План - конспект "Птушкі" (8 клас)

Птушкі-насельнікі паветра.

Лабараторная работа 5

Мэта: фарміраваць веды аб асаблівасцях знешняй будовы, покрыва, шкілета і мускулатуры птушак.

План ўрока:

1. Клас Птушкі

2. Распаўсюджаннасць птушак у прыродзе і іх ассяроддзе пражывання.

3. Асаблівасці знешняй будовы

4. Пёравы покрыў

5. Выкананне лабараторнай работы 5.

Ход урока

1 Арганізацыйны момант

Праверка гатоўнасці вучняў да ўрока.

2 Праверка дамашняга задання

Біялагічнае апытванне

1. Колькі відаў чарапах? (250)

2. Дзе жывуць чарапахі? (вільготныя тропікі, пустыні, умераныя шыроты, мора)

3. Чым чарапахі адрозніваюцца ад астатніх паўзуноў? (наяўнасць панцыра).

4. Якая асноўная функцыя панцыра? (ахова)

5. Які від чарапах жывець на тэрыторыі нашай краіны? (Балотная і яна занесена ў чырвуную кнігу РБ)

6. Знешняя будова балотнай чарапахі? ( даўжыня 21 см, скура і панцыр чорнага колера)

7. Ад чаго залежыць пол дзіцянят чарапахі? ( залежаць ад цемпературы навакольнага ассроддзя).

8. Назавіце прадстаўнікоў з атрада Кракадзілы? ( алігатары, нільскі кракадзіл, кайман).

9. Знешняя будова кракадзілаў? (падобны да яшчаркі, на задніх лапах перапонкі, хвост сплясканы з бакоў, добра плаваюць і ныраюць, даўжыня ад 1,5-7 метраў, драпежнікі.

10. Якаое значэнне паўзуноў у прыродзе і жыцці чалавека? (з’яўляюцца звенамі харчовага ланцуга, кормяцца насякомымі, чарвямі, малюскамі, грызунамі. Драпежныя паўзуны з’яўляюцца санітарамі наземных і водных экасістэм. Самі паўзуны так сама служаць ежай для другіх жывел. З’яўляюцца аб’ектамі промыслу. Кракадзілі пад угрозай знікнення, таму што іх выкарыстоўваюць для розных вырабаў. Яд змей выкарыстоўваюць для выраба лекавых прэпаратаў. Шкоду чалавеку наносяць ядавітыя змеі. Буйныя кракадзілы таксама нясуць шкоду чалавеку.

11. Колькі відаў занесена ў Міжнародную Чырвоную кнігу? (13)

3 Актулізацыя ведаў. Мэтапалаганне

Якія прыстасаванні для палёту маюць насякомыя?

Якую ролю адыгравае скурнае покрыва жывёл?

4 Новая тэма

Птушкі з'яўляюцца цеплакроўнымі жывёламі. Навука, якая займаецца вывучэннем птушак называецца- арніталогія. Палеантолагі лічаць, што продкамі птушак, з'яўляюцца- археоптерикс. Вымерлая птушка, якая займае пераходнае становішча паміж рэптыліямі і птушкамі. Дарэчы кажучы, эмбрыянальнае развіццё пяра, нагадвае развіццё лускі. Такое покрыва мае вялікае значэнне ў жыцці птушак.

Цела птушак кампактнае і падзяляецца на аддзелы: галава, шыя, тулава, хвост, крылы і ногі.

Магчымасць палёту характэрная не для ўсіх. Многае залежыць ад памеру і развіцця цела. Пакровы птушак тонкія, для ўсіх птушак характэрны пёры.

Адрозніваюць некалькі відаў пёраў: контурныя, пухавыя і пух.

Контурныя пёры служаць да палёту. Яны магутныя. Маёць цверды ствол і шырокія апахалы. Утвараюць бародкі 1 і 2 парадку.

Лятальную паверхню ўтвараюць махавыя пёры. У іх неаднолькавая будова. Вонкавая плоскаць вузейшая за ўнутраную.

Покрыўныя пёры налягаюць адзін на аднаго і ўтвараюць абцякальную паверхню.

Пад контурнымі пёрамі знаходзяцца пухавыя і пух. Асноўная іх роля, гэта падтрыманне цяпла. Апахалы ў іх мяккія і пушыстыя, рыхлыя. Бародак 2 парадку ў іх няма.

Для птушак характэрна лінька, старыя пёры выпадаюць і на іх месцы вырастаюць новыя.

Каля хваста ў аснове яго размешчана копчыкавая скурная залоза. Яна выдзяляе тлушчавыя рэчавы і пераносіць іх на пёры. Гэта робіць пёры эластычнымі і пругкімі.

А вадаплаўных птушак засцярагае ад намакання.

Цяпер пагаворым пра шкілет птушак. Іх шкілет прадстаўлен чэрапам, пазваночнікам і канечнасцямі пярэднімі і заднімі.

Чэрап птушак лёгкі. Чэлюці не ўтрымліваюць зубоў. Верхняя і ніжняя сківіцы з’яўляюцца касцявой асновай для дзюбы. Вялікія вачніцы.

Пазваночнік: 5 аддзелаў. Шыйны, грудны, паяснічны, крыжавы і хваставы. Пазванкі паміж груднымі зрастаюцца і ўтвараюць спінную косць. Кожны грудны пазванок нясе пары рэбраў і злучаны з грудзінай. У большай часткі птушак, грудзіна мае грэбень – кіль. Ен служыць для прымацавання грудных мышц.

Пояс пярэдніх канечнасцей утворан з трох парных касцей: лапатак, вароніных касцей і ключыц. Ключыцы зрастаюцца і ўтвараюць вілачку. Адыгрывае ролю ў узмаху крыла.

Шкілет крыла: плечавая косць, косці перадплечча ( локцевая і прамянёвая), косці кісці.

Пояс задніх канечнасцей прадстаўлен трымя парамі тазавых касцей.

Шкілет нагі: сцягно, галёнка, цэўка і пальцы. Цэўка характэрна только для птушак. Роля цэўкі ў узлеце і прызямленні.

Мускулатура птушак развіта добра, але самыя буйныя мышцы гэта – вялікія грудныя. Функцыя – апускання крыла. Падключычныя мышцы – падыманне крыла. Добра развіты мышцы ног, мышцы шыі і міжрэберныя мышцы.

5 Фізкультхвілінка «Гимнастика для глаз»

Слайд

6 Замацаванне вывучанага

Выкананне лабараторнай работы 5

7 Падвядзенне вынікаў

8 Дамашняе заданне

Параграф – 44, пытанні.