Открытый урок в 7 классе на тему: "Зияудин Эфендиев. «Чуьхвер –Масуб»

Родная литература 7 класс

Тарсунин кьил.  Зияудин Эфендиев. «Чуьхвер –Масуб».

Тарсунин мурадар: Зияудин Эфендиеван уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьихъ галаз танишарун; «Чуьхвер-Масуб» мах к1елун ва мана-метлеб ачухарун.

Тарс тухун патал ишлемишдай тадаракар: Зияудин Эфендиеван суьрет, ктаб, доска, мел, пек.

Тарсунин финиф.

I. Тарс тешкилун.

II. К1валин к1валах ахтармишун.

«Шарвили – халкьдин игит» темадай план ва гьа пландай кхьей сочиненияр ахтармишун.

III. Суалриз жавабар гун.

10-20-чинар.

IV. Ц1ийи тарсунин винел к1валах тухун.

1. Муаллимдин сифте гаф.

(Ц1ийи тарсунин кьил ва мурадар малумарун)

2. Зияудин Эфендиеван уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьихъ галаз танишарун.

Гьикаятчи, драматург ва таржумачи Эфендиев Зияудин Мегьамедович I903-йисуз Куьре округдин Цмур хуьре дидедиз хьана. Ада Советрин власть патал женгера иштиракна. Дагъустандин партиядин обкомда, "ЦIийи дуьнья" газетдин редакторвиле, просвещенидин министрдин заместителвиле кIвалахна.

I920-йисалай 3. Эфендиева гьикаяяр ва очеркар кхьиз башламишна. Адан сифте ктаб "Социализмдин маканар" I932-йисуз пе­чатдай акъатна. Гуьгъуьнин йисара писателдин къелемдикай гьи­каяяр, повестар, романар ва абурун кIватIалар ("Муькъвел гелер", "Булахдал", "Гьуьлуьн лепеяр", "Яру-цIару кIватIар", "Муьгьуьббатдин ц1елхем»ва мсб.) хкатна.

3. Эфендиева драмадин эсерарни ("Гуьлзада", "Сенгердал пакама", "Къазимегьамед" Б. Айдаевахъ галаз) яратмишна. Урус писателрин: М. Лермонтован, В. Короленкодин, Н. Гоголан, Б. Горбатован ва мсб. эсерар лезги чIалаз таржума авуна.

Зияудин Эфендиеван гьикаятдин эсеррай кIелзавайдаз лезги халкьдин 20-70-йисарин уьмуьр аквазва. Писатель I947-йисалай СССР-дин писателрин союздин член тир. Ам I980-йисуз Магьачкъалада кечмиш хьана.

3. Четин гафарин ва ибарайрин винел к1валах тухун.

4. «Чуьхвер – Масуб» мах муаллимди куьрелди суьгьбетун.

5. Мах аялривай к1елиз тун.

6. Махунин мана-метлеб ачухарун.

(Махунин мана, туьк1уьр хьун ва кьилин игитар. Магьсубан къамат: амалар, хесетар ва акьуллувал. Махунин кьилин фикир ва художественный кьет1енвилер. Ам халкьдин махариз мукьва хьун.)

V. Ц1ийи тарс суалралди мягькемарун.

VI. К1вализ к1валах гун.  Зияудин Эфендиев «Чуьхвер – Масуб» -махунай суьгьбет гьазуриз.

 VII. Тарсунин нетижаяр кьун ва къиметар эцигун.