"ОТБАСЫ" тақырыбына қазақ тілінен сабақ

Сабақтың тақырыбы: Менің отбасым. Тәуелдік жалғау                                                                         

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: Отбасы тақырыбы бойынша жаңа сөздер мен сөз тіркестерімен таныстыру, айтылуын үйрету. Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін дұрыс айтуын қалыптастыру

2. Дамытушылық: Тыңдаушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, грамматикалық жалғауларды (тәуелдік жалғау) дұрыс қолдана білуге жаттықтыру. Тақырыпқа байланысты сөздік қорын молайту.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта

Сабақтың әдісі: қайталау, тірек-сызба жаздыру, сұрақ-жауап, ойландыру.

	Өту барысы
I Ұйымдастыру кезеңі	Амандасу Қал-жағдайларын сұрау Тыңдаушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Сабақ эпиграфы:	«Отан отбасынан басталады»
II Жаңа сабақ Компьютермен жұмыс	Кіріспе: Жұмбақ жасыру:  Маған да, саған да,  Жақын туыс бес адам.  Үш әріптен тұратын.  Онға оқы, солға оқы  Өзгермейді еш одан.  Бәрі-де өз жұртың  Айтады, қане кім атын?  Аймақ құру   — Осылардың бәрін бір сөзбен отбасы дейміз. Отан отбасынан басталады
Жаңа сөздер қазақша орысша Ата-ана  родители Әке-шеше родители Бауыр брат, преданный человек Бауырмал любящий своих родственников Кенже младший ребенок в семье Кіші младший Қара шаңырақ иесі фразиологизм: младший сын,хранящий очаг отчего дома  Отау иесі фразиологизм: старший сын, создавший свой семейный очаг Үй шаруасымен айналысу заниматься домашним хозяйством Тұрмысқа шығу выйти замуж Әсіресе особенно Бөлек отдельно Үйлену жениться Шағын отбасы небольшая семья Отбасым осында тұрады здесь живет моя семья Көбінесе спорттық бағдарламаларды тамашалаймын В основном смотрю спортивные передачи Ал енді хормен оқып қайталаймыз, сөздік дәптерлеріне көшіріп жазып алыңыздар.
Оқылым	1-тапсырма. Мәтінді оқыңыздар,  аударыңыздар.
Сөйлесім	Ø « Бір- бірімізді қаншалықты  жақсы  білеміз » Ата- анаңыздың (жұбайыңыздың, қызыңыздың т.б.)  назарын  қандай  жылы сөздермен өзіңізге  аударасыздар? Ата- анаңыздың (жұбайыңыздың, қызыңыздың т.б.)  сүйікті  түсі, әншісі, тағамы, спорт  түрі Отбасыңыздағы адамдарың адам  бойындағы  қандай жақсы  қасиеттерді  ұнатады? Ø Менің отбасым: Менің атым -------- Менің әкемнің аты ---------- Менің анамның аты --------- Менің әжемнің аты --------- Менің атамның аты ---------- Менің ағамның аты ---------- Менің әпкемнің аты --------- Менің қарындасымның аты -------- Менің інімнің аты -------------------- Біздің үйде кішкентай нәресте, бөпеміз бар оның аты ------- Ø Сөйлеп жаттығыңыз. Мақал-мәтелдерді оқып, түсінгеніңізді айту. 1.    Ұяда не көрсең, ұшқанда, соны ілерсің. (Что птица увидет  в  гнезде,то и  покажет в полёте)         2.    Анасына қарап, қызын ал. (Возьми замуж дочь, прежде узнав, кто ее мать) 3.    Балалы үй – базар, баласыз үй қу мазар. (Дом с детьми, что базар - шумлив и весел, дом без детей, что могила - тих и печален.) 4.    Жақсы келін - қызыңдай, жақсы күйеу – ұлыңдай. (Хорошая невестка, как дочь родная,  хороший зять, как сын родной) 5.    Әкені көріп ұл өсер, шешені көріп қыз өсер. (Cын берет пример с отца, дочь - с матери.) 6.    Күйеу жүз жылдық, құда мың жылдық. (Зять на сто лет, сват на тысячу) 7.    Қыз – қонақ. (Дочь - гостья) 2-тапсырма.     Сұрақтарды аударыңдар          Сөйлемдерді аяқтаңдар 1.Как тебя зовут?                                              1..Менің ... 2.У тебя есть бабушка и дедушка?                  2.Менің ... 3.Чем они занимаются?                                    3.Олар ... 4.Сколько лет твоему отцу?                            4.Әкем ... 5.Где он работает?                                            5.Ол ... 6.Сколько лет твоей маме?                              6.Анам ... 7.Как ее зовут?                                                  7.Оның ... 8.У тебя есть брат, сестра?                               8.Менің ... 9.Что они делают?                                             9.Олар ... 10.Где ты живешь?                                           10.Мен ...
Грамматикалық минимум	Тәуелдік жалғау  (притяжательные аффиксы) Жекеше түрі ( ед.ч) Соңғы дыбыс (Конечный звук) Дауысты (Гласные) Дауыссыз (Согласные) Жақ (лицо) 1. Менің (Мой) -м балам -м әкем -ым досым -ім үйім 2. Сенің (Твой) -ң балаң -ң әкең -ың досың -ің үйің Сіздің (Ваш,Ваше,Ваши) -ңыз балаңыз -ңіз әкеңіз -ыңыз досыңыз -іңіз үйіңіз 3. Оның ( его, ее) -сы баласы -сі әкесі -ы досы -і үйі Буын (Слог) Жуан (твердый) Жіңішке (мягкий) Жуан (твердый) Жіңішке (мягкий)   Тәуелдiк жалғау. Көпше түрi (Притяжательые аффиксы. Множественное число) Көпше түрі (мн.ч) Соңғы дыбыс (Конечный звук) Дауысты (Гласный) Дауыссыз (Согласные) 1.Біздің ( наш, наши) бала-лар-ымыз әке-лер-міз дос-ымыз үй -іміз 2. Сендердің (Ваш, Ваши) Сіздердің (Ваш,Ваше, Ваши) бала-лар-ың бала-лар-ыңыз әке-лер-ің әке-лер-іңіз жыл-дар-ың тау-лар-ың дос-тар-ың жыл-дар-ыңыз тау-лар-ыңыз дос-тар-ыңыз көз-дер-ің үй -лер-ің тіс-тер-ің көз-дер-іңіз үй-лер-іңіз тіс-тер-іңіз 3. Олардың (их) бала-лар-ы әке-лер-і дос-тар-ы жыл-дар-ы тау-лар-ы үй-лер-і көз-дер-і тіс-тер-і Буын (Слог) Жуан (твердый) Жіңішке (мягкий) Жуан (твердый) Жіңішке (мягкий)
