" Қош келдің әз– Наурыз !" сыныптан тыс шара

Гүлнәр Дүйсембайқызы Қасымова ,

 «Тайынша агробизнес колледжі» КММ

қазақ тілі және әдебиет пәнінің оқытушысы

          Мақсаты: Қазақстанда тұрып жатқан өкілдерінің Қазақстан халқына деген сыйластығын, ұлттық қарым-қатынасын нығайтуға тәрбиелеу, қазақтың салт-дәстүрін сыйлауға, өнерін түсініп тыңдауға, қазақ халқына үлкен қошеметпен қарауға, сыйлауға, тұрып жатқан Отанын сүйюге, халықтар достығын, ұлтаралық қарым-қатынасты сақтауға тәрбиелеу, Қазақстанға деген патриотттық сезімін ояту, оны одан әрі дамытуға баулу.

          Көрнекілігі: Киіз үйдің макеті, коржын, құрақ көрпе, түлкі терісі, сандық, домбыра, техникалық құралдар.

Сәлем –Наурыз !

Жүр: Уа, шіркін наурыз нұрын төге келді

 қалам да, далам да көгерер енді

 Наурызым, жыл айналып сен келгенде.

Түлейді елім менің егеменді!

 Жыл сайын Наурыз тойы бола берсін

 Қазақтың дастарқаны тола берсін.

 Тілеймін жаңа жылда бірақ тілек!

 Наурызым ынтымағын ала келсін!

Вед: И вновь весны приход разбудит высь

         Разбудит песнь степей от земного забвения

         Приходит новый год на праздник Наурыз

         Мой гость тебе все наши поздравления!

        Добрый день, дорогие друзья, дорогие гости!

        Сегодня мы с вами встречаем Наурыз в нашем колледже.

      «Наурыз» с иранского языка «ноу» - жаңа – новый, «руз»,күн – день.

        На казахском языке слово «Наурыз» имеет три значения:

1.       Праздник начала года

2.       Месяц «март»

3.       Это название ритуальной пищи «көже» которое готовится в День Ұлыса. До 1926 года казахи встречали Новый год 22 марта с 3 – х часов утра. По народным преданиям в эту ночь приходит к народу Қызыр баба пророк, который приносит людям счастье.

Пророк Қызыр баба у нас в гостях. Қызыр баба, пожелайте студентам и гостям нашего праздника «Наурыз» счастья и дайте бата.

(На сцену выходят Қызыр баба)

Қызыр ата бата береді:

Ұлыс бақытты болсын!

Әр күніміз жақсы болсын!

Достығымыз берік болсын!

Білім – өнер серік болсын!

Ұлыс оң болсын!

Төрт пен бес-тік баға мол болсын.

Жүр: Емес пе, той халықтың қазынасы

          Бабаның демеу болсын ақ батасы

          Қастерлемей кім атасалтын  тастар

          Береке тілеп ақ әжең шашу шашар.

Вед:  Шашу. Осыпание. Во время радостного события бросают конфеты или деньги. Сладости, подобранные во время «Шашу» приносят удачу.

(Шашу)

Жүр: Наурыз жаусын бәріңе – көктем тойы, қөніл тойы

           Жақсылық жаусын бәріңе өмір бойы

           Осы тоймен құттықтап үлкен – кіші баланы

            Бірінші сөз алады.

 (ән домбыра)

Жүр: Көктем тойы – әніміз

           Көркем өнер сәніміз

           Елдің көңілін шалқытып

           Ән шырқайық бәріміз

(песня)

Жүр: Өлең өрлеп, жыр самғап,

           Үйлессін әсем сәніміз

           Жәй қалмасын тұрған жан

           Ән айтып, би билейік бәріміз

(танец, би)

Жүр: Ежелгі шығыс елінің

           Аңсаған арман ойы бар

           Тарқайтын кезі шерінің

           Дәстүрлі наурыз тойы бар

           Ұлы күні Ұлыстың

           Достар тілек білдірсін

Вед:  Наурыз – это праздник не только земли казахской, но и праздник братских народов Востока, праздник всех, кто живет рядом с тобой: русского, украинца и немца, для всех наций и национальностей. Нас поздравляют представители разных народов.

Бәрі берге:

«Ұлыс оң болсын!

Жыл басы Наурыз,

Мол болсын дәм - тұз» - деп бітіреді.

(Ән или би)

Вед: В гости к нам приехал Тазша со своим переводчиком. Им слово для поздравления.

(Тазша, аудармашысы мен, екеуіде қазақша киінген?)

\Тазша бала\

Туа салып аталдым тазша бала,

Мендей аңқау болмас, ау басқа бала

Наурыз тойы өтеді дегенді есітіп,

Көк есекпен желдіртіп жеттім жаңа

Переводчик: Тайком от других сказочных героев,

Чтобы быть первым на месте

Летел я на своем скакуне

Чтобы поздравить всех с Наурызом!

Вместе:

Халайық! Ұлыс оң болсын.

Ақ мол болсын!

Қайда барсаң да

Біз сияқты, жолың болсын!

Жүр: Наурыз жырын жырлаймыз

           Онымен де тұрмаймыз

           Шыңдалып жеткен бұл күнге

           Ел, дәстүрін сыйлаймыз.

Бата беру, ақ тілеу – халқымыздың, ежелден келе жатқан дәстүрлердің бірі. Бұл сөз арқылы адам тағдырына, дүниеге ықпал еткен ниетпен, жамандықтың бетін қайтару мақсатынан тұған. Адам өмірі торқа тойсыз, топырақты өлімзіз болмайды. Тойда, қонакта, шілдехана үстінде, қыз ұзатқанда, келін түсіргенде соңынан бата айтқан. Әр  қызықтың өзіне лайық батасы болады. Жылбасы – Наурыз бата беру, ақ тілеу – халқымыздың ежелден келе жатқан дәстүрлердің бірі. Ерекесі үстінде адамдар бір – біріне жақсылық,

Тоқшылық, ынтымақ, бірлік,  құт – береке тілеп, бата берген.

Вед: Теперь в заключении нашего праздника Наурыз, хочу рассказать ещеоб одной традиции казахского народа «Бата».

У казахского народа есть древний и поныне живующией обычай – это произносить «Бата», при окончании какого либо праздника.

«Бата» - один из самых древнейших жанров казахского фольклора.

В основе его лежит вера в волшебное значение доброго слова.

Обычно его произносит уважаемый человек.

Бата