Открытый урок на тему Киіз үй

• 1 слайд

  Киіз үй
  Сабақтың тақырыбы:
  
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  
  1. Білімділік: оқушылар қазақ халқының баспанасы - киіз үйімен танысады, сөйлеу тілін дамытады, сөздік қорын толықтырады, сондай-ақ мәтін бойынша сұрақтар құрады, граматиқалық тапсырмалар, қазақ тілінің әдеби тіл нормасына сай сөйлеуге үйренеді.
  2. Дамытушылық: оқушы өз бойындағы бар білімін пайдаланып, жетілдіріп, қортындылай біледі, өзгенің пікірін сыйлауға үйренеді;
  3. Тәрбиелік: оқушылар бірін-бірі бағалай біледі, бір-біріне сенеді, басқалардың көзқарасын тыңдайды, сыйлайды, өз ұлтының дәстүрін қадірлейді.
  
  

• 3 слайд

  Киіз үй туралы
  

• 4 слайд

  Киіз үйдің қаңқасы
  

• 5 слайд

  Киіз үйдің сыртқы көрінісі
  

• 6 слайд

  Киіз үйдің ішкі көрінісі
  

• 7 слайд

  Киіз – кошма
  Киіз үй – юрта
  Шаңырақ – деревянный круг на верхушке юрты;
  Кереге – деревянная решетка, образующая круглые стены
  Жұп-жұмыр – гладкий, ровный
  Күн сияқты – как солнце
  Баспана – кров, приют, жилище
  Киелі – святой
  Уық – унины( вогнутые жерди, на которых держится верхний купол юрты)
  Дәм тату – отведать (попробовать) пищу
  Сөздік жұмысы:
  

• 8 слайд

  Сөздік жұмысы:
  Сәлем беру – здороваться
  Шаңырағың биік болсын – ( благое пожелание) пусть будет крепка семья
  Қастерлеп ұстап – почитали
  Мәң маңызы – значение
  Өзгертпей жеткізген – донесли без изменения
  Әрдайым – всегда
  Қара шаңырағымыз – дом родителей
  Дәріптейді – восхваляют
  Қазақтың тұрағы – стан, место проживания казахов
  Еншісі – часть имущества, выдаваемое детям при отделении от семьи отца
  

• 9 слайд

  Киіз үй туралы
  Киіз үй қола дәуірінде пайда болған. Киіз үй адамзат тарихындағы ең бірінші архитектуралық құрылыс. Ол жер сілкіністеріне де төзімді. Киіз үй қазақ халқының қысы-жазы отыратын баспанасы болған. Ол тез жығып түйеге артып жүре беруге, көшіп-қонуға лайықтап жасалған.
  Киіз үй негізгі 4 бөліктен тұрады. Олар: 1 – шаңырақ, 2 – уықтар, 3 – кереге, 4 – сықырлауық немесе есік. Бұлардың барлығы: талдан, қайыңнан, теректен жасалады. Ең жақсысы тал.Қазақтың киіз үйі 6-қанатты, 8-қанатты, 12-қанатты, 24-қанатты болады.
  Киіз үйге кірген кезде ең бірінші қонақтардың көздері шаңыраққа түсетіндіктен, біздің ата-бабаларымыз шаңыраққа әр түрлі жіптерден жасалған шашақтар іліп қояды. Не үшін? Иә, көз тимеу үшін. Жалпы киіз үй оң жақ және сол жақ деп екіге бөлінеді. Яғни ерлер және әйелдер жағы болып. Ерлер жақта ер адамға тән нәрселер ілініп тұрады. Олар: шоқпар, қамшы, садақ, т.б. қару-жарақтар. Ал әйелдер жағында тек әйелге тән нәрселер тұрады. Олар: ыдыс-аяқ, төсек орын, бесік тағы басқалар. Төр қазақ халқы үшін өте қасиетті болып саналады. Төрде міндетті түрде аң терілері және қасиетті домбыра ілулі тұрады. Барлық киіз үй әдемі ою-өрнектермен әшекейленген түскиіздермен, алашалармен, сырмақтармен безендіріледі.
  

• 10 слайд

  Бекіту:
  «Венн диаграммасын» толтыру
  

• 11 слайд

  Үй тапсырмасы:
  1) киіз үй және оның жасауы
  2) киіз үйге байланысты ұғымдар
  туралы жазып келу
  

• 12 слайд

  Тыңдағандарыңызға рахмет!