План открытого урока по истории и традициям гагаузского народа "Gagauziyanın küüleri - temiz, açık gülleri"

                                     Kongazçik gimnaziyası

Data : 29.11. 2013 yıl.                                                                                                                                                                                                                    Üüredici : İularji Alexandra  Afanasyevna                                                                                                                                                                                    Predmet : Gagauzların istoriyası , kulturası hem adetleri .                                                                                                                                                                                                                       Uroon teması : «Gagauziyanın küüleri – temiz, açık gülleri».                                                                                                                                                                   Uuron tipı :  urok –aaraştırmak .                                                                                                                                                                                                   Avadannıklar : kiyat sergisi , gazeta sergisi , multimediya prezentaţiyaları , halk türküleri ,evelki gagauzların içer avadannıkları , gagauz halk rubaları , notalamak yaprakları .

                                                Speţifika kompetenţiyaları :

1.     Bilmäk kendi Vatanının  ,tarafının , küülerin  istoriyasını hem adetlerini .

2.     Bilmäk , nezaman hem neçin peydalandı Gagauziya  , ne verdi , ne verer o burada yaşayan halklara .

3.     Bilmäk dedelerin eski kulturasını hem adetlerini , koorumak hem ilerletmäk onnarı .

4.     Kabletmäk informaţiya kendi tarafınçin ,kendi küüyün hem başka küüleri için .

5.      Terbiyetmäk miilet kulturasını temelindä .

Ětaplar	Subkompetenţiyalar	İş  çeşitleri	Didaktik kolaylıkları	Kantarlamak
I . Üürenicilerin dikatını çek - mäk uroon çeketmesindä . II .Tema. Neetlär. III. Herbir grupanın prezentaţiyası. Küülerin adları hem onnarın maanası . IV. Diagrama Vena. V. Küülerdän haberlär. V.    Baalantı lıteraturaylan. VI.  Eski adetlär. «Evelki ay –ledä» VII. Laflık zenginnemesi . VIII. İtoglar.	1.Bilmäk nezaman geldi gagauzlar Bucaan kırlarına hem nicä onnar erleşti bu erlerdä .Aktiv seslemeyi uygun yapmak ,informaţiyanın kabul edilmesindä meraklandını göstermäk . 2.Tanışmak uroon tema –sınnan  , neetlärlän 3.Bilmäk küüyün kuruluşunu hem adın maanasını . Becermäk düzmää diagrama Vena , bulmak obyektların baalanmak tarafını hem neylän başkalanêêrlar . 4. Kabletmäk informaţiya küülerin büünkü gündä yaşamak için . 5.Bilmäk folklor yartamalarını ,angıla – rında razgeler küülerin eski adları 6.Bilmäk gagauzların eski adetlerini hem kulturasını , onnarın yaşamasını hem duru – munu , Üürenmäk eni lafları , onnarın maanasını. Becermäk serbest vermää nota kendi işinä , dostların hem üüredicinin işinä . .	- İkiüz yıldan zeedä gagauzlar gelmiş Bucaan bozkırlaarına , neredä büüyärmiş türlü gür ,dolaşık otlar hem gümelär : tikennär, yaban güülär , salkımnar, çorlannar, pıtıraklar ,güvennär . Bu otların içindä kaçınarmış türlü yaban kuşları hem hayvannarı , uluyarmış yabanılar. Zor çekmiş gagauzlar , işliincesinä bu çetin tolokaları , zerä sat hayvancılıklan zormuş yaşamaa . Sıra gelmiş kullanmaa çiftçilii , sürmää peklikleri .Üürenärkän eski halk türkülerini , gördük , ani onnar göstererlär hepsi güç yaşamayı eni erdä . Ölä bir halk türküsünü , angısını çalêr bir ihtiar karı taa 90 –cı yıllardaAvdarmadan , şindi biz işideris. Sesirgenelim bu asirlär aşırı gelän seslerä , aşıklansın bizä o vakıtlar , nicä düşä – kalka düzüldü bizim Vatanımız , sevgili Bucaamız. Bucak – o bir köşä , bir sapa er , kenar ,  ama o bizim ana , sevgili erimiz . Büük dünnä , ama sat bu köşecik bizim , zerä burda bizim köklerimiz , sat bırda toplu yaşêrlar gagauzlar. Geçti yıllar, da bu ulu erlerdä nicä güllär başçada , büüdü gagauz küüleri. -Uroon teması : ‘ Gagauziyanın küüleri – temiz, açık gülleri’. Bu uroktan sora biz lääzım bilelim küülerin şindiki hem eski adlarını , onnarın maanalarını ,nesoy dolayda bulunêrlar , onnarın özelliklerini ,bişeylär meraklı göstermää musafirlerä , bu uroktan sora çıkmaa taa zengin ruhlan , eni bilgilärlän hem becermeklärlän -Biz büün işliiciz grupalarda , herbir grupa gösterecik , neyi hazırladı evdä . Küülär hem onnarın kurulması , adların maanaları ,gazeta konkursu  . -Herbir prezentaţiyanın ardına soruşlar. Nesoy meraklı işlär işittiniz? Kim tuttu aklısında küüyün eski yada gagauzça adını ? (Ferapontyevka – Paraponti ,Kotovskoye – Kırlannar ,Kongazçik –Kışla , Çok –Msydan – Kaarlık , Kirsovo – Baş küü , Svetlıy –Yeni Deneviţa , Russkaya Kiseliya- Rus Köseli.) (Beşgöz – Kopkuy , Kazakliya - Kazayak , Gaydarı – Haydar). (Etuliya –Tülü küü, Karboliya – Kırbalı). Teklif etmäk üürenicilerä en önemli haberleri küülerdän açıklamaa urokta.(Nesoy meraklı işlär oldu küülerdä bitkinci aylarda , aftalarda). -Bu yıl ceviz ayın  irmi birindän irmi üçünädän  Avdarmada geçti büük yortu , angısı  baalıydı dörtüz elli yıla , nicä kuruldu  Avdarma  koloniyası nogay tatarlarınnan . Pek  gözäl  hem meraklı  geçti bu yortu . Kutlamaa avdarmalıları geldi  başkan  Formuzal , Moldovanın premyer-ministr usu Yuriy Länka, Türkiyanın viţe-premyerı  Bekir Bozdag  hem başka memleketlerdän büük boylardan adamnar. Vardı çok musafir bütün Moldovadan , Gagauziyadan: başka memleketlerdän. Başkan  Formuzal  söledi ,ani Avdarma oldu dil sat Gagauziyanın , ama moldovanın da en düzgün  küülerindän . Maasuz bu yortuya küüyün bir kırında , angısının adı Yozakay açıldı Tatar çöşmesi , kalmalı taa nogay tatarlarından . O çöşmedän akêr  iki türlü su , bir daldan  suuk su ,öbür daldan da lıcêcık su . Küüyun  insanı  büük sevimleklän hem şenniklän  kaarşıladılar  bu yortuyu -2013 yılda  tamannanêr seksäninci  yıdönümü  D. Karaçobana  hem Mina Köseyä , iki anılmış adama  , angıları  dudular  Beşalma  küüyündä  1933 yılda. İki dost  pek illerlettilär hem gagauzların literaturasını hem da kulturasını . Mina Kösä Gagauziya  gimnın  avtoru . Karaçoban  en şanlı avtor gagauz  dilin yaratmalarında, kinicu , resimci , Beşalma  muzeyin kurucusu . 2013 yıl  geçer adanmış bu anılmış gagauzlara -Noyabrinin  sekizindä  Svetlıyda geçti yortu , angısı adandı küüyün üzüncü yıldönümünä . Yeni Deneviţa kuruldu 1913 yılda Türkü     «Başküü merası pustiya kaldı». Teklif etmäk uşaklara  , angıları ilerdän hazırlandılar göstermää eski  küülerdä evelki yaşamayı  , uşakların oynamasını , folklor yaratmalarını (saymakları , pietleri , adeti «basma aldırması» ,  yavklu olmak ), laflar :Din , Rışniţa , Desetina  ,Pervaz , Sak Eski oyunnar :Aşık  - beşka, Cızık Eski adetlär :Basma alması ,Köşä horusu Teklif etmäk üürenicilerä versinnär kendi bakışını uroon kabul etmesinä : beendim , biraz beendim , beenmedim .	Üürenicinin demekli lafı . Siiretmäk prezentaţiyeyi ‘Gagauziya çeketmesindä’ Eski türküyü seslemäk. Üüredicinin lafı . İş büük grupalarda. «Duzmäk gül gümesini»(taftada) «Klaster» Gazeta sergisi . Diagrama Vena. Haberleri açıklamak . Prezentaţiya . Demekli okumak . Rollara görä oyun . Slayd –‘Eski gagauz horusu’. (Köşä horusu). Laf ilerletmesi . ‘Meyvalı fidan’	Seslemäk . Siiretmäk . Seslemäk. Üüredici verer nota grupalara , Üürenicilär biri-birini notalêêr. Notalamak. Nota duvar gazetalarına. Notalamak . Notalamak laflan . Üüredici verer metin notayı . Notalamak . Üüredici meteder uşakları . Notalamak yaprakları

Краткое описание документа:

Этот план-конспект к открытому уроку для презентации "Gagauz Yeri'. Пригодится учителям гагаузского языка и литературы на уроках истории гагаузского народа при прохождении тем, связанных с с наименованиями гагаузских сёл и их историей. Спектр применения может быть самым разнообразным. План-конспект соответствует всем современным требованиям.