Открытый урок "Шәкәрім Құдайбердіұлы“Адамдық борышың” өлеңі"

• 1 слайд

  Жамбыл облысы, Талас ауданы,
  Майтөбе ауылы
  А.Дәулетбеков атындағы орта мектебінің
  Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі: Тоқбергенова Г.
  
  
  
  Сабақтың тақырыбы:
  Шәкәрім Құдайбердіұлы“Адамдық борышың” өлеңі
  

• 2 слайд

  Үй тапсырмасын сұрау:
  Абай Құнанбайұлының “Отыз бірінші қарасөзі” жаттау,түсінік айту.
  Ақын өмірі және шығармашылығы жайлы ойтолғау жазу немесе өлең шығару.
  
  
  
  

• 3 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  “Миға шабуыл”
  
  .Ақынның неше қарасөзі бар?
  2.Қарасөзді жазудағы мақсаты туралы қай қарасөзінде айтады?
  3.Естілгенді ұмытпау үшін адам бойында қандай қасиеттер болу керек
  4.Ой кеселдеріне нелер жатады?
  
  
  

• 4 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Қызығушылықты ояту.
  1.Сызбаны толтыру
  
  2.Үй тапсырмасын қорытындылау.
  Абай кім? Топтастыру
  
  
  
  

• 5 слайд

  Жаңа сабақ
  Сабақтың тақырыбы:
  Шәкәрім Құдайбердіұлы“Адамдық борышың” өлеңі
  Білімділік мақсаты:өлеңдерінің идеясын ашу,рухани-адамгершілік қағидаларымен танысу,нақышына келтіре оқи отырып,негізгі ой-түйінді таба білуге дағдыландыру.
  Дамытушылық мақсаты:Оқушылардың қоғамға деген өзіндік көзқарасын қалыптастыруына ықпал ету,өз ойларын еркін жеткізе білуіне дағдыландыру.
  Тәрбиелік мақсаты: Ақын өлеңдері арқылы баланың бойында рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.
  

• 6 слайд

  Шәкәрім Құдайбердіұлы-үлкен ақын,жазушы,аудармашы,
  тарихшы,ойшыл.
  Қазақ қоғамының рухани
  өсуіне үлес қосып,жастарды
  ғылым-білім,өнер-өнеге ге
  баулуды мұрат еткен ұлы Абай
  мектебінің шәкірті,талғамы биік
  талант иесі Шәкәрім 1858 жылы
  11-шілдеде Шыңғыс тауы
  бөктерінде қазіргі Семейдегі
  Абай ауданында дүниеге келген.
  Әкесі Құдайберді Құнанбайдың
  үлкен бәйбішесі Күнкеден туған.
  Демек,Шәкәрім Абайдың немере інісі.
  Шәкәрім жеті жасында хат танып,әрі қарай өз бетінше ізденіп оқыған.
  Араб,парсы,түрік тілдерін жетік білгендіктен,Фирдауси,Низами,Сағди,Физули,
  Науаи сынды шығыс классиктерінің шығармаларын талдап оқыған.
  Солардың әсерінен “Ләйлі-Мәжнүн” атты ғашықтық дастанын жазған.
  Ол Абайдың тапсырмасымен “Еңлік-Кебек”ті де жазып,сәтті аяқтаған.
  Сонымен бірге батыс әдебитінен де көп мағлұмат алып,А.С.Пушкиннің
  “Дубровский” повесін поэма етіп қазақ тіліне аударады.
  Ол 1895-1906 жылдары хажылық сапармен Меккеге барған уақытында
  Стамбул кітапханаларының бай мұраларымен танысады.
  
