План-конспект по геометрии на тему "Өчпочмакның почмаклары суммасы" (7 класс)

Тема: Өчпочмакның почмаклар суммасы

Максат:

 белем бирү – өчпочмакның почмаклары суммасы теоремасы белән таныштыру һәм аны исбатлау;

фикер сәләтен үстерү – теореманы кулланып күнегүләр эшләү күнекмәләре булдыру;

тәрбияви – укучыларның геометрик күзаллауларын арттыру, фән белән кызыксынучанлык  һәм ватанпәрвәрлек тәрбияләү.

Җиһазландыру: проектор, презентация, карточкалар, өчпочмак макетлары, таблица.

Дәрес барышы

I. Оештыру моменты. Исәнмесез укучылар. Кәефләрегез ничек? Эйдәгез, кәефләр тагын да әйбәтрәк булсын өчен партадаш күршеләрегезгә елмаеп бер сәлам бирик.  Бүгенге дәрес күңелле һәм  эшлекле рәвештә барыр дип уйлыйм.

II. Актуальләштерү. Без бүген геометриянең чираттагы темасын үтәчәкбез. Әйдәгез аңарчы үткән белемнәрне искә төшереп китик.

          

           Мәсәлән:

аркылы ятучы почмаклар пары – (∠1,∠7)

Тиңдәш почмаклар пары – (∠2,∠6)

Якташ почмаклар – (∠4,∠7)

III. Проблемалы сорау.

 Өчпочмакның ничә почмагы бар? (мөмкин булган җавап: 3 почмак) Өчпочмакның өч эчке почмагы бар. Шулай ук өчпочмакта тагын тышкы почмаклар да бар.

            Без буген өчпомакның эчке почмакларын өйрәнербез.

IV. Тәҗрибәләр үткәрү.

Өчпочмакның почмакка бәйле булган нинди төрләрен беләсез? (Кысынкы почмаклы, җәенке почмаклы һәм туры почмаклы өчпочмак). Провакацион сорау: Уйлап карагыз әле кайсы өчпочмакта почмаклар суммасы зуррак булыр?(Төрле фикерләр туарга мөмкин)

Әйдәгез моны үзебез тәҗрибә үткәреп тикшереп карыйк.

1 нче тәҗрибә.  Мин хәзер төрле өчпочмаклар сызып карыйм, ул өчпочмакларның почмакларын үлчәп почмаклар суммасын табып карыйк. Нәтиҗәләрне папкаларыгызда тәкъдим ителгән таблицага тутырып барырбыз. Өчпочмакларны сызар өчен һәм почмакларын үлчәү өчен безгә GeoGebra программасы ярдәм итәр.

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы

Таблицага күз төшерсәк нинди нәтиҗә чыгарып була? (Өчпочмакның почмаклар суммасы  ка тигез)

2 нче тәҗрибә. Һәр группаның папкасында өчпочмак макеты бар. Шул макетны алып презентациядәге кебек кисеп үзгәртүләр башкарабыз. Килеп чыккан нәтиҗәне аңлатырга.

3 нче тәҗрибә.

Папкадан икенче өчпочмак макетын алып, рәсемдәге кебек бөгәбез. Нәтиҗәне аңлатабыз.

Шулай итеп һәр тәҗрибәдә дә өчпочмакның почмаклар суммасы ка тигез булды. Бу үзлек теләсә нинди өчпочмак өчен дә үтәлер микән? Әйдәгез моны исбатлап карыйк.

V. Ял. Әйдәгез эле, укучылар, ял итеп алыйк.

VI. Яңа тема үтү.  Дәфтәрләрегезне ачыгыз. Число һәм теманы язып куегыз.

Теореманы язабыз һәм аны исбатлыйбыз: өчпочмакның почмаклар суммасы ка тигез.

VII. Әзер сызым белән эш.

    

VIII. Йомгаклау.

Укучылар, безнең дәресебез ахырына якынлашта.   Без нәрсә өйрәндек бүген?

Әйдәгез дәресебезне йомгаклап баш бармаларыгыз белән дәрескә бәяләмә бирегез.

Дәрес тәмам, чыгарга мөмкин.

1 группа 1. Өчпочмакның бер почмагы 650, икенче почмагы 570 булса, өчпочмакның өченче почмагын табарга. П.  650                   Р.  530                      Т. 580                М.  680  2. Турыпочмаклы өчпочмакның бер кысынкы почмагы 480 булса, икенче кысынкы почмагын табарга. К.  320                   Р.  420                      Т. 480                М.  520  3. Тигезьянлы өчпочмакның нигез янындагы почмагы 580 булса, нигезгә каршы яткан почмакны табарга. Е.  660                   А.  640                      Т. 480                М.  520

2 группа 1. Өчпочмакның бер почмагы 240, икенче почмагы 1300 булса, өчпочмакның өченче почмагын табарга. П.  360                   Н.  260                      Т. 240                М.  320  2. Турыпочмаклы өчпочмакның бер кысынкы почмагы 680 булса, икенче кысынкы почмагын табарга. С.  220                   Р.  400                      Т. 280                М.  280  3. Тигезьянлы өчпочмакның нигез янындагы почмагы 520 булса, нигезгә каршы яткан почмакны табарга. Е.  660                   А.  740                      П. 760                М.  520

3 группа 1. Өчпочмакның бер почмагы 360, икенче почмагы 760 булса, өчпочмакның өченче почмагын табарга. П.  720                   Н.  660                      Т. 580                О.  680  2. Турыпочмаклы өчпочмакның бер кысынкы почмагы 440 булса, икенче кысынкы почмагын табарга. С.  420                   Р.  460                      Т. 480                М.  560  3. Тигезьянлы өчпочмакның нигез янындагы почмагы 660 булса, нигезгә каршы яткан почмакны табарга. Т.  480                   А.  580                      П. 240                М.  520

4 группа 1. Өчпочмакның бер почмагы 380, икенче почмагы 900 булса, өчпочмакның өченче почмагын табарга. П.  660                   А.  560                      И. 520                М.  620  2. Турыпочмаклы өчпочмакның бер кысынкы почмагы 280 булса, икенче кысынкы почмагын табарга. Н.  220                   И.  400                      Р. 620                М.  280  3. Тигезьянлы өчпочмакның нигез янындагы почмагы 320 булса, нигезгә каршы яткан почмакны табарга. П.  660                   К.  740                      Е. 1160                У.  520

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы

Өчпочмак төре	∠А	∠В	∠С	∠А+∠В+∠С
Туры почмаклы
Кысынкы почмаклы
Җәенке почмаклы