Пайдалы қазбалар және олардың адам өміріндегі маңызы

Пәннің аты	Уақыты:25.01.2016	Кабинет:	Мұғалім Жолдыбаева Ж.М.
Сабақтың атауы	Пайдалы қазбалар және олардың адам өміріндегі маңызы.
Мақсаты Күтілетін нәтиже	Мақсаты   мен міндеттері:  Пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланылатын салалары, өңіру жолдары туралы түсініктерін кеңейту, танымдық белсенділігін, тіл байлығын дамытып, сыни ойлауға, салыстырып, қорытынды жасауға, табиғатты аялауға,ел байлығын үнемдеп пайдалануға үйрету Сабақ түрі : жаңа тақырыпты таныстыру сабағы      Көрнекіліктер: пайдалы қазбалар түрлері, контур картасы Әдіс-тәсілдер: жұптық , талдау бақылау, тәжірбие жасау., Пәнаралық байланыс: Әдебиеттік оқу
І Ұйымдастыру бөлімі Психологиялық ахуал	Психологиялық дайындық Табиғат біздің анамыз, Табиғатқа баламыз. Табиғатты қорғайтын, Біз әдепті баламыз. Жер байлығы көп екен, Меңгеруді қалайды, Осының бәрін меңгертер Дүниетану сабағы.		Оқушылар мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылығын ояту. Оқушыларды берілген заттар бойынша(көмір, құм, темір) топқа бөлу. Әр топтың топбасшысы шығып өз тобының атауын таңдап алады. Бағалау парақшалары беріледі. Топқа бөлу І топ: Жанғыш пайдалы қазба (көмір) ІІ топ: Кенді пайдалы қазба (темір) ІІІ топ: Кенге жатпайтын пайдалы қазба(құм)  болып үш топқа бөлінеді. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.  «Қайталау- білім анасы» Пайдалы қазбалардың түрлері Пайдалы қазбалар қолданылуына қарай неше топқа бөлінеді?   І топ: Жанғыш пайдалы қазба туралы айту ІІ топ: Кенді пайдалы қазба туралы ІІІ топ: Кенге жатпайтын пайдалы қазба туралы Балалар осының бәрі нені құрайды? Пайдалы қазбаны құрайды.Ал,пайдалы қазба дегеніміз не?  Топтастыру                                                                                                      Өткен сабақты бекіту. (Осы суреттегі заттарды флипчарт тақтасы арқылы әр қайсысын өз орынан қою) III.Жаңа сабақ «Ойлы болсаң озып көр!»(жұмбақ шешу арқылы жаңа тақырыпты ашу) Түсі қара, сұйық зат Тереңде жатады. Қазсаң атқылайды Жақсаң жанады Пайдаға жарайды.          (Мұнай) Шахтадан оны қазамыз, Пешке салып жағамыз. Үлкен үйді жылытып, Рахатқа біз батамыз. Бұл не?                           /Көмір/ Мөлдір, әрі түссіз, Өзі табиғи отын.                /Газ/ Дәптерге күн реті, сабақтың тақырыбы жазылады. Жер қойнауында түрлі қазба байлық жерден қазып алып қажетіне пайдаланады. Табиғаттағы заттардың бәрі адам игілігіне жұмсалады Мұғалімнің ауызша түсіндіруі. Әрбір адам күнделікті тұрмыста пайдалы қазбалардың сан алуан түрлерін кездестіреді.Ал енді осы пайдалы қазбаларды жер астынан ала салып пайдалана ма? Оларды зерттейді,өңдейді.Пайдалы қазбаларды геологтар зерттейді. Қазақтың тұңғыш геологы Қаныш Сәтбаев .Қаныш Сәтбаев туралы әңгімелеу  - Отанымызға, елімізге, халқымызға, табиғи байлықтарымызға тіреу де, сүйеу де, қорған да бола білген академик, ғалым, қоғам қайраткері, Жезқазған мыс рудасын ашуға көп еңбек сіңірген осы Қаныш Имантайұлы Сәтбаев болатын.  (Видео) Өмірмен байланыс.(слайд) Бұл қазбалардың бәрі адам өміріне қажет. Осы қазбалардан түрлі өнімдер өндіріледі. Қазбаларды сату арқылы еліміздің экономикасы дамиды. Ал осы қазбаларды белгілі мамандық иелері өндіреді. Олар мұнайшы, кенші, шахтер,т.б. Біздің елбасшымыз Н.Назарбаевтың өзі кенші болған. Пайдалы қазбалар суреті бойынша әңгімелеу. - Қазақстанның кең байтақ жерінде пайдалы қазбаның барлық түрі кездеседі. Кітап білім бұлағы Оқулықпен жұмыс:Мәтінді оқыту .(мұғалім оқып береді, содан кейін оқушылар тізбектей оқып шығады.) Кім тапқыр? Пайдалы қазбалар картасымен жұмыс. · Көмір – Екібастұз, Қарағанды · Мұнай, газ – Атырау, Ақтау, Ақтөбе,Орал · Ас тұзы – Атырау, Жамбыл, Индер, Арал · Металл – Жезқазған, Өскемен. - Әрбір пайдалы қазбаның өзіне тән мынадай шартты белгілері бар.  Тас көмір - Мұнай- Газ- Темір - Алтын -  Мыс - Тұз - Әктас - Саз - Алюминий – А Сергіту сәті: ІV.Жаңа сабақты бекіту: Менің ойымша... Әр топқа берілген тапсырма:( пайдалы қазбалардың адам өміріндегі маңызы туралы айту). Ойын «Сезіне білесіңбе?» Ойын  әр топтан оқушылар шығып, көздерін байлап алдарына қойылған заттарды қолмен ұстап сезіну арқылы қай затты ұстағанын айтады. Қате жауап берсе аяқтарын топырлатады, дұрыс болса шапалақтайды. Интерактивті тақтада семантикалық картамен жұмыс. Таскөмір құм мұнай саз темір әктас Жанғыш Сұйық Иісі бар Морт сынғыш Су өткізгіш Қатты Қара түсті Қызықты деректер. Құммен сурет салу өнері (видео) V. Қорыту: Топтық  жұмыс: Әр топ бір-біріне сұрақ қояды. Ситуациялық сұрақ.( Проблема туғызу) 1. Анаң тамақ пісіріп жатып тұз салуды ұмытып кетсе не болады? 2. Құрылысшылар үй салғанда цемент қосуды ұмытып кетсе не болады? 3. Кемемен тасымалданып келе жатқан мұнай төгіліп қалса не болар еді? 4. Пайдалы қазбалар жер бетінен жоғалып кетсе не болар еді?
VІ.Үйге тапсырма	Оқу, пайдалы қазбаларды қорғауға байланысты эссе жазу.
VІІ.Бағалау	Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау		Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс			Смайликтерді ұсыну.

«Бекітемін»

Мектеп директоры              Макашова Э.А.

Наурызбай батыр Құтпанбетұлы атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен кмм

Пайдалы қазбалардың адам өміріндегі маңызы

Ашық сабақ

Жолдыбаева Ж.М.

3 «Ә» сынып жетекшісі

Сабақ:дүниетану Пайдалы қазбалардың адам өміріндегі маңызы		Мектеп:	Наурызбай батыр Құтпанбетұлы ао мдшо
Күні:21.01.2017		Мұғалімнің аты-жөні:	Жолдыбаева Ж.М.
Сынып: 3 «Ә»		Қатысқандар саны:	Қатыспағандар саны:
Сабақ негізделген оқу мақсаты		Пайдалы қазбалар түрлері, қасиеттері мен пайдаланылатын салалары, өңіру жолдары туралы түсініктерін кеңейту, танымдық белсенділігін, тіл байлығын дамытып, сыни ойлауға, салыстырып, қорытынды жасауға, табиғатты аялауға,ел байлығын үнемдеп пайдалануға үйрету
Сабақтың мақсаттары		Барлық оқушылар: пайдалы қазбалар туралы біледі, түрлерін ажырата алады, оқиды,мазмұнын түсінеді.
Оқушылардың көпшілігі істей алады:		Пайдалы қазбалар түрін ажырата алады, картада орналасуын біледі.
Кейбір оқушылар істей алады:		Өз бетінше ізденеді, қосымша мәлімет айтады.
Тілдік мақсат		Тақырыпты түсіндіре алады, оқиды.
Негізгі сөздер мен тіркестер:		Жанғыш пайдалы қазбалар, кенді пайдалы қазбалар, кенге жатпайтын пайдалы қазбалар.
Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік бірліктер		Жазылым,айтылым, тыңдалым,оқылым
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз		Ресурстар: Суреттер,интербелсенді тақта.

Сабақтың басы 3мин	Психологиялық дайындық Табиғат біздің анамыз, Табиғатқа баламыз. Табиғатты қорғайтын, Біз әдепті баламыз. Жер байлығы көп екен, Меңгеруді қалайды, Осының бәрін меңгертер Дүниетану сабағы. Қызығушылығын ояту. Оқушыларды берілген заттар бойынша(көмір, құм, темір) топқа бөлу. Топқа бөлу І топ: Жанғыш пайдалы қазба (көмір) ІІ топ: Кенді пайдалы қазба (темір) ІІІ топ: Кенге жатпайтын пайдалы қазба(құм)  болып үш топқа бөлінеді. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.  «Қайталау- білім анасы» Пайдалы қазбалардың түрлері Пайдалы қазбалар қолданылуына қарай неше топқа бөлінеді?   І топ: Жанғыш пайдалы қазба туралы айту ІІ топ: Кенді пайдалы қазба туралы ІІІ топ: Кенге жатпайтын пайдалы қазба туралы Балалар осының бәрі нені құрайды? Пайдалы қазбаны құрайды.Ал,пайдалы қазба дегеніміз не?  Топтастыру                                                                                                      Өткен сабақты бекіту. (Осы суреттегі заттарды флипчарт тақтасы арқылы әр қайсысын өз орынан қою)			Интербелсенді тақта Шаттық шеңбер Әр топтың топбасшысы шығып өз тобының атауын таңдап алады. Бағалау парақшалары беріледі.
Сабақтың ортасы	«Ойлы болсаң озып көр!»(жұмбақ шешу арқылы жаңа тақырыпты ашу) Түсі қара, сұйық зат Тереңде жатады. Қазсаң атқылайды Жақсаң жанады Пайдаға жарайды.          (Мұнай) Шахтадан оны қазамыз, Пешке салып жағамыз. Үлкен үйді жылытып, Рахатқа біз батамыз. Бұл не?                           /Көмір/ Мөлдір, әрі түссіз, Өзі табиғи отын.                /Газ/ Дәптерге күн реті, сабақтың тақырыбы жазылады. Жер қойнауында түрлі қазба байлық жерден қазып алып қажетіне пайдаланады. Табиғаттағы заттардың бәрі адам игілігіне жұмсалады Мұғалімнің ауызша түсіндіруі. Әрбір адам күнделікті тұрмыста пайдалы қазбалардың сан алуан түрлерін кездестіреді.Ал енді осы пайдалы қазбаларды жер астынан ала салып пайдалана ма? Оларды зерттейді,өңдейді.Пайдалы қазбаларды геологтар зерттейді. Қазақтың тұңғыш геологы Қаныш Сәтбаев .Қаныш Сәтбаев туралы әңгімелеу  - Отанымызға, елімізге, халқымызға, табиғи байлықтарымызға тіреу де, сүйеу де, қорған да бола білген академик, ғалым, қоғам қайраткері, Жезқазған мыс рудасын ашуға көп еңбек сіңірген осы Қаныш Имантайұлы Сәтбаев болатын.  (Видео) Өмірмен байланыс.(слайд) Бұл қазбалардың бәрі адам өміріне қажет. Осы қазбалардан түрлі өнімдер өндіріледі. Қазбаларды сату арқылы еліміздің экономикасы дамиды. Ал осы қазбаларды белгілі мамандық иелері өндіреді. Олар мұнайшы, кенші, шахтер,т.б. Біздің елбасшымыз Н.Назарбаевтың өзі кенші болған. Пайдалы қазбалар суреті бойынша әңгімелеу. - Қазақстанның кең байтақ жерінде пайдалы қазбаның барлық түрі кездеседі. Кітап білім бұлағы Оқулықпен жұмыс:Мәтінді оқыту .(мұғалім оқып береді, содан кейін оқушылар тізбектей оқып шығады.) Кім тапқыр? Пайдалы қазбалар картасымен жұмыс. · Көмір – Екібастұз, Қарағанды · Мұнай, газ – Атырау, Ақтау, Ақтөбе,Орал · Ас тұзы – Атырау, Жамбыл, Индер, Арал · Металл – Жезқазған, Өскемен. - Әрбір пайдалы қазбаның өзіне тән мынадай шартты белгілері бар.  Тас көмір - Мұнай- Газ- Темір - Алтын -  Мыс - Тұз - Әктас - Саз - Алюминий – А Сергіту сәті: ІV.Жаңа сабақты бекіту: Менің ойымша... Әр топқа берілген тапсырма:( пайдалы қазбалардың адам өміріндегі маңызы туралы айту). Ойын «Сезіне білесіңбе?» Ойын  әр топтан оқушылар шығып, көздерін байлап алдарына қойылған заттарды қолмен ұстап сезіну арқылы қай затты ұстағанын айтады. Қате жауап берсе аяқтарын топырлатады, дұрыс болса шапалақтайды. Интерактивті тақтада семантикалық картамен жұмыс. Таскөмір құм мұнай саз темір әктас Жанғыш Сұйық Иісі бар Морт сынғыш Су өткізгіш Қатты Қара түсті Қызықты деректер. Құммен сурет салу өнері (видео)			Суреттер Оқулық, дәптермен жұмыс Видео Оқулықпен жұмыс картамен жұмыс Көңілді әуен Ойын
Аяқталуы Қорытындылау 5мин	Топтық  жұмыс: Әр топ бір-біріне сұрақ қояды. Ситуациялық сұрақ.( Проблема туғызу) 1. Анаң тамақ пісіріп жатып тұз салуды ұмытып кетсе не болады? 2. Құрылысшылар үй салғанда цемент қосуды ұмытып кетсе не болады? 3. Кемемен тасымалданып келе жатқан мұнай төгіліп қалса не болар еді? 4. Пайдалы қазбалар жер бетінен жоғалып кетсе не болар еді?			суреттер
Қосымша ақпарат
Дифференциация:		Рефлексия	Пәнаралық байланыс Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы АКТ-мен байланыс Бейнелеу өнері Орыс тілі