План урока по якутскому языку

Учуутал: Григорьева Фаина Григорьевна

Кылаас: 7 кылаас

Уруок темата Туохтуур туьаайыыта.

Уруок тиибэ: комбинированнай

Уруок сыала:

Ø  Саха тылыгар 5 араас туохтуур туьаайыыта баарын ойдотуу.

Ø  О5о эрчиллии комотунэн ыйытыы туруоран туохтуур туьаайыытын булан, тылын саппааьын байытар дьо5урун сайыннарыы.

Ø  О5о уорэх тэрилигэр ыраастык кичэйэн туттарыгар иитии.

Уруок хаамыыта:

1.      Тэрээьин чаас

Дорооболоьуу, теманы, сыалы – соругу билиьиннэрии.

2.      Ааспыт уруогу хатылааьын

а) Комо туохтуур?

б) Комо туохтуур хайдах уларыйар? (кэм, ахсаан, сирэй сыьыарыытын ылар, буолар – буолбат формалаах).

в) Комо туохтуур суолтатыгар туттуллар тыллар? (ис, ыл, бар, кэл, тур, олор, кул, ытаа, сыт, ункуулээ).

г) Куруук комо туохтуур буолар тыллар? (этэ, эбит, эрэр).

Сорудах: Тиэкис ис хоьоонугар соп тубэьиннэрэн, ускуопка5а бэриллибит комо туохтуурдартан сыстар тылыгар дьуорэлээн, талан суруйун.

Куьуору Эьэлэй мырааныттан кэлэн (ис, тур, тус). Киэьэрэн хаалан, уол – дьуол буолан (бар, хаал, тус). Эмискэччи атым, таныытын хаьыныратаат, ыстанан (кэбис, тур, хаал). Мин охто (сыс, тус, хаал). Ханначчы ууруммут бэргэьэм туьэн (хаал, тур). Эргиллэн корбутум, кутур улахан эьэ, хара хааьа5ы быра5аттыыр курдук, миигин эккирэтэн (ис,тур,сыт). Аппын кымньыылаан биэрдим.

3.      Сана тема5а киирии

Туохтуур туьаайыыта хайааьын кимиэхэ, туохха туьуланарын бэлиэтиир.

Саха тылыгар 5 араас туьаайыы баар:

Ø  Торут – хайааччы хайааьыны бэйэтэ онорор.

Ø  Дьаьайар – хайааьыны атын киьинэн онорторор.

Ø  Бэйэни – хайааччы хайааьыны бэйэтигэр оностор.

Ø  Холбуу – хайааьыны кыттыьан эбэтэр хардарыта онороллор.

Ø  Атынтан – хайааьыны атын, биллибэт хайааччы онорор.

Туохтуур туьаайыытын арааьа

Торут (хайыыр?) – хайааччы хайааьыны бэйэтэ онорор. Холобур: онорор, хомуйар.

Дьаьайар (хайатар?) – хайааьыны атын киьинэн онорторор. Холобур: онорторор, хомуйтарар.

Бэйэни (хайанар?) – хайааччы хайааьыны бэйэтигэр оностор. Холобур: оностор, хомунар.

Холбуу (хайаьар?) – хайааьыны кыттыьан эбэтэр хардарыта онороллор. Холобур: онорсор, хомуйсар.

Атынтан (хайаныллар?) – хайааьыны атын, биллибэт хайааччы онорор. Холобур: оноьуллар, хомойуллар.

4.      Эрчиллиилэри толоруу (дуоска5а) эрчиллии № 19, 21, 28

5.      Билиини бэрэбиэркэлээьин.

Сорудах: атынтан туьаайыы оннугар ханнык синоним туохтууру туьаныахха собун булан солбуйун.

Хортуопуй ылылынна, уураах ылылынна, уорэххэ ылылынна, мунньах ыытылынна, быыстапка тэриллиннэ, спектакль кордоруллуннэ.

Туьанын, коьуннэ, киирдэ, ууннэ, буолла, та5ыста.

6.      Дьиэ5э улэ: быраабыланы хатылааьын, эрчиллии № 24, туохтуурдары хатылааьын.

Краткое описание документа:

Кылаас: 7 кылаас

Уруок темата Туохтуур туьаайыыта.

Уруок тиибэ: комбинированнай

Уруок сыала:

• Саха тылыгар 5 араас туохтуур туьаайыыта баарын ойдотуу.
• О5о эрчиллии комотунэн ыйытыы туруоран туохтуур туьаайыытын булан, тылын саппааьын байытар дьо5урун сайыннарыы.
• О5о уорэх тэрилигэр ыраастык кичэйэн туттарыгар иитии.