Презентация «Аат тыл. Т. Сметанин «Төбөбөр кус сымыыттаабыта, өлөр суолтан бөрө быыһаабыта»

• 1 слайд

  Аhа5ас уруок
  «Аат тыл.
  
  Т. Сметанин «Төбөбөр кус сымыыттаабыта, өлөр суолтан бөрө быыһаабыта»
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  хатыҥ, эhэ, Бүлүү, үөрэнээччи, ардах,
  ырыаһыт, туман, балыктар, дьон-сэргэ, Мастаах.
  

• 4 слайд

  « Аат тыл »
  Уруок темата:
  1. Уорэтэр: Аат тыл өйдөбүлүн, араастароын уонна ханнык ыйытыкка хоруйдуурун, аат тылы атын саҥа чаастартан араарары уорэтии
  2. Сайыннарар: Оҕо толкуйдуур, санааларын сааһылаан бэйэтин тылынан саҥарар дьо5урун салгыы сайыннарыы;
  3. Иитэр: Оҕолору бэйэ ыккардыгар эйэҕэс сыһыаҥҥа иитии, суруйааччы Т.Сметанин
  Соруктара:
  

• 5 слайд

  Саха Сиригэр 26 ураты күөллэртэн биирдэстэрэ Мастаах куолэ. Уопсай иэнэ 16,5 кв км.
  

• 6 слайд

  Бэриллибит тыллары бөлөхтөрө арааран
  тэтэрээккэ сурууйуу
  
  Ньургуйаана, күрүө-хаһаа, чаҕылҕан, куруппааскы, кустук, кинигэ, булчуттар, асчыт, сүгэлэр, оробуочай, Хомустаах, иһит-хомуос, уруучука, доҕор-атас, атыыһыт, ньирэйдэр
  

• 7 слайд

  Аат тыллар миэстэлэрин булалларыгар көмөлөс:
  От-мас барыта муус ___ бүрүммүт. Хараҥа халлааҥҥа __уота долгулдьуйар. Сарыарда ___ хаамар наhаа учугэй. Кыраһа____кырынаас суола көстөр.
  Карточка 1.
  Карточка 2.
  Бэриллибит тыллартан чопчу предмети кордорор аат тыллары уhул:
  сыттык, дьүкээбил, хайыһар, кырыа, муус, хаҥкы,
  силлиэ, уруок.
  Пааранан улэлээhин
  
  

• 8 слайд

  Карточка 3.
  Карточка 4.
  Аат тыллары элбэх ахсаанна уларытан суруй:
  таба, уруок, чоппууска, ньургуhун, учуутал,
  кыыс, салааска.
  
  Идэни көрдөрөр аат тыллары суруй:
  Кырса, сылгыһыт, кинигэлэр, боһүөлэк, балыксыт, хаалтыс, муҥхаhыт, балык, булчут.
  
  Паараласпыт аат тыллары уһул:
  бэс, киьи-сүөһү, дуобат, таас, ырыа-тойук, ойбон,
  от-мас, дьон-сэргэ, куорат, сайын.
  Карточка 5.
  

• 9 слайд

  Сынньалан
  
  

• 10 слайд

  Суруйааччылыын билсиhии
  
  Талааннаах суруйааччы, хорсун саллаат Тимофей Егорович Сметанин
  1919 с сэтинньи 25 кунугэр Кэбээйи оройуонун Тыайа нэьилиэгэр торообутэ.
  Кэбээйи ситэтэ суох орто оскуолатын бутэрээт Дьокуускайга атыы-эргиэн техникумугар уорэммитэ.
  Поэт бастакы хоьооно “ Бэлэм буол” хаьыакка бэчээттэммитэ.
  Айымньылара:
  Остуоруйа-поэма “Куоска олонхото” ;
  Сэhэннэр: “ Мэхээлэчээн булчут”, “Егор Чээрин”
  Остуоруйа “ Куорэгэй”;
  Ырыалар, хоьооннор;
  Драмалар.
  

• 11 слайд

  Быhаарыылар
  
  Сиэр ат
  Аппа
  - кугастыны дьуhуннээх, кутуруга, сиэлэ харатыны
  - охой сир.
  

• 12 слайд

  Туурка -
  Куох оhорсун
  - ар5аа кун киириитэ.
  - куол кытыытыгар уунэр куох от.
  былыргы
  саа
  Ар5аа дьааны
  

• 13 слайд

  Тиэкси
  Дор5оонноохтук
  аа5ыы
  
  

• 14 слайд

  Аахпыт чаастаргытын ааттаан;
  
  2. Икки, үс этииинэн кылгас ис хоһоонун кэпсээн
  
  4. Тиэкис ис хоһоонунан ыйытыкта туруоруҥ
  
  5. Аат тыллары булан тэтэрээккэ суруйуҥ.
   
   
  Сорудахтар:
  

• 15 слайд

  Сыаналаныы, рефлексия.
  Мин бу уруоктан …………………………………… биллим
  
  
  Аат тыл ……………….…..………………………ойдоотум
  
  Суруйааччы…………………………………………биллим
  
  Болоххо бэйэм улэбин астынным (астымматым)
  
  

• 16 слайд

  Тумук
  
  Бугун бары уруокка кыттыыгытыттан астынным. Боло5унэн улэ та5ыста. Маладьыастар! Баhыыбаларын!
  Дьиэ5э улэ
  Т. Сметанин “ Куьу ураҕаһынан да бултуурбут” диэн кэпсээнин ааҕаарын.
  2. Бу кэпсээнтэн аат тыллар араастарын булан
  тэтэрээккэ суруйа5ыт.
  

• 17 слайд

  Бол5омто5ут
  иhин
  баhыыбаларын!