Поурочный план на тему "Мүктәріздім өсімдіктер"

Күні:

Тақырыбы:   Мүктәрізді өсімдіктер Жасыл мүк және шымтезек мүктәрізділердің бір түрі

Сыныбы: 6 «а»

Мақсаты:  Жасыл мүк және шымтезек  мүгімен таныс

Күтілетін нәтиже: Жасыл мүк және шымтезек  мүгін  біледі

Әдіс-тәсілдер:  Топтастыру әдісі

Дереккөздер: Оқулық, электронды оқулық, слайд презентация, үлестірмелер, кестелер, “Биология   және салауаттылық  негізі”, “Биолог анықтамалығы” әдістемелік журналдары, МАН (Мұғалімге арналған нұсқаулық, ІІІ негізгі деңгей).

Сабақтың барысы:

Кезеңі Уақыты	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
Кіріспе	Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасу, түгелдеу, оқушы назарын сабаққа аудару. Топқа бөлу.	Оқушылар мұғаліммен амандасады, топқа бірігеді. Сабаққа психологиялық дайындық жасайды
Негізгі бөлім Бекіту	Үй тапсырмасын пысықтау: Сұрақ-жауап  (Топтарға кезегімен  сұрақтар қойылады.50-сұрақ)  «Мағынаны тану» бөлімі. Жаңа сабақ. -Мүктіріздес өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері -Мүктердің екі өкілі: шымтесзек және көкек мүгі -Мүктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы Мұғалімнің түсіндірмесі: Мүк тәрiздiлер бөлiмi түрлерiнiң саны жағынан гүлдi өсiмдiктерден кейiнгi екiншi орында. Дүние жүзi бойынша олардың 22000-нан 27000-ға дейiн түрлерi кездеседi. Мүктер жер бетiнiң барлық жерлерiнде кездеседi. Әсiресе ылғалы мол жерлерде олар қалың болып өседi. Орманның батпақты жерлерiнде мүктер жер бетiн тұтас жауып жатады. Мүктердi ағаштан салынған үйлердiң шатырынан, ағаш дiндерiнен, тастардың, жартастардың бетiнен  көремiз. Мүктi ағаштардың сынып түскен бұтақтарынан, тiптен терең тұшы сулардың түбiнен кездестiруге болады. Климаты аса қатал Артика мен Антарктиданың бiр қатар аудандарында жоғары сатыдағы өсiмдiктерден тек мүктер ғана өседi. Мүктердi зерттейтiн ғылымды «Бриология» дейдi.  Мүк тәрiздiлер аласа болып келетiн көпжылдық, сирек жағдайда бiржылдық өсiмдiктер. Мүктердiң биiктiгi бiр миллиметiрден 70 сантиметрге дейiн жетедi. Мүктердiң құрылысы өте қарапайым, түрлер де болады. Бiрқатар мүктердiң жер бетi бөлiгi тармақталып төселiп өседi, оны таллом деп атайды. Талломды мүктер көп клеткалы балдырларға ұқсас келедi. Мүктердiң басым көпшiлiгiнiң сабағы мен жапырағы болады. Барлық мүктерде тамыр болмайды. Тамырдың қызметiн ризоидтары атқарады. «Ризоид» - бiр немесе бiрнеше клеткалардан тұратын жiңiшке жiп тәрiздi эпидермистiң өсiндiсi. Ризоид арқылы өсiмдiк топырақтан суды және онда ерiген минералды затарды бойына сiңiредi.         Мүк сабағының сыртын бiр қатар клеткалардан тұратын қабықша жауып тұрады. Бұл клеткалардың хлорофилдерi болмайды. Қабықшаның астында клеткалары хлоропластарға толы, жақсы жетiлген фотосинтездеушi ұлпа орналасады. Өткiзгiш, тiрек, қор жинаушы және жабын ұлпалары нашар жетiлген. Су мен минералды заттардың сабақ бойымен тасмалдануы өткiзгiш ұлпалардың қатысуымен жүзеге асады. 1-тапсырама: Екі топқа сұрақтар беріледі. Осы сұрақтарға жауап беру арқылы кесте толтырады.  1-топ: 1)      Жасыл мүк қайда тіршілік етеді? 2)      Жасыл мүктің құрылысы қандай? 3)      Жасыл мүк қалай көбейеді? 2-топ: 1)       Шымтезек мүгі қайда тіршілік етеді? 2)      Шымтезек мүгінің құрылысы қандай? 3)      Шымтезек мүгі қалай көбейеді? Жасыл мүк                 пен                   Шымтезек мүгі                                      айырмашылығы         Терминдік сөздермен жұмыс: Бриология- (грекше-«брион»мүк, «логос»-ғылым) Резоид-(грекше-«риза»- тамыр, «эйдос»-түрі) Сфагнум-шымтезек мүгінің латынша атауы Антеридий- аталық жыныс мүшесі Архегоний-аналық жыныс мүшесі №18 зертханалық жұмыс. Мүктердің сыртқы құрылысы. Зертханалық жұмыстың нәтижесін қорытындылау	Интерактивтіде берілген тапсырмаларға жеке оқушылар жауап береді Оқушылар кітаптағы мәтінмен жұмыс жасайды Топ  мүшелері берілген тапсырманы орындайды, сұрақтарға жауап береді. Оқушылар зертханалық дәптермен жұмыс жасайды
Қорытындылау	Рефлексиялық бағалау. Екі жұлдыз, бір ұсыныс парағын өз пікірлерін жазуға беремін. Дөңгелек белгілер таратып беремін, оқушылар таңдағанын парағына жабыстырады Қызыл дөңгелек – маған сабақ ұнаған жоқ, уақытым босқа өтті. Жасыл дөңгелек – сабақ ұнады, әлі де ізденуім керек. Сары дөңгелек – сабақ маған қатты ұнады, жақсы қатыстым деп ойлаймын.	Әр оқушы бүгінгі сабақ туралы алған әсерлерін, ұсыныстарын жазады
Бағалау	Оқушылардың белсенділігіне қарай
Үйге тапсырма	Мүктәрізді өсімдіктер Жасыл мүк және шымтезек мүктәрізділердің бір түрі

Краткое описание документа:

Мүк тәрiздiлер бөлiмi түрлерiнiң саны жағынан гүлдi өсiмдiктерден кейiнгi екiншi орында. Дүние жүзi бойынша олардың 22000-нан 27000-ға дейiн түрлерi кездеседi.

Мүктер жер бетiнiң барлық жерлерiнде кездеседi. Әсiресе ылғалы мол жерлерде олар қалың болып өседi. Орманның батпақты жерлерiнде мүктер жер бетiн тұтас жауып жатады. Мүктердi ағаштан салынған үйлердiң шатырынан, ағаш дiндерiнен, тастардың, жартастардың бетiнен көремiз. Мүктi ағаштардың сынып түскен бұтақтарынан, тiптен терең тұшы сулардың түбiнен кездестiруге болады. Климаты аса қатал Артика мен Антарктиданың бiр қатар аудандарында жоғары сатыдағы өсiмдiктерден тек мүктер ғана өседi. Мүктердi зерттейтiн ғылымды «Бриология» дейдi.

Мүк тәрiздiлер аласа болып келетiн көпжылдық, сирек жағдайда бiржылдық өсiмдiктер.

Мүктердiң биiктiгi бiр миллиметiрден 70 сантиметрге дейiн жетедi. Мүктердiң құрылысы өте қарапайым, түрлер де болады. Бiрқатар мүктердiң жер бетi бөлiгi тармақталып төселiп өседi, оны таллом деп атайды. Талломды мүктер көп клеткалы балдырларға ұқсас келедi. Мүктердiң басым көпшiлiгiнiң сабағы мен жапырағы болады. Барлық мүктерде тамыр болмайды. Тамырдың қызметiн ризоидтары атқарады. «Ризоид» - бiр немесе бiрнеше клеткалардан тұратын жiңiшке жiп тәрiздi эпидермистiң өсiндiсi. Ризоид арқылы өсiмдiк топырақтан суды және онда ерiген минералды затарды бойына сiңiредi.

Мүк сабағының сыртын бiр қатар клеткалардан тұратын қабықша жауып тұрады. Бұл клеткалардың хлорофилдерi болмайды. Қабықшаның астында клеткалары хлоропластарға толы, жақсы жетiлген фотосинтездеушi ұлпа орналасады. Өткiзгiш, тiрек, қор жинаушы және жабын ұлпалары нашар жетiлген. Су мен минералды заттардың сабақ бойымен тасмалдануы өткiзгiш ұлпалардың қатысуымен жүзеге асады.