Открытый урок по географии на тему: " Ай - Жердің серігі "

Жер серігі - ай жайында

1. Айдың бетінде, қаза тапқан ғарышкерлерге арналған ескерткіш барын естіп пе едіңіз? Иә, иә, айда биіктігі 10 см, альюминиден құйылған, скафандр киіп тұрған адам бейнесіндегі ескерткіш бар. Ескерткіш қасында, қаза тапқан ғарышкерлердің есімі жазылған тақтайша да бар.

2. Егер Белка мен Стрелка ғарышқа алғаш ұшқан жануарлар болса, айға алғаш аяқ басқан жануарлар есебінде азиялық тасбақаларды, түрлі қоңыздар мен өсімдіктерді, бактерияларды айтуға болады. Олар, жер серігіне алғаш ұшып барғандар.

3. Айдың бетінде ауа райының күрт құбылуы қалыпты болып саналады екен. Ол жердегі ауа температурасы -100°С ден +160°С ға бірден өзгеріп кете алады. Ал жердегі ауа температурасының бұлайша күрт құбылуы 1916 жылы, Монтана (АҚШ) штатында байқалған. Ол жерде ауа-райы бірден — 49°С дан +7 °С өзгеріп шыға келген.

4. Кез-келген адам телескоп көмегімен айдың беткі қабатын, кратерлерді тіпті теңіздерді де анық көре алады.

5. Айда атмосфера жоқ. Сондықтан аспан үнемі қара түске боялып тұрады. Және ай бетінде жүріп, тәуліктің кез-келген уақытында жерді тамашалауға болады.

6. Айдағы гравитация деңгейі жердегіге қарағанда 6 есеге жеңіл. Сәйкесінше кез-келген адам ай бетінде тұрып, өз салмағына сай келетін затты еш қиналмастан тік көтере алады.

7. Жер мен айдың ара қашықтығын былайша елестетуге болады. Егер ұшақпен ұшсаңыз, айға 20 күнде жетесіз, ал машинамен 90-100 км/сағ жылдамдықпен жүрсеңіз жарты жыл көлемінде уақытыңыз кетеді. Қарпайым математикалық есеп бойынша.

8. Жерде тұрғанда ай мен күннің көлемі бірдей көрінетіндіктен, біз күн тұтылғанды анық көре аламыз.

9. Ай мен жердің географиясының ұқсас жері бар. Телескоптың көмегімен, Карпатты, Кавказ тауларын тіпті Пиренді де ай бетінен көре аласыз.

10. Бірнеше жыл бұрын НАСА ұйымы ай бетіне жерден басқарылатын роботтарды жөнелту жобасын қолға алды. Енді ол жаққа адамдарды ұшырудың қажеттілігі төмендеп келе жатыр. Сәйкесінше ғарышкерлердің ғұмры да қауіпсіздене түсті.