Презентация на тему "Алюминий және оның қосылыстары" (10 - сынып)

• 1 слайд

  Үй тапсырмасын сұрау
  Кальций және оның қосылыстары
  

• 2 слайд

  Ойлан тап!
  1. Периодтық жүйеде қанша металл бар?
  88 металл
  2. Кальцийді ашқан ғалым?
  1818ж ағылшын ғалымы Гэмфри Дэви
  3. Кальцийдің физикалық қасиеті?
  күміс түсті ақ, жеңіл, ауада тез тотығады
  4. Кальцийдің реттік нөмері нешеге тең?
  20
  5.Металдардың сыртқы энергетикалық деңгейінде неше электрон болады?
  1 – ден 3 – ке дейін
  6. Кальцийдің салыстырмалы атомдық массасы?
  40
  7.Кальцийде неше протон, нейтрон, электрон саны бар?
  20p, 20n, 20e
  8. Кальций карбонатының формуласы?
  СаСO3
  

• 3 слайд

  Ойлан тап!
  9. р – элементке неше элемент жатады?
  6 – элемент
  10. СаО салыстырмалы молекулалық массасы?
  56
  11. Кальцийдің электрондық формуласын ата?
  1s22s2 2p6 3s23p63d04s2
  12. Кальций қосылыстарын ата?
  бор, мәрмәр, гипс, фосфорит
  13. Кальцийдің өнеркәсіпте алынуы?
  тұздарының балқымасынан электролиздеу арқылы
  14.Әк суы деген атпен жиі қолданылатын кальций қосылысы?
  Са(ОН)2
  15. Кальций қандай тотығу дәрежесін көрсетеді?
  +2
  16.Кальций қай периодта, қай топта орналасқан?
  ІV период, IIтопта орналасқан
  

• 4 слайд

  15.02.2016ж
  §23 Алюминий және оның қосылыстары
  

• 5 слайд

  Алюминийдің табиғатта кездесуі, негізгі қасиеттері, алынуы,қолданылуы туралы түсінік бере отырып, алюминий мен оның маңызды қосылыстарының екі жақты қасиет көрсететін мәнін ашу.
  Оқушылардың зейінін,танымдық белсенділігін, өзіндік пікірін қалыптастыру, тұлғалық қасиеттерін дамыту.
  Сабақтың мазмұны бойынша алғырттыққа, өз бетінше жұмыс жүргізулеріне, ізденімпаздыққа және өзгенің пікірімен санасуға тәрбиелеу.
  
  Сабақ мақсаты :
  

• 6 слайд

  Алюминий
  Ашылу тарихы
  Табиғатта кездесуі,
  Атом құрылысы
  
  Химиялық қасиеттері
  
  Периодтық жүйедегі орны
  Қолданылуы
  Алынуы
  Физикалық қасиеттері
  

• 7 слайд

  
  
  
  
  
  
  1.Химиялық таңбасы – Al
  2.Реттік нөмірі – 13
  3. Ar (Al) – 27
  4. Al +13 )2e )8e )3e; 1s22 s2 2 p63 s2 3 p1
  6. Al – III период, III топ, ІІІ қатар
  7. Валенттілігі – 3; тотығу дәрежесі + 3
  8. Протон саны – 13
  9. Нейтрон саны – 14
  10. Электрон саны – 13
  
  Атом құрылысы
  

• 8 слайд

  XVIII ғасырдың соңында француз химигі А. Лавуазье “Химиялық номенклатура әдістері” деген еңбегінде (1787ж) жай зат күйіндегі алюминий болуға тиіс деп көрсетті.
  Химия тарихында алюминийдің ашылу мерзімі 1825 ж. Оны ашқан -дат химигі әрі физигі Қ. Х. Эрстед.
  

• 9 слайд

  1827 ж неміс химигі Ф. Веллер алюминий хлоридіне металл калийді әрекеттестіріп қоңыр түсті алюминий ұнтағын алды.
  1865 ж Н.Н. Бекетов алюминийді криолиттен алудың арзан әдісін ұсынды.
  

• 10 слайд

  Табиғатта таралуы.
  Алюминий – табиғатта кең тараған элемент.
  Жер қыртысының 9% құрайды.
  Металдар арасында – І орын,
  Элементтер арасында – ІІІ орын.
  Алюминий белсенді элемент болғандықтан табиғатта тек қосылыс түрінде кездеседі. Алюминий кендері Павлодар, Қостанай, Ақтөбе облыстарында орналасқан.
  
  
  

• 11 слайд

  Аl2O3·хН2О боксит
  рубин
  сапфир
  ортоклаз KAlSi3OlO
  альбит NaAlSi3О1О
  анортит Са(AlSiO4)2
  нефелин KNa3[AlSiO4]4
  криолит Nа3AlF6
  Алюминийдің маңызды қосылыстары
  

• 12 слайд

  Алынуы
  Алюминиийді алюминий оксидінің криолиттегі балқымасын электролиздеу арқылы алады. Электролиздеу процесінің қорытынды теңдеуі: 2 Al2O3 эл. тоғы 4Al + 3O2
  

• 13 слайд

  Физикалық қасиеті
  Күмістей ақ түсті
  Жеңіл металл
  Бүйірлі орталынған торы бар
  d -2,7г/см3
  t(балқу) – 660,24 °С
  t(қайнау) – 2500 ºС
  Иілгіштік қасиеті жоғары
  Электрөткізгіштігі , жылуөткізгіштігі жоғары
  

• 14 слайд

  Химиялық қасиеттері
  Жай заттармен
  әрекеттесуі
  4Al +3O₂ = 2Al₂O₃
  2Al + 3Cl₂ = 2AlCl₃
  2Al + N₂ = 2AlN
  Күрделі заттармен
  әрекеттесуі
  2Al + 6H₂O = 2Al(OH)₃ + 3H₂
  2Al + 6HCl = 2AlCl₃ + 3H₂
  2Al + 6NaOH + 6H₂O = 2Na3[Al(OH)6] + 3H₂
  8Al + 3FeO*Fe₂O₃ =4Al₂O₃ +9Fe
  

• 15 слайд

  Биологиялық ролі
  Адам ағзасының 10 -5 % құрайды. Қан ұйығанда өкпеде, бауырда, сүйекте, шашта, жүйке жүйесінің ми қыртысының құрамына енеді және концентрленеді. Алюминий эпителий және байланыстырғыш ұлпалардың дамуына және сүйек ұлпаларының түзілуіне, фосфор алмасуына әсер етеді.
  
  

• 16 слайд

  Al₂O₃- қиын балқитын, ақ түсті зат. Табиғатта корунд деген атпен кездеседі. Алюминий оксиді суда ерімейді, екідайлы қасиет көрсетеді:
  Al₂O₃+6HCl = 2AlCl₃+3H₂O
  Al₂O₃+2NaOH+3H₂O = 2Na[Al(OH)₄]
  Алюминий гидроксидінің (Al(OH)₃) түрөзгерісі екі түрлі : кристалдық және аморфтық. Алюминий гидроксидін алюминий түздары ерітінділеріне сілтімен әсер ету арқылы алады:
  AlCl₃ + 3NaOH = Al(OH)₃ + 3NaCl
  Жаңа тұнған Al(OH) 3 ақ қоймалжың тұнба, суда мүлдем ерімейді және типтік екідайлы гидроксид болып табылады:
  Al(OH)₃+3HCl = AlCl₃+3H₂O
  Al(OH)₃+NaOH = Na[Al(OH)₄]
  Маңызды қосылыстары
  

• 17 слайд

  Алюминий және оның құймаларының қолданылуы
  

• 18 слайд

  1. Алюминий қосылыстарда неше валентті?
  а) 2 ә) 3 б) 4 в) 5
  2. Боксит формуласы
  а) Al2O3 ә) Al2O3*nH2O б) K2O3 Al2O3
  3. Қазақстанда алюминий зауыты қай жылдан бастап жұмыс жасайды?
  а)2000; ә)1998; б)2007; в)1992
  4. Алюминий қандай затпен әрекеттеспейді?
  а) H2O; ә) НCl;
  б) NaOH; в) HNO3
  5. Алюминотермия әдісі арқылы металдарды алу реакциясы?
  а) Al2O3 = ; ә) Al +HCl;
  б) Al +FeOFe2O3 = ; в) Al + NaOH =
  Тест
  

• 19 слайд

  1. Алюминийдің атомдық құрылысы......
  ( ІІІ пер, ІІІтоп; )2е)8е)3е; 1S22S22р63S23р1)
  2. Алюминий табиғатта таралуы бойынша....... орында
  (металдар – І, элементтер – ІІІ)
  3. Жер қыртысының негізгі массасын....құрайды.
  (9% құрайды)
  4. Қосылыстарындағы тотығу дәрежесі......
  (+3 – ке тең)
  5. Алюминийдің табиғаттағы негізгі қосылыстары............
  (корунд, ортоклаз, нефелин, криолит, боксит)
  6. Қазақстанда бокситтердің белгілі кен орындары бар, олар.........
  (Повлодар қаласы, Торғай кен орны)
  7. Алюминийдің кристалдық торы......
  (бүйірі орталықтанған )
  8. Алюминийдің физикалық қасиеті........
  (ақ түсті,жеңіл, иілгіш, элекрт, жылуөткізгіштігі жоғары)
  9. Алюминий оксиді…………
  (қиын балқитын,қатты, суда ерімейді)
  10. Алюминийді ........... қолданады.
  (кеме, ұшақ, машина жасауда, тұрмыстық бұйымдар алуда)
  ( Химиялық диктант5
  

• 20 слайд

  Сәйкесін тап
  

• 21 слайд

  
  1.Массасы 5,4 г алюминий темірдің (|||) оксидімен әрекеттескенде неше грамм алюминий оксиді түзіледі?
  
  Есептер шығару
  2.Зат мөлшері 0,2 моль алюминий тұз қышқылымен әрекеттескенде неше моль сутек бөлінеді?
  
  
  
  3. Айналуларды жүзеге асырыңдар:
  Al→Al2O3→AlCl3→Al(NO3)3→ Al(OH)3→Al2O3→Al
  
  10,8г алюминий 22,4г күкіртпен әрекеттескенде түзілген алюминий сульфидінің зат мөлшері?
  
  0,1 моль алюминиймен әрекеттесетін оттектің (қ.ж) көлемі?
  
  

• 22 слайд

  Кесте толтыру
  

• 23 слайд

  Кесте толтыру
  

• 24 слайд

  Кубизм әдісі
  Алюминий қай элемент тобына жатады?
  Р – элемент
  2. Алюминийдің сыртқы электрондық қабатында неше электрон бар?
  3 – электрон
  3. Алюминийдің қайнау температурасы?
  t(қайнау) – 2500 ºС
  4. Алюминийдің химиялық қасиеті?
  Жай және күрделі заттармен әрекеттеседі
  5. Алюминийді қандай әдіс арқылы алады?
  Электролиз әдісі
  Алюминий мен кальцийдің ортақ қасиеттері.
  физикалық және химиялық қасиеттері
  

• 25 слайд

  Үйге тапсырма
  
  §23. Алюминий және оның қосылыстары
  
  № 7 есеп
  
  

• 26 слайд

  Тыңдағандарыңызға
  раххмет!