Поурочный план на тему "Б.Бұлқышев Ана"

Сабақтың тақырыбы: Баубек Бұлқышев. Ана

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға Баубек Бұлқышев туралы жалпы мағлұмат беру. «Ана» мәтінінің мазмұнын ашу. Мәтінді мәнерлеп, ырғақпен оқуға жаттықтыру;

Оқушылардың ой-өрісін, дүниетанымын кеңейту, шығармашылық жұмыс істеуіне ықпал ету, сөздік қорын молайту.

Ананы құрметтеуге, оған деген махабаттың тіл жеткісіз болуына тәрбиелеу;

Сабақ түрі:

Сабақ типі: жаңа сабақ

Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, практикалық, шығармашылық

Көрнекілігі: тақырыпқа қатысты слайд

Пәнаралық байланыс: ән, қазақ тілі, дүниетану

Сабақ барысы:

Ұйымдастыру.

Оқушылар 4 топқа бөлініп отыр

Кіріспе бөлім

Ұйымдастыру

Балалар, бүгінгі әдебиет сабағы ерекше болмақ. Себебі біздің сыныбымызға келген қонақтар қызықты да мазмұнды сабақ көргілері келеді деп ойлаймын. Ендеше, алдыңғы сабақтарда игерген білімдерімізді ұтымды пайдаланып, жаңадан білім қорымен толыға түсуге шақырамын. Балалар сабақты бастамас бұрын бір-бірімізді қолдайық. Ол үшін алақанымызды ысқылап, жанымыздағы көршімізге жылуымызды таратайық. Ол жылу өзімізге еселеніп қайтып келетіні өмір заңдылығы.

Жақсы, балалар! Дәптерімізді ашып. бүгінгі күн ретін жазып қояйық.

Кезекшілер үйге қандай тапсырмалар берілді. (кезекшілердің жауаптары тыңдалады)

Тақырыпқа байланысты сурет салу

Темірге хат жазу

Бақытқа хат жазу

Еңбекке қатысты мақал-мәтел жаттау

Сонымен, балалар, Сансызбай  Сарғасқаевтың «Шыбық» әңгімесі ерінбей еңбетенсек қалаған арманымызға бір табан жақындайтынымызды үйретіп, бір тал кессең, он тал ек дегендей көктем мезгілінде тал егіп отырсақ, табиғатқа жасаған үлкен сыйымыз болар еді.

Балалар, жаңа тақырыпқа көшпес бұрын мен сендердің назарларыңды бір үн таспаға аударғым келеді. Бір сәт көзімізді жұмып, тыңдайық.

(үн таспаны тыңдау)

Балалар, үн таспаны тыңдап отырып, ойларыңа не келді? (оқушылардың жауаптары тыңдалады)

Ана деген қасиетті сөз екендігіне келісесіңдер ме? Бәрімізге жарық дүниені сыйлаған – Ана. «Қарға баласын аппағым, кірпі баласын жұмсағым дер» дегендей анаға өз баласынан артық ешкім жоқ. Тіпті жан-жануарлар да баласына мейіріммен қарайды. Қарапайым еңбек адамдары анасына қолынан келгенше сый-құрмет көрсетсе, ақын оған арнап өлең жазады. Жазушы әңгіме жазады, ал сазгер ән-күй шығарады. Яғни, барлық адамзат баласы өзінің борышын өтеуге тырысады. Осы тақырыпта қалам тартқан Баубек Бұлқышев туралы біліп алайық.

Топтық талдауы

1-топ – түсінгендерін айту

2-топ – сұрақ  құрау

3-топ – жауап беру

4-топ – кластер құру

Осы тақырыпта қалам тартқан Баубек Бұлқышев (1916-1944) небәрі 28 жасында Ұлы Отан қайтыс болған. Ол қазіргі Қарағанды облысы Жезді ауданында дүниеге келген. «Балалық шақ», «Елімізде қанды жорықтар» т.б.туындылар бар.

Ендеше Баубек Бұлқышевтың «Ана» мәтінімен танысайық. Балалар, өздеріңе түсініксіз сөздерді кезіктірсеңдер, топта талдауға ұсынасыңдар.

Мәтінді мұғалімнің мәнерлеп оқуы

Сөздік жұмыс – түртіп алу стратегиясы бойынша:

Айналып-толғанғаны – жақсы көргені, еркелеткені

Уанбай – жылай беру, тоқтамай жылау

Құрдақта – бесікте жатқан кез, нәрестелік шақ

Толқымайтын жүрек – аана деген сөз жүректе толқу пайда болдырады, жүрегің қатты соғуы мүмкін, ішіңде тыныштық сезімі орнайды. Жылуды журек сезеді. Сол жылу бойымызға тарайды.

Тасымайтын қан – тура мағынада қарамауымыз керек. Қан тасымайды ғой, не тасиды? Су. Су неге тасиды? Көптілігінен тасиды, ол күштілікті туғызады. Тасу деген ол – молшылық, күштілік. Ендеше, адам бойынша анасына деген махаббат күштілігінен қан тасиды.

Сезбейтін сезім – сезім дегеніміз не? Адам сезім арқылы қоршаған дүниенің әсерін сезеді. Сонда ана деген сөздің өзі біздің жан дүниемізге әсер етеді. шаттық сезім ұялатады.

Балалар, енді осы мәтінді өздерің жақсылап мәнерлеп оқып дайындалып алыңдар.

Оқушылардың іштей оқуы.

Дауыстап оқу (Айым,Нұрлы, Жібек, Балнұр, Бақытжан)

Сергіту сәті

Жақсы балалар, Баубек Бұлқышев анасына деген сезімін осы мәтін арқылы көрсеткен екен. Сендердің де әрқайсысыларыңның аналарың бар. Ендеше, осы сабақта сендерде осы сабақта аналарыңа сезімдеріңді білдіріп көріңдер.

1-топ – ана тақырыбында эссе жазу

Эссеге қажетті сөздер: жақын жан, ыстық алақан, жұмсақ даусы, айналып-толғанғаны.

2-топ – ана тақырыбындағы мақалдарды талдау

1.     Анаға баланың алалығы жоқ.

2.     Баланың білегі ауырса ананың жүрегі ауырады.

3.     Анаңа ауыр сөз айтпа!
Атыңа ауыр жүк артпа!

4.     Шешеге қарап қыз өсер, Әкеге қарап ұл өсер

5.     Алып анадан туады, Ат биеден туады.

6.     Анасыз өмір — сөнген көмір.

3-топ – ана тақырыбында бес жолды өлең

Кім? ана

Қандай? (2 сын есім)

Не істеді? (3 етістік)

1 сөйлем

Мағынасы жуық сөз

4-топ – «ана» кластер құру

Дарынды оқушылар – ана  тақырыбына өлең құрау

Өлең құрау.

... .... данасың,

... .... панасың.

... ... баласын,

... ... анашым.

... ... өсірдің

... ... кешірдің

... ... баласын

... ... анашым

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс

Сенің анаң сені қалай еркелетеді?

Аналар мерекесі қашан болады?

Сен анаңның мерекесі не сыйладың?

Анаңның көзінің түсі қандай?

Сенің анаңның туған күні қашан?

Оқушылардың жауаптары тыңдалады.  

Балалар, Күршім өңірі таланттардан кенде мекен емес. Соның бір айғағындай осы өлкеден шыққан дарынды ақындар Қасен Закария, Шакербану ................., Советхан Қалиғожин атамыздың аналарына жазған өлеңдері де бар екен. Болмасаң да ұқсап бақ... дегендей осы ақындардай тырнақалды өлең жазып жазуға ұмтылып жүрген Айым мен Жаннұрды тыңдайық.

Балалар, осымен сабағымыз да аяқталуға жақындаған сияқты. Осы өткізген 45 минут құнды білімге толық болды деп ойлаймын. Ендеше, түсінген білімімізді бір сөзбен жеткізіп көрейік.