Кушеккалиева Динара Нысанбайқызы
информатика пәнінің мұғалімі
Сабақтың
тақырыбы: Паскаль тілінің REPEAT (қайталау) операторы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
Оқушыларды циклдің түрлерімен таныстырып,
оператордың жазылу ережесін түсіндіріп, циклдік алгоритмді программалауды
үйрету. REPEAT
қайталау операторы көмегімен программа құру, командаларының жазылу ретін,
өрнектелуін үйрету.
Дамытушылық:
Оқушылардың алған білімін практикада
қолдана білуін, программа құруға, өз бетімен жұмыс істеуге дағдыландыру.
Тәрбиелілік:
Оқушыларды ұқыптылыққа, тиянақтылыққа,
жүйелілікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа
сабақты меңгерту
Сабақтың
әдіс-тәсілі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, есептер шығару
Сабақта
қолданылатын көрнекі құралдар: компьютер, интерактивті
тақта, флипчарт, Power Point –та дайындалған презентация-слайдтар, электронды
тест, Паскаль АВС
Пән аралық
байланыс: Математика, ағылшын тілі.
Күтілетін нәтиже:
Repeat операторының қызметі, синтаксистік диаграммасын білу, циклдік алгоритмді
программалауға үйрету.
Сабақтың барысы:
I.
Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық
дайындық.
«Менің
көңіл күйім» жаттығуы арқылы оқушылардың көңіл –күйін көтеру. Оқушыларға түсті
таңдауды ұсынып, қызыл түс-шаттық, қызылсары-көңілді, сары-ашық, жағымды,
жасыл-салмақты, көк-көңілсіз, күлгін –қобалжу, алаңдаушылық, қара-шаршағандық,
әлсіздік, ақ-немқұрайлықты білдіреді.
II.
Үй тапсырмасын сұрау.
а)
«Цикл алаңы» ойны арқылы сұрақтар қою.
1. Циклді
оператор дегеніміз не?
2. Әзірше
қайталау операторы қалай орындалады?
3. While
операторының синтаксистік диаграммасын жаз.
4. While
операторында шарт жалған болғанда не болады?
5. Шарт
деген не?
6. Циклді
оператордың неше түрі бар?
б)
Үйге берілген есептерді тексеру.
Тапсырма№1: Қатесін
табыңыз: 1-ден n – ге дейінгі сандардың
квадраттарының қосындысын табатын программа құру керек.
Program
kvadrat;
Var
s, i , n: integer;
Begin
WriteLn
(‘ n = ’) ;
Readln
(n);
I:=1;
S:=0;
I:= i+1;
While i<=n do
S:=S
+ sqr (i);
Begin
WriteLn
(‘ S=’ , S);
End;
End.
|
Program
kvadrat;
Var
s, i , n: integer;
Begin
WriteLn
(‘ n = ’) ;
Readln
(n);
I:=1;
S:=0;
While
i<=n do
Begin
S:=S + sqr (i);
WriteLn
(‘ S=’ , S);
I:= i+1;
End;
End.
|
№2 Мысал.
1 кг ірімшік 300 тг. тұрады. Ірімшіктің 100, 200, 300, ..., 1000 граммына
төленетін теңгені анықтайтын және есептің жауабын кесте түрінде шығаратын
программа құру. Қадам – 100 –ге тең.
Program esep3_3;
Var
m: Integer;
z:real;
BEGIN
Цикл денесі
m:=100;
while m<1000
begin
z:=(300*m)/1000;
WriteLn(m, ' | ',z , '
тг.');
m:=m+100;
end;
END
|
Программа
нәтижесі:
100 | 30
тг.
200 | 60
тг.
300 | 90 тг.
400 | 120 тг.
500 | 150 тг.
|
III.
Жаңа сабақ
Бүгінгі
сабақта қайталау операторының цикл тұлғасы шарттан бұрын орындауға мүмкіндік
беретін Паскальдың жаңа операторымен танысамыз. REPEAT қайталау
операторы WHILE операторына ұқсас, айырмашылығы – қайталану шарты цикл
соңында тексеріледі, екінші өзгешілігі – цикл тұлғасы шарт жалған болғанда
қайталанып, ол ақиқат болған кезде циклді орындау доғарылады ( while
операторында керсінше болатын).
БС.
WHILE (эзірше) операторы
жок
иә
|
REPEAT операторы
жок
иә
|
Бүгінгі
күнді жазып, жаңа ұғымдармен танысайық: REPEAT
(оқылуы: репит, қайталау болып аударылады) және UNTIL (оқылуы:антил,
дейін, шейін болып аударылады) түйінді сөздері. Осы түйінді сөздер арқылы
операторды жазамыз.
REPEAT
қайталау операторының синтаксистік диаграммасы:
Бұл
жерде операторлар REPEAT және UNTIL сөздерінің арасына орналасатындықтан,
мұнда Begin және End сөздері жазылмайды.