  

• 7 слайд

• 8 слайд

  Құдайберді
  Күңке
  Құнанбай
  Ұлжан
  Айғыз
  Нұрғаным
  Ысмағұл
  Халиолла
  Оспан
  Ибраһим (Абай)
  Ысқақ
  Тәңірберді
  Шәкәрім
  Атадан алтау,анадан төртеу,
  Жалғыздық көрер жерім жоқ.
  Кел,жастар,біз бір түрлі жол табалық,
  Арам,айла,зорлықсыз мал табалық.
  Өшпес өмір,таусылмас мал берерлік
  Бір білімді данышпан жан табалық.
  Ал,енді олай болса,кімді алалық,
  Қазақта қай жақсы бар,көз салалық.
  Шын іздесек-табармыз шыны ғалым!
  Жалыналық Абайға жүр баралық.
  

• 9 слайд

  Адамдық борышың,-
  Халқыңа еңбек қыл.
  Ақ жолдан айнымай
  Ар сақта оны біл.
  Мақтанға салынба
  Мансаптың тағы үшін,
  Нәпсіңе билетпе
  Басыңның бағы үшін.
  Өміріңді сарп қыл өлгеніңше,
  Жоба тап,жол көрсет,
  Келешек қамы үшін.
  Қайтадан қайрылып,
  Қауымға келмейсің,
  Барыңды,нәріңді,
  Тірлікте бергейсің.
  Ғибрат алар артыңа із қалдырсаң
  Шын бақыт-
  Осыны ұқ,
  Мәңгілік өлмейсің!
  ШӘКӘРІМ ҚҰДАЙБЕРДІҰЛЫ
  1858-1931
  

• 10 слайд

  А)Сөздікпен жұмыс
  Мансап-атақ
  Нәпсі-жаман іс
  Тұл-ешнәрсесі жоқ
  Ғибрат-үлгі
  Ә)Адамдық борыштарды жазамыз
  

• 11 слайд

  
  Жақсы қасиеттер мен жаман қасиеттерді бөліп жазу
  
  Білімді,мақтаншақ,арлы,білімсіз,еңбекқор,
  мансапқор,айлакер,жалқау,өсекші,шыншыл,өнерлі,өтірікші,жомарт,сараң,қайырымсыз,
  ата-ананы сыйлайды.
  Адамның жақсы қасиеттері / Адамның жаман қасиеттері
  

• 12 слайд

  Берілген тақырыптардың біріне өз ойларыңды жазыңдар.(5-6 сөйлемнен)
  
  1.Халыққа еңбек ету.
  2.Білім,өнер үйрену.
  3.Өзімшіл болмау.
  4.Өміріңді босқа өткізбе!
  5.Артыңа жақсы із қалдыр.
  

• 13 слайд

  “Адамдық борышың”өлеңін сатылай кешенді талдау.
  1.Авторы:
  2.Тақырыбы:
  3.Жанр түрі:
  4.Шумақ:
  5.Тармақ:
  6.Бунақ саны:
  7.Буын саны:
  8.Ұйқас түрі:
  

• 14 слайд

  Сабақты бекіту сұрақтары
  Жоғары деңгей сұрақтары.
  1. “Адамдық борышың”өлеңі туралы өз пікірің?
  2.Өлеңнен Абай өнегесі қалай байқалады?
  3. “Қайтадан қайырылып қауымға келмейсің”деген өлең жолында ақын нені айтпақ?
  Орта деңгей сұрақтары.
  1. “Ақ жолдан айныма”сөз тіркесінің мағынасы қандай?
  2. “Барыңды,нәріңді тірлікте бергейсің”дегенде ақын нені айтпақ?
  3.Ақын “шын бақыт” деп нені көрсетті?
  Төмен деңгей сұрақтары.
  1.Адамдық борыштарды ата.
  2.Қандай істерден аулақ болу керек?
  3. “Тұл” сөзінің мағынасы?
  

• 15 слайд

  Үй тапсырмасы:
  Шәкәрім Құдайбердіұлы “Адамдық борышың” өлеңді жаттау
  “Менің борышым”ойтолғау жазу.
  

• 16 слайд

  Назар қойып тыңдағандарыңызға,
  сабаққа қатысқандарыңызға рахмет!