"Отбасы-өмір аясы" 11 сынып

«Өзін-өзі тану» сабағының жоспары №19

Мектеп:    №4                                                        Мерзiмі:  09.01.2016ж.

Мұғалiм:Абыханова Шарай Конджасаровна

Сынып:  11 «б»                                                 Оқушылар саны:  25\

Тақырып: Отбасы-өмір аясы

Құндылық:Дұрыс әрекет

Қасиеттері: сүйіспеншілік, мейірімділік, қамқорлық, сыйластық.

Мақсаты:«Отбасы» құндылығы туралы түсініктерді отбасы  туралы ұғымдарды кеңейту, оны сүйе білуге, отбасы  игілігі үшін талмай еңбек етуге үйрету.  Міндеттері:-отбасының негізі өмірдің ұйтқысы, киелі қасиетке ие  болу сыры, отбасы тәлімінің мәні туралы түсініктерді  кеңейту;  -отбасы тірлігі мен құндылықтарын атап, қадір- қасиеті туралы айта отырып, өзінің ішкі дүниесіне үңілдіру, жан толғанысын тудыра отырып сезімін  жетілдіру, ойлау, жинақтау философиялық жасауда астарына назар аудару;  -отбасы тәрбиесінің мән-маңызын ашып көрсете отырып, ұлттық салтты, дәстүрді түсініп құрметтеуге баулу, алдағы өмірге даярлау.	Ресурстар:  Интерактивті тақта, слайд, бейнежазба,А4 форматты қағаздар, фломастерлер мәлiметтер.
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңi:   5 «Т»- ұстанымын еске  түсіру: 1.Тәртіп 2.Талап 3.Тазалық 4.Тыныштық 5.Татулық 1.Тыныштық сәтi:  «Нұрға  бөлену»         Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар.  Аяқ-қолыңызды   айқастырмаңыз. Қолыңызды тізеңізге, немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды  өтінемін.       Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңыз бен тілек-қалауыңызды  шайып, жүрегіңіздің қауызын ашты.  Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің  қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз  нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралына айналды. Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз  тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.  Нұр бірте-бірте қарқын және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып, жан-жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша  түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, олардың да жүрегі нұрға толсын. Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға, жан-жануарларға, өсімдіктерге, барлық тірі жанға таралсын... Ғаламның барлық түпкір-түпкіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмын». Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде  отыра тұрыңыз...  Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем  сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз. Жаймен көзіңізді ашуға болады. Рахмет.   Оқушылар алған әсерлері туралы  айтады. 2.Үй тапсырмасын тексеру: 17-сабақ,97-бет .Ш.Айтматовтың «Мұрап»  әңгімесін   мазмұндау. Сұрақтар:   1.Қаратайдыңотбасына қандай сипаттама берередіңдер?   2.Отбасының берекелі болуы кімге байланысты деп ойласыңдар?	Ескерту Оқушылар өздерінің ойларын айтады
3.Дәйексөз:  «Үйлену дегеніміз-өз құқыңның жартысын азайтып,міндеттерін екі есе көьейту сөз.» Мақал Дәйексөздің  мағынасын  қалай  түсінесіңдер? Оқушылар  дәйексөздердің  мағынасы  бойынша  өз  пайымдауларын  жасайды. Дәйексөздерді  оқушыларға 3 рет  қайталатып  оқыту. Дәйексөздерді дәптерлеріне  жаздыру.
III. Ойланайық, пікірлесейік «Отбасы» сөзіне ассоциация құрғызу • «Отбасы», «отау», «отағасы», «отау иесі» деген ұғымдарды қалай түсінесіз? • Отбасы негізі неде деп ойлайсыз? Отбасының берекелі болуы кімге байланысты деп ойлаймыз
