Тақырыбы: «Эмоциялар»
Мақсаты: Салауатты
өмір салты дағдыларын қалыптастыру арқылы оқушылардың ой-өрісін арттыру,
қазіргі өмірге қажетті білімдер беру.
Міндеті:
1.Оқушыларға
эмоция, темперамент және эмоциялық сфераның бұзылуы жайлы мәліметтер беру. Жағымсыз
эмоцияның алдын алу.
2.Жанұяда,
мектепте, оқушылардың бір-бірімен қарым-қатынасына қажетті дағдыларды
қалыптастыру.
3.Оқушыларды
өз эмоцияларын бақылауға, мәдениетті қарым-қатынасқа, қоғамда өзін дұрыс алып
жүруге тәрбиелеу.
Сабақтың
әдісі: Түсіндірілмелі суретті қайта жаңғырту, жалықпай іздеу әдісі,
әңгімелесу, ойындар, жаттығулар.
Сабақтың
түрі: аралас сабақ
Көрнекіліктер:
плакат, портрет, ойын атрибуттары
Сабақтың
барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі (сәлемдесу, кезекшінің рапорты).
ІІ.
Жаңа сабақты өту.
- «Алты тізбек» ойыны. Оқушылар бір-біріне жағымды
сөздер айтып, көңіл-күйлерін көтереді. (5-минут)
- Оқушыларды тақырыппе және сабақтың мақсатымен
таныстыру. (3 минут)
ІІІ. Сонымен
балалар эмоция деп- адамның айналасындағы өмір шындығына
байланысты
туатын, ішкі сезімдерінің толқуын айтамыз. Эмоция француздың «толқытамын» деген
сөзі. Ал енді балалар ойланайықшы жануарларда эмоция болама? (оқушылардың
ойы.......) эмоция жануарларда кездеседі, ал сезім жоқ.
Ал
екі ұғымның айырмашылығы неде?
Эмоция – адамның
түрлі органикалық қызметтеріне байланысты туып отыратын шағын ситуациялы
көңіл күйлері.
Мәнерлі қозғалыстар
көп болады.
|
Сезімдер – адамдардың
бір-бірімен қарым-қатынас жасау қажетінен туатын және біртіндеп дамып
отыратын процесс.
Мәнерлі қозғалыстар
жөнді байқалмайды.
|
Эмоциялар балалар:
Жағымды
|
Жағымсыз
|
1.Күлкі
|
1.Қайғы
|
2.Қуаныш
|
2.Реніш
|
3.Рахаттану
|
3.Өкініш
|
4.Мейірімділік
|
4.Қатігездік
|
5.Таңырқау
|
5.Зерігу
|
6.Үміттену
|
6.Торығу
|
7.Сенімділік
|
7.Қорқақтық
|
ІҮ. Пантомима ойыны (2 минут).
1.Баласы
ауырып жатқан анасының көңілін сұрап, тыныштығын қорғайды.
2.Оқушы
көшеден өтіп бара жатқан әжені жолдан өткізеді, әже өзінің ризашылығын
білдіреді.
3.Оқушы
сабақты оқымай келіп, мұғалімін ренжітіп, соңынан кешірім сұрайды.
4.Бір
оқушы өзін басқалардан жоғары санап, ешкімді менсінбейді.
Ү.
(5-минут) Сонымен өздерінің көріп отырғандай эмоция адамның қажет, талап,
ниетімен, еркімен мінезінің ерекшеліктерімен анықталады.
Қажеттілік
– адам шөлдеп тұрған кезде бір шыны су ұсынсаң рахаттанып ішеді, ал егер ішкісі
келмеген адамға ұсынып, қинап су берсек, ол ренжуі мүмкін.
Музыка
тыңдау адамды сүйсіндіреді, бірақ коцерт ұзаққа созылса адам жалығады. Сөйтіп,
адамда бір эмоция түрі екінші эмоция түрінде өтіп отырады.
Қорқу---көңілсіздік---ашу---ұят---қуаныш---сенімділік---қорқақтық.
Кейде адамдар (бір ғана) жағымсыз эмоцияда жүре береді. Қорқақтық-көңілсіздік
эмоция көбінесе адамның темпераментіне байланысты болады.
Холерик – тез пайда
болатын күште сезім, қатты құмарлық, қуатты, қажырлылық тән.
Сангвиник – тез пайда
болатын, бірақ әлсіз сезім, шапшаңдық, мейірімділік, еттірілік тән.
Меланхолик- баяу пайда
болатын күшті сезім мен сипаттарына сезімнің тереңділігі және ұстамдылығы тән.
Флегматик- баяу пайда
болатын әлсіз сезіммен сипатталып, асықпай баппен , сабырмен істеу
қасиеттерімен сипатталады. (3 минут)
VI «Портретке мінездеме» мақсаты –адамның ішкі қасиеттеріне көңіл аудару. Тақтаға Абылайхан,
М.Әуезовтың портреттерін іліп: түріне, тұрысына, киіміне қарап оның мінезін,
білім дәрежесін, өмірде немен айналысатынын, қайырымдылығын, қатігездігін айту.
Адам биік жоғарғы сатыдағы тұлға.Сана-сезім қасиеті тек адамға
ғана тән. Осыны әрқашан есте сақтап адам күйінде қалуымыз керек.Ол үшін өз
эмоцияларымызды түсініп, бақылай алуымыз қажет.Ұзақ уақытты теріс эмоциямен
кейде бірден хабарлаған жақсы эмоциялар да апатқа алып келуі мүмкін. Мысалы:
Софокл лны ғалым ретінде қарсы алған топ қол шапалақтаған кезде қайтыс болған;
Демагор өзінің үш ұлының олимпиядалық ойындарда жеңіске жеткенін ұққанда тез
арада өліп кеткен. Ксеркс патша ыдыстан тамақ ішіп жатқан есекті бақылап күлкіден
қайтқан. Егер эмоция ұзақ уақыт шамадан тыс болса, онда ол эмоциональді сресті
тудырады.
VII.
Эмоциональді сфераның бұзылуы (3 минут)
- Эмоциялық тұрақсыздық – көңіл күйдің бірден
төмендеп, қайта көтерілуі, үлкен қорқыныштан агрессияға көшуі.
- Эмоциялық бейтараптық (тупость) - өз өміріне
түңіліп, жақындарының тағдырына бейжай қарауы.
- Эйфория – ешқандай нақты объективті себепсіз
көңіл –күйдің көтерілуі.
- Депрессия – көңіл күйдің төмендеуі, қайғы,
шарасыз уайым.
Бұдан
басқа : гипертония, асқорыту, эндокрин жүйесінің бұзылуы, астмаға алып келеді.
VIII Негізінен адам
сана-сезіміне әсер ету 5 сезім мүшесі арқылы іске асады. Әсіресе көру, есту
сезімдері.
Бірақ бір ақпаратты әрқайсы адам әртүрлі қабылдайды. Мысалы: мына параққа қарап
нені көріп тұрғанымызды айтамыз . Бірнеше оқушыдан сұрап алып, жауабын айтып
түсіндіремін.
IX «Ромашка ойыны» (2
минут) Оқушылар тақтаға бір-бірден шығып, күлтелерін жұлып, сыныптағы
психиканың климаты қандай болуын көрсетіп, жаңа «Ромашка» жасайды.
X Бекіту: «Теріс пікір» (5 минут) Тақтаға бірнеше пікірлер жазылады «дұрыс» және
«теріс». Оқушылар бір ұғым дұрыс, бір ұғым теріс екенін түсіндіру қажет.
1.
Өзін және бас пайдасын ойлаған адам бақытты бола алады.
2.
Өмір сәтті де сәтсіз, бақытты я бақытсыз болса да ерекше қызық.
3.Егер
сен біреудің қайғы –қасіретіне немқұрайлы болсаң, онда сен адамдықтан
жұрдайсың.
4.
Егер адам өмірінде жағымсыз эмоция сезім болмаса, онда өмір керемет болар еді.
XI Эмоциялардың алдын алу. (5 минут)
Эмоциялық
күйзелісті азайту үшін көптеген әдістер бар. Олар: музыка тыңдау, өлең оқу,
серуендеу, өзіне сенімділік тудыру. «Ол маған керексіз», «Мен бәрін жасай
аламын», суық сумен құйыну, табиғи су қоймаларында шомылу, кезкелген нәрсеге
ашуланбай, өкпелемей, аздаған сәтсіздіктерге шыдамдылықпен қарау
крек.Әзіл-ысқақта жақсы көмектеседі. Наполеон дәрігері бекер айтпаған «Жеңіске
жеткен солдаттардың жарасы да тез жазылады»- деп одан басқа да көптеген
жаттығулар бар, соның біреуі ( қорытынды жаттығу).
XII Қорытынды: «Бейбітшілік
жәнен сүйіспеншілік» (5 минут) Өте баяу жағымда музыка қойылады. «Отырып,
қолыңды тізеңе қой да, көзіңді жұмып, мына сөздерді қайтала: Мен денемді бос
ұстап, тынышталамын. Ойша өзің төбеңнен бастап, өкшеңе дейін көз жүгірт,
осылайша 6-8 ретжаса. Айналаңның бәрі жақсы, керемет деп ойла. Сүйіспеншілік
пен мейірімділік туралы ойыңды өзіңнің айналаңлағы адамдарға, бүкіл әлемге
жібер. Сенің күйің тыныштық пен ақниетке толы.» Осы жаттығудан кейін бойың
жеңілдеп, тыныштық сезімі пайда болады.
Адам ауруларының 45% осы психикаға байланысты екен, сондықтан өзімізге
жауапкершілікпен қарап, денсаулығымызды үнемі нығайтайық.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.