3-тапсырма: Тәуелдік жалғауын қосып айтыңыз. Үлгі: Менің қарындас+ым. Сенің іні+ң. Сіздің іні+ңіз. Оның әже+сі.                                               ата...                                                бала....                       әке...                                                      әйел...                       апа...                                                      әке... Менің           әйел....                      Біздің                   ата... Сенің            аға....                        Сендердің            қарындас... Сіздің           бала....                      Сіздердің             апа... Оның            іні.....                        Олардың              аға...                       сіңлі ...                                                   іні...                       қарындас...                                            сіңлі... 4-тапсырма. «Отбасы» сөзін тәуелде. 5-тапсырма. Керекті сөзді тап. 1. Менің отбасымда ................. адам бар. 2. Атам мен әжем .................. . 3. Әкем .................. жұмыс істейді. 4. Қызым  бірінші ..................... оқиды. Керекті сөздер: сыныпта, фирмада, ауылда, алты.
Сергіту сәті	(саусақ гимнастикасы) Бір үйде біз нешеуміз? Кел, санайық екеуміз: Бас бармағым - әкем,  Балаң үйрек - анам, Ортан терек - ағам, Шылдыр шүмек - мен, Титтей бөбек - сен. Бір үйде біз нешеуміз? Бір үйде біз бесеуміз!
IІІ Бекіту	5-тапсырма. Сұраққа жауап беріңіз. (4-тап, 8 бет) -    Бұл отбасында неше адам бар? -   Азаматтың әйелінің есімі кім? -   Отау иесі кім? -   Қара шаңырақ иесі кім? -   Кенжесі кім? 6-тапсырма. Сурет бойынша әңгіме құрастырыңыз.            7-тапсырма. Жұптастырыңыз және тексеріңіздер. Менің                  әжеңіз             Сенің                   қарындасы  Сіздің                  бауырың              Оның                   ағам         Біздің                            отбасы      Сендердің                     анамыз Сіздердің                      атаңыз Олардың                       туыстарыңыз 8-тапсырма. Сөйлем құраңыз(8-тап.9 бет) Біздің автобустары   есімдері мұғаліміміз ағаларыңыздың жұмыстарың бағасы кенжеміз Түркістан қаласында тұрады. Сендердің жасы нешеде? Сіздердің қалай? Олардың кім? Автопарктердің қалай жүреді? Біздің мектепте оқиды. Дәптерлердің Жүз-екі жүз теңге.
ІV Қорытынды	Тест 1. Отбасы сөзінің аудармасын көрсетіңіз. а) профессия ә) мама б) финансист в) семья 2.   Бауырмал-сөзін аудар      а) любящий своих родителей ә) любящий своих родственников                                                                                                    б) любящий только себя в) любящий своих друзей 3. Қара шаңырақ иесі деп кімді айтады?      а)  үлкен ағасын ә)  әкесін                                                                                                    б)  анасын в) кіші ұлын 4.  Тәуелдік жалғауы бар сөзді белгілеңіз ?      а) дәрігермін ә) дәптерге                                                                                               б) құрылысшысын в) кітабым 5.  Балалар сөзіне ІІ-жақ тәуелдік жалғауын көпше түрін жалғаңыз      а)  -сыз ә)  -ыңыз                                                                                                  б)  -ың в)  -мыз 6.  Отан неден басталады?      а)  әкеден ә)  отбасынан б)  әке-шешеден в)  баладан 7. Тәуелдік жалғаудың ІІ жақ сыпайы түрінің жалғауларын белгілеңіз.     а)  -ыңыз,-іңіз,-ңыз,-ңіз     ә)  -сы,-сі,-ы,-і     б)  -мын,-мін, -бын,-бін     в)  -ың,-ің,-ң 8. Тәуелдік жалғаудың көпше түрінде неше жағы бар?     а)  5     ә)  4     б)  3     в)  6 9. «Менің отбасым тату-тәтті тұрады» деген сөйлемнің дұрыс аудармасын тап .     а)  Мы живем в селе.     ә)  У меня большая семья.     б)  Родина начинается с семьи.     в)  Моя семья дружная. 10. Бауыр сөзін тәуелдеңіздер.                                       Жанұя. Сенде де бар жанұя, Менде де бар жанұя. Балықта да,малда да, Құста да, аңда да, Үлкенде де,кішіде, Жанұя бар әрбір кісіде.
V. Үй жұмысы	Өз отбасы туралы әңгіме құру (5-6 сөйлем), сөздерді жаттау