План урока по литературу на тему "Ғафур Ғулом – серқирра ижодкор"

Дарс мавзуси:  Ғафур Ғулом – серқирра ижодкор

Дарс мақсади:                    а) ўқувчиларнинг Ғ.Ғулом ижоди юзасидан олган     

билимларини умумлаштириш, “Ҳасан Кайфий”

асари асосида савол – топшириқлар устида ишлаш;

б) оғзаки нутқни ўстириш, ўқувчиларда шеъриятга,

санъатга бўлган қизиқишни орттириш;

в) адиб шахсига,ижодига ҳурмат ҳиссини уйғотиш,

ҳар томонлама етук, ватанпарвар ёшларни тарбиялаш.

Дарс методи:                      муаммоли, аралаш

Дарс жиҳози:                 буклет, интерактив тахта, бошқотирмалар

Дарснинг бориши:       Т.Қ     

                                          Янги дарс баёни

         Буюк замонанинг янгроқ сасида,

         Ўлмайин яшамоқ бахт эрур олий.

         Авлодлар тирик деб, кўрса сафида

         Бахтиёр шоирга шул эрур толе.

Бугун биз сиз билан ана шундай толега мушарраф бўлган инсон серқирра ижод соҳиби, носир, академик, Ўзбекистон халқ шоири, қатор мукофотлар совриндори Ғофур Ғулом ҳаёти ва ижоди, унинг “Ҳасан Кайфий” асари юзасидан суҳбатлашамиз.

         Азиз ўқувчилар, ҳеч метрога тушганмисиз?

         Ҳа, кеча яқинда Алмата шаҳрида Ватанимиз мустақиллигининг 20 йиллигига туҳфа сифатида метро ишга тушди. Қани, бир тасаввур қилингчи, сиз билан биз метрода саёҳатга чиқамиз. Ғафур Ғулом метроси орқали шоирнинг уй музейига борамиз. Бунинг учун ҳар бир бекатда саволларга жавоб бериб боришимизга тўғри келади.

1.     Шоирлар бекати.

Саволлар:

1.Ғафур Ғуломнинг ёшлиги ҳақида нималарни биласиз?

2.Шоирнинг қандай шеърларини ёд олгансиз?

“Сен етим эмассан”, “Ўйлашни ўрганамиз”, “Билиб қўйки, сени Ватан кутади”, “Қозоқ элининг улуғ тўйи”.

  Соврин.

          Шоирнинг қизи Олмос Ғафурованинг суҳбати (видео лавҳа).

2.     Носирлар бекати.

Ғафур Ғуломни биз ҳам шоир, ҳам носир, ҳам таржимон сифатида таниймиз.

1. Унинг қандай насрий асарларини биласиз?  

          “Менинг ўғригина болам” ҳикояси, “Ёдгор”, “Шум бола” қиссаси ҳақида суҳбатлашилади. 

3.     Билимдонлар бекати.

1
	2
3
	4
	5
6
7

1.     Ғ. Ғуломнинг онасининг исми

2.     “Абай йўли” романининг муаллифи

3.     Алишер Навоийнинг буюк асари

4.     қозоқ халқининг буюк оқини

5.     Ёрдамчи сўз туркуми 

6.     Берилган нуқтадан  бир хил масофада ётган нуқталар тўплами

7.     Хон қахрига учраб қувғин қилинган шоир   

Т	о	ш	б	и	б	и
	М	у	х	т	о	р
Х	а	м	с	а
	А	б	а	й
	б	о	ғ	л	о	в	ч	и
а	й	л	а	н	а
А	в	а	з	Ў	т	а	р

 Соврин. “Шум бола”дан видео лавҳа томоша қилинади

Саволлар                                                                                                                 “Ҳасан Кайфий” асари юзасидан саволлар берилади.

1.     Нима учун подшо айғоқчилик қилади?

2.     Ҳасан Кайфий меҳмонни қандай кутиб олди?

3.     Кайфийнинг “Ҳа ишқилиб, ақл билан меҳнат саломат бўлсин” йўсинидаги алқов подшога ёқмай қолди?

4.     Унинг тадбиркорлигига эътибор беринг?

5.     Ямоқчининг бир танга топгунча ишлаб, сўнг дўконни ёпишига таяниб, унинг табиатини изоҳланг.

6.     Кайфий мешдаги сувнинг қолганини  нега тўкиб ташлади?

7.     Шунча бесаранжомликлар келтирган меҳмондан оғринмай унга хизмат қилган Ҳасан Кайфийнинг табиатини тавсифланг?

8.     Ҳасаннинг тадбиркорлиги қайси ўринларда кўринади?

9.     Ҳасан Кайфий  шахсиятига баҳо беринг?

Тўплаштириш с.т.

 

Шоирнинг олган мукофатлари, у ҳақда замондошлари, шогирдларининг айтган фикрлари ҳақида суҳбатлашилади, шеърлар ёд олинади.

4.     Ғ. Ғулом  уй – музейи.    

         (видео лавҳа)

         Азиз асримизнинг азиз онлари

         Азиз одамлардан сўрайди қадрин.

         Фурсат ғаниматдир, шоҳ сатрларла

         Безамоқ чоғидир умр дафтарин.

Мана шоирнинг ўзи  айтганидай безалган умр дафтари билан танишдик.      

Ғ.Ғулом ҳақида фикрлар умумлаштирилади.

Баҳолаш 

Дарсни якунлаш

         Устоз Ғ.Ғулом тирикдан тирик

         Ўзбек шеъриятин жамоли кўркам

         Шу улуғ бинога асос бўлгудек,

         Ярқираб турибди у қўйган ғишт ҳам.

А.Орипов

Уй вазифаси: иншога тайёргарлик.  

Шеърлари:

“Гўзаллик нимада” шеъри  - 1923й

“Сурнай” шеъри -1927й

“Бўлсин шеъри” -  1927й

“Турксиб йўлларида” шеъри -1930й

“Кўкан”  достони -1930й                

“Кузатиш ”шеъри-1942й

“Сен етим эмассан” шеъри-1942й

Ҳикоялари:

“Менинг ўғригина болам”

“Хасан кайфий”

“Афанди ўлмайдиган бўлди”

“Элатияда бир оз”

“Хийлаи шаръий”

“Хожи қабул бўлди”

“Чорбозорчи”

“Ким айибдор”

“Соялар”

Қиссалари:

“Нетай” -1930 й

“Ёдгор”- 1936 й

“Шум бола” -1936-1963 й

“Тирилган мурда”-1934й

Балладилар

“Тўй”-  1934 й

“Текстилькомбинат ва Миср Эҳроми”

“Икки васиқа” -1935 й

“Сув ва нур”-1943й

“Русь” -1949й

“Икки шарқ”-1949й

“Ўзбекистон” -1949й

“Улуғ пойтаҳт” -1950й

“Аму” -1950й

“Байрам мактуби”  - 1955й