План
Цель: воспитание у подрастающего поколения любви к родному языку,
песням, к матери, Родине.
Интерактивный доскадал акъатда Ж. Мурадалиеван гафар:
«Къекъвезва зун лезги чилел
Дидед пак ч1ал рик1еваз…»
Муаллим:
Играми зи лезги ч1алан аламатар ч1ехи я.
Ша, агата адан кьулав, ам, сарагъ хьиз, чимия.
Адахъ ахътин нурар ава- къуркъушгум, ракь ц1урурдай.
Зи лезги ч1ал- Эминан мез,
Сулейманан мярекат,
Тагьир бубад рик1ин терез,
Алибеган гъерекат.
Гимишдай я ви гьар са гаф,
Са кьизил я келима.
Гьар са касдиз вичин Ватан виридалайни багьа я. «Ватан диде я», -
лугьуда халкьди, вучиз лагьайт1а дидедилай багьади авач. Дидедихъ галаз ам
рахазвай ч1ални багьа я. Зи дидедин ч1ал лезги ч1ал я. Ам, диде хьиз, назик,
хъуьтуьл, ширин я. Ам заз дидеди лайлаяр ягъай ч1ал я! А ч1алал зи сивяй сифте
келимаяр акъатна.
Заз зи дидед ч1ал дуьньядин вири ч1аларилай багьа я. Чара чкада
дидед ч1алан ван хьайила, ви рик1из шад жеда, вун, хайи ч1алан сесер гьинихъай
атайди я лугьуз, къекъведа. Вак дамах акатда.
Дидед ч1алан ван заз к1валени къвезва, куьчедани, школадани. Гьи
ч1алал рахайт1ани, фагьум-фикир за зи дидед ч1алал ийизва.
И ч1алалди Етим Эмина, Ст1ал Сулеймана, Кьуьчхуьр Сайида, Алибег
Фатахова, Абдуллагь Искендерова, Хуьруьг Тагьира ва са кьадар маса бажарагълу
шаирри ва писателри гуьзел эсерар яратмишна.
Чаз чи Румеса муаллимди лугьуда: «Халкьдикай халкь ийизвайди ч1ал
я. Ч1ал хуьх, балаяр!». Гьелбетда, ч1ал квахьайла, халкьни амукьдач. Инсанри
ч1ал яратмишна, ч1ала абурукай халкь туьк1уьрна.
Чи школадин лезги ч1алан кабинетдин цлал лезгийрин алим Гьажибег
Гьажибегован гафар ала: «Лезгийрин виридалайни къудратлу ва хци яракь ч1ал я».
Зи дидедиз чи хуьруьнви шаир Желил Мурадалиеван «Дидед ч1ал» т1вар
алай ктаб ава. А ктабда авай хайи ч1алакай кхьенваи эсерар к1елайла, заз зи
ч1ал мадни к1ан хьана.
Чи ч1ал девлетлу я.
Лезги ч1алай заз чи тарих, чи адетар, эдебият аквазва.
Халкьди лугьуда: «Хайи ч1ал дидедин нек1едихъ галаз чир жеда»,
«Ч1ал ава - халкь ава, ч1ал авач - халкьни авач», «Ч1ал миллетдин мез, гуьзгуь,
абур я». Хайи ч1ал гьар садан намус я. Намус хуьн дагьвидин кьилин буржи я!
Хайи ч1алаз къуллугъ авун, ам вилик тухун чи пак буржи я!
«Зи лезги ч1ал» - Сефербекова С.
Зи лезги ч1ал,дидедин ч1ал,
Захъ авай са багьади.
Ширин я ви лайлайдин ван
Виридалай алади.
Шареилини Къванцин гада
Ви далудихъ дагъ хьана.
Эминани Сулеймана
Чаз шииррин багъ туна.
Вац1ун ширшир, багъдин шагьвар,
Чна хуьда вун пакдиз.
Ви гьар са гаф я чаз лувар
Тухузвай чун алемдиз.
«Зи лезги ч1ал» - Герейханова В .
Зи лезги ч1ал, захъ авай са багьади,
Чуьхуьзва за жуван руьгь ви нурара.
Дидедин мез, играмиди, алади,
Тухузвайди уьмуьрдин зуз гурарай.
Эминанни Сулейманан саз я вун,
Лезги чилин абурни я, наз я вун.
Мярекат я , берекат я лезги ч1ал,
Зи чан, намус, гьерекат я лезги ч1ал.
- Рамазанова Х.
Дегьзаманрин суьрет я вун, лезги ч1ал,
Чи илгьмадин девлет я вун, лезги ч1ал.
Вичи хвейи зи халкь шумуд женгера
Чун агудай Шарвилидин сес я вун.
Акъудай чун шумудни-са к1еверай
Ивидин ц1ай, йикъан нур, гьевес я вун.
Масан зи ч1ал, асиррин рехъ ат1айди,
Авазва вун чи гьар садан нефесда.
Агъзур жуьре гафар гваз чал атайди,
Ви рангар гьич са ч1алани эвездач.
(Абдул Фатахов
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.