IV. Жаңа ақпарат. Отбасы адамға бақыт, толық мәнді тыныс – тіршілік әкеледі. «Үйлену оңай – үй болу қиын» дейді халық мақалы. Отбасының іргетасы ер азамат пен әйел адамның ақ неке қиып, отау тігуінен құралады. Отбасының басты қазығы, алтын діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі жан-жақты болып өсуіне берекелі, өнегелі, ынтымақты отбасының ықпалы мол. Отбасы ата мен баланың, келін мен ененің және басқа да отбасы мүшелерінің жылы қарым-қатынасынан құрылады. Отбасы берекелі, тату болу үшін сыйластық, мейірімділік, жанашырлық, бауырмалдық қасиеттер әр адамның жүрегінен орын алуы керек. Отбасын құрғанда Адам өмірге ұрпақ әкеліп қана қоймай, сонымен бірге оған жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтарды, ата-бабасының салт-дәстүрін, жас ұрпақтың бойына сіңіртеді. Балаларын өздерін қоршаған ортаға және қоғамға пайдалы азамат етіп өсіру – ата-ананың ең маңызды міндеті. «Отан оттан басталады» дейді халқымыз. Елдің, ұлттың, жалпыадамзаттың болашағы, даму деңгейі осы отбасынан басталады.
V. Шығармашылық жұмыс а) Құндылық құнын ұғындар. (карточкамен жұмыс) Отбасымда ең сыйлы ______________________________________ Ең қымбатты _____________________________________________ Ең ақылды _______________________________________________ Ең сүйкімді ______________________________________________ Ең құрметті ______________________________________________ Ең құнды ________________________________________________ Ең бағалы ________________________________________________ Ең қажетті _______________________________________________ б) Кәне, балалар « Сандық» стратегиясытуралытапсырмасынорындайық. 1. Не тәтті? ( Ананыңсүтітәтті.) 2. Не жұмсақ? ( Ананыңқолы) 3. Не қатты? ( Атаныңжүрегіқатты) 4. Кімжақын? ( Тату болса, ағайынжақын, Ақылшыңболса, апайыңжақын. Алдыңатартқан, адаласын, Қимасжақынқарындасың.) 5. Не қымбат? ( Алтын ұяңОтанқымбат. Құт — берекеатаңқымбат. Аймалайтынанаңқымбат. Бәрінен де ар мен ұятқымбат.) с) Сергітусәті. « Қоржындағыасық» ойыны. Ойынныңшарты: қоржындағыасықтардыалып, соласықтағытапсырмалардыорындату. 1. Отбасынкімдерқұрайды? ( Ата, апа, ана, әке, аға, қарындас, әпке, сіңілі, іні.) 2. Ұл мен қыздыжасынақарайқалайатайды? ( қарындас, әпке, сіңілі, аға, іні) 3. Отбасыныңәдет — ғұрпытуралытүсініктеме беру ( Үлкендісыйлау, айтқанақылдарынтыңдау, үлкендер — кішігеақылшы, кішіге — көмекші. 4. Некедегендіқалайтүсінесің? ( Сүйіпқосылғанекіадамныңеріктіодағы) 5. Отбасыныңбүкілміндетікімдергенегізделген?(Ата — анасына) 6. « Үлкенгекөмек» дегендіқалайтүсінесің? ( Үлкендердіңзаттарынкөтеріп, айтқандарыністеукерек.) 7. Конституциядаотбасынақамқорлықтуралы не айтылған? ( 27 — бабында «Неке мен отбасы, әке мен анажәне бала мемлекеттіңқарауындаболадыдепкөрсетілген»). 8. Отбасыныңұйтқысыкім? ( Ана) 9. Отбасыныңбасшысыкім? ( Әке) д).«Бақыттыотбасымодулін» салу. Шаттық шеңбері:Ән: Оқушыларшеңберқұрып, үнтаспаарқылыМ.Шахановтың «Жұбайларжыры» әнінорындайды.  1. Қуаныш пен бақыттанмүсіндеген,  вКелбетіңненсенімніңкүшінкөрем.  Сен сияқтыменіешкімеркелетіп,  Сен сияқтыменіешкімтүсінбеген.  Асылжарым,  Жайнағанжасылбағым.  Бағаласаңбақытыңмын,  Сағынсаңқасыңдамын.  Арманды дара қумаймыз,  Құстыңқосқанатындаймыз,  Жүректе от жанып,  Таулардыбеткеалып,  Біргеұшыпбарамызболашаққа.  2. Сен бар жердекерегемкеңсияқты,  Кеңсияқты, тереземтеңсияқты.  Ешкімменідәлсендейеркелетіп,  Жұбата да алмаған сен сияқты.  Қайырмасы:  3. Шаттығымныңбастауынсенненкөрдім.  Сенненкөрсемқалайшатөмендермін.  Енді, сәулем, бәрі де әділетсіз,  Біздібақсыз, бақытсыздегендердің.	постергетапсырмалардыорындау
VI.Қорытынды. Өзотбасыңныңелтаңбасынжасапкөріңіздер. Өзотбасымыздықорғайбілейік! ата-анамыздыаялайбілейік! құрметкөрсете ,білейік
Үй тапсырмасы:  20-сабақ,101-бет.Ш.Мұртазаның  әңгімесін   мазмұндау.
Соңғы тыныштық сәті Балалар енді бүгінгі сабақта өткен кезеңдерді есімізге  түсірейік. Енді осы барлық жағымды әрекеттерімізді жүрегімізде сақтайық! Қатысқандарыңызға рахмет!