Открытый урок на тему "Мәтин дегиниз немә?"

Үлгилик дәрис

Синип: 4 «Б»

Мавзуси: Мәтин дегән немә?

Мәхсити: Оқуғучиларға мәтин тоғрисида толуқ чүшиник берип олтуруп ойлаш қабилийитини, сөзләш мәдәнийитини, тил байлиғини ашуруш арқилиқ тәбиәтнт сөйүшкә вә қорғашқа тәрбийиләш

Дәрис түри: арилаш

Қоллинидиған усул: чүшәндүрүш,оюнлар, соал –жавап

Қоллинидиған көрнәклик: рәңлик сүрәтләр, схема

Дәрисниң бериши:

І Уюштуруш қисми

-Зеһинини дәрискә жәлип қилиш

Психологиялиқ тәйярлиқ

Әссалам алтун күн!

Әссалам көк асман!

Әссалам жан достум

Әссалам устазим!

ІІ Өй тапшурмисини сораш

-Алдинқи дәристә өйгә қандақ тапшурма берилди?

-Оқуғучиларниң жаваплири

ІІІ Өй тапшурсини йәкүнләш

-балилар өй тапшурмисини һәммимиз дегидәк орунлап кәптимиз, ярайсиләр! Буниңдин кейинму мошундақ орунлап келиңлар.

ІV Дәрисниң мәхсәт-вәзиписи

-Балилар бүгүнки дәрисимизни башлимастин бурун тепишмақларни йешип көрәйличу

1. Жүсәй билән кава билән,

Гөш биләнму етиду.

Ағизиңға апарғичә,

Шовилири ақиду. (манта)

2.Пака асмандин қар яғар (әлгәк)

3.Бешиңни тиқсаң дозақ,

Тойдурар қосақ. (тонур)

4. Адәмниң әң йеқин дости (ишт)

5.Егиз йәрдин палаз қақтим,

Тописи Турпанга йәтти (нағра)

- Қандақ сөзләр чиқти?

-мән мону йәргә һәрипләрни қоюп қойдум әнди силәр тепишмақниң жававидики сөзләрниң баш һәриплирини тепип тахтига илиңлар.

-Ярайсиләр! Қандақ сөз келип чиқти? (мәтин)

-Бүгүнки бизниң өтидиған мавзуримиз «Мәтин» екән.

V Йеңи мавзу

Дәптәр билән иш: ай-күн, һөснихәт

-«Орнини тап» оюни

-Тахтига орни алмаштурулған һәрипләр илиниду. Балилар шу һәрипләрдин сөз қураштуруш керәк

-Қандақ сөзләр чиқти ким ейтип бериду?

-Әнди мошу сөзләргә бир-икки жүмлә ойлаветиңлара

-Силәр ойлиған жүмлиләр немә тоғрисида?

-Дурус ейтисиләр. Балилар ейтиңлара һазр биз немә қилдуқ? Һәрипләрдин сөз ясидуқ, сөзләрдин жүмлә түздуқ, ойлиған жүмлилиримизгә нам қойдуқ шундақму?

- Мәтин дегинимиз – мәзмун жәһәттин бағланған жүмлиләр. Мәтин – нутуқниң язма шәкли. Мәтинниң мавзуси болиду. Мавзу мәтиндә немә һәққидә сөз болидиғанлиғини билдүриду.

-Һәр бир милләтниң өз тили бар. Улар өз тилида мәтин түзидекән. Мәсилән бизниң тилимиз уйғур тили. Уйғур тилида «мәтин» - «мәтин» дәп атилиду. Әнди мошу сөзниң башқа тилларда қандақ ейтилидигинини биливалайли:

Мәтин

Мәтін

Текст

Text

Көнүкмә билән иш

115-көнүкмә. Оқуп чиқип, көчирип йезиңлар.

Достлуқ аллеяси

Истраһәт беғида қариғай аллеяси бар. Буни Қазақстанға кәлгән дөләт әрбаплири олтарғузған. У йәрдә Индира Ганди, Ислам Кәримов, Чиңғиз Айтматов охшаш улуқ адәмләр тәрипидин тикилгән көчәтләр пәрвиш қилиниду.

Достлуқ

Достық

Дружба

Friendship

Сәргитиш пәйти

VІ Йеңи мавзуни пишшиғдаш

Сүрәтләр билән иш

-Тахтиға сүрәтләр илиниду. Балилар сүрәтләр ичидин бирини таллап елип мәтин түзиду. Мәтингә мавзу қойиду. 3 тилда түзиду

VІІ Йеңи мавзуни бәкитиш

-Оқуғучилар түзгән мәтинлирини оқуп бериду.

VІІІ Өйгә тапшурма

Халиган мавзуга мәтин түзүп келиш

Баһалаш.