Тема: Сатира и юмор Жамидина
Тарсунин метлебар: лезги халкьдин ч1ехи
шаир-сатирикдин яратмишунрихъ галаз танишарун;
адан шииррин мана-метлеб ачухарун ва шииррин куьмекдалди
аялриз эдебдин тербия гун;
аялрик зарафатдин хъуьруьн квай шиирар гьиссдай
вердишвилер кутун;
чIал гегеншарун.
Тадаракар: шаирдин
портрет, проектный доска, слайдар ва уьмуьрдикай документальный
фильм авай диск.
Тарсунин план: 1.
Класс тешкиларун.
2.Гьахьунин суьгьбет (тарсунин тема ва мана-метлебар ачухарун).
3.КIвализ ганвай тапшуругъ ахтармишун
(аялри Жамидинан биографиядикай кхьенвай докладарихъ яб акалун).
4.Шаирдин яратмишунрикай муаллимдин ихтилат (са бязи фикирар конспект авун ва
тетрадра кхьин).
5. Шиирар кIелун ва
абурун мана ачухарун.
6.Тарсунин нетижаяр акъудун.
Тарсунин финиф:
1. -ЧIуван хийирар, аялар!
2. -Къецин тарс чна багъишда лезги чIалан устад, бажарагълу лезги шаир, чIехи сатирик ва юморист Жамидиназ. Кхьихь , балаяр, куь тетрадра
тарсунин кьил. (слайд 1)
3. -Гьажимурадов Жамидин Гьажимурадович 1934-йисан 25 майдиз виридалайни
кьакьан Докъузпара райондин Микрах тIвар алай хуьре дидедиз хьана. И хуьруьн шикилриз килигайла, чун
гъавурда акьазва , вучиз Жамидинакай шаир хьанатIа. Микрах – «ракъинин муг» «гнездо солнца» лагьай чIал я. (слайд 2)
Р.Гьамзатова,
сифте сеферда адахъ таниш хьайила , лагьана: «Таниш хьухь, Жамидин - чи Марк
Твен» (слайды 3-9)
4. -КIвализ гайи тапшуругъдай, куьне гьазурнавай докладар башуьсте кIела (аялри чпин сообщенияр кIелзава)
5. –Дуьз я, балаяр, куьне шаирдин биографиядикай чаз малумат гана. Жамидин
лап еке бажарагъ авай шаир я. Ада лезги сатира ва юмор вилик тухуник вичин чIехи пай кутунва. Жамидиназ вичин яратмишунрай Дагъустандин культурадин
лайихлу работник лугьудай тIварни ва 1997-йисуз «Ваз ам чидач…» ктабдай Гьукуматдин премияни
гана.
Шаир Россиядин Федерациядин писательрин Союздин
член я. Сифте шииратдин кам Жамидина аялзамаз къачуна. А фикирдал ам гъайиди
чIехи шаир СI,Сулейман
я. Вичин векъи, хци сатирадалди Жамидина инсанрин чIуру
хесетар негьзава, абарук квай нукьсанар къалурзава. Вучиз вичи ихьтин жанр
къачунватIа ва вичиз вуч
лугьуз кIанзаватIа, шиарди
вичи чаз лугьуда . ( диск, док.фильмдай чIук къалурун)
- Жамидинан шииррин кIватIалар ва абур
чапдиз акъатай вахт( аялри тетрадри кхьизва) : 1958-йис «Къалгъанар»,
1967-йис «Са кIус хъвер»,
1970-йис «Шаламда къван», 1976-йис «Гимишдин сас», 1984-йис «Башуьсте!» ва
мсб. Лагьана кIанда хьи, шаирдиз
лап вичихъ кьадай таржумачи жагъана. Адан тIвар я
Андрей Внуков. Ша, чна яб гун, шаирди адакай гьикI лугьузватIа ( док.фильмдай са чук
къалурун). слайды 10-15
- РикIел хкваш,
аялар, алатай классра чна Жамидинан гьихьтин шиирар кIелнай? (
аялрин жавабар- «Шурва», «Масада атIай фуруз…»
-6кл, «Чинерар» -5кл) .
5.-Къе тарсуна чна Жамидинан са шумуд шиир кIелда ва
абурун мана-метлеб ачухарда.
ЦIийиз ишлемишзавай
гафарин винел кIвалах, абур
тетрадра кхьин - слайд 16
а)«Таниш авани?», «Башуьсте!» - рольриз пайна кIелун.
Кьилин тема вуч я шиирдин? Гьихьтин крар негьзава
шаирди? Квел хъуьрезва чун ?
б) «ТIвар бармак
я вичел алай» . Гьихьтин философиядин фикиррал къвезва и шиир кIелайла? Квекай
фикир ийиз тазва шаирди?
в)
«Эхиримжи…» (док.фильмдай шаирди вичи кIелдай чка къалурун) Вучиз
шаирдиз вичикай эхиримжи шаир хьана кIанзава
дуьньядал? Куьк умудар кутазва ада?
6.- Баркаллa, аферин
балаяр. Куьне къе Жамидинан яратмишунрикай чиривилер артухарна. Лагь кван,
квез вуч чир хьана, куьн гъавурда акьуна? Вичин шиирра Жамидиназ вуч лугьуз кIанзава
вилик къвезвай несилриз? Гьихьтин крарал рази туш ам? Куьне гьикI
фикирзава, Жамидина негьзавай крар чи девирда авани? Абуруз акси гьикI экъечна
кIанда куь фикирдалди?
Дуьз я,
аялар, виридалайни багьа затI инсан я ,
инсанвал ва намуслувал я. Шаирди чаз лугьузвайвал, намуссузвал, къанихвал,
лавгъвавал, ришветдал кIвалахар туькIуьрунар чи
уьмуьрдай квадарун чи гъиле авай кIвалах я.
Гьа кардиз куьне къецин тарсуникай менфят къачуна дурум гудайдакай зун инанмиш
я.
Квез виридаз аферин. Де куьн сагърай!
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.