Планирование "КТП по татарской литературе"

5 НЧЕ СЫЙНЫФТА УКЫТУ ФӘНЕНЕҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

Бүлекнең исеме	Кыскача эчтәлеге	Сәгать саны
Халык авыз иҗаты.	Халыкның милли, рухи мәдәният хәзинәсе буларак халык иҗаты.   Аның  сәнгать төрләре формалашуга йогынтысы. Халык иҗатының бер төре буларак халык авыз иҗаты.  Аның әсәрләрендә гомумкешелек хыяллары, идеалларының чагылуы. Халык авыз иҗатының матур әдәбият белән бәйләнешләре: уртаклыгы һәм үзенчәлекле аермалары.   Халык авыз иҗатының төп жанрлары, жанр сыйфатлары.	1
Әкиятләр.	Әкиятләр: жанр төрләре, үзенчәлекле сыйфатлары. “Ак бүре” әкияте ( кыскартып). “Үги кыз”, “Аю белән төлке” әкиятләре. Әкиятләрнең эстетик кыйммәте.	8
Җырлар.	Җырлар: татар халык җырларына хас үзенчәлекләр. Көй һәм сүзләр тәңгәллеге. “Моң” төшенчәсе. Җырларны төркемләү. “Иске кара урман”, ”Гөлҗамал”,”Туган ил”,”Яшә, Республикам!”,”Ай былбылым”; кыска җырлар – дүртьюллыклар; тарихи җырлар: “Болгар иленең кызлары”,”Пугач явы”.	4
Кыска жанрлар.	Кыска жанрлар: мәкальләр һәм әйтемнәр. табышмаклар, мәзәкләр. “Хуҗа Насретдин мәзәкләре”. Аларда мәгънә тирәнлеге  һәм аларның тел-бизәк, сөйләмнең тәэсирлеген көчәйтү чаралары булуы. Мәзәкләрдәге тапкырлык, юмор, кимчелекләрне тәнкыйтьләү, тирән мәгънә, хикмәтлелек.	4
Бәетләр.	Бәет жанры  турында мәгълүмат. Күпчелек очракта эчтәлекләре буенча тарихи вакыйгаларга һәм шәхесләргә, авыр заманага,  шәхси фаҗигаләргә һ.б. багышланулары. “Сак-сок” бәете. Аның фантастик сюжетка корылган булуы.	2
Риваятьләр, легендалар.	Риваять һәм легенда жанры турында мәгълүмат. Риваять һәм легендаларның охшаш һәм аермалы яклары. Риваятьләр, легендалар: аларга хас үзенчәлекләр; жанр сыйфатлары.“Янмый торган кыз”,”Иске Казан каласының корылуы”,”Шәһәр нигә Казан дип аталган”,”Әллүки”,”Зөһрә кыз”,”Кеше гомере ничек корылган”.	6
Әдәби әкиятләр.	Әдәби әкиятләр: халык әкиятләре белән уртаклык; сәнгатьлелек сыйфатлары, әдәби әсәр буларак алым һәм сурәтләү чаралары. Г.Тукайның “Шүрәле” әкияте. Җ.Тәрҗемановның “Тукран малае Шуктуган” әкияте. Әхмәт Фәйзинең “Аучы мәргән белән Болан кыз” әкияте. Рабит Батулланың “Курай уйный бер малай” әкияте. Фәнис Яруллинның “Зәңгәр күлдә ай коена”,”Кояштагы тап”әкиятләре. Әсәрләргә анализ.	15
Хикәя.	Хикәя: жанр сыйфатлары; әсәрнең катламнары – вакыйгалар, күренешләр, хис-кичерешләр; кеше образлары - төп герой, ярдәмче геройлар, җыелма образлар; хикәяләүче образы, автор позициясе.Фатих Әмирханның “Ай өстендә Зөһрә кыз”,”Нәҗип” хикәяләре.	5
Мәсәл.	Мәсәл. Тереклек, җансыз предмет Мәсәл. Тереклек, җансыз предмет образлары ярдәмендә, читләтеп, кеше сыйфатларын, тормышын тасвирлау. Хикәяләп яки тезмә рәвештә язылу. Мәҗит Гафуриның “Сарыкны кем ашаган?” мәсәле. Габдулла Тукайның “Ике сабан” мәсәле. М.Гафуриның «Сарыкны кем ашаган?” мәсәле образлары ярдәмендә, читләтеп, кеше сыйфатларын һәм тормышын тасвирлау. Хикәяләп яки тезмә рәвештә язылуы; фикер-идеяләрнең аллегория ярдәмендә белдерелүе.	3
Шигырьләр.	Габдулла Тукайның “Пар ат”,”Туган җиремә”,”Туган авыл” шигырьләре. Шәүкәт Галиев. Балалар әдәбиятындагы урыны; геройлары, образлар дөньясы. “Һәркем әйтә дөресен”,”Тереклек суы”,”Курыкма, тимим!”, “Тарихтан сабак”,”Өйгә бирелгән эш”,”Онытылган, өйдә калган” шигырьләре.	7
Бәйләнешле сөйләм үстерү.		8
Класстан  тыш уку.		4
Йомгаклау.		1
Барысы		68

КАЛЕНДАРЬ-ТЕМАТИК ПЛАН

УМК (Ф.Ә.Ганиева, Л.Г.Сабирова, әдәбият, 5 нче сыйныф, Казан: Татар. кит. нәшр., 2014)

№	Өйрәнелә торган бүлек, уку материалының темасы	Сәгать саны	Үткәрү вакыты		Уку эшчәнлеге төрләре
			планлашты-рылган	фактта үткәрелгән
1	Кереш. Халык авыз иҗаты.	1	1.09		Халык авыз иҗаты турында булган белемнәрне искә төшерү. Үзләре белгән халык авыз иҗаты әсәрләрен сөйләп күрсәтү.
2	Әкиятләр. “Ак бүре” әкияте. I бүлек.	1	6.09		Әкият буенча план төзү, план буенча әкиятнең эчтәлеген сөйләү.
3	“Ак бүре” әкияте. II бүлек.	1	8.09		Әкият буенча план төзү, план буенча әкиятнең эчтәлеген сөйләү. Әсәрнең темасын, проблемасын, идеясен билгеләү.
4-5	“Ак бүре” әкиятендә образлар системасы.	2	13.09 15.09		Әкият геройларына характеристика бирү, үз фикерләрен әсәрдән китерелгән мисаллар белән дәлилләү.
6	“Аю белән төлке” әкияте.	1	20.09		Текстны уку, сорауларга җавап бирү, эчтәлеген ачыклау, идеясен билгеләү.
7-8	“Үги кыз” әкиятенә анализ.	2	22.09 27.09		Текстны уку, әсәр буенча план төзү, фикер алышу.
9	БСҮ. Әкият язу.	1	29.09		Тормыштан алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә нигезләнеп, иҗади эш башкару.
10	КТУ. “Гөлчәчәк” әкияте.	1	4.10		Дәрестән тыш әдәби әсәрләр уку, аларның эчтәлеген сөйли алу.
11	Әкият төрләре.	1	6.10		Таныш әкиятләрне төрләргә аеру, аларның үзенчәлекләрен билгеләү.
12	БСҮ. Сочинение. Әкият геройларының көрәш максатлары һәм җиңүгә китергән сәбәпләр, шартлар (өйрәнгән әсәрләр мисалында).	1	11.10		Сочинение язу өчен план төзү, план буенча мөстәкыйль язу.
13	Халык авыз иҗатында җыр жанры.	1	13.10		Татар халык җырларын тыңлау, тыңланган әсәрләргә карата фикерләрен белдерү, әңгәмәдә катнашу.
14	Халык җырларының килеп чыгышы.	1	18.10		“Кара урман”, “Гөлҗамал” җырларын тыңлау, идея эчтәлеген ачыклау. Көйләр яңгырашындагы уртаклык һәм аермалыкларны табу. Текстлардагы төп һәм кушымта өлешләрне аерып күрсәтү.
15	Җырларның табигате.	1	20.10		“Туган ил” (Н. Исәнбәт сүзләре), “Яшә, республикам!”, “Ай былбылым” җырларын тыңлау, идея эчтәлекләрен ачу. Аларны чагыштыру.
16	Җырларны төркемләү.	1	25.10		Озын һәм кыска җырларны, татар халык җырларын башка халык җырлары белән чагыштыру. Тарихи җырларда сурәтләнгән геройлар турында мәгълүмат туплау.
17	Халык авыз иҗатында кыска жанрлар. Мәкальләр.	1	27.10		Мәкальләрнең килеп чыгышы, төзелеше турында мәгълүмат алу, сорауларга җавап бирү.
18	Әйтемнәр.	1	8.11		Мәкаль һәм әйтемнәрнең  мәгънәсен аңлау; әһәмиятен, кыйммәтен, үзенчәлекләрен дәлилле итеп аңлату.
19	Табышмаклар.	1	10.11		Табышмакларның төзелешен өйрәнү, җавабын табу.
20	Мәзәкләр.	1	15.11		Мәзәкләрне уку, эчтәлеген ачыклау, сорауларга җавап бирү. Мәзәкләрдә халыкның тапкыр- лыгы, шат күңеле, оста булуын күрсәтү.
21	БСҮ. Мәзәкләр” темасы буенча проект  эше.	1	17.11		Проектны яклау: иптәшләре алдында чыгыш ясау.
22	Бәетләр. Аларның барлыкка килүе.	1	22.11		Үзләре укыган, ишеткән бәетләрне сөйләү, фикер алышу.
23	“Сак-Сок” бәете.	1	24.11		Бәетне уку, текстка якын килеп эчтәлеген сөйләү, сорауларга җавап бирү.
24	БСҮ. Сочинение. “Сак-Сок” бәетендә тасвирланган халык акылы һәм синең үз нәтиҗәләрең”.	1	29.11		План төзү, план буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль язу.
25	Риваять һәм легенда жанрлары турында төшенчә.	1	1.12		Риваять һәм легенда жанрлары турында мәгълүмат алу; аңлап уку, эчтәлеген кабатлап сөйләү.
26	“Янмый торган кыз” риваяте.	1	6.12		Аңлап уку, эчтәлеген кабатлап сөйли, кирәк чакта тексттан өзекләр китерә алуга ирешү
27-28	“Иске Казан каласының корылуы”, Шәһәр ни өчен Казан дип аталган ?»	2	8.12 13.12		Шәһәрнең язмышы турындагы әсәрләрне узара бәйләп, тарихи вакыйгалар итеп сөйли белү.
29	“Әллүки” риваяте , “Зөһрә кыз” легендасы.	1	15.12		Сәнгатьле итеп уку, эзлекле итеп эчтәлеген сөйләү; әкият белән чагыштыру (Зөһрә кыз).
30	“Кеше гомере ничек корылган?” легендасы.	1	20.12		Сәнгатьле итеп рольләргә бүлеп уку, сорауларга җавап табу.
31	Әдәби әкиятләр.	1	22.12		Әдәби әкиятләргә мисаллар китерү, эчтәлекләрен искә төшереп сөйләү.
32	Г.Тукай.  “Шүрәле” әкияте.	1	10.01		Әкият-поэманы "автор артыннан бару" юлы белән анализлау. Поэмада вакыйгаларны, төп геройларны күрсәтү.
33-35	Җ.Тәрҗеманов.  “Тукран малае Шуктуган”.	3	12.01 17.01 19.01		Текстны уку, сорауларга җавап эзләү, әкиятнең эчтәлеген аңлау, төп фикерне билгеләү.
36-38	Ә.Фәйзи. “Аучы Мәргән белән Болан кыз”.	3	24.01 26.01 31.01		Әкияте сәнгатьле итеп уку, сорау һәм биремнәргә җавап бирү, төп фикерне аеру.
39	БСҮ. Азат Мәргән образына характеристика.	1	2.02		Әкият геройларына бәя бирү, сөйләү, әңгәмәдә катнашу, язма эш башкару.
40-42	Рабит Батулла. “Курай уйный бер малай”.	3	7.02 9.02 14.02		Әсәр буенча әңгәмә кору, үз мөнәсәбәтләрен белдереп, әкиятнең эчтәлеген сөйләү.
43-44	Ф. Яруллин тормышы һәм иҗаты. “Зәңгәр күлдә ай коена” әкияте.	2	16.02 21.02		Укытучы сөйләвен тыңлау, сорауларга җавап бирү. Язучы биографиясе буенча хронологик таблица төзү. Биремнәр эшләү. Әкият эчтәлеге буенча бәхәстә катнашу, үз карашларыңны раслау һәм дәлилләү.
45-46	Ф. Яруллин. “Кояштагы тап” әкияте.	2	28.02 2.03		Әкият эчтәлеге буенча бәхәстә катнашу, үз карашларыңны раслау һәм дәлилләү.
47	БСҮ. Сочинение. “Әдәби әкиятләрдә табигать һәм кеше образларына салынган фикерләр, нәтиҗәләр” (өйрәнгән әсәрләр мисалында).	1	7.03		План төзү, план буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль язу.
48	КТУ. Ләбиб Лерон. Шаян хикәяләр, шигырьләр, әкиятләр.	1	9.03		Язучы әсәрләрен анализлау, аларга бәя бирү.
49	Әдәби жанр. Хикәя.	1	14.03		Таныш булган әсәрләрнең төрен, жанрын билгеләү, сорауларга җавап бирү, нәтиҗә ясау.
50-51	Ф.Әмирхан. “Ай өстендә Зөһрә кыз” хикәясе.	2	16.03 28.03		Хикәяне сәнгатьле итеп уку, анализлау, хис-кичерешләргә бәя бирү.
52-53	Ф.Әмирхан. “Нәҗип” хикәясе.	2	30.03 4.04		Әсәрне анализлау, геройларга бәя бирү, сурәтләү чараларын табу, хикәянең үзенчәлекләрен билгеләп, төшенчә итеп чыгару.
54	БСҮ. Сочинение. “Минем яраткан һөнәрем”.	1	6.04		План төзү, план буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль язу.
55	КТУ. Фаил Шәфигуллинның “Акмөгез” хикәясе.	1	11.04		Әсәрне уку, эчтәлеген сөйләү, анализлау.
56	Мәсәл жанры.	1	13.04		Таныш булган мәсәлләрне искә төшерү, эчтәлекләрен сөйләп карау.
57	М.Гафури. “Сарыкны кем ашаган?” мәсәле.	1	18.04		Әсәрне сәнгатьле уку, анализлау, идеясен билгеләү.
58	Г.Тукай. “Ике сабан” мәсәле.	1	20.04		Әсәрне уку, эчтәлеген аңлау, фикер алышу, идеясен билгеләү.
59	Шигърият. Г.Тукай. “Пар ат” шигыре.	1	25.04		Әсәрне сәнгатьле итеп уку, анализлау, сурәтләү чараларын табу. Хисләр бирелешен күзәтү. Х.Якупов иллюстрациясе буенча үзара фикер алышып, әңгәмә кору.
60-61	Г.Тукай. “Туган җиремә”, “Туган авыл” шигырьләре.	2	27.04 2.05		Шигырьне анализлау, хис-сәбәп бәйләнешен ачыклау, сурәтләү чараларын табу.
62	БСҮ. Сочинение.  “Минем туган җирем”.	1	4.05		План төзү, план буенча сөйләү, сочинениене мөстәкыйль язу.
63	Ш.Галиев шигырьләре.	1	11.05		Укытучының сөйләвен тыңлау, шигырьне сәнгатьле итеп уку, фикер алышу.
64-65	Ш.Галиев шигырьләре.	2	16.05 18.05		Шигырьләрне сәнгатьле уку, анализлау, төп фикерне аерып чыгару.
66	Ф.Яруллин.  “Сез иң гүзәл кеше икәнсез”.	1	23.05		Шигырьне сәнгатьле уку, анализлау.
67	КТУ. Вакытлы матбугат басмаларына күзәтү.	1	25.05		Газета-журнал язмаларын уку, анализлау.
68	Йомгаклау.	1	30.05		Уку елы буена үткәннәрне кабатлау, әңгәмәдә катнашу, биремнәрне эшләү.