Открытый урок по казахскому языку на тему "Сын есімнің мағыналық түрлері" (6 сынып)

  ОҚО    Сайрам  ауданы  «№94  жалпы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік    мекемесінің   қазақ тілі мен әдебиеті  пәнінің   мұғалімі  Абдираимова Раъноның    6-сыныпқа арналған   қысқа мерзімді жоспары

Пәні: қазақ тілі		Мерзімі:
Сабақ тақырыбы		Сын есімнің мағыналық түрлері
Жалпы мақсаты		Сын есімнің мағыналық түрлерін таныту, оның жасалу жолдарын  меңгерту. Сын есімнің өзіне тән белгілерін білу, Салыстыру, талдау, синтездеу, ой қорытындысын жасауды,  игерту, Сөз мағынасына мән беруге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже		Сын есімнің мағыналық түрлерін меңгереді. Сын есімдерге талдау жасай алады, ой қорытындысын жасауды үйренеді,   Сын тұрғысынан ойлауға үйрету арқылы ынтымақтаса жұмыс істеу ережесін құрады, жеке, топтық жұмыстар арқылы өзіндік пікір, көзқарас қалыптасады.
Түйінді идея:		Бірлік болса, тірлік болады
Дереккөздер:		6-сынып «Қазақ тілі» оқулығы, таныстырылым
Сабақтың әдісі		Топқа  бөлу , «Миға  шабуыл»,  тест «ия және жоқ», Жылдам жауап,  кері  байланыс.
Ұйымдастыру		Оқушыларды түгендеу
Уақыты	Сабақ кезең-і	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқу шының іс-әрекеті	Ресурстар
2 мин	Қызығушылықты ояту	Тренинг: "Керемет" Оқушылар шеңберге тұрып кезегімен бір-бірінің жақсы қасиеттерін айтып шығады. Барлығы жақсы қасиеттерді айтып болғаннан кейін керемет екен деп айтып, бір мезгілде бас бармағын көрсетіп, қолдарын жоғары көтереді.
1мин		Түстер арқылы топқа бөлінеді. .	Оқушылар  4-топқа  бөлінеді:   Ақ, көк, қызыл, сары түстер арқылы	Топ аттары жазылған қағаздар
2 мин		Топ ережесін құру.	Топ ережелерін жазып, бекітеді	Флипчарт Маркер
5 мин	Үй тапсырмасын сұрау Үй тапсырмасын бекіту	«сен – маған, мен - саған» әдісімен оқушылар бір-біріне сұрақ қою арқылы өткенді қайталау Тест «ия немесе жоқ» 1. Бағдаршам – қос сөз 2. көңіл – туынды сөз 3. біркелкі сөздерді жаппай атайтын сөздерді жалпы есім дейді 4. мектеп дерексіз зат есім 5. туынды  сын есім жалғау арқылы жасалады 1. үйдей – негізгі сын есім 2.  Алатау жалқы есім 3. адамның ойлауы нәтижесінде ғана танылатын ұғым атаулары дерексіз зат есім деп аталады 4. көк ала, ойлы-қырлы – күрделі сын есім 5. –аған, -еген есім сөздерден сын есім тудыратын жұрнақ 1. –лы, -лі, -ды, -ді, -ты, -ті есім сөздерден сын есім тудыратын жұрнақ 2. сын есім заттың қимылынбілдіреді 3. қызық қоңыр - дара сын есім 4. сөздердің түбірлері өзгеріске ұшырап бірігуін кіріккен сөз дейді 5. жақсы, әдемі сөздері заттың сапалық белгісін білдіреді 1. қосымшаның 3 түрі бар 2. күрделі атаулардың белгілі тәсілмен қысқартылып алуын қысқарған сөздер дейді 3. киім-кешек – қайталама қос сөз 4. алғыр - туынды сын есім 5. сын есім тұлғасына қарай екіге бөлінеді	Оқушылар бір-біріне сұрақ қояды, жауап береді Оқушылар «ия» не «жоқ» деп жауап береді	Сұрақтар жұлдызшалар
7мин 7 мин 3 мин 3 мин 3мин 3 мин 4 мин	Мағынаны тану	Сын есімнің мағыналық түрлері  (Слайд арқылы схема бойынша сабақты түсіндіру) Сын есім мағынасына қарай екіге бөлінеді Сапалық сын есім Негізгі түбір сын есімнің өзінен ьолып, заттың сынын, түр-түсін тікелей анықтайтын сын есім    Мыс: ащылау, қызғылт, үлкендеу Қатыстық сын есім Заттың сын-сипатын басқа сөз табының (зат есім, есімдік, етістік, үстеулерге жұрнақ жалғану арқылы туынды сын есім) қатысы арқылы білдіретін сын есім Мыс: алтындай, мейірімді, бақытты, ұйқышыл, түнгі Дәптермен жұмыс. 122-жаттығу Қарамен берілген сөздерді қатыстық сын есімге айналдыру 1-топ: бала, өкше, су 2-топ:бұлақ, рақым, ана 3-топ: тер, серги, жас 4-топ: қайғы, мұң, күн 123-жаттығу Берілген сөздерді қатыстырып сөйлем құрау Әр топ қалаған үш сөзді таңдауға болады «Жылдам жауап бер» Сын есімнің астына қатарлап сын есім жаз, тігінен  оқығанда бірінші сөз шығу керек 1-топ: Келбетті 2-топ: абыройлы 3-топ инабатты 4-топ: Тәрбиелі Сергіту сәті  «Көршінің бейнесі» ойыны Бастаушы оқушы сын есім сөз арқылы көршісін сипаттайды, келесі оқушы солай жалғастыра береді. «Мағыналық түріне ажырат» Жұптық жұмыс. Оқушылар жұптасып, сын есімнің сапалық, қатыстық  түрлеріне мысалдар жазу Семантикалық картамен жұмыс Әр топқа кеспе таратылып беріледі Шығармашылық жұмыс 1- топ: Менің сыныбым 2- топ: Менің мектебім 3- топ: Менің ұстазым 4- топ: Менің досым Тақырыптарында сын есім сөздерді қатыстырып, мәтін құрау	Оқулықтағы жаттығуларды орынайды А 4 парағына берілген тапсырманы орындайды Тізбектеле тұрып, ойын ойнайды Жұптасып тапсырманы орындайды Топтасып тапсырманы орындайды	проектор слайдтар «Қазақ тілі» оқулығы, жұмыс дәптері жұлдызшалар А4 парағы жұлдызшалар жұлдызшалар жұлдызшалар жұлдызшалар
1 мин	Үйге тапсырма	125-жаттығу, ереже жаттау,	Тапсырмаларды белгілеп алады.
2 мин	Бағалау	Жинаған жұлдызшалар арқылы бағалау	Жинаған жұлдызшаларын ұсынады	Бағалау шкаласы
2 мин	Рефлексия	Кері байланыс «Ойлаудың бес гүлі»	Сабақ барысындағы іс-әрекеттерін гүл жапырақшаларына қорытындылап  жазады.	Гүл жапырақшалары