Презентация

• 1 слайд

  Топтағы біріншілікке жататын тіршілік үшін күрес.
  Алғашқы эволюциялық теорияның авторы.
  Бір түр дарақтарын алуан түрлі етіп, сұрыпталуға материал жеткізетін эволюциялық қозғаушы күш.
  Осы күнге дейін қолданылудағы қосарлы латын атауын жүйелеуге енгізген ғалым.
  Ч.Дарвиннің пікірі бойынша эволюцияның басты қозғаушы күші.
  Жыртқыш пен құрбандық арасындағы күрес түрінің атауы.
  Эволюция себептерін дұрыс көрсеткен ғалым.
  Тірі ағзалардың өлі табиғатпен күресі кезіндегі тіршілік үшін күрес түрі.
  Тіршілік үшін күрестің ең қатал түрі.
  Ағзалардың эволюциялық өзгерістерін анықтайтын қоршаған ортаның рөлін алғаш дұрыс көрсеткен ғалым.
  Ұзақ уақыт бойы тірі ағзалардың біртіндеп жетілу үдерісі.
  Дарақтар санының артуы, таралу аймағының кеңеюі, эволюциялық табысты қалай атауға болады?
  Жаттығу барысында ағза иеленген пайдалы өзгерістердің барлығы тұқым қуалайтынын ұсынған ғалым.
  Дарақтар және түрлер санының кему, таралу аймағының таралуы, эволюциялық сәтсіздік қалай аталады?
  
  
  

• 2 слайд

  Түсініктерін айтып беру.
  Түрішілік, түраралық күрес және абиоздық факторлармен немесе әлі табиғатпен күрес.
  

• 3 слайд

  Тіршілік үшін күрес формалары
  Түрішілік
  Түраралық
  Абиоздық
  (өлі табиғатпен күрес)
  

• 4 слайд

  §40 (27) Популяциялар ішіндегі табиғи сұрыпталудың формалары. Қозғаушы сұрыптау.
  

• 5 слайд

• 6 слайд

• 7 слайд

  Тұқым қуалау өзгергіштігі кезінде дарақ өз туыстастарынан ғана ерекшеленіп қоймай, осы өзгерістерді тұқым қуалауға береді. Өзгергіштіктің бұл түрі ағзаның тұқым қуалау белгілеріне қатысымен байланысты. Ол еселену немесе мейоздың жүрісі бұзылған кездейсоқ үрдістер нәтижесінде және жаңадан тұқым қуалау көрініс берген кезде мутациялық езгеріс болады. Сондай-ақ ата-енелері және ата тектерінің гендері мен белгілері жаңадан үйлескенде үйлесімді (комбинативной) тұқым қуалау өзгергіштігі пайда болады.
  

• 8 слайд

  Тұқым қуалау өзгергіштігінен басқа модификациялық та өзгергіштік бар. Мұндай кезде езгеріс ДНҚ молекулаларына - гендермен хромосомаларға қатысы болмайды. Жаңа тұқым қуалау қасиеттері пайда болады. Ата-енелерінде бұрыннан бар және олардың ата тектерінщ гендері мен белгілері ұрпақтарында құрамаланған болса, онда ол уйлесімді өзгергіштік болады.
  

• 9 слайд

  Тұқым қуалау өзгергіштігінен басқа модификациялық тұқым қуаламайтын езгергіштік те болады. Ондайда ДНҚ молекуласына - гендер мен хромосомаларға әзгерістің катысы болмайды. Өзгергіштік сұрыптауға материал жеткізіп береді. Өзірге тіпті бір түр дарактарының өзгергіштігі болып түрса да жыныстары жөне жастары бәрібір біркелкі болмайды. Демек жабайы табиғаттадарақтардың біреуі жақсы, екіншілері нашар бейімделеді. Сөйтіп сұрыптау қайсысында тұқым қуалау сапасы жақсы болса, сонымен бірге сапасы нашарларды жойып, дарақтардың көбеюін сақтап қалады.
  

• 10 слайд

  Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:
  Эволюциядағы табиғи сұрыпталудың рөлі неде?
  Қолдан сұрыптау мен табиғи сұрыпталудың негізгі айырмашылығы неде?
  Тұқым қуалау және модификациялық өзгергіштіктер арасында қандай айырмашылық бар?
  
  

• 11 слайд

  Үй жұмысы:
  § 40 (27). Оқып мазмұндау.
  

• 12 слайд

  § 28. Биологиялық алға басу табыстары ретіндегі ағзалардың бейімделуі
  

• 13 слайд

  Үй жұмысын тексеру
  табиғи сұрыпталуды сипаттау
  жасанды сұрыптауды сипаттау
  модификациялық өзгергіштікті сипаттау
  үйде құрастырылған өзгергіштік және сұрыптау сызбанұсқасы бойынша тұқым қуалау өзгергіштігінің сипаттамасына жауап беру
  

• 14 слайд

  Жалпы үй тапсырмасын бекіту
  Эволюциядағы табиғи сұрыпталудың рөлі неде?
  Қолдан сұрыптау мен табиғи сұрыпталудың негізгі айырмашылығы неде?
  Тұқым қуалау және модификациялық өзгергіштіктер арасында қандай айырмашылық бар?
  

• 15 слайд

  Бейімделгіштік – адаптация дегеніміз тірі ағзалардың қоршаған ортаның нақтылы жағдайларында құбылысында, мінез – құлқы мен физиологиясында тірі қалуды жоғарылататын ерекшеліктерді иемдену қасиеті.
  

• 16 слайд

  Қорек талғауға бейімделу.
  Климаттық бейімделу.
  Қорғаныш реңдер.
  

• 17 слайд

  Қорғаныш реңді 3 негізгі типке бөлуге болады.Олар:
  қорғаныш реңі (маскировка), еліктеу реңі (мимикрия) және көрнекілеу реңі (демонстрация).
   Қорғаныш реңніңмынадай түрлері бар:
  буркемелеу реңі (криптическая окраска) - қоршаған ая түсіне ену (жасыл шөптегі жасыл шекшек);
  бөлшектену реңі (расчленяющая окраска) - денедегі рең тұтастығы жойылады (жолат және жолбарыс денесіндегі жолақтар;теңбіл барыс және бұғы);
  көлегейлену реңі (скрадывающая тень) - жарық пен көлеңкенің кұбыла көрінуі (балықтардың көпшілігінде бауыры - ақ, ол аспан түстес,
  
  

• 18 слайд

  Гулді өсімдіктердің айқас тозаңдандыруга бейімделуі
  
  Көбею мүшесі ретіндегі гүлдің пайда болуынан тұқымды өсімдіктердің үйлесімді өзгергіштік дәрежесі күрделене түсті. Өсімдіктердің барлық түрі желмен тозаңданатын, бунақденелілер тозаңдандыратын, су тозаңдандыратын және жануарлар тозаңдандыратын (колибри) өсімдіктер болып бөлінеді.
  

• 19 слайд

  Ортаға бейімделушілік
  

• 20 слайд

  Ортаға бейімделушілік
  
  

• 21 слайд

  
  
  
  Ортаға бейімделушілік
  

• 22 слайд

  Бейімделгіштік рең
  Үлкен Әупiлдек
  

• 23 слайд

  Бейімделгіштік рең
  
  

• 24 слайд

  Бейімделгіштік рең
  
  

• 25 слайд

  Елуктену реңі (мимикриясы)
  

• 26 слайд

• 27 слайд

  Елуктену реңі (мимикриясы)
  
  

• 28 слайд

  Полярлық камбала
  

• 29 слайд

  Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:
  бейімделгіштік деген не?
  Бейімделгішті қандай күштердің әсерінен қалыптасады?
  Бейімделгіштіктің үнемі салыстырмалы болуы неліктен?
  Тіршілік ортасы өзгергенде ағзалар және олардың бейімделуінде не болады?
  

• 30 слайд

• 31 слайд

  Үйге тапсырма:
  § 28. Биологиялық алға басу табыстары ретіндегі ағзалардың бейімделуі. Оқып келу, мазмұндау
  Популяциялар ішіндегі табиғи сұрыпталудың формалары. Қозғаушы сұрыптау.
  Формы естественного отбора в популяциях. Движущая форма отбора.
  

• 32 слайд

  § 29 Түр, оның белгілері және құрамы
  

• 33 слайд

  Түр тірі ағзалар жүйесіндегі негізгі құрылымдық өлшем бірлігі болып табылады.
  КезіндеК. Линней (1735) негізін қалайтын еңбек жасағанымен күні бүгінге дейін бұл ұғымға жалпы мақұлданған ғылымда анықтама жоқ
  

• 34 слайд

  Қазіргі замандағы көбірек қолданылатын түсінік мынау: түр- бұл сыртқы белгілері және тіршілік әрекеттерінің үдерістері бойынша ұқсас, біркелкі жағдайларға мұқтаж, белгілі аумақта топтасып - популяция түрінде мекендейтін және өзге түрлермен бұдан түзбейтін дарақтардың тобы. Былай да анықтама беруге болады:түр бұл төрт өлшем бойынша ұқсас дарақтар тобы. Сол өлшем бойынша тірі ағзалардың бір түрі екіншісінен, тіпті жақын туыстастарынан ерекшелендіріледі.
  

• 35 слайд

  Морфологический
  1. Физиологиялық- биохимиялық өлшем.
  ақ аю түрі қоңыр аю түрі
  

• 36 слайд

  Морфологический
  1. Физиологиялық- биохимиялық өлшем.
  
  1)Егіз түрлері
  күміс шағала түрі батыс шағала түрі
  

• 37 слайд

  Морфологический
  1. Физиологиялық- биохимиялық өлшем.
  
  
  Исключения
  2) Жыныстық өзгерістер
   Құр аталық және аналық түрі
  

• 38 слайд

  Анатомический
  Анатомиялық-морфологиялық өлшем.
  НО, есть исключения
  ақ аю түрі қоңыр аю түрі
  

• 39 слайд

  Анатомиялық-морфологиялық өлшем.
  
  Исключения
  1)Түрлері ұқсас
  Безгек маса – 6-шы түрлердiң тобы негiзiнен, ұқсас (жұмыртқалардың қалауын түске бояу бойынша тек қана танып бiледi) сыртқы және iшкi
  

• 40 слайд

  Физиологический
  Физиологиялық = өзгерістер
  Ақ аю Қоңыр аю
  Қысқы ұйықтау қысқа Қысқы ұйықтау ға кетеді
  немесе болмайды
  НО, есть исключения
  

• 41 слайд

  Биохимический
  Биолхимиялық өлшем
  НО, есть исключения
  Шағала түрі Шағала түрі күміс шағала батыс шағала
  Осы түрлердің белоктердiң жиындарымен айырмашылығы болады
  

• 42 слайд

  Эволюциялық-географиялық өлшем
  НО, есть исключения
  Сары тарақан түрі Қара тарақан түрі
  
  

• 43 слайд

  Эволюциялық-географиялық өлшем
  Исключения
  Жоңышқа шалғындық Жатаған жоңышқа 
  
  

• 44 слайд

  Үй жұмысы
  §27-28-29-30
  133 бет сынақөтем сұрақтарға ауызша жауап білу.
  

Краткое описание документа:

Ч. Дарвин эволюциялық теориясы туралы табиғи сұрыптау теориясы деп те аталатыны бұрын да айтылды.Сұрыптау орта жағдайларына жақсы бейімделгенді сақтап қалады.Алайда егер іріктей алмас едік.Ағзалар өзгергіштіктің арқасында сан алуан, жеке дара болады.Сондықтан "Табиғи сұрыптау тұқымқуалау өзгергіштігі негізінде жүреді" Осыған байланысты презентацияны мен тақырыптарға арнап жасап шықтым.

§27 Популяциялар ішіндегі табиғи сұрыпталудың формалары. Қозғаушы сұрыптау.

§ 28 Биологиялық алға басу табыстары ретіндегі ағзалардың бейімделуі

§ 29 Түр, оның белгілері және құрамы