План "Масса- өлшем бірлігі"

Тақырыбы: Массаны өлшеу

Мақсаты: 1. Тонна ,центнер туралы түсінік беру.

                    2. Есте сақтауын, белсенділігін артыру.

                    3. Достыққа, бірлікке, еңбек етуге баулу.                          

Оң жақ бағандағы тапсырмаларды құрастырушы мұғалімдердің есіне:	І  кезең. Мұғалім алғашқы 5-7 минутта: а) ұйымдастыру сәтін өткізеді; б) өткен тақырып бойынша берілген деңгейлік тапсырмаларды үйде аяқтап орындап келу дәрежесі тексеріледі; в) төмендегі  «Көпір» тапсырмаларын тексереді (алдымен жеке тексеріп шығады, сосын фрондалды тексереді).
«КӨПІР» тапсырмалары (оқушылар үйде орындап, бүгінгі сабаққа дайындалып келеді)	Кез келген заттың салмағын немен өлшейміз?       Таразымен Дүкеннен қант, май, конфет т.б нәрселердің массасы неге тең?      Килограмммен Килограммнан кіші масса неге тең?              Грамм Килограммнан үлкен масса неге тең? Центнер, тонна
ІІ кезең (топтық жұмыс) жаңа сабақты топтық жұмыс барысында оқушылардың өз бетімен меңгеруіне жағдай жасау:       а) оқушылар төмендегі «Білу», «Түсіну», «Талдау», «Жинақтау» тәсілдеріне сәйкес тапсырмаларын өздері толтырады    (10 минут); ә) жауаптарын мұғаліммен бірге талдайды (10 минут).  Нәтижесі ауызша марапатталады.
1-қадам: теория бойынша «Білу» үшін тақырып мазмұнынан кім? Не? кімнің? кімге? кімді? кімде? кімнен?кіммен?  Қандай? Қай? Қашан? Не   істеді? сияқты сұрақтарға жауап беретін толық ақпарат іріктелінуі керек..	1. Себеттегі сәбіздің салмағы  килограмммен өлшенеді 2. Бір қап сәбіздің  салмағы центнермен өлшенеді 3. Бір машина сәбіздің салмағы тоннамен өлшенеді                               Есіңе сақта! 1 т = 10    ц                              1000 г =1  кг 1ц = 100    кг                           100 кг = 1  ц 1 кг =  1000 гр                        10ц = 1  т   1 т = 1000      кг                     1000 кг  = 1 т
2-қадам: теорияны «Түсіну» үшін неге? неліктен? себебі? не үшін? Дәлелде, түсіндір сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына қойылады (оларды тереңдету  үшін)	1. Қияр тұқымының массасы -10 грамм 2. Дәрілік шөптің массасы – 150 грамм 3. Жеңіл машинаның массасы – 23 центнер 4. Жүк машинасының массасы -5 тонна  Грамммен, килограмммен  кіші  заттардың салмағы өлшенеді. Центнермен, тоннамен  салмағы ауыр заттар өлшенеді.
3-қадам: теорияны «Талдау» үшін 1.Салыстыр, 2. Айырмашылығы неде? 3. Ұқсастығы неде? 4.Тақырыптың басты идеясын жаз деген тапсырмалар болу керек. Немесе 1-3 тапсырмаларды Венн диаграммасы арқылы қамтуға болады.	Массаның өлшем бірліктері                         Бұрын                                                               Қазір
4-қадам: теорияны «Жинақтау» үшін Қорытынды  шығар, анықтама бер,  мазмұнды жүйеле, кестені,  тірек сызбаны, сөзжұмбақты толтыр немесе өзің құрастыр тағы  с.с. басқа түрдегі тапсырмалар оқушының жоғарыдағы «тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады.	Массаның  ұсақ бірлігі   Масссаның  ірі бірлігі
