Оқушыларың танымдық қабілеттерін арттыру 6сынып

Оқушыларың танымдық қабілеттерін арттыру

Мақсаты: Оқушылардың таным процестеріндегі қиялын,шығармашылық

қабілеттерін машықтау арқылы жан-жақты дамыту.

Міндеттері:

- Психологиялық жаттығулар арқылы білімін арттыру;

- Шығармашылық белсенділіктерін дамыту;

- Ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Кіріспе сөз:

Сәлеметсізде ме,оқушылар?

Бүгінгі тренинг сабағымыздың ерекшелігі «Қиял әлеміне саяхат» деп аталады.Сіздерді қиялдың түрлерімен таныстырып өтейін.

Қиял: Жасампаз,ырықсыз(енжар),ырықты (белсенді),арман,шығармашыл болып бөлінеді екен.

Барысы: Тренингтің ережесін бекіту.

1.     Тыңдау әдебін сақтау

2.     Өз пікірін ашық білдіру

3.     Белсенділік таныту

4.     Сөзді бөлмеу

5.     Күлімдеу

6.     Мадақтап отыру

Танысу тренингі «Менің есімім»

Мақсаты:

Әрбір жеке тұлғаның өзін-өзі бағалауын,құрметтей алуын,өзіне деген сенімділігін артып,бір-бірімен жағымды қарым-қатынаста орнату.

Нұсқау:

Өз есімдеріңізді табиғаттың бір бөлшегіне теңеп,оның сурет салу арқылы бейнелеп таныстыру қажет.Мысалы: Мен өзімді биік тауға теңеймін,өйткені биік шыңдардан көрінгім келеді. т.б

Әдістеме атауы: Е.Е. Туниктің дарындылықты анықтау негізіндегі шығармашылық ойлауды зерттеу әдістемесі.
Мақсаты: Шығармашылық ойлаудың түрлі көрсеткіштерін — сөздік-шығармашылық ойлау, көрнекі-бейнелік ойлауды бағалау, дарындылықтың негізін анықтау.
Шығармашылық ойлау бағасының көрсеткіштері:
ой жүйріктігі (жеңілдігі, өнімділігі) – бұл шығармашылық ойлаудың жүйріктігін сипаттайды.
ой икемділігі – тез ойлауға көшуге сипаттайды.
ой ерекшелігі – ойдың даралығын білдіреді.
ойдың нақтылығы – шығармашылық ойлаудың логикалылығын, бірдейлігін, дұрыс шешімге келуді білдіреді.
Алынған нәтижелер сандық және сапалы талдауға, математикалық-статистикалық өңдеуге дайындалды.
Әдістемелік зерттеу нәтижелері.
Зерттеу зорлық-зомбылықсыз, ішкі қалау ниеті жағдайында өтті. Көптеген балалар өте үлкен ниетпен жауап берді.
1-ші субтест. Газетті қолдану. (вербалды сала).
Жиі кездесетін жауаптар мынандай болды: «шапка, ұшақ жасау, газетті жамылу, астыға төсеу, оған бірнәрсе орау тағы басқа ерекше болған жауаптар: «палатка етіп, ойынға қолдану және газет коллекциялау пакеттерді жапсыруда қолдану»..
2-ші субтест. Бейнелеу. (бейнелік сала).
Балалар түрлі өз қалауы бойынша суреттерді салуы тиіс болады. Көптеген балалар адам, клоун, үй суреттерін салды.
Ал ерекше суреттер еркін тақырыпта болды. Олар: түнгі теңіз, шаршаған өзге планеталық адам, бассейндегі қайық, жемістері бар тәрелке.
3-ші субтест. Психогеометриялық тест.
Әдістеме мақсаты: бес фигураны қалау бойынша жеке психологиялық мінездеме беру.
Әдістеменің жабдықталуы: 5 фигура (квадрат, шеңбер, ирек сызық) бейнелері салынған үлестірмелі бланк.
Әдістеме барысы:
Әдістеме келесі нұсқау көмегімен түсіндіріледі.
«Балалар алдарыңдағы, фигураларды ұнату ретімен алдарыңызға тізіп қойыңыздар».
Балалардың психогеометриялық типтерінің мінездемесі.
Балалардың көпшілігі ирек сызықты қалаған. Бұл фигура креативтілікті, шығармашылықты, интуитивтілікті, интегративтілікті, мозайкалылықты, бейнелілікті білдіреді. Ойлаудағы үстемдік еткен синтетикалық стиль болып табылады. Иректі ұнатқандарға түрлі идеяларды тудыру және соның негізінде ерекше бір жаңа нәрсені құру тән болады. Мұндай ойлау түрі иректі ұнатқандарға тұтас, үйлесімді бейнелер мен тұжырымдар құрастыруға мүмкіндік береді.
Иректі ұнатқандар – креативтілік символы шеңбер топты тұрақты етіп біріктіреді. Бұл балалар өте жақсы коммуникаторлар, өте жоғары сезімталдықпен, жетілген эмпатиямен ерекшеленіп, дараланады. Шеңбер де ирек сызық сияқты «оң жақ жарты шар» ойшылдары. «Оң жақ жартышар» ойлауы — өте бейнелі, интуитивті, эмоционалды боялған, талдағыштан гөрі интегративті болып табылады.
Линейлі формаларды (төртбұрыш, үшбұрыш, тік төртбұрыш) аз балалар таңдаған. Бұл психогеометриялық типтер талдағыштық «сол жақ жарты шарлы» ойлаумен және ситуацияны терең әрі тез талдауға қабілеттілігімен сипатталады.

