Открытый урок по табасаранскому языку "Гафарин диш ва дурумлу ибарйир".

22.10.2019 г

Класс – 6

Дарснан тема: Гафарин  диш ва дурумлу ибарйир.

Метлеб: ученикар гафарин диш ва илтlибкlу мяна хъайи гафарихъди таниш апlуб.

Диш мяна хъайи гафарра илтlибкlу мяна хъайи гафар саб-сабдихьан жара апlуз улупуб.

Текстнаъ илтlибкlу мяна хъайи гафар агуб, дурар чlалнаъ ишлетмиш апlуз аьгъю апlуб.

Дарснан алатар: интерактивная доска, презентация, карточкйир- слайдар, табиаьтдин ва жюрбежюр шиклар, учебникар.

Дарснан гидишат.

1.     Дарс тешкил апlуб.

Баяр, гъи ухьу чlалнан аьжайиб раздел  «Лексика» аьгъю апlуз ва ахтармиш апlуз давам апlурхьа.

2.Хулан ляхин ахтармиш апlуб.

Сабан ккудушу дарсариъ ухьу фу аьгъю гъапlнуш кlваина хурхьа.

Терминалогияйин диктант.

1.     Гафарин мяна аьгъю апlру илимдиз фу кlуру? (лексикология)

2.     Чlалнаъ айикьан гафариз кlуру?  (лексика)

3.     Гьар гафну улупурайибдиз кlуру? (лексикайин мяна)

4.     Гьарсаб гафназ фицдар мянйир а?(лексикайин ва грамматикайин)

5.     Жара чlалариан ихь чlалназ дуфнайи гафназ фу кlуру? (кьабул дапlнайи гафар)

6.     Чиб саб кеспназ хас вуйи гафариз кlуру? (пишекарвалин)

3.Фонетика ахтармиш апруган, кlури гъахьунхьа, чlалнан сесер гафар дюзмиш ва жара апlуз лазим ву.

Хъа гафар гьаз ву?

Лигай шиклариз. дурарик: гьар, мархь, хюни, халачи.

Слайд1

Гьамус доскайик фу ка. (Шикларра доскайик кайи гафар ттевуб) ухьу гьар йигъан аьлакьайиъ айи мутмйир. Шиклиз гъилигиган, фу ву гаф шиклихь?

Гаф гьаму предметдин ччвур ву,  гафар чlалнаъ ,вари ухьу кьялаъ тlаънайи мутмирин ччвурар кlуз лазим вуйидар ву.

Чlалнаъ айикьан гафариз гьарубдиз чан  мяна а. саб пай гафариз саб мяна а, саб пай гафариз сабшвнуб мяна хъади шулу.

4.

Слайд -2

 

5. Слайд-3

   Укlу гьюл                                                 дяхнин гьюл

Зиихъ улупнайи шикларикк  гафарин ибарйир улупна.Дурарин лексикайин мяна ачухъ апlинай.

6.Дяхин, тlуб, йигъ, кlул, маш, ургуб, кlаж, рягъ- гафари фицдар мянйир улупураш, лигурхьа.

                               Диш мяна                                илтlибкlу мяна

                                   Гьарин циркил                                илимдин циркил

                                   Ижми цал                                       ижми хасият

                                   Гьарин кlаж                                    китабдин кlаж.

7.Эрг,вал йивбан дакьикьа. Деккучlимир ва дидин рангар улупуб,дурар саб дакьикьайин арайиъ текрар апlуб, шикил гьадабгъуб, ученикари дурар хъайи-хъайиси кlваълади кlуб.

Слайд-4

1 2 3 4 5 6 7     

8.Класс дестйириз пай апlуб. Табшуругъар

Сабпи дестейиз : исихъ тувнайи гафариз диш мяна бикlуз

Учlру(фикир, ….)

Ижми( дуст,…..)

Мани(саламар,    ..)

Ацlу(гафар,…..)

Кlул (шиърин,…)

Кьюбпи дестейиз табшуругъ:

Исихъ тувнайи гафар кьюб столбикдиз жара апlуз: диш мяна айи ва илтlибкlу мяна айи

Марцци юкlв, марцци гюзгю, рукьанжан, рукьан тlул, шуран маш, китабдин маш, гъагъи ляхин, гъагъи сундух, гъизилин тlублан, гъизилин сес.

8.Предложенйириан илтlибкlу мяна айи гафар гядягъюб.

Таригъули Юзбеков , саб аьхю дестейин кlул вуди гъахьну. Ич гъуншдин риш битlран мелз айир ву. Рамазандин вазли ич хулаъ айидари ушвар гъидисну. Почталеонди гъ узуз дусрахьан мани саламар кайи кlаж гъабхну.

9. Дарснан натижа адабгъуб.

Фу аьгъю гъабхьунчвуз гъи дарснаъ?

Диш ва илтlибкlу мяна айи гафар саб-сабдихьан фит,инди жара апlуру?

Гьаз чlалнаъ илтlибкlу мяна айи гафар ишлетмиш апlуру?

10.Хулан ляхин-«Чвлин йигъ»темайиан илтlибкlу мяна айи гафар ишлетмиш апlури  бицlи ихтилат бикlуб