План урока: "Тарихи калейдоскоп".

БӘЙГЕ

СӘТТІЛІК ӘКЕЛЕТІН АҢ

ПОЛИГЛОТ

ЖАНДЫ СҰРАҚТАР

ҒАЖАЙЫП БЕСТІК

ӘРІПТЕР СӨЙЛЕЙДІ  САНДЫҚША

ТАРИХИ

КАЛЕЙДОСКОП

1. ҚР тәуелсіздік күні?

2. Қазақстан шекарасының

 жалпы ұзындығы
3. Елтаңбаларды

зерттейтін ғылым
4. ҚР қанша облыстан тұрады?
5. ҚР қай елдермен шектеседі?
6. Түркі халықтарының рухани

және саяси орталығы

 болып қай қала саналады?

А- Еліміздің оңтүстік астанасы /

Ә- Абылай ханның шын есімі /

Б- Астана қаласының символы /

В- 1993 жылы 15 қарашада болған тарихи оқиға /

Г- Тарихтың атасы /Герадот/

Д- Алла тарапынан берілген әмір, міндет пен тыйымдардың жиынтығы /

Е- «Алтын адам» қайдан табылды? / /

И- Елбасымыздың мамандығы /

К- Қазақтың соңғы ханы /

П-Жоғарғы заң шығарушы орган /

У-Малдың төлдегеннен кейінгі алғашқы сүті  /

Ф-«Екінші ұстаз» атанған ғұлама  /

Ц-Астана қаласының бұрынғы атауы /

Ч-Қазақтың жазба әдебиетінің негізін салушы ұлы ақын /

Ь-Қазақстанның ең биік тауы /

Э-Халықтардың әдет- ғұрып, салт- дәстүрін зерттейтін ғылым /

Ю-Халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен табыстарының бірі  /

Я-Кеңес Одағы Батыры атағын алған қазақ қызы /

А- Еліміздің оңтүстік астанасы /

Ә- Абылай ханның шын есімі /

Б- Астана қаласының символы /

В- 1993 жылы 15 қарашада болған тарихи оқиға /

Г- Тарихтың атасы /Герадот/

Д- Алла тарапынан берілген әмір, міндет пен тыйымдардың жиынтығы /

Е- «Алтын адам» қайдан табылды? / /

И- Елбасымыздың мамандығы /

К- Қазақтың соңғы ханы /

П-Жоғарғы заң шығарушы орган /

У-Малдың төлдегеннен кейінгі алғашқы сүті  /

Ф-«Екінші ұстаз» атанған ғұлама  /

Ц-Астана қаласының бұрынғы атауы /

Ч-Қазақтың жазба әдебиетінің негізін салушы ұлы ақын /

Ь-Қазақстанның ең биік тауы /

Э-Халықтардың әдет- ғұрып, салт- дәстүрін зерттейтін ғылым /

Ю-Халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен табыстарының бірі  /

Я-Кеңес Одағы Батыры атағын алған қазақ қызы /

Солтүстік Қазақстан облысы

Тайынша ауданы

Кантемир селосы

Кантемир НМ

Абильмажинова Н.Р.

Тарихи калейдоскоп.

Сайыстың мақсаты: Әрбір оқушының шығармашылық қабілетін дамыту, биология пәнін қызыға оқуға ынталандыру, ой – өрісін кеңейту.

Түседі бүгін білім жарысына,
Жеңсеңдер қол соғамыз табысына
Талапкердің талабы таудай екен,
Аямас тиіп кетсең намысына – дей келе, сайыскерлерімізді қошеметтеп қояйық.

Жер үстінде адам өмір өткізер,
Бар нәрсеге білім қолды жеткізер.
Бар ізгілік тек білімнен алынар,
Білімнен аспанға жол салынар.

Сайысқа төрелік етер қазылар алқасы сайланады.
Жарысқа 2 – топ қатысады. Әр топ өзін – өзі таныстырады. (Сұңқар, Құлагер)
Сайыс кезеңдері

:Бәйге.

1711

1771                     
1941                                    
1991

1710

1635

1822

1824                                 
1723
1466                                  
552

1945                               
1206

1219

1237

1227

1428

1995     

                         
  СӘТТІЛІК ӘКЕЛЕТІН АҢ

1. ҚР тәуелсіздік күні?(1991 ж 16 желтоқсан)
2. Қазақстан шекарасының жалпы ұзындығы(16, 5 мың км )
3. Елтаңбаларды зерттейтін ғылым (геральдика)
4. ҚР қанша облыстан тұрады?(14 облыс)
5. ҚР қай елдермен шектеседі?(Ресей, Қытай, Қырғызстан, Өзбекстан, т.б.)
6. Түркі халықтарының рухани және саяси орталығы болып қай қала саналады?(Түркістан)

«ӘРІПТЕР СӨЙЛЕЙДІ».

А- Еліміздің оңтүстік астанасы /Алматы/

Ә- Абылай ханның шын есімі /Әбілмансұр/

Б- Астана қаласының символы /Бәйтерек/

В- 1993 жылы 15 қарашада болған тарихи оқиға /Валюта енгізілді/

Г- Тарихтың атасы /Герадот/

Д- Алла тарапынан берілген әмір, міндет пен тыйымдардың жиынтығы /Дін/

Е- «Алтын адам» қайдан табылды? /Есік қаланың маңынан/

И- Елбасымыздың мамандығы /Инжинер- металлург/

К- Қазақтың соңғы ханы /Кенесары/

П-Жоғарғы заң шығарушы орган /Парламент/

У-Малдың төлдегеннен кейінгі алғашқы сүті  /Уыз/

Ф-«Екінші ұстаз» атанған ғұлама  /Фараби/

Ц-Астана қаласының бұрынғы атауы /Целиноград/

Ч-Қазақтың жазба әдебиетінің негізін салушы ұлы ақын /Абай/

Ь-Қазақстанның ең биік тауы /Тянь-Шань/

Э-Халықтардың әдет- ғұрып, салт- дәстүрін зерттейтін ғылым /Этнография/

Ю-Халқымыздың қолданбалы өнерінен жеткен табыстарының бірі  /Ою/

Я-Кеңес Одағы Батыры атағын алған қазақ қызы /Әлия/

                ПОЛИГЛОТ

(қазақша - орысша)
1. Заң – Закон
2. Мемлекет – Госудаство
3. Елтаңба – Герб
4. Абыздар – Жрецы
5. Өлкетану – Краеведения
6. Егемен – Суверенный
7. Тәуелсіз – Независимый
8. Қонақжай – Гостеприимный
9. Атамекен – Земля предков.
Ответы к ребусам

1.                        Школа 

2.                        Карандаш 

3.                        Пенал 

4.                        Ученик 

5.                        Учитель 

ЖАНДЫ СҰРАҚТАР

1 Мемлеккеттік биліктің бірлігін, жоғарылығын және дербестігін айқындайтын ұғымды білдіретін атау (Егемендік)

2. Қоғамды басқаратын және сақтайтын негізгі институт? ( Мемлекет)

3. Мемлекеттің негізгі заңы ... (Конституция)

4. Халық биліктің қайнар көзі ретінде танылуын негіз еткен, қоғамның саяси ұйымдастыру формасын ата (Демократия)

ҒАЖАЙЫП БЕСТІК

Қазақ тілі

10-Дара сөздерге мысал келтір, ережесін айт.

 20- Күрделі сөздердің түрлерін ата.

30- Сын есімнің мағыналық түрлері нешеу, оларды ата, ережесін айт.      

Математика

10-( -) * (-) * (-) * (-) =

20-  Теңдеуді шеш:

-29+(-x) =-3,8

30Периодты ондық бөлшекпен жаз: 7/15

Тарих

10- Патша әйел Томирис қарсы соғысқан парсы патшасы

20 –Ежелгі аргиппейлер мекендеген аймақ

30-  Ғүн басшысын атаңдар  

Биология

10 - Өсімдік жасушаларына ғана тән және оларға түрлі түс беретін органоид

20- Негізгі тамыры жақсы дамыған тамыр жүйесі

30- Фотосинтез процесін ашқан ғалым

Орыс тілі

Он-она

Стюардесса стюард

Маляр маляр

Пилот  пилот

Гимнаст гимнстка

ҒАЖАЙЫПТАР ӘЛЕМІНДЕ

«Қызықты сөздер»
1. Карта...(Жер көлемінің кішірейтілген нұсқасы)
2. Нумизматика...(Ақша айналымының тарихын зерттейтін ғылым)
3. Конституция...(Ата Заң)
4. Геродот...(Батыстың «Тарих атасы»)
5. Томирис...(Сақтардың патшайымы)
6. Шаңырақ....(Киіз үйдің күмбезді төбесін құрайтын ең жоғарғы бөлігі)
7. Шекпен...(Қой немесе түйе жүнінен тоқылатын сыртқы киім)
8. Тымақ...(Түлкі терісінен тігілген ер адамның бас киімі)
9. Этнос...(Белгілі бір аумақта тұратын тілі мен ділі, шығу тегі ортақ ұлт)
10. Саба, торсық, келі, күбі...(Қазақтың ұлттық ыдыс – аяқтары)
11. Кебеже, абдыра, жастық ағаш...(Үйдің негізгі жиһаздары)

 « САНДЫҚША»
1 – топқа:
XVI ғасырдың бас кезінде Педро Де Леон дейтін 13 жасар бала Оңтүстік Америкаға сапар шеккен испандық қарақшылардың кемесіне ілесіп Перуге келеді. Ол мұнда жергілікті халықтың осымен тамақтанатынын байқайды. Перуліктер оны папа деп атайды екен. Папаның күнге кептірілгенін чуньо деп атайдй. Ал француздар оны жер алмасы деп, итальяндықтар әуелі тартуфоль деп атапты. Ресейде XVIII ғасырдан бастап тарай бастады. Оның мұнда таруына III Петрдің еңбеі зор. Сандықшада не бар? (Картоп)
2 – топқа:
Бұл күміс сияқты жарқыраған ақ түсті, өте жеңіл. Одан түрлі ыдыс – аяқтар, күнделікті тұрмыста жиі пайдаланылатын бұйымдар жасалынады. Әсіресе, оның басқа металдармен қоспасы өте құнды. Мұндай қоспалар әрі берік, әрі жеңіл болғандықтан, ұшақтарды, ғарыш кемелерін жасауға кеңінен қолданылады. Ол таза күйінде ХІХ ғасырдың басында өндіріле бастады. Оны балқыту алғашқы кезде өте қиынға түсті. Біразға дейін мұның сирек әрі қымбат болғаны соншалық Франция королінің отбасында одан жасалған пышақ пен шанышқы алтыннан да қымбат, сирек кездесетін зат ретінде қолданылған. Сандықшада не бар? (Алюминий)

11. Қорытынды:
Қазылар орнықтырар әділдікті
Кімдердің жауаптары кәміл шықты
Білім мен тапқырлықтың жарысында
Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты, - дей келе сөз кезегін әділқазыларға береміз