Тренинг: «Болады,болмайды»

Мақсаты: бала қиялын дамытуға арналған.

Нұсқау: Ал балалар солай болу мүмкін болса, онда қолдарыңды шапалақтайсыңдар,егер ондай мүмкін болмаса-онда аяқпен топылдайды.

Қасқыр орманда кезіп жүреді –(алақандарын шапалақтау);қасқыр ағаш басында отыр-(аяқтарын шапалақтайды); мысық үйдің төбесінде қыдырып жүр-(алақан соғады); ит аспанда жүзіп келеді-(аяқтарын шапалақтайды); қыз үйдің суретін салып отыр-(қолдарын шапалақтайды) ер бала қыздың көйлегін киеді-(аяқтарын шапалақтайды);

Психолог: көңіл-күйлеріңіз көтеріліп қалды ма?

Жаттығу «Жылдамдық»

         Мақсаты: оқушылардың жылдамдық реакциясын дамыту.

         Нұсқау: мен сіздерге жылдам сөздер тобын оқимын, сіздер мұқият тыңдап әр сөздің 2-ші әріпін жазасыздар.

         Ес, сезім, анықтау, білек, емен, адамгершілік, кітап, үлкен, білім, екі.

 Психолог: Қандай сезімде болдыңыздар?Жалпы бүгінгі тренингтен алған әсерлеріңіз?

Қорытынды: Бүгінгі тренингіміз осымен аяқталды,сіздерге осы білім кемесінде,шығармашылық ізденістеріңді әрі қарай жалғастырып жоғары жетістіктерге жете берулеріңізге тілектеспін.Сау болыңыздар!

Краткое описание документа:

Оқушыларың танымдық қабілеттерін арттыру

Мақсаты: Оқушылардың таным процестеріндегі қиялын,шығармашылық

қабілеттерін машықтау арқылы жан-жақты дамыту.

Міндеттері:

- Психологиялық жаттығулар арқылы білімін арттыру;

- Шығармашылық белсенділіктерін дамыту;

- Ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Кіріспе сөз:

Сәлеметсізде ме,оқушылар?

Бүгінгі тренинг сабағымыздың ерекшелігі «Қиял әлеміне саяхат» деп аталады.Сіздерді қиялдың түрлерімен таныстырып өтейін.

Қиял: Жасампаз,ырықсыз(енжар),ырықты (белсенді),арман,шығармашыл болып бөлінеді екен.

Барысы: Тренингтің ережесін бекіту.

• Тыңдау әдебін сақтау
• Өз пікірін ашық білдіру
• Белсенділік таныту
• Сөзді бөлмеу
• Күлімдеу
• Мадақтап отыру

Танысу тренингі «Менің есімім»

Мақсаты:

Әрбір жеке тұлғаның өзін-өзі бағалауын,құрметтей алуын,өзіне деген сенімділігін артып,бір-бірімен жағымды қарым-қатынаста орнату.

Нұсқау:

Өз есімдеріңізді табиғаттың бір бөлшегіне теңеп,оның сурет салу арқылы бейнелеп таныстыру қажет.Мысалы: Мен өзімді биік тауға теңеймін,өйткені биік шыңдардан көрінгім келеді. т.б