Оқулықпен жұмыс (5 минут): төмендегі  «Қолдану» және оқушының тақырып мазмұнына  «Баға беруі» тәсілдеріне сәйкес, яғни рефлексия жасауға, эссе жазуға арналған,  практика жүзінде бекіту тапсырмалары орындалады . Нәтижесі ауызша марапатталады.
5-қадам: практика жүзінде  «Қолдану» (оқулықпен жұмыс жүргізу барысында тек қарапайым тапсырмалармен бекіту жүргізіледі. Дайын формулалар арқылы есептер шығару орындалады	Килограммен өрнектеп жаз: 1т =  1000 кг                             6 ц =600  кг 9 ц =  900 кг                             2ц 3 кг =  203 кг 2000 гр =  2 кг                          4т  = 4000  кг
6-қадам: : практика жүзінде  «Баға беру» (Сен қалай ойлайсың? Не істер едің? деген тапсырмалар оқушыға жоғарыда алған білімін (теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге бағытталып қойылады	-    Балалар масса бірліктерін білу бізге қажет  деп ойлайсыңдар ма? Кез келген затты өлшеу үшін қажет.
ІІІ кезең:    Деңгейлік тапсырмаларды орындап, балл жинау                                      ІІІ кезең (кері байланыс – бағалау кезеңі): Жеке жұмыс. Жоғарыда меңгерген мазмұнды үш деңгейге іріктеп (әр деңгейдің білімділік, біліктілік, яғни құзыреттілік деңгейін анықтайтын тапсырмалар) оларды біртіндеп орындату арқылы балл жинату барысында оқушының құзіреттілік деңгейін анықтап, әділ бағалау жүзеге асырылады. Бұл тапсырмаларды оқушылар сабақтың соңына дейін қалған 15 минуттың 12 минутында орындайды + 3 минут қортынды жасалады.  Қалған тапсырмаларлы үйде аяқтап келеді.  Қорытынды балл саны дәстүрлі бағаға айналдырылып, келесі сабақтың басында сынып журналына қойылады, мониторингке тіркеледі.
І деңгей (5 балл)
1-қадам: теория бойынша «Білу» үшін тақырып мазмұнынан кім? Не?кімнің? кімге? кімді? кімде? кімнен?кіммен?  Қандай? Қай? Қашан? Не   істеді? сияқты	1- тапсырма.  Массаның өлшем бірліктері: грамм,килограмм, центнер, тонна 2- тапсырма. Бір түйір дәннің массасы -3 грамм Бір қап дәннің массасы -40 килограмм 5 қап дәннің массасы - 2 центнер
сұрақтарға жауап беретін толық ақпарат іріктелінуі керек.	Бір машина массасы -  5 тонна
2-қадам: практика жүзінде  «Қолдану» (оқулықпен жұмыс. ІІ кезеңнің 5-қадамындағы  қарапайым тапсырмалар үлгісіндегі тапсырмалар орындалады)	201 беттегі №3 тапсырманы орындау
1-аралық нәтиже: Бірінші  деңгейде қалыптасқан құзіреттілік (білім, біліктілік) деңгейінің сапалық өлшемі (бірінші аралық өлшемі): – «дұрыс», «толық» деген білім сапасының түрлерімен сипатталады (Ю.К.Бабанский). Оқушының бұл алғашқы қадам нәтижесінің сандық өлшемі  –  бес балл = «сынақтан өтті» = «қанағаттандырарлық» білім деңгейінің өлшемі = «3» журналға қойылады, егер келесі деңгей тапсырмаларын  меңгере алмаса.
ІІ  деңгей:   (5 балл + 4 балл = 9 балл)
3а-қадам:  теорияны «Түсіну» үшін неге? неліктен? себебі? не үшін? Дәлелде, түсіндір сұрақтары оқушының жоғарыда берген жауаптарына қойылады (оларды тереңдету  үшін)	1-      тапсырма Центнермен өрнектеп жаз;   300 кг =  3  ц                                       0ц 200 кг =  2  ц   2 ц 500 кг = 7  ц                                         1 т  =  10  ц  2- тапсырма  Центнермен және килограммен өрнекпен жаз:  520 кг =  5   ц   20  кг             502 кг =   5  ц 2    кг    500 кг =  5   ц  о   кг             120кг = 1  ц 20    кг
3б-қадам: теорияны «Талдау» үшін 1.Салыстыр, 2. Айырмашылығы неде? 3. Ұқсастығы неде? 4.Тақырыптың басты идеясын жаз деген тапсырмалар болу керек. ІІ кезеңде   Венн диаграммасы арқылы орындалған тапсырманы кесте түрінде беріп, баланың білімін тексеруге болады.	Есептерді шығар, салыстыр: Ақмарқаның ұзындығы -50 см Сазанның ұзындығы - ?, 30 см ұзын Қаракөздің ұзындығы -  ?, 45 см қысқа  (50+30)-45=35 Жауабы: Қаракөздің ұзындығы 35 см Бекіренің массасы -80 кг Шоқырдың массасы -?, 24 кг кем Көксеркенің массасы- ?, 30 кг кем (80 -24)-30=16 Жауабы: 16 кг
4-қадам: практика жүзінде  «Қолдану.  ІІ-кезеңдегі қарапайым тапсырмаларының өзгертілген жағдайдағы нұсқалары орындалады.	Оқулықтың 202 бетіндегі № 6 тапсырманы орында:
2- аралық нәтиже:          Екінші  деңгейде қалыптасқан құзіреттілік деңгейдің сапалық өлшемі (екінші аралық өлшемі): – оқушының бірінші деңгейдегі «дұрыстылық» пен «толықтылдық» деп аталатын білім сапасының түрлеріне «тереңділік» пен «әрекеттілік» сияқты түрлері қосылады. Білім, біліктілік  сапасының сандық өлшемі  –  алғашқы жинаған бес баллға + 4 балл = 9 балл = «4» , яғни «жақсы» деген баға журналға қойылады, егер оқушы келесі деңгейді меңгере алмас
ІІІ  деңгей:   (5 балл + 4 балл + 3 балл = 12 балл)
5-қадам: теорияны «Жинақтау» үшін Қорытынды  шығар, анықтама бер,  мазмұнды жүйеле, кестені,  тірек сызбаны, сөзжұмбақты толтыр немесе өзің құрастыр тағы  с.с. басқа түрдегі тапсырмалар оқушының жоғарыдағы «тақырыптың басты идеясына» жазған жауабына қойылады. ІІ-кезең, 4-қадамда «жинақтауға» берілген   тапсырма басқа формада беріліп, баланың білім деңгейі бағаланады.	Сызбаны толтыр:                     Массаның өлшем бірліктері   Грамм           Килограмм           Центнер         Тонна 695  кг  = 6 ц 95 кг                       95    кг=  0 ц 95 кг 999  кг=  9 ц 99 кг 9999  кг =  9т 9 ц 99 кг
6-қадам: : практика жүзінде  «Баға беру» (Сен қалай ойлайсың? Не істер едің? деген тапсырмаларды орындату арқылы оқушының жоғарыда алған білімін (теория бойынша) және біліктілігін (практикасы бойынша) өмірдегі жағдаяттарды шешуге қолдана алу дәрежесі бағаланады.	Сенің сөмкеде массамен өлшеуге болатын заттар бар? Дәптер, кітап, қалам, пеналь, өшіргіш Өз салмағын қанша екенін біліп кел.
3-нәтиже: Үшінші деңгейдің нәтижесі (түбегейлі көзделген нәтиже): алғашқы екі деңгейде жинаған 9 баллға + 3 балл =12 балл = «5» журналға қойылады. Оқушының білім сапасы білім стандарты көлемінде «дұрыс», «толық», «әрекеттілік» пен «тереңділік»-ке «жүйелілік» пен «саналылық» қосылып, барлығының жиынтығы «берік» білім болып саналады (Ю.К. Бабанский).

