йæхи рæвдыдта». 

( Дзырдуаты фæрцы бацамонын Майрæмы карк )  Куыд уæм кæсы, цæмæ гæсгæ æрбахастон нæ абоны урокмæ ацы скъуыддзаг? ( Дзуапп: Ис дзы хъæндилты кой, цы радзырд нын уыд хæдзармæ, уый дæр хуыйны «Хъæндил»)

Фыццаг урочы мах базонгæ стæм Мамсыраты Дæбейы радзырд «Хъæндил»-имæ. Радзырды мидисыл дзурыны размæ сбæрæг кæнæм хæдзармæ куыст – Фыццаг къордæн(3-4 скъоладзауы) хæслæвæрд уыд, бацæттæ кæнын чысыл хъусынгæнинаг хъæндилты тыххæй. Байхъусæм сæм.

Фыццаг къорд нæ æркодта ахæм хатдзæгмæ, хъæндилтæ дæр пайда хæссынц.

Экраныл майрæмы карк дидинæгыл. Бакæсæм ма ацы нывмæ, цы æнкъарæнтæ уæм гуырын кæны?

Ныр та ма тексты ссарут сæйраг герой-Хъæндилы æрфыст (иу сабийæ хъæрæй кæсы). 

Дыууæ хъæндилæй уæ зæрдæмæ тынгдæр кæцы цæуы æмæ цæмæн?

Радзурут-ма хи ныхæстæй, цавæр уыд Хъæндилы бинойнаг та?

Чи сæ уыд хæдзардарæг? Æмбæлгæ та кæмæн кодта?

Уæдæ ма зæгъут, фыццаджыдæр, цавæр хъæндзинад ис сæйраг героймæ (Нæлгоймаджы миниуджытæй йæм ницы ис).

Куы райгуырд уæд ыл Хъæндил-ном сæвæрдтой?

Цавæр нæмтты æхсæнæй равзæрстой ном?

Чи уыд Чермен?

Чермены хабæрттæ нын нæ зæрдыл æрлæууын кæндзæн дыккаг къорд.

Уæдæ ахæм кадджын номæй Хъæндил-номмæ куыд æрхауд?

- Аулæфты рæстæг

2. Раздахæм  нæ æргом урочы темæмæ «Нæлгоймаг - хæдзары астæуккаг цæджындз». Дыууæ къордæй уæлдай иннæтæн уыд иумæйаг хæслæвæрд : базонын, цы нысан уыд фыдæлтæм хæдзары астæуккаг цæджындзæн. Байхъусын иу-дыууæ дзуаппмæ.

Сымахмæ гæсгæ, цавæр нæлгоймаг ис схонæн «хæдзары астæуккаг цæджындз»?  (Дзырдуаты : хæдзары бындар, амалгæнæг – дзырдты нысаниуæгыл æрдзурын).

Хъæндилмæ ацы миниуджытæй исты хæццæ кæны?

Ацы хæдзары та чи у астæуккаг цæджындз? Хæдзар кæй æнцой лæууы?

Кусаг адæм æмæ Хъæндилы хуызæттыл фыссынц уацмыстæ канд ирон æвзагыл нæ, фæлæ уырыссаг æвзагыл дæр (мультфильмæй скъуыддзаг «Стрекоза и муравей»)

Чи у Хъæндилы хуызæн?

Цавæр рæнхъытæй фæци Мамсыраты Д. радзырд «Хъæндил» (Бакæсын)

Æппæтæй уæм худæгдæр кæцы рæнхъытæ фæкастысты?

Уæдæ Дæбейы радзырд хуымæтæг нæу, фæлæ у юмористон,фыссæг дзы сныв кодта адæймаджы ном худинаггæнæг  аивадон фæлгонц.

3.

 Хатдзæгтæ:

-Цавæр хъуамæ уа хæдзары нæлгоймаг? Хъуамæ, æцæгæйдæр, нæлгоймаг уа бинонты мæсыг, хæдзары астæуккаг цæджындз.

Фæллой у царды фæрæз. (Дзырдуаты: Фæрæз –средство, способ, возможность)

Куыст лæгаразæг у. (Æмбисæндты мидис райхалын, ныффыссын сæ тетрæдты).

4. Хæдзармæ куыст. «Ирон лæджы фæзминаг миниуджытæ»

5. Цы фæцыд нæ урочы уæ зæрдæмæ? Цы нæ фæцыд?

6. Бæрæггæнæнтæ.

Уæ хæдзæртты кæддæриддæр фидар цæджындз  уæд! Бузныг!

Краткое описание документа:

план-конспект и презентация к уроку. Название разработки:осетинская литература 5 класс план-конспект к уроку. Презентация к уроку для учителя, исследовательская работа учеников по теме урока"Полезные свойства жуков", созданная учениками пятого класса. Данную работу можно исспользовать при раскрытии темы произведения Д.Мамсурова "Хъандил". Тема урока

Темæ: «Нæлгоймаг - хæдзары астæуккаг цæджындз» (Мамсыраты Дæбе. Радзырд «Хъæндил»-мæ гæсгæ).

Урочы нысан:1.Радзырдæн анализ скæнын.

                           2.Адæймаджы хорз миниуджытæн аргъ кæныныл скъоладзауты ахуыр кæнын.

                              3.Ахуыр кæнын хи хъуыдытæ æдæрсгæ дзурыныл.

Урочы эпиграф: «Йæ зивæджы -  йæ мæлæт».