Презентация "Ұлттық үрдіс және сөз әдебі"

• 1 слайд

  Ұлттық үрдіс және сөз әдебі

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға ұлттық үрдіс және тіл мәдениеті арасындағы байланысты түсіндіру. Қоғамдағы тілдің дамуы және оған қосар әр тұлғаның үлесі туралы ұғындыру; Дамытушылық: Оқушылардың пікірі мен көзқарасының қалыптасуына, ойын дәл айтуға ықпал ету; Тәрбиелік: Сезімталдыққа, сөз астарын ұғуға, ата - баба дәстүрін сақтауға, туған тілін қадір тұтар азамат қалыптасуына әсер ету;

• 3 слайд

  Бір жұрттың бас әкімі екінші бір байға жолығысып, сөйлесіп тұрғанда, қасынан бір жарлы мұжық өтіп бара жатып, иіліп, бас ұрып сәлем берді дейді. Оған қарсы әлгі әкім одан да төменірек бас ұрып сәлем алды. Қасындағы бай:- Тақсыр, осыншама жұрттың үстінен қараған әкімсіз, осы бір мұжыққа неге сонша бас ұрасыз? – деп айтты дейді. Сонда әкім: - Ешбір ілім - білім үйренбеген мұжық сонша иіліп, әдептілігін көрсеткенде, мен одан әдепсіз болып қалайын ба? - дейді. Ы. Алтынсарин

• 4 слайд

  Ой бөлісуге арналған сұрақтар: - Қалай ойлайсыңдар, автор мәтін арқылы не айтқысы келді? Мәтінге негіз болып отырған сөзді анықтаңдар. Әдептілік жайлы қандай мақал-мәтел, нақыл сөздер білесіңдер?

• 5 слайд

• 6 слайд

  Қазақ халқының “қоңыр үнді, қорғасындай салмақты” ұлттық тіліндегі әдеп – ұлттық тіл мәдениетінің кепілі. Сөз мәдениеті дегеніміз – оқыту үрдісінде, отбасында, жалпы адамдардың өзара қарым - қатынасы негізінде жазбаша және ауызша тілді игеру деңгейі. Ұлттық үрдіс пен ұлттық мәдениетімізді танытатын сөз әдебі амандасу мен қоштасу барысында, ұлттық салт-дәстүрлерімізге қатысты (көңіл айту мен құттықтау, тілек айтуда) сөз орамдарын қолдануда айқын көрінеді.

• 7 слайд

  Сәйкестендір   Сөз орамы Анықтамасы 1 Сәлеметсіз бе? Мұсылман жұрты амандасқанда қолданылатын сөз орамы. 2 Аман – есенсіз бе? жас шамасы бірдей немесе қызмет бабындағы адамдар қарым-қатынасында қолданылады.   3 Ассаламағалейкум құрбы-құрдас, достардың амандасуы. 4 Сәлем! көбінесе үлкен, қарт адамдардың жағдайын сұрау барысында қолданылады. 5 Сау болыңыз келер күнге сәттілік тілеу мақсатында айтылатын қоштасу сөзі. 6 Арайлы күндерде жүздескенше сәттік кездесуден кейін қолданылатын қоштасу түрі;   7 Сапар сәтті болсын келесі кездесуді асыға күтер сезіммен айтылатын қоштасу 8 Жолыңыз болсын алыс сапарға бет бұрғанда айтылатын сөз орамы.

• 8 слайд

  Елдің қуанышын бөлісіп, құттықтау мен көңіл айтудың да өз орны бар. Осыған байланысты қазақ халқы қолданатын сөздерге мысал келтірейікші. Құттықтау сөздері: «Ұзағынан сүйіндірсін!», «Той тойға ұлассын!», «Тойдан кенде қылмасын!», «Қадамыңа гүл бітсін» т.б. Көңіл айту сөздері: иманы жолдас болсын, топырағы торқа болсын, жаны жаннатта болсын, алды-пейіш, арты-кеніш болсын, мінгені – пырақ, ұстағаны – шырақ болсын т.б.

• 9 слайд

  ІІІ. Жаттығу жұмыстары 39- жаттығу. Мәтінді оқып шығып, талқылап, өз жұптарыңмен бір-біріңнің сөйлеу әдептерің жайлы жазып, сыныпқа оқып беріңдер. 43 – жаттығу. Берілген ой негізінде кестемен жұмыс жасап, «Сөз асылы» тақырыбында эссе жазыңдар. Мақал сөз Түсініктемесі Ақылдының сөзі қысқа, Айтқаны – нұсқа. Сөз әдебіндегі басты қасиет– дәл, нақты, қысқа айтып жеткізу. Ой-пікір тұжырымды, бейнелі, жинақылығымен бағалы

• 10 слайд

  «Теледидар дикторы» 41-жаттығу Тақырып: « Сөз мәдениеті: кеше мен бүгін»

• 11 слайд

  Ү. Үй тапсырмасы 37 – жаттығу