Инфоурок Другое КонспектыПлан-конспект урока по родной (аварской) литературе "Творчество народного поэта Дагестана Магомеда Ахмедова"

План-конспект урока по родной (аварской) литературе "Творчество народного поэта Дагестана Магомеда Ахмедова"

Скачать материал

Класс: 9

Дата:

Дарс: авар литература

Дарсил тема: МухIамад АхIмадовасул гIумру ва творчество.

«Дие бокьун буго», «ЧIужугIадан»

Дарсил мурад:лъималазул лъай-хъвай гьабизе М. АхIмадовасул гIумругун ва творчествогун. Лъазе АхIмадовасул лирикаялъул аслияб тема баян гьабизе. Гьесул кучIдуздалъун лъималазул рокьи бижизабизе ватIаналде, гIумруялде, эбелалде, милияб тарихалде.

Дарсил алатал: печаталъул материал, тьахьал, суратал

 

 

Дарсил ин.

Орг.момент. РорчIами лъимал. ХIадуре дарсиде. Жакъа нилъехъе рачIун руго гьалбал, рачIаха нилъеца рихьизаризе лъаялъул гьунарал асар хIинкъичIого.

Араб дарс такрар гьаби. Опрос-тестирование.

-       Рокъобе щиб кьун букIараб?

-       РачIаха нилъеца гьесул творчество нужеда кин лъалеб бугояли хал гьабилин. Нилъеца гьеб хал гьабила опрос-тестирование хIисабалда.

1.     Багъатар вукIана

a)     Къородаса

b)    Сугъралъа

c)     Мокъсоб росулъа

2.     Багъатарица хъвараб асар?

a)     Севералда бугеб дир милъирщо

b)    Саба-меседо

c)     Манарша

3.     Гьалл кочIол мухъал чан гьижаялдаса гIуцIарал ругел?

Абулеб рагIула гьанже дир бакъан,

Гьавураб рукъги тун къватIиб ун бугин;

Дун мугIрул кIочарав вас лъугьун вугин,

Дун росу лъаларев кочIохъан вугин.

a)     7

b)    10

c)     11

4.     ЦIадакьа бахчулеб дир чанил бурутI къисаялда, лъил кIигьумерчилъи бихьизе гьабулеб бугеб?

a)     Циноевасул

b)    Гьиматил

c)     Месейил

5.     Севералда бугеб дир милъирщо

a)     Къисайищ

b)    Хабарищ

c)     Поэмайищ

6.     Севералда бугеб дир милъирщо хабаралъул аслияй герой ккола

a)     ПатIимат

b)    Лидия

c)     Саба-меседо

Гьал суратазда кинал асарал рихьизарун ругел, исана нилъеца малъарал?

(кини- Ф. ГIалиева, хваразур цIаралдасан- ГI.Хачалов, Манарша- М.МухIамадов, васасде-ХIажи Гъазимирзоев)

Авар мацIалдехун бухьен.

 

1.   Беразда хулараб магlу бихьарабани, нужеца дида щибиландай абилаан?

2.   У ле, бихьуларищ, дица аб боржине хlадураб хlинчl бугеб гlадин кlиябго квералъ ккун.

3.   Гьенир рукlана гlемер баlи-батlиял суратал- гьитlиналги, кlvдиялги,  къокъалги, халаталги, чlедералги, гlебалги.

4.   Лидияца бачlараб кагъатги кодоб ккун, жакъа дун ралъдал рагlалда вуго.

5.   Гвангъун щвараб бакъги, бакъул чIораз гвангъизарурал гlурччинал мугIрулги, гьенир гlурччинаб харилъан раккарал тугьдузда  гьоркьор кваналел гIиялги, мугlрузул чIедерал, амма чабах ккурал, щулиял нухалъан боржун унеб нижер машинаги, данде  пулеб аваданаб, гьогьамараб гьуриги-гьеб киналъго гlурус ясальул каранда ракl букlана беэдулеб.

 

Творческияб хIалтIи

Гьал кицаби лъугIизаре.

1.     Мокъокъица къвакъвадун жиндирго бусен гIадин,….(цIогьорас жиндирго пиша тIатинабула)

2.     ГIемер гьедула… (гьерсихъанги цогьорги)

3.     ГIакъилавгун ургъарав тIовитIун нухде кола,….(жиндирго гIакълу гIурав гIадада хун хутIула.

4.     Сахаб ччугIа гурони…(гIуруда данде унаро)

5.     Зоб роцIун цIад бани, цIакъ бохула тIабигат, …(гIадамил ракI роцIунеб цIад хIажатаб ракьалда.

6.     МегIер мегIералде кколареб,… (гIадан гIадамасде колев)

7.     Нилъеца цIали лъабго къоялъ тани,…(цIалиялъ нилъ 3 моцIалъ тола)

8.     Ца таралъ…(мегIер тола)

 

ЦIияб дарс

РачIаха нилъеца цIияб, дарсалде бай бихьилин. Жакъа нилъеца лъай-хъвай гьабизе буго М.АхIмадовасул творчествогун.  М.АхIмадов кола Дагъистаналъул машгьурав гьанжесеб заманалъул поэт, критик, переводчик, публицист. Гьев гьавуна Гъуни районалъул Гьонода росулъ, колхозниказул хъизамалда. ГьитIинаб къоялдасанго букIана МухIамадил анищ хъвадарухъанлъун вахъине. МухIамадица хъвана гIемерал поэмаби, кучIдул, прозаби. ТIоцебе Инхоса ГIалихIажиясул хIакъалъулъ поэма хъварав поэтги кола  М.АхIмадов. Амма гьев бищунго жиндир гIумруялда чIухIараб кечI кола, гьес МахIмудил гIумруялде,14 сон бараб мехалъ хъвараб, «Холеб буго мугIрул чан» абураб кечI. Гьеб кечI хъвазе тIамуна нилъер щагIир холеб бугеб мугIрул чаналъул бадиса чвахулеб магIу бихьидал. Гьесда ракIалде ккана, гьединабго гулаялъ чIван ватилин МахIмудин. Щайдай, лъимал,  кидаго берцинлъиги гьунарги гулида гъоркь бугеб? ЖахIдаялъ, хIалихьалъиялъ, кIигьумерчилъиялъ. М.АхIмадовасул гьеб кечIалъ гIадамазул ракIал асир гьаруна, гьелъ гьеб кечI лъугьана ахIулеблъун.

