Открытый урок по казахскому языку на тему "Жануарлар әлемінде. Жолбарыс" (4 класс)

Альмишева Л. Ш.

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

КММ «№ 3 жалпы білім беретін орта мектебі», Жезқазған қаласы

Пәні: қазақ тілі

Сыныбы: 4 «Б»

Сабақтың тақырыбы: Жануарлар әлемінде. Жолбарыс. Септік жалғаулары.

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: аңдар туралы жан-жақты мәлімет беру, септік жалғаулары тақырыбы бойынша білімдерін бекіту;

2. Тәрбиелік: қоршаған ортаны қорғау, аңдарға деген сүйіспеншілік сезімін ояту.

3. Дамытушылық:  сөздік қоры, түсініп мәнерлеп оқу, ойлау, жазу, сөйлеу, оқушылардың ой - өрісін дамыту.

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: сын тұрғысынан ойлау және жазу стратегиялары, сұрақ-жауап, өткен тақырыппен байланыстыру, техникалық құралдар көмегіне сүйену, жеке оқушымен жұмыс

Сабақтың түрі: ашық сабақ

Көрнекілік құралдар: жануарлардың суреттері,  слайд-шоу, карточкалар.

Лексикалық минимум: жолбарыс, жыртқыш, қабан, оңай, өлтіреді, ертеде, қамыс жағасында.

Пәнаралық байланыс: табиғаттану

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

     - Бүгін нешесі?

     - ...............................................

     - Аптаның қай күні?

     - ..............................................

     - Жылдың қай мезгілі?

     - ...............................................

     - Наурыз – қандай ай?

     - Наурыз – көктемнің бірінші айы.

     - Үйге қандай тапсырма берілді? (мәтін бойынша сұрақ – жауап).

ІІ. Сабақтың мақсатын айту.

-          бүгін сабақта: үй жұмысын тексереміз;

-          біз жануарлар әлемі,жолбарыс туралы әңгімелейміз;

-          жаңа сөздермен танысамыз;

-          мәтінді оқимыз, аударамыз.

ІІІ. Үй жұмысын тексереміз.

•         Интерактивтік тақтамен жұмыс: “Ең үлкен” мәтінінің мазмұнын айту

•         Сөздікті жатқа сұрау

ең үлкен – самый большой

жануар – животное

көк кит – синий кит

салмағы – вес

ұзындығы – длина

жүрек – сердце

тіл –язык

Ең үлкен.

Жануарлардың ең үлкені – көк кит. Көк киттің ұзындығы – 33 метр, салмағы – 150 тонна. Көк киттің жүрегінің салмағы – 700 кг, тілінің салмағы – 2 тонна. Киттің баласының ұзындығы – 8 метр, салмағы – 6 тонна.

Ұй жұмысы тексеріс барысында «Көк киттің» суреті тұрады.

Интерактивті тақтамен жұмыс: Сен білесің бе? А знаешь ли ты?

-          Ең үлкен жануар? Көк кит

-          Ең биік жануар? Керік

-          Ең үлкен құс? Африкалық түйеқұс

-          Ең кішкентай аң? Тиін

-          Ең ірі қоңыз? Дровосек

-          Ең ірі көбелек? Агриппина

-          Ең ірі маймыл? Горилла

-          Ең күшті жануар? Жолбарыс

Бүгінгі сабақтың тақырыбы: Жануарлар әлемінде. Жолбарыс. Септік жалғаулары.

Сөздік жұмыс: жаңа сөздерді мәнерлеп оқу

жолбарыс – тигр

жыртқыш – хищник

қабан – дикая свинья

оңай – легко

өлтіреді – убивает

ертеде – давным – давно

қамыс жағасында – в прибрежных камышах

Жаңа сөздермен сөз тірекстер және сөйлемдер құрау: әдемі жолбарыс, күшті жыртқыш, қара қабан. Мен хайуанаттар бағында әдемі жолбарысты көрдім.

Мәтінмен жұмыс:

1. мәнерлеп оқу;
2. аудару;
3. мәтінге сұрақ қою.

Жолбарыс.

Жолбарыс - өте күшті жыртқыш аң. Ол 9 – 10 метр жерге секіреді. Жолбарыс қабанды, сиырды, жылқыны оңай өлтіреді. Ол аюды да өлтіре алады. Жолбарыс сағатына 120 км жүгіре алады.

Ертеде Қазақстанның Іле, Балқаш, Шу, Сырдария, Зайсан сияқты өзен, қөлдерінің қамысыт жағасында жолбарыс көп болған.

Грамматикалық тапсырма. Тақтамен жұмыс.

Мәтіннен септік жалғауларда тұрған сөздерді теріп жазыңдар:

Қабан – ды – Т.с., нені?

Сиыр – ды – Т. с., нені?

Жылқы – ны – Т.с., нені?

Мәтін бойынша сұрақ құрастыру:

1. Жолбарыс қандай аң?
2. Ол неше метрге секіреді?
3. Жолбарыс сағатына неше километр жүгіреді?

( 1 – сұрақ – жазбаша, тақтаға жазу).

( 2 - 3 сұрақ – ауызша)

Сын тұрғысынан ойлау мен жазу технологиясы. Бес жол өлең стратегиясы.

Зат есім  жолбарыс

Сын есім  күшті, жыртқыш,

Етістік  секіреді, өлтіре алады, жүгіре алады

Сөз тіркесі    жыртқыш аң

Синоним  аң

Сергіту сәті:

1, 2, 3

1, 2, 3

Бойға жинап күш.

1, 2, 3

1, 2, 3

Бір отырып, бір тұрып,

Бір отырып, бір тұрып.

Салқын суға жуынып,

Ары - бері жүгіріп.

Бір орында секіріп

Ұйқымызды ашайық.

Карточкамен жұмыс.

1 карточка. Жолбарыс-фонетикалық талдау

2-карточка. Жолбарыс-берілген сөзді септе

Ой-өрісін дамытуға арналған  «Магниттік хайуанаттар» ойыны.

(Оқушылар тақтаға келіп, үстелдің үстінен магниттік хайуанаттарды алып, тақтаға жабыстырады).

•         Үй жануарлары: сиыр, жылқы, түйе, шошқа, ешкі.

•         Аңдар: арыстан, аю, піл, бұлан, тиін, қоян.

•         Құстар: үйрек, тауық, қарлығаш, торғай, тоықұс, шағала, қыран, тырна, жапалақ.

•         Балықтар: жайын, тұқы, шортан.

/Қазақ тіліне тән дыбыстардың дұрыс айтылуын қайталау/.

Үйреншікті үндер: «Жануарлар мен құстар қалай дыбыстайды?

Жылан не деп ысылдайды?

Көктемде бастап бір өлеңді,

Бір жылаң «ыс-с» депті, «ыс-с» депті

-Ыс – сылап жүрем - ау мен енді,

Қыс – с кетті,

Қыс – с кетті,

Қыс – с кетті.

Ара  не деп ызылдайды?

Омартаға ұрлана,

Кірді - дағы бір бала,

Бал іздеді сақтана.

Оны дереу шақты Ара,

Береміз – з біз – з жаз – заны.

Тауық не деп қыт - қыттайды?

- Орман жаққа шықтық, қыт – қыт.

Біреулер жүр: «тық-тық»,

Түлкі екен деп ұқтық, қыт-қыт

Үйге қарай зыттық, қыт-қыт.

Бақа не деп бақылдады?

Айтты бақа тақпақ,

Алдым оны жаттап:

-Жаз да өтті – ау, бақ – бақ,

Күзде жетті - ау, қап - қап.

Қаз не деп ға-ғалайды?

Айбат шекті Ата қаз,

Тас лақтырған балаға.

- Шықтыңызба далаға,

Тиіспеңіз, ға-ға-ға.

Жануарлар қалай дыбыстайды?

1. Жолбарыс қалай дыбыстайды? /ырылдайды/
2. Тауық қалай дыбыстайды?   /қытқыттайды/
3. Қаз қалай дыбыстайды?       /қаңқылдайды/
4. Жылан қалай дыбыстайды? /ысылдайды/
5. Ара қалай дыбыстайды    /ызыңдайды/
6. Бақа қалай дыбыстайды? /бақылдайды/

Карточкамен жұмысты тексеру.

Интерактивті тақтамен жұмыс. /Тақтада жазылған сөзбен тәрбие сәтін өткізу/.

Есіне сақта!

Жануарларға қамқор бол! Позаботься о животных!

Тәрбие сәті:

Балалар! Жануарлар – біздің досымыз. Біз жанураларға қамқор болуымыз керек. Егер біз жануарларға қамқор болмасақ, олардың саны азайып кетеді.

Сабақты қорыту:

Сын тұрғысынан ойлау мен жазу стратегиясы. Кластер

әдемі                                                 аң                      жыртқыш

үлкен                                                  жолбарыс                 күшті

Сұрақ – жауап (қорытынды):

1. Біз бүгін сабақта қандай тақырыппен таныстық?
2. Жолбарыс қандай аң?
3. Ол неше метрге секіреді?
4. Ертеде Қазақстанның қай жерлерінже жолбарыс көп болған?

Үй жұмысы: мәтіннің мазмұнын айту, жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазу, сөз жаттау.

Бағалау: