Қандай
жағдайда қатынастар бір-біріне тең болады?
сондықтан немесе осындай тура теңдік пропорция.
Екі қатынастың теңдігін пропорция деп атайды.
«а-ның в-ға
қатынасы тең болады с-ның d-ға қатынасы»
Мысалы:
мұндағы бен шеткі мүшелері, пен ортаңғы мүшелері
Тағы
да мысал келтірейік:
Шеткі
мүшелері мен ортаңғы мүшелерінің көбейтінділерінің мәні тең.
Пропорцияның негізгі бірінші қасиеті
мұндағы бен шеткі мүшелері, тек шеткі
мүшелерін ауыстырғанда теңдіктің мәні өзгермейді.
• Егер
пропорцияның тек шеткі мүшелерін орындарын ауыстырғанда, онда пропорция
теңдігінің мәні өзгермейді.
Пропорцияның негізгі екінші қасиеті
мұндағы бен ортаңғы мүшелері, тек ортаңғы
мүшелерін ауыстырғанда теңдіктің мәні өзгермейді.
• Егер
пропорцияның тек ортаңғы мүшелерін орындарын ауыстырғанда, онда пропорция
теңдігінің мәні өзгермейді.
Пропорцияның негізгі үшінші қасиеті
мұндағы бен шеткі мүшелері, бен ортаңғы мүшелері, бір мезетте
шеткі және ортаңғы мүшелерін ауыстырғанда теңдіктің мәні өзгермейді.
• Егер
пропорцияның бір мезетте шеткі мүшелері мен ортаңғы мүшелерін орындарын
ауыстырғанда, онда пропорция теңдігінің мәні өзгермейді.
Берілген пропорциядан бірнеше пропорция құрастыруға болады:
1) Пропорцияның
бірінші қасиеті бойынша шеткі мүшелерін орындарын ауыстырамыз. немесе
2) Пропорцияның
екінші қасиеті бойынша ортаңғы мүшелерін орындарын ауыстырамыз. немесе
Пропорцияның
үшінші қасиеті бойынша бір мезетте шеткі мүшесі мен ортаңғы мүшелерін
орындарын ауыстырамыз. немесе
Пропорцияның белгісіз мүшесін табуды қарастырайық.
х
белгісіз - ортаңғы мүшені табу керек
Пропорцияның
ортаңғы мүшесін табу үшін шеткі мүшелерін көбейтіп, ортаңғы мүшеге бөлеміз.
.
Пропорцияның
белгісіз мүшесін табуды қарастырайық.
х
белгісіз – шеткі мүшені табу керек
Пропорцияның
шеткі мүшесін табу үшін ортаңғы мүшелерін көбейтіп, шеткі мүшеге бөлеміз.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.