Күнделік беті

Оқушының аты-жөні                                         

Такырып №

1 деңгей ( мах 5 балл)

2 деңгей ( мах 4 балл)

3 деңгей (3балл)

Сыныпта жинаған ұпайы

Үйде жинаған ұпайы

Барлық ұпайы саны

Журналға баға

1

2

3

4

5

1

2

3

4

1

2

3

1

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

2

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

3

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

4

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

5

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

6

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

7

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

8

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

9

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

10

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

11

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

12

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

13

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

14

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

15

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

16

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

17

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

18

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

19

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

20

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

21

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

22

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

23

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

24

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

25

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

26

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

27

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

....

                                                         

                                                  Мониторинг                                                                                  

Күнделік бетіндегі  «Барлық ұпай саны» бағанында берілген балл көрсеткіштері

төмендегі мониторингте сәйкес нүктелермен   белгіленеді.

12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	....

                       Тақырыптардың  реттік нөмірлері

Бағалау парағы

                             Бағалау парағы (сынып журналының бір беті)                               

Оқушы реттік №

1 деңгей ( мах 5 балл)

2 деңгей ( мах 4 балл)

3 деңгей (3балл)

Сыныпта жинаған ұпайы

Үйде жинаған ұпайы

Барлық ұпайы саны

Журналға баға

1

2

3

4

5

1

2

3

4

1

2

3

1

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

2

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

3

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

4

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

5

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

6

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

7

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

8

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

9

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

10

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

11

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

12

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

13

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

14

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

15

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

16

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

17

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

18

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

19

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

20

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

21

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

22

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

23

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

24

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

25

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

26

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

27

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

....

                                                         

                                                  Мониторинг                                                                                     

Бағалау парағындағы «Барлық ұпай саны» бағанында берілген балл көрсеткіштері

төмендегі мониторингте сәйкес нүктелермен   белгіленеді.

12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	....

                       Оқушылардың сынып журналындағы  реттік нөмірлері

                                         24.01. 2014

№  92. 

Тақырыбы: Қосындыны санға көбейту – көбейтудің үлестірімділік қасиеті. 

Мақсаты: оқушыларды  көбейту амалының  үлестірімділік қасиетімен таныстыру;  білімі мен білігін  жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай отырып өздігінен жұмыс істеуге баулу.

Әдісі:  түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау,  іздену. Көрнекілігі:  суреттер,сызба, кестелер.

Сабақтың барысы: 

 І. Ұйымдастыру кезеңі:  Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:  № 3.

ІІІ. Өткенді пысықтау.  1. Ауызша жұмыс.

   8 ∙ 8 =  64                       3 ∙ 7 = 21                    72 : 8 = 9                   42 : 7 = 6      

   4 : 8 = 9                          8 ∙ 9 = 72                    9 ∙ 7 = 63                  35 : 7 = 5               

   2 ∙ 8 = 16                           2 ∙ 2 = 4                         2 ∙7  = 14                     1 ∙ 2 = 2

    2 ∙ 9 = 18                           0 ∙ 2 = 0                         2 ∙ 6  = 12                    3 ∙ 2 = 6

ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру.

1.Ұжымдық жұмыс. № 1. Оқулықпен жұмыс.           А     3см  В       6см            С

Тік төртбұрыштың ауданы қалай табылғанын

түсіндір.                                                                                                                        2см

 1 тәсіл:   3 ∙ 2 + 6 ∙ 2 = 6 + 12 = 18                                                                                

  2 тәсіл: (3 + 6) ∙ 2 =  9 ∙ 2 = 18                                     М              К                         Е

 

2. Ұжымдық жұмыс. № 2. Қосудың үлестірімділік қасиетін пайдаланып, есепте:

(3 + 2) ∙ 5 = 3 ∙ 5 + 2 ∙ 5 = 15 + 10 = 25           (6 + 7) ∙ 3=  6 ∙ 3 + 7 ∙3 = 18 + 21= 39   т.с.с.

Жұптық жұмыс. № 3. Өрнектер құр және олардың мәндерін тап:

(3 + 4) ∙ 5 = 7 ∙ 5 = 35                (6 + 2) ∙ 7 = 8 ∙ 7 = 56             (5 + 6) ∙ 3= 11 ∙ 3 = 33        

Өздік жұмыс. № 4. Кестені толтыр.

Ү.  Білімді тиянақтау:   

1. Өздік жұмыс. № 6. Өрнекте.

1)     Сантиметрмен:  3м 2см = 302см ;   8м 12см = 812см;    5м 3дм 1см = 531 см. 

2)      Метрмен және дм : 850см= 8м 5 дм;     900см = 9м;     340см = 3м 4дм.

2. Есептерді әртүрлі тәсілдермен  шығар. № 7.

