Откритый урок по истории Казахстана на тему "Казахстан во время гражданской войны" 9 класс

Қазақстан Республикасы   Білім және Ғылым министрлігі

С. Рахимов атындағы жалпы орта мектеп

 

9-сынып.

Қазақстан тарихы.

1. Тақырып:                  Қайталау

ІІІ бөлім:  «Қазақстанда совет үкіметінің  өрнатылуы”

2. Сабақтың мақсаты: 

  1) Оқушыларға Қазақстан туралы мәлімет беру, қазақ  халқының  тарихына  үлкен  өзгерістер алып  келген  Кеңес  үкіметімен,  оның  саясатымен қиыншылықтарымен  оқушыларды  таныстыру,

 өтілген  тақырыптарды қайталау;

2) Отансүйгіштік рұхта тәрбиелеу, оқушылар  санасындағы  ұлттық  тәуелсіздік, тәуелсіз  мемлекет идеяларын  жандандыру, «Маңгілік ел», «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол»  идеяларын  сіңіру;

3) Өз бетінше жұмыс істеуге үйрету, ойлау қәбілетін дамыту, қоғамдық  қатынастардың  даму сатысының бұзылу  себептері,  оның  зардаптары мен  залалдарының  Қазақстан  тарихындағы  орнын  айқындау

3. Сабақ методы:         топқа бөлу, билингвал

4. Көрнекіліктер:         ұран, Қазақстан саясы картасы, интерактив

тақта, компьютер, слейдтер

5. Сабақтың ұраны:            

«Отан болашағы жастар  қолында, ал жастар болашағы ұстаздар қолында»

                                                                                                  Н. Назарбаев.

6.  Сабақтың барысы:

Сабақ басында  әнұран қойылады.

 І.Ұйымдастыру кезеңі:

    1) сәлемдесу;

   2) Оқу құралын тексеріп түгелдеу

  3) Оқушылар зейінін сабаққа аудару

         7. Сабақтың негізгі бөлігі:     

Сабақ басында мен сынып оқушыларын 3 топқа бөліп аламын. Бұл үшін  “Астана”, “Байтерек” және “Қазақстан 2050”  тақырыптарына  сай келетін сөздер жазылған, түрлі-түсті  қағаздардан пайдаланамын.

1.     “Астана”.

2.     “Байтерек”

3.     “Қазақстан - 2030” 

Енді бұл топтарға блиц сұрақтар беремін. Әр бір топқа 5 сұрақ дайындалған. Оқушылардың мемлекеттік тілге деген қызығуларын арттыру үшін сұрақтар қазақ тілінде беріледі:

I. 1-топқа:

1. 1917 жылы неше төңкеріс болды?  - 2 тоңкеріс

2. Қазан төңкерісі қандай төңкеріс? – социалистик

3. Алашорда автономиясының төрағасы? – А. Бөкейханов

4. Азаматтық соғыс қашан басталды? – 1918 жылы

5. Туркистан автономиясының төрағасы кім еді? – М. Тынышпаев, М. Шоқай

2-топқа:

1. Қазан төңкерісіде қай укімет аударылды? – Уақытша үкімет

2. Алашорда автономиясы  қашан жарыяланды? – 1917 жыл желтоқсан

3. Туркистан автономиясы қай жерде жарыяланды? – Қоқанда

4. Шетел интервенциясы қашан басталды? – 1919 жыл көктемде

5. Азаматтық соғыс кезінде Алашорда үкіметі қай тарапта болды? – ақтар

3-топқа:

1. Туркистан автономиясы қашан жарыяланды? – 1917 жыл қарашада

2. Алашорда автономиясының уақытша орталығы? – Семей

3. Азаматтық соғыста қанша адам қаза тапты? – 8 млн адам

4. Азаматтық соғыс кезінде кеңес үкіметі жүргізген саясат? – Әскери  коммунизм  саясаты

5. Алашорда үкіметі қашан таратылды? – 1920 жыл 9 наурыз

ІІ. Енді біз 2 –тапсырмаға өтеміз. Мұнда әр бәр топқа 4 ден сұрақ дайындалған. Сұрақтар оқушылардың білім деңгейіне қарай қыиндап барады.

