Қосымша білім беру сабағы "Кесте түрлерімен таныстыру."

Есенбекова Акылай Бактыгереевна

Қосымша білім беру педагогы

Батыс Қазақстан облысы, Теректі ауданы

Сабақтың тақырыбы: Кесте түрлерімен таныстыру.

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Оқушылардың шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету.

Дамытушылығы: Кесте түрлерімен таныстырп, өз бетінше жұмыс істеуге, ынта –ықыласын, шығармашылық қиялын дамыту.

Тәрбиелілігі: Оқушылардың эстетикалық талғамын тәрбиелеу, тиянақтылық төзімділік деңгейін көтеруге баулу.

Көрнекілігі: Дайын бұйымдар, технологиялық карта, суреттер ине, қайшы, жібек жіп, мулине жіптер,калька.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі: Сұрақ –жауап, нұсқау, сарамандық жұмыс

Пәнаралық байланыс: Математика, тарих, химия, сызу.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру

ІІІ. Сергіту сәті

ІҮ. Жаңа тақырып

ІҮ. Сарамандық жұмыс

ҮІ. Қорытындылау. Жұмыстарын бағалау

І. Ұйымдастыру. (амандасу, сабаққа дайындығын тексеру, түгендеу)

ІІ. Сергіту сәті. Музыка ойналады музыкамен билейді.

Оқушыларды топқа бөлу. Смайликтер таратылады. Топ басшысы сайланады.

ІІІ. Жаңа тақырып «Кесте түрлерімен таныстыру.»

2 топқа мәтін үлестіріледі. (Әр топ өздері оқып шығып, екінші топқа түсіндіреді.)

Бекіту сұрақтары қойылады. Топ басшылары сабаққа жақсы қатынасып отырған

оқушыларды бағалайды. (қосымша №1) , (қосымша №2) (қомысша №3)

1 топқа сұрақ. Кестенің қандай түрлерін білесіңдер? Слайд №1

Ине алдына шаншым тігісі

Тамбурлы тігіс Барқыт тігісі

Тігіс

түрлері

Ине артына шаншым Шынжыр тігіс тігіс

Ілмекті тігіс Айқас тігісі

Рококо тігісі

2 топқа сұрақ. Ксете тігуде қандай маталар қолданылады? Слайд №2

Зығыр мата Жүн мата

Кесте тігуде

пайдаланылатын

маталар

Жібек мата Мақта мата

Постер қорғау.

1. Кесте тіккен кезде қолданылатын құралдар.

2. Айқас тігіс туралы түсінік беру.

Екі топқа беріледі.

ІҮ. Сарамандық жұмыс.

Айқас тігісті кесте. Оның орындалу техникасы.

Нұсқау картамен жұмыс. (қосымша №4)

Қауіпсіздік ережелері.

Ине, қайшымен жұмыс кезінде техника қауіпсіздігін сақтаймыз.

ҮІ. Бекіту сұрақтары.

1. Кестелеу өнері қай ғасырдан жалғасып келеді?

2. Кестені қайда қолдануға болады?

3. Айқас тігісін қайда қолданады?

Рефлексия (алдарына үлестірілген стикерлерге өз ойларын жаздыру)

1. Қызықты болды .

2. Қиын болды.

3. Үйрендім.

4. Енді білетін болдым.

Жұмыс орнын жинастыру. Оқушылардың жұмысын бағалау. Үйге тапсырма беру.

Қосымша №1

Жалпы кесте тігу технологиясы табиғатпен тығыз байланысты.Әр халықтың өзіндік кесте тігу нақыштары бар. Көне заманнан бері, біздің эрамызға дейінгі V-VI ғасырдан кестелеу өнері жалғасып келеді. Мысалы, Қытайда кестені таза жібекке алтын, күміс жіптермен тіккен. Кестелеу арқылы киімдерді ғана емес, кілем, сәнді панноларға құстар мен ағаштар бейнеленген. Өте нәзік тігілген қытай кестесі жапон кесте тігу өнеріне әсер еткен. Үнді , Иран елдерінің кестелері өсімдік тектес, жан-жануарлар мен бейнелерді тігумен ерекшеленеді. Ал, Византия кестесінде таза жібек немесе алтын жіптерді төгіп зерлеген. Сонымен қатар, ХІІІ ғасырдың аяғы мен ХІV ғасырдың басында Франция, Германия, Швеция, Англия, Дания, Норвегия елдерінде ұлттық киімдер мен үй-тұрмыс бұйымдарын әшекейлеуге қолданған. Соның ішінде, кеңінен өріс алған түрлері тігінен немесе айналдыра тығыздап тігу мен қолдап тігу болды. Халық өнері ғасырлар бойы әр түрлі болып өзгеріп, адам өмірі мен олардың тұрмысымен әлі күнге дейін байланысты болып келеді. Кестенің әдемі әшекейлері адамдардың тұрған жерлеріне, мәдениетіне, саудасына, көршілес елдермен қарым-қатынасына байланысты болған. Ұрпақтан-ұрпаққа жалғасудың арқасында әрбір елдің шеберлері өздеріне тән ерекшеліктерімен тігудің сан түрлі әдістерін киімге, тұрмыстық бұйымдарға, әшекей заттарға қоса білді.

Қосымша №2

Қашанда кесте өнерінің түр-түсі, үйлесімділігі, әдемелігі, қайталанбастығымен

ерекшеленеді. Ол географиялық, мәдениеттік жағдайымен қатар тарихына да байланысты болған. Біздің еліміздің кестелеу тарихы арыда жатыр, ата-бабаларымыз киімдеріне, ат-әбзелдеріне, үй бұйымбарына өрнек сала білген. Өрнектердің орналасу компазициясы да ерекше. Кез-келген шығармашылықта түр үйлесімділігі маңызды роль атқарды, яғни ол адамның ішкі дүниесімен үндесуі керек. Бұйым өңімен көптеген түстердің үйлесуі үшін олардың өздерінің заңын білу керек.Осы барлық түр-түстерді екі топқа бөлуге болады: хроматикалық – түсті, ахроматикалық – түссіз. Хроматикалық түске ашық түстер жатады: негізгі-қызыл,сары,көк және аралық түстер-жасыл,сия түсті,алқызыл-қызыл. Аралық немесе қосымша түстер аралас екі негізден алынады: алқызыл-қызыл мен сарыдан, жасыл – сары мен көктен, сия түсті – қызыл мен көтен. Сонымен бірге түссіз немесе аралық түсте, яғни ашық түстілер онша көрінбейтін, түссізге тән. Оған ақ, қара,сары түстер жатады. Ахроматикалық түстер ашық немесе аққа жақын болып келеді. Қол тігіске тек ашық түстер емес, сонымен бірге аралық түстерді де пайдалануға болады. Кесте түрі бірдей болғанымен, түсі әртүрлі болса әдемі, тартымды келеді. Матаға түстер ритмикалық қайталанып отырады. Халық арасындағы шығармашылықта түсті өрнекер белгілі.

Қосымша №3

Бағалау парағы

р/с

Аты-жөні

Толық жауап - 2 балл

Жартылай жауап- 1 балл

Жауап жоқ- 0 балл

барлығы

1

2

3

4

5

6

7

8

Қосымша №4

р/с

Жұмыстың орындалу реті

Керекті заттар

1.

Матаны кергішке керу

Кергіш, мата

2.

Кестеге арналған суретті таңдау

3.

Матаға өрнек салу

Мата,бор,карандаш

4.

Матаға сызылған суретті сызық бойымен кестелеу

Ине,жіп,қайшы