REPEAT
операторының циклі ішінде оның орындалу шартына әсер ететін кем дегенде бір
оператор болуы тиіс, әйтпесе ол шексіз қайталана беруі мүмкін. Егер қайталау
кезінде цикл ішінде көшу операторы болып, ол басқаруды цикл сыртындағы
операторға берсе, онда циклдің орындалуы әрі қарай жалғаспайды. Цикл тұлғасы
болып келген опертор жай немесе құрама опертор бола береді. Бұл оперторды да
WHILE оперторын пайдаланған есептерде қолдануға болады, қай оперторды қолдану
әркімнің өз еркіне байланысты шешіледі. WHILE оперторы көмегімен шығарылған
есепті енді REPEAT операторымен шығарайық.
Program esep3;
Var m: Integer;
z:real;
BEGIN
m:=100;
while m<1000
do
begin
z:=(300*m)/1000;
WriteLn(m, ' | ',z , '
тг.');
m:=m+100;
end;
END.
Программа
нэтижесі:
100 | 30 тг.
200 | 60 тг.
300 | 90 тг.
400 | 120 тг.
500 | 150 тг
|
Program
esep4;
Var m: іnteger;
z:real;
BEGIN
m:=100;
REPEAT
z:=(300*m)/1000;
WriteLn(m, ' | ',z , '
тг.');
m:=m+100;
until
m>1000
END.
Программа
нэтижесі:
100 | 30
тг.
200 | 60
тг.
300 | 90 тг.
400 | 120 тг.
500 | 150 тг
|
IV.
Жаңа сабаққа
есептер шығару.
3 түрлі тапсырма
беріледі, № 1 тапсырма while операторы түрінде берілген есепті REPEAT
операторымен жазу. №2, №3 оқушылардың мүмкіндігіне қарай REPEAT операторы
түрінде программа құру.
№1 тапсырма. 1, 3, 5,
…, 15 сандары квадраттарының қосындысын есептеу. While
операторы түрінде берілген есепті REPEAT операторымен жазу.
while операторы
|
repeat
операторы
|
program
kosyndy;
var x,y,s:integer;
begin
x:=1; s:=0;
while
x<=15 do
begin
y:=sqr(x);
s:=s+y;
x:=x+2;
end;
writeln
('s=',s);
end.
|
program
kosyndy;
var x,y,s:integer;
begin
x:=1;
s:=0;
repeat
y:=sqr(x);
s:=s+y;
writeln
('s=',s);
x:=x+2;
until x>15;
end.
|
№2 тапсырма.
Берілген есепті есептеу алгоритмін және repeat операторын қолдана программа
құру керек.
1-20 дюйм
аралығын сантиметрге түрлендіріңдер (1 дюйм=2,54 см).
алгоритмі
|
repeat
операторы
|
Алг. Esep2;
Арг i-дюйм,
Нәтижесі а-см,
Формуласы
a:=i*2.54
Шарты i>20.
|
Program esep2;
Var i:
Integer;
a:real;
BEGIN
i:=1;
REPEAT
a:=i*2.54;
WriteLn(i, ' дюйм -', a, ' см.');
i:=i+1;
until i>20;
end.
|
№3 тапсырма.
Берілген есепті есептеу алгоритмін және repeat операторын қолдана программа
құру керек.
өрнегінің а=1, 2, ...,100
болғандағы мәндер кестесін жасатын программа құрыңдар.
алгоритмі
|
repeat
операторы
|
Алг.esep3
Арг a
Нәтижесі
y
Формуласы
a:=1
y:=(2*a+4)/(4*a+5)
Шарты a>100
|
Program esep3;
Var
a: Integer;
y: real;
BEGIN
a:=1;
REPEAT
y:=(2*a+4)/(4*a+5);
WriteLn ('a=', a, ' ', 'y=', y:5:2);
a:=a+1;
until a>100;
end.
|
V.
Көз
жаттығулары.
1.Қаламсаптарымызды
қолымызға ұстап тұрып созамыз, қаламсаптың ұшынан төмен қарай, төменнен жоғары
қарай 4-5 рет көз жүгіртеміз.
2. Өзіміздің
мұрнымыздың ұшына 4-5 рет қараймыз.
3. Сағат тілі
бағытымен және қарсы бағытта көзді 4-5 рет айналдырамыз.
4. Көзімізді
оңға-солға, жоғары-төмен 4-5 рет қараймыз.
5. Өзіміз отырған
бөлменін оң бұрышынан сол бұрышына, сол бұрышынан оң бұрышына 4-5 рет көз
жүгіртеміз.
VI.
Сабақты
бекіту. Электронды тест бағдарламасын орындау
VII.
Оқушылардың
білімін бағалау.
VIII.
Үйге
тапсырма беру. §3,7 -128-133 бет
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.