1-топқа:

1. Қазақстанда кеңес үкіметін орнату қашан басталды? - 1917 жыл  қазан

2. Қазақстанның қай жерлерінде кеңес үкіметі тыныш жол мен орнатылды? –Перовск, Аулие ата, Черняев.

 3. Қырғиз (қазақ) автономиясы қашан жарыяланды? – 1920жыл  4 қазан

4. Қазақстанның қай жерінде кеңес үкіметі ең соңында орнатылды? – Жетісу

2-топқа:

1. Қазақстанда кеңес үкіметі неше түрлі жолмен орнатылды? – 2 түрлі

2. Қазақстанның қай  өңірлерінде кеңес үкіметі қарұлы жолмен орнатылды? – Орал, Сібір, Жетісу

3. Қірғыз (қазақ) автономиясы ОАК төрағасы? – С. Мендешев

4. Азаматтық соғыс және шет ел интервенциясы кезінде ұлттық отрядтарды ұйымдастыруға кімдер басшылық етті? – Ә. Жангелдин, Т. Бокин, А. Иманов, Розибақиев, М. Масанчі, Б. Қаратаев  т.б.

3-топқа:

1. Қазревком қашан түзілді? – 1919 жыл 10 шілдеде

2. Жер-су реформалары қашан басталды? – 1921 жыл

3. Азық-түлік развёрткасы деген не? – Артықша азық-түліктерді зорлық пен тартып алу

4. Қірғыз (қазақ) автономиясынң бірінші астанасы? – Оренбург

ІІІ. Кезек 3-тапсырмаға келді. Әр бір топ жетекшісі келесі топ жетекшісіне сұрақ береды. Бұл тапсырмада бағдаршам әдісінен пайдаланамыз, яғни  бір топ жетекшісі жауап берген кезде қалған топ басшылары  жауап  дұрыс болса жасыл, қате болса қызыл, ал толық болмаса сары түсті қағазды көтеріп, жауапты толтірулары мүмкін. Соңында олар жауаптарына қарай бағаланады.

1-сұрақ: Алашорда үкіметі соғыс кезінде қай жақта болды? – ақтар жақта

2-сұрақ: Шет ел интервентерінің мақсаты не  еді? – Ресейде социализм мен большевизмді жеңу, төңкерістің басқа мемлекеттерге таралуына жол бермеу, Ресейді әлсірету және Кеңес үкіметі патша кезіндегі қарыздарын төлеуден бас тартуы.

3-сұрақ: Азаматтық соғысқа не себеп болды? – Құлатылған үкімет және оны жақтаушылардың қарсылығы, Сыныптық күрес (байлар мен кедейлер). Кеңес үкіметі мемлекетті экономикалық дағдарыстан алып шыға алмады

ІV. Ендігі тапсырмамыз “Кім, не, қашан” деб аталады.  Онда алдан ала дайындап қойылған плакатта есімдер, жылдар және оқығалар жазылған.  Топтар оларға қарап есімі жазылған тұлға туралы, жазылған жылда бөлып өткен оқыға немесе бырар оқыға болған уақыт  және жер туралы айтулар керек.  Бұл тапсырманы орындау кезінде кластер әдісінен пайдалануға болады.

Сол орында бір сергіту сәтін ұйымдастырып, экранда  “Қазақстанның ұлы тұлғалары” бейнеролігі қойылады

V.  Соңғы 5-тапсырмада бұл тақырыпта кездескен бір қанша жаңа сөздердің мағынасы сұралады. Бұл сөздер қазақ тілінде жазылған. Топтар бұл сөздердің орысша, өзбекше мағыналарын айтады. Дайын топ шапалақ соғып белгі береді.

Мысалы: төңкеріс, кеңес, интервенция, контрреволюцион күштер, азаматтық соғыс, әскери коммунизм саясаты, жаңа экономикалық саясат, Қазревком, ҚАКСР, ҚАКСР ОАК.

VI.  Сондай қылып біздің бұл сабағымыз өз соңына жетеді.  Мен  оқушыларды сабақта қатысуы,   берген жауаптарына қарай бағалаймын. Уйга тапсырма: өтілген тақырыпты жақсылап оқып, келесі сабақ тест сынақтарына дайындық көріп келу.