Әдістеме атауы: Е.Е. Туниктің дарындылықты анықтау негізіндегі шығармашылық ойлауды зерттеу әдістемесі.
Мақсаты: Шығармашылық ойлаудың түрлі көрсеткіштерін — сөздік-шығармашылық ойлау, көрнекі-бейнелік ойлауды бағалау, дарындылықтың негізін анықтау.
Шығармашылық ойлау бағасының көрсеткіштері:
ой жүйріктігі (жеңілдігі, өнімділігі) – бұл шығармашылық ойлаудың жүйріктігін сипаттайды.
ой икемділігі – тез ойлауға көшуге сипаттайды.
ой ерекшелігі – ойдың даралығын білдіреді.
ойдың нақтылығы – шығармашылық ойлаудың логикалылығын, бірдейлігін, дұрыс шешімге келуді білдіреді.
Алынған нәтижелер сандық және сапалы талдауға, математикалық-статистикалық өңдеуге дайындалды.
Әдістемелік зерттеу нәтижелері.
Зерттеу зорлық-зомбылықсыз, ішкі қалау ниеті жағдайында өтті. Көптеген балалар өте үлкен ниетпен жауап берді.
1-ші субтест. Газетті қолдану. (вербалды сала).
Жиі кездесетін жауаптар мынандай болды: «шапка, ұшақ жасау, газетті жамылу, астыға төсеу, оған бірнәрсе орау тағы басқа ерекше болған жауаптар: «палатка етіп, ойынға қолдану және газет коллекциялау пакеттерді жапсыруда қолдану»..
2-ші субтест. Бейнелеу. (бейнелік сала).
Балалар түрлі өз қалауы бойынша суреттерді салуы тиіс болады. Көптеген балалар адам, клоун, үй суреттерін салды.
Ал ерекше суреттер еркін тақырыпта болды. Олар: түнгі теңіз, шаршаған өзге планеталық адам, бассейндегі қайық, жемістері бар тәрелке.
3-ші субтест. Психогеометриялық тест.
Әдістеме мақсаты: бес фигураны қалау бойынша жеке психологиялық мінездеме беру.
Әдістеменің жабдықталуы: 5 фигура (квадрат, шеңбер, ирек сызық) бейнелері салынған үлестірмелі бланк.
Әдістеме барысы:
Әдістеме келесі нұсқау көмегімен түсіндіріледі.
«Балалар алдарыңдағы, фигураларды ұнату ретімен алдарыңызға тізіп қойыңыздар».
Балалардың психогеометриялық типтерінің мінездемесі.
Балалардың көпшілігі ирек сызықты қалаған. Бұл фигура креативтілікті, шығармашылықты, интуитивтілікті, интегративтілікті, мозайкалылықты, бейнелілікті білдіреді. Ойлаудағы үстемдік еткен синтетикалық стиль болып табылады. Иректі ұнатқандарға түрлі идеяларды тудыру және соның негізінде ерекше бір жаңа нәрсені құру тән болады. Мұндай ойлау түрі иректі ұнатқандарға тұтас, үйлесімді бейнелер мен тұжырымдар құрастыруға мүмкіндік береді.
Иректі ұнатқандар – креативтілік символы шеңбер топты тұрақты етіп біріктіреді. Бұл балалар өте жақсы коммуникаторлар, өте жоғары сезімталдықпен, жетілген эмпатиямен ерекшеленіп, дараланады. Шеңбер де ирек сызық сияқты «оң жақ жарты шар» ойшылдары. «Оң жақ жартышар» ойлауы — өте бейнелі, интуитивті, эмоционалды боялған, талдағыштан гөрі интегративті болып табылады.
Линейлі формаларды (төртбұрыш, үшбұрыш, тік төртбұрыш) аз балалар таңдаған. Бұл психогеометриялық типтер талдағыштық «сол жақ жарты шарлы» ойлаумен және ситуацияны терең әрі тез талдауға қабілеттілігімен сипатталады.

Тренинг: «Болады,болмайды»

Мақсаты: бала қиялын дамытуға арналған.

Нұсқау: Ал балалар солай болу мүмкін болса, онда қолдарыңды шапалақтайсыңдар,егер ондай мүмкін болмаса-онда аяқпен топылдайды.

Қасқыр орманда кезіп жүреді –(алақандарын шапалақтау);қасқыр ағаш басында отыр-(аяқтарын шапалақтайды); мысық үйдің төбесінде қыдырып жүр-(алақан соғады); ит аспанда жүзіп келеді-(аяқтарын шапалақтайды); қыз үйдің суретін салып отыр-(қолдарын шапалақтайды) ер бала қыздың көйлегін киеді-(аяқтарын шапалақтайды);

Психолог: көңіл-күйлеріңіз көтеріліп қалды ма?

Жаттығу «Жылдамдық»

Мақсаты: оқушылардың жылдамдық реакциясын дамыту.

Нұсқау: мен сіздерге жылдам сөздер тобын оқимын, сіздер мұқият тыңдап әр сөздің 2-ші әріпін жазасыздар.

Ес, сезім, анықтау, білек, емен, адамгершілік, кітап, үлкен, білім, екі.

Психолог: Қандай сезімде болдыңыздар?Жалпы бүгінгі тренингтен алған әсерлеріңіз?

Қорытынды: Бүгінгі тренингіміз осымен аяқталды,сіздерге осы білім кемесінде,шығармашылық ізденістеріңді әрі қарай жалғастырып жоғары жетістіктерге жете берулеріңізге тілектеспін.Сау болыңыздар!