Нилъ гьанже гIенеккила М. Синдикъовас ахIулеб гьеб кечIалъухъ.

М.АхIмадовас цIалун лъугIизабуна Горькийил цIаралда бугеб литературияб институт,  гьебги лъугIизабун вуссана 1979 соналъ ватIаналде, хIалтIизе лъугьана дагъистаналъул тIахьал риччалеб издательствоялда. Гьелдаса хадуб 6 соналъ хIалтIана Р. ХIамзатовасул кумекчи лъун. ЦIидаса гьев тIад вуссана Москваялде. 10 соналъ хIалтIана  гьенив батIи-битIиял издателствабазда. Гьениб гьесул лъай-хъвай ккана гьанжесеб заманалъул машгьурал Россиялъул поэталгун: Василий Белов, Плешаков. С. Михалковгун и т.д. Кинабниги МухIамадица хъвана 15 тIехь. 1979 соналъ къватIибе бачIана гьесул тIоцебесеб тIехь «Сардил кагътал», 1983 соналъ «КучIдул», 1985 – «Къоял», «ШагIирги ватIанги» - 2006 сон, ва гьел гурел цогидалги.

 2004 соналъ вищана председательлъун хъвадарухъабазул советалде.

Шапакъатал: 2005 соналъ вахъана Дагъистаналъул халкъияв поэтлъун. 2009 соналдаса М.АхIмадов кола Дагъистаналъул общественная палатаялъул член лъун.

РакIалде щвезабизе, щиб жо кколеб лирика?

ТIехьгун хIалтIи.

Жакъа нилъеца малъизе руго гьесул лирикиял кучIдул. Лирикаялъул аслияб тема ккола ватIаналъул, гIумруялъул, гIадамазул, жакъасеб къоялъул рохелги ургъелги, къварилъиги, миллияб тарих –чIужугIаданалъул къисмат.

КучIдул гIадада хъваларо, гьел цIализеги ккола, цIаларалда тIад ургъизеги кола. Ургъун, гьеб хIатIил угъдулъе щвезегIан чорхолъе биччазеги ккола.

Учителас кечI «Дие бокьун буго» цIализе. КечIалъул тематикияб анализ гьабизе.

-       Гьаб кечIалдалъун авторасе нилъеда щиб бичIизабизе бокьун бугеб?

Дарс щула гьаби.

-       Жакъа нилъеца лъил творчествогун лъай-хъвай гьабураб?

-       Гьев кив гьавурав?

-       Гьев кив хIалIтIарав?

-       Шапакъатал?

-       Гьесул кучIдузул аслияб тема?

-       Дие бокьун буго – абураб кечIалдалъун. Щиб бичIизабизе бокьун бугеб авторасе?

-        Нилъеца исана эбелалъул, ватIаналъул хIакъалъулъ хъварал щал кучIдул малъарал.

-       Эбелалъул, ватIаналъул хIакъалъулъ щал кицаби лъалел.

ü ВатIан хириясул хвел букIунаро.

ü ВатIан гьечIев чи, чед гечIеб таргьа.

Къиматал лъезе.

Рокъобе хIалтIи: М.АхIмадовасул биография. «Дие бокьун буго» кечI рекIехъе лъазабизе.

Дарсил хIасил гьабизе

 

 

 

-       Жакъа нужеда щиб цIияб  жо   лъараб дарсида.

Дица къисматалъул къиматаб чирахъ,

Чияхъе кьечюго, дуе бакула.

 

РагIабазул дару - дир цоxIо сабаб,

Ватlаналъул унти - дир кочlол гlазаб.

 

 

ГIумруялъ хlехьела бокьараб балагь,

ВатIан цlуне дуца, Бетlергьан Аллагь!

 

Ватlаналъул канлъи гlансалъун гlунтI

ГIасруялъул нухда буго дир къисмат.

 

ВатIан - дий гуккичlеб анищлъун буго,

ВатIан - гlумруялъул магIналъун буго.

 

ВатIан тlегьалелъул тIегьала талихl,

ВатIан бечIалелъул бечlала къисмат.

 

Дагъистан кидаго каранда буго,

Канлъи, гьелъул гуреб, дие букlинчlо.

 

Дунялалъул гьаракь бакlлъараб мехалъ,

БукIана дир хьолбохъ хирияб ватIан.

 

ГIаданлъи лъугIараб дуниялалда

Дун дирго ватlаналъ хвасар гьавула.

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "План-конспект урока по родной (аварской) литературе "Творчество народного поэта Дагестана Магомеда Ахмедова""

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Интернет-маркетолог

Получите профессию

Фитнес-тренер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 626 245 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 29.05.2017 1611
    • DOCX 28.7 кбайт
    • 12 скачиваний
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Камилова Умусалимат Магомедбеговна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 6 лет и 10 месяцев
    • Подписчики: 3
    • Всего просмотров: 29776
    • Всего материалов: 20

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой