Презентация на тему "Къошма сёзлер" на кумыкском языке.

• 1 слайд

  Къошма сёзлер.
  6-нчы класда ачыкъ дарс.
  Хазарлардан башлана
  Къумукъланы тамуру.
  Не ерлеге барса да,
  Бар къумукъну абуру.
  
  Онгаргъан Уллубийаувул орта школаны ана тилден муаллими
  Лабазанова Арисханум Адуковна.
  

• 2 слайд

  Дарсны мурады:
  1.Къошма сёзлени гьакъындагъы яшланы билимлерин теренлешдирив.
  2.Оьзбашына пайдалы маълуматланы тапмагъа уьйретив.
  3. Ахтарыв ишлеге гьаваