План-конспект по татарскому языку на тему "Сәламәт булу өчен киңәшләр. Диалог"

                            Венера ШАҺИЕВА, татар теле һәм әдәбиятыукытучысы,

                             58 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе.

     Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

   - укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни, татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

   әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

   -шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

   -әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;

   -текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;

   -“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалаштыру.

     Мин сезгә югарыда әйтелгән гомуми нәтиҗәне һәм шәхси кыйммәтләрне күз алдында тотып, мәктәпнең 2014-2015 нче уку елы методик темасына таянып  төзелгән дәрес эшкәртмәсе тәкъдим итәм. Дәрес 1 нче сыйныфның рус төркемендә үткәрелде, дәреснең тема эчендә тоткан урыны: “Сәламәт бул!” темасы буенча 4 нче дәрес, темасы: “Сәламәт булу өчен киңәшләр. ДС” (диалогик сөйләм үстерү дәресе).

   Тема. Сәламәт булу өчен киңәшләр. Диалогик сөйләм.

Максат. 1. “Сәламәт бул!” темасы буенча өйрәнгән конструкцияләрне кабатлау, сөйләмгә яңа сүзләр кертү, алар аша диалогка чыгу, сүзләрне сөйләмдә актив куллану.

2. Укучыларның сөйләм телен, мөстәкыйль фикер йөртү, нәтиҗә ясый, чагыштыра белү сәләтен, активлыкларын үстерү.

3. Игътибарлылык, тырышлык, кайгыртучанлык кебек сыйфатлар тәрбияләү, сәламәт булырга өндәү.

Дәрес тибы: лексик-грамматик күнекмәләрне камилләштерү дәресе (ЛГКК), диалогик сөйләм дәресе (ДС).

Кулланылган алымнар: әңгәмә, өлешчә эзләнү, диалог, ситуатив күнегүләр чишү, тәрҗемә күнегүләре.

Эш төре: фронталь, индивидуаль, парлап.

Җиһазлау: такта, интерактив такта, ноутбук, таблицалар.

Материал: дәреслек (Р. З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева. Күңелле татар теле. –Казан, 2013); “Татар теле таблицаларда” (Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. – Яр Чаллы, 2005); видеоматериал.

                                План.

I. Оештыру моменты.

1. – Исәнмесез, укучылар! Хәерле иртә! Хәлләрегез ничек соң?

 У нас сегодня на уроке гости, давайте с ними тоже поздороваемся.

- Рәхмәт, утырыгыз!

2. Уңай психологик халәт тудыру.

- Син кем? Ә син кем?

- Синең исемең ничек?

- Сиңа ничә яшь?

- Син кайда яшисең?

- Син ничәнче сыйныфта укыйсың?

- Синең хәлләрең ничек?

3. Фонетик зарядка.

1. [Къ] – кул, колак, бармак, аяк, тимераяк.

- Тизәйткечне тиз әйтәбез:

 Бер бармак, ике бармак, өч бармак, дүрт бармак, биш бармак, алты бармак, җиде бармак, сигез бармак, тугыз бармак, ун бармак, шәп бармак.

2. Прослушайте и запомните слова со звуком [къ]:

Баш, бит, чәч, бармак, борын, авыз, кул, аяк, теш, тел, күз.

II. Белемнәрне актуальләштерү (максатны хәбәр итү).

- Сегодня мы будем работать словами темы “Будь здоров”, будем изучать новые слова и постараемся  употреблять их в разговоре.

1. Один ученик покажет нам части тела, мы их назовём.

2.  Второй ученик покажет нам части тела, мы их назовём во множественном числе.

2. Сүзлекне уен формасында кабатлау.

- Играем в волейбол. Возвращаем учителю мяч переводя слова:

Баш, чәч, колак, күз, борын, авыз, теш, тел, кул, бармак, аяк, голова, волосы, ухо, нос, лицо, рука, палец, нога, руки, пальцы, ноги, зубы.

3.Тактада таблицалар белән эш (балаларга сүзләрне таратабыз, алар сүзләрне “минем, “синең” өйләре астына беркетеп куялар, ахырда хаталар төзәтелә):

- Дома (минем, синең) потеряли слова, давайте найдём их:

Минем (колагым, борыным, битем, башым, чәчем),синең (башың, бармагың, авызың, аягың, кулың).

III. Проблемалы ситуация тудыру. Яңа белемнәр үзләштерү.

1. - Сейчас посмотрим видео “Чисталыкта матурлык”. В конце будут вопросы.

2. - Скажите, чтобы тарелка (чашка, ложка) была чистой, что надо делать? (вымыть)

 Ю! – вымой!

3. - Подумайте, какие советы надо давать друг-другу чтобы не болеть, быть здоровой? (зарядка яса! тимераякта шу! чана шу! чаңгы шу! велосипедта йөр! йөз! йөгер! дару эч! – сүзләрне таблица формасында тактага элеп кую, сүзләрне уку, тәрҗемә итү, бергә кабатлау, аерым кабатлау).

4. - К нам пришёл ещё один гость. Кто он? (Доктор Айболит) Он хочет с вами раговаривать (сыйныфтагы көчле укучы белән үрнәк диалог төзү):

- Исәнме, Вика!

- Исәнмесез, Доктор Айболит!

- Синең башың авыртамы?

- Әйе, минем башым авырта.

- Температураң бармы?

- Бар.

- Мә, дару эч! Зарядка яса! Йөз! Йөгер! Чана шу! Чаңгы шу! Сау бул!

- Сау булыгыз, Доктор Айболит.

5. – По прослушанному диалогу составляем диалог (укучылар парларда эшли, такта янына чыгып сөйлиләр).

IV. Өйрәнгәннәрне ныгыту (ситуатив күнегүләр башкару).

1. Твой друг часто болеет. Ты знаешь, чтобы быть здоровым, надо заниматься спортом. Посоветуй другу:

А) делать зарядку (зарядка яса!)

Б) кататься на лыжах (чаңгы шу!)

В) бегать (йөгер!)

2. Заболел твой друг. Предложи ему лекарство (дару эч!)

3. Если вы согласны с утверждением - встаем, если не согласны - садимся:

- Мин беренче сыйныфта укыйм.

- Мин укытучы.

- Мин зарядка ясыйм.

- Заболела мама. Мы говорим: “Мә, дару эч!”

- Чтобы твой друг был здоровым, ты даешь совет: “Зарядка ясама!”

V. Дәрескә йомгак.

- Дәрестә бик яхшы эшләдек. Себя похвалили: “Мин молодец! Мин яхшы укучы!».

- Афәрин. Дәрес бетте, сау булыгыз!

Краткое описание документа:

Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:

- укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни, татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;

әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:

-шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;

-әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;

-текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;

-“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалаштыру.

Мин сезгә югарыда әйтелгән гомуми нәтиҗәне һәм шәхси кыйммәтләрне күз алдында тотып, мәктәпнең 2014-2015 нче уку елы методик темасына таянып төзелгән дәрес эшкәртмәсе тәкъдим итәм. Дәрес 1 нче сыйныфның рус төркемендә үткәрелде, дәреснең тема эчендә тоткан урыны: “Сәламәт бул!” темасы буенча 4 нче дәрес, темасы: “Сәламәт булу өчен киңәшләр. ДС” (диалогик сөйләм үстерү дәресе).