Таңертең -12 түйір қант.           Шешуі: (12 + 8) ∙ 2 = 20 ∙ 2 = 40

Кешке – 8 түйір қант.                Жауабы: 40 қант жейді.

2 күнде  - ? қант жейді.

№ 7(2).

6 кг сәбіз – 60 тг            Шешуі: (6 + 4) ∙ 60 = 10 ∙ 60 = 600

                               ?      Жауабы: барлық көкөніске 600 тг төледі.

Пияз 4 кг – 60тг

№ 8.

8 орам қағаз – 72м                     Шешуі: 72 : 8 ∙ 4 = 9 ∙ 4 = 36

Кіреберіске – 4 орам қ.              Жауабы: кіреберіске 36м тұсқағаз сатып алынды.

Жұптық жұмыс. № 9.

Өздік жұмыс. № 10. Салыстыр.         (20 + 60) ∙ 2 = 20 ∙ 2 + 60 ∙ 2  т.с.с.

Қатармен шығару. № 11.  234 : 100 = 2( қалд.34)  т.с.с.

ҮІ. Сабақты қорыту: 

1)  шығармашылық жұмыс. № 13. ( жауабы: 592ге)

2)  № 14. Көбейтудің үлестірімділік қасиетін қолданып, өрнекті жақшасыз жаз.

(9 + 8) ∙ 4 = 9 ∙ 4 + 8 ∙ 4 = 36 + 32 = 68                        т.с.с.

ҮІІ. Үйге тапсырма: №   4, 13.  146- 147 бет.  2. бағалау.             

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды жазушының  өмірі, шығармашылығымен таныстыра отырып,

ән құдіретін,өнерді бағалай білуге баулу;

Дамытушылық: Ой - өрістерін, шығармашылық қабілеттерін, әдептілік қасиеттерін, дүниетанымын дамыту;

Тәрбиелік: Оқушыларды жинақылыққа, сауаттылыққа, бірін-бірі тыңдауға, қадірлеуге, шығармашылыққа шыңдау арқылы тәрбиелеу;

Отансүйгіштікке,ұлтжандылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі:Дәстүрлі сабақ

Сабақтың типі: Аралас сабақ 

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, баяндау, сөзжұмбақ шешу, иллюстрациялық түсіндірмелер.

Көрнекілігі: сөзжұмбақ,  интербелсенді тақта,  бүктеме,  оқулық.

Пәнаралық байланыс: дүниетану, музыка, бейнелеу, математика

а) 212-213 бет, “Әбілхан Қастеев” мәтінді оқу;

ә) Ә.Қастеевтің өзің білетін суреттерін ата;

б) Суретші Ә.Қастеев туралы деректер жинастыр;

Ә.Қастеевтің туындылары

1.        ....      қолы  ортақ

2.         Ұстаздан ....   озар

3.        Өнерлі бала – ....

4.        Ата көрген оқ жонар

         ....  көрген тон пішер

5. .... адамға жеті өнер де аз

  Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы тамыздың 15-і күні Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар ауданы Шәуілдір ауылында дүниеге келген.Қазақ даласын әнмен тербеткен Шәмшінің әндерісіз ешбір мереке,ешбір той да өтпейді.Шәмші өмірден өтсе де әні әрқашан қазақ халқының жадында сақталады.

Қазақтың музыка өнерінде Шәмшінің

орны ерекше, 300-ге жуық әні бар. Ш.Қалдаяқов кеудесін қағып, мен атақты композитормын деп бір сәтте мақтанған жан емес. Қашан да өзінің қарапайымдылығымен ізгілігі мол адам ретінде бүкіл қазақ халқының жүрегінен мәңгі орын алды. Танымал әндері үшін композитор 1965 жылы Қазақстан комсомолы сыйлығын алды. Ал,1991 жылы оған Қазақстан Республикасының Халық әртісі  құрметті атағы берілді.  Шәмші-Батыс өнеріндегі вальсті қазақ топырағына , қазақ табиғатына жақындатып, ұлтымыздың төл өнері санатына қосып жіберген композитор. Содан оны қазақ халқы аса құрметтеп “қазақ вальсінің каролі” деп орынды мақтан етеді. Шәмшінің екі ұлы да кәсіби музыкант.
Демек, әкесінің жолын қуған азаматтар.  

§   Сарыағаштағы Қапыланбек малдәрігерлік техникумын бітірген (1950).

§   1951 – 1954 жылдары Қиыр Шығыста әскери борышын атқарды.

§   1955 жылы Ташкенттегі музыка училищесінің музыка теориясы факультетіне қабылданды.

§   1956 – 1962 жылдары Алматы мемлекеттік консерваториясының композиция факультетінде (профессор В.В. Великановтың класы бойынша) оқыды.

§   1950 жылдан бастап шығармашылық қызметпен айналысты.

§   1986 жылы Желтоқсан көтерілісіне қатысушы ұл-қыздар Алматы алаңдары мен көшелерінде Шәмшінің «Менің Қазақстаным»  әнін ұрандай шырқап шықты. 2005 жылдан "Менің Қазақстаным" туындысы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимні болып бекітілді. Сарыағаштағы Қапыланбек малдәрігерлік техникумын бітірген (1950).

§   1951 – 1954 жылдары Қиыр Шығыста әскери борышын атқарды.

§   1955 жылы Ташкенттегі музыка училищесінің музыка теориясы факультетіне қабылданды.

§   1956 – 1962 жылдары Алматы мемлекеттік консерваториясының композиция факультетінде (профессор В.В. Великановтың класы бойынша) оқыды.

§   1950 жылдан бастап шығармашылық қызметпен айналысты.

§   1986 жылы Желтоқсан көтерілісіне қатысушы ұл-қыздар Алматы алаңдары мен көшелерінде Шәмшінің «Менің Қазақстаным»  әнін ұрандай шырқап шықты. 2005 жылдан "Менің Қазақстаным" туындысы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимні болып бекітілді.

§   Ана туралы жыр

§                                                                           Сөзін жазған Ғ.Қайырбеков

§                                                                        Әнін жазған Ш.Қалдаяқов

§   Әлемнің жарығын,

§   Сыйладың сен маған.

§   Даланың әр гүлін,

§   Жинадың сен маған.

§   Сен бердің құстардың,

§   Қанатын самғаған.

§   Балалық құштарым,

§   Өзіңе арналған.

§   Әлдилеп, аялап,

§   Өсірген жемісің.

§   Самал жел, сая бақ,

§   Құшағың мен үшін.

§   Есейіп кетсем де,

§   Мен саған сәбимін.

§   Көңіліңді көктемдей,

§   Көзіңнен танимын.

б) Түртіп алу.

        Бақытжан Байқадамов     Людвиг ван Бетховен

Қазақстан Республикасының Халық әртісі атағын беру туралы Н.Назарбаевтың өкімі
20 желтоқсан 1991 жыл
 Алматы қаласы

Қазақ өнері орны толмас қазаға душар болды.

1992 жылы

29 ақпанда жасы 62-ге қараған шағында

 ұзаққа созылған ауыр науқастан,

 көрнекті халық әртісі Ш.Қалдаяқов көз жұмды.

§   «Арыс жағасында»,

§   «Сыр сұлуы»,

§   «Жарқырайды Жезқазған»,

§   «Қарқаралы»,

§   «Фосфорлы Жамбыл»,

§   «Байқоңыр»,

§   «Талдықорған – әнім менің»,

§   «Ырысты өлке – Шардара»,

§   «Отан»,

§   «Теріскей»,

§   «Мойынқұмда»,

§   «Отырардағы той»,

§   «Көгілдір Көкше»,

§   «Өмір өзен», т.б. туындыларын жұртшылық ерекше ықыласпен қабылдады.

§   Композитордың марш екпінді, жігерлі, шаттықпен шырқалатын:

§   «Теңізде – толқында»,

§   «Бақыт құшағында»,

§   «Бәрінен де сен сұлу» сияқты әндері халық арасына кеңінен тарады

§                          Бекіту.

§   Әннің құдіреті деген не?

§   Мәтінді басқаша қалай атауға болады?

Үйге тапсырма.

-Мәтінді түсініп оқу.

-          “Аққұстың қуанышты әні” тақырыбына

сурет салу.