Презентация на тему: "Қазақстан Жоңғар Ресей байланыстары" (5 сынып)

• 1 слайд

  
  
  
  
  
  Тарих пәні мұғалімі: Ракишева Б. С.
  Ашық сабақтың
  тақырыбы:
  Қазақстан Ресей
  Жоңғар
  байланыстары
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Білімділік: Хан – ел билеуші, Алаша хан, Уыз хан, Жошы хан, Қазақ хандары туралы, билердің қазақ халқы тарихында өз орындары бар екенін, халықтың еш уақытта ұмытпайтынын, Жоңғар мемлекетінің құрылуы, Бөгенбай батыр, Қабанбай батыр, Наурызбай батыр, Баян батырлар, Кіші жүздің Ресей империясының құрамына енуінің алғышарттары мен себептері, А. Тевкелевтің кіші жүзге елшілігі туралы түсініктерді оқушыларға меңгерту.
  Дамытушылық: Оқушылардың танымдық қабілеттерін арттыратын тапсырмалар орындату арқылы белсенділігін арттыру. ''Әділ биік болмаса, халқыңды дерт алады'' деген билер сөзін жадымызда ұстап, деген билер сөзін жадымызда ұстар, әділ шешімдерін, шешендік сөздерін ұғындыру
  Тәрбиелік: Өз Отанын сүюге, қорғауға, патриотизмге, батырлыққа, ерлікке хандар тарихын білуге үйрету.
  

• 3 слайд

  
  
  Әдісі: тірек-сызба арқылы дамыта оқыту
  
  Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, сызу
  
  Көрнекілігі: тірек-сызбалар, кестелер,
  суреттер
  

• 4 слайд

  Сабақтың барысы:
  І. Ұйымдастыру кезеңі: сыныпты топқа бөлу.
  ІІ. Тақырыпты меңгерту:
  №1 тапсырма: тірек-тақырыптармен жұмыс.
  №2 тапсырма: топтастыру стратегиясы.
  №3 тапсырма: кесте толтыру.
  №4 тірек-сызбамен жұмыс.
  ІІІ. Сабақты бекіту: тест жұмысы.
  ІҮ. Үйге тапсырма беру, бағалау.
  

• 5 слайд

  №1 тапсырма: тірек-тақырыптармен жұмыс:
  І топ: Хан – ел билеуші.
  Аты аңызға айналған қазақ хандары.
  ІІ топ: Қазақ хандары.
  Қазақ билері.
  ІІІ топ: Жоңғар шапқыншылығы.
  Қазақ батырлары.
  

• 6 слайд

  І топ: Топтастыру стратегиясы
  Шаруашылығын жүргізетін төлеңгіттері болған
  Билігі мұра ретінде қалып отырған
  Өз атынан бұйрық шығарған
  
  ХАН - БИЛЕУШІ
  Жаугершілік заманда қол басқарған
  

• 7 слайд

  ІІ топ:
  Би
  Батыр
  Көсем
  Саясаткер
  Тәрбиеші
  Шешен
  Ақын
  Елші
  Заңгер
  

• 8 слайд

  ІІІ топ:
  
  ҚАБАНБАЙ
  ҚАЗАҚ БАТЫРЛАРЫ
  
  БӨГЕНБАЙ
  
  НАУРЫЗБАЙ
  
  БАЯН
  
  ЖӘНІБЕК
  
  МАЛАЙСАРЫ
  

• 9 слайд

  ҚАЗАҚ ХАНДАРЫ
  

• 10 слайд

  ҚАЗАҚ БИЛЕРІ
  

• 11 слайд

  ҚАЗАҚ БАТЫРЛАРЫ
  

• 12 слайд

  І топ: Төле би Әлібекұлы
  
  ІІ топ: Қазыбек би Келдібекұлы
  
  ІІІ топ: Әйтеке би Байбекұлы
  

• 13 слайд

  І топ: КЕСТЕ ТОЛТЫРУ:
  

• 14 слайд

  
  БАТЫР
  Қолына қару алып, жауға шабушы ғана емес, қаһарлы хан сұлтандардың алдында именбей әділ сөзін айта алушы.
  
  
  КӨСЕМ
  Ол көпті көрген көкірегі ояу, болашақты болжайтын, көре-көре көсем болған адам.
   
  
  
  ШЕШЕН
  От ауызды, орақ тілді сөз зергері.
  
  
  АҚЫН
  Үш бидің әрбір сөзі төгіліп тұрған жыр емес пе?
  
  
  ЗАҢГЕР
  Барлық даулы мәселелерде айыптауыш (прокурор), қорғаушы (адвокат), төбе би (сот) қызметтерін атқарушы.
  
  
  ЕЛШІ
  Олар ел ішіндегі ғана емес, мемлекетаралық мәселелерді шешуде белсенділік танытты.
  
  
  ТӘРБИЕШІ
  Кейінгі ұрпаққа тәлім-тәрбиелік ұлағаты мол өнегелі сөздерін қалдырушы.
  
  ҚОҒАМ ҚАЙРАТКЕРІ
  Ел мен ел арасындағы қоғамдық мәні зор мәселелерді шеше білген ханның кеңесшісі, Күлтөбе, Мәртөбе бастарында өткен әйгілі кеңестерде келелі істерде кеңес берген
  ІІ топ: тірек-сызбамен жұмыс
  БИЛЕР
  

• 15 слайд

  ІІІ топ: ДАТАМЕН ЖҰМЫС
  

• 16 слайд

  Жаңа сабақты
  меңгерту:
  Қазақстан Ресей
  Жоңғар
  байланыстары
  

• 17 слайд

  1. Жоңғар шапқыншылығы.
  2. Қазақстанның Ресейге қосылуы.
  3. Әбілқайыр хан.
  ТІРЕК ТАҚЫРЫПТАРМЕН ЖҰМЫС:
  

• 18 слайд

  ТІРЕК-СЫЗБАМЕН ЖҰМЫС:
  Әбілқайырдың мақсаты
  Қалмақтар, башқұрттар шабуылын тоқтату
  Өз қарсыластарының сағын сындыруды көздеді
  Ресеймен достасып ойраттарға қарсы қарсы күрес
  Қазақ ауылдарының шаруашылыққа мұқтаждығы
  Ресей және басқа елдерге өтетін керуен жолдарының қауіпсіздігі
  

• 19 слайд

  Кіші жүздің Ресейге қосылуы
  Алғы шарттары
  Себептері
  Қазақ хандары мен сұлтандарының алауыздығы мен тақ таласы
  1730 ж. Ресеймен әскери одақ жасауды ұсынды
  1730 ж. қыркүйекте
  С. Қойдағұлұлы мен
  Қ. Қоштайұлы елшілігі
  1726 жылы Қойбағар елші болып Ресейге аттанды
  Жоңғариямен соғыс қызу жүрді
  Ресей Қазақстанды өзіне қосып алуды көкседі
  Қазақ жеріне қауіп төнді
  Әбілқайыр жеке билігін нығайтқысы келді.
  Ресей, Жоңғария, Сібір қазақтары, башқұрт, қытай, Еділ қалмақтары, Қоқан және Хиуа хандықтары
  

• 20 слайд

  «Кім жылдам?» ойыны арқылы сабақты бекіту:
  І-топ:
  1. Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін елде қандай жағдай орын алды? (Қазақ жерінің бірлігі тағы ыдырай бастады.)
  2. Жоңғар хандығының ХVІІ ғ. 40- жылдарынан бастап Қазақстанға жорық ұйымдастырудағы мақсаты қандай еді? (Қазақ елінің тәуелсіздігін жойып ұлан-байтақ жерді өзіне қарату).
  3. Жоңғардың жойқын шабуылдары қай жылдары болды? (1710-1717 жж.)
  4. Қазақ жүздерінің белгілі өкілдері қай жылы, қай жерде бас қосты? (1710 ж. Қарақұмда).
  5. Жоңғарларға қарсы алғашқы тойтарыс қай жылдары берілді? (1718 ж. Аягөз өзені бойында Қабанбай мен Жауғашар батырлардың басшылығымен берілді.)
  

• 21 слайд

  ІІ-топ:
  «Ақтабан шұбырында, Алқакөл сұлама» қай жылдары болды?
  (1723-1726ж)
  2. Осы жылдары бас сауғалауға мәжбүр болған қазақтың қайғылы әні пайда болды. (Елім-ай).
  3. Жоңғар шапқыншылығы кезінде ең қатты ойрандалған өңір? Жетісу.
  4. Жоңғарларға қарсы біртұтас әскери ұйымдарды қайсы батыр қолға алды? (Бөгенбай).
  5. Үш жүз жасақтарының жоңғарларға қарсы тізе қосып біріккен қимылдары қай жылы болды? (1726 ж).
  

• 22 слайд

  ІІІ-топ:
  1. Бұланты өзені бойындағы шайқас қай жылы болды? (1726ж).
  2. Бұланты өзенінің бойындағы шайқас тарихта қандай атпен қалды? («Қалмақ қырылған» шайқасы).
  3. Қазақ билерінің шешімімен жоңғарларға қарсы шайқаста қолбасшылық жасау кімге жүктелді? (Әбілқайырға).
  4. Бүкіл қазақ жасағы қай жерге жиналды? (Ордабасы тауының етегіне жиналды).
  5. «Аңырақай» шайқасы қай жылы болды? (1730 жылы көтемде Балқаш көлінің оңтүстігінде).
   
  

• 23 слайд

  Мына атаулар қандай тарихи оқиғаға байланысты берілген:
  
  а) «Ақтабан шұбырынды алқакөл сұлама».
  ә) «Қалмақ қырылған» шайқасы.
  б) «Жаудың жылап күйзелген жері».
  в) «Ордабасы».
  

• 24 слайд

  Кері байланыс:
  

• 25 слайд

  Оқушыларды бағалау:
  

• 26 слайд

  Үйге тапсырма:
  Жаңа тақырыпты оқу. «Қазақстан», «Ресей», «Жоңғар» сөздеріне сөзжұмбақ құрастырып келу.