План урока на тему "Азот және фосфор"

Павлодар облысы Баянауыл ауданы Ақсан ЖОББМ

Сабақтың мақсаты: Білімділік: оқушылардың азот және фосфор элементтері, құрылысы, табиғатта таралуы, олардың маңызды қосылыстары, қасиеттері, қолданылуы туралы игерген білімдерін қорытындылау. Дамытушылық: оқушылардың білім деңгейін тереңдетіп, жүйелеу, оны күнделікті өмірде қолдана білуіне үйрету. Тәрбиелік: оқушыларды топпен жұмыс істеуге, өздігінен жұмыс жасауға тәрбиелеу. Сабақ түрі: білімді жүйеге келтіру. Әдісі: сұрақ-жауап, топтық жұмыс. Көрнекілігі: ПЖ, слайдтар, карточкалар, кесте.

Химиялық таңбасы - Реттік нөмірі - Салыстырмалы атомдық массасы - Периоды (кіші, үлкен) - Топ, топшасы - Ядро заряды, электроны - Протоны, нейтроны - Электрондық формуласы - Тотығу дәрежелері -

«Азот» тобына 1) Азотты кім, қашан ашты? 2) Азот табиғатта қандай күйде кездеседі? 3) Ауа құрамындағы азоттың мөлшері? 4) Қоңыр түсті улы газ? 5) Азот қышқылының тұздары қалай аталады? 6) Азот (ІІ) оксиді атмосферада қалай түзіледі? 7) Аммиактың судағы ерітіндісі қалай аталады? 8) Аммиактың молярлық массасы? 9) Азоттың металдармен қосылысы? (1772ж ағылшын ғалымы Д.Резерфорд) (Бос және қосылыс күйінде) (78,1%) (Азот диоксиді) (Нитраттар) (Найзағай жарқылдағанда) (Аммиак суы немесе мүсәтір спирті) (17 г/моль) (Нитридтер)

«Фосфор» тобына 1) Фосфорды кім, қашан ашты? 2) Фосфордың табиғатта қандай күйде кездеседі? 3) Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістерін атаңдар. 4) Қараңғыда жарқырап, өздігінен тұтанады? 5) Фосфордың сутекті қосылысы. 6) Фосфор тұздары қалай аталады? 7) Фосфор (V) оксиді қандай оксид? 8) Фосфиннің молярлық массасы? 9) Адам сүйегінде қанша фосфор бар? (1669 ж неміс алхимигі Х.Бранд) (Тек қосылыс күйінде) (Ақ және қызыл (қара, сары)) (Ақ фосфор) (РН3 – фосфин) (Фосфаттар) (Қышқылдық оксид) (34 г/моль) (600-800 г)

1. Аммиак 2. Азот (IІ) оксиді 3. Фосфор қышқылы 4. Натрий нитраты 1. Фосфин 2. Азот қышқылы 3. Фосфор (V) оксиді 4. Литий нитриді

«Фосфор» тобына «Азот» тобына № Формуласы Атауы 1 Ca3N2 А) Алюминий нитраты 2 NH4CІ Б) Кальций нитриді 3 Ca(NO3)2 В) Алюминий нитриді 4 N2O5 Г) Кальций нитраты 5 Al(NO3)3 Д) Азот (V) оксиді 6 Al3N Е) Аммоний хлориді № Формула Атауы 1 K3PO4 А) Кальций гидрофосфаты 2 Ca3P2 Б) Калий фосфаты 3 Ca3(PO4)2 В) Калий гидрофосфаты 4 K2HPO4 Г) Кальций фосфиді 5 P2O5 Д) Кальций фосфаты 6 CaHPO4 Е) Фосфор (V) оксиді

«Фосфор» тобына «Азот» тобына Дұрыс жауабы: № Формуласы Атауы 1 Ca3N2 Б) Кальций нитриді 2 NH4CІ Е) Аммоний хлориді 3 Ca(NO3)2 Г) Кальций нитраты 4 N2O5 Д) Азот (V) оксиді 5 Al(NO3)3 А) Алюминий нитраты 6 Al3N В) Алюминий нитриді № Формула Атауы 1 K3PO4 Б) Калий фосфаты 2 Ca3P2 Г) Кальций фосфиді 3 Ca3(PO4)2 Д) Кальций фосфаты 4 K2HPO4 В) Калий гидрофосфаты 5 P2O5 Е) Фосфор (V) оксиді 6 CaHPO4 А) Кальций гидрофосфаты

Азот, фосфор Са3N2 Н3РО4 NaH2РО4 Ca3(РО4)2 N2O5 Сu (NO3)2 Р2О5 NH4NO3 HNO3 оксид қышқыл тұз

Дұрыс жауабы: Азот, фосфор Са3N2 Н3РО4 NaH2РО4 Ca3(РО4)2 N2O5 Сu (NO3)2 Р2О5 NH4NO3 HNO3 оксид + + қышқыл + + тұз + + + + +

N2 NH3 NH4Cl (NH4 )2 SO4 P Р2О5 Н3РО4 Na3РО4

N2 + 3H2 = 2NH3 NH3 + HCl = NH4Cl 2NH4Cl + H2SO4 = (NH4 )2 SO4 + 2HCl Дұрыс жауабы: 4P + 5О2 = 2 Р2О5 Р2О5 + 3H2О = 2Н3РО4 Н3РО4 + 3NaOH = Na3РО4 + 3H2О

Қай тыңайтқыш құрамында азот көп: NH4 NО3 , Ca(NО3)2 Қай тыңайтқыш құрамында фосфор көп: Nа3 РО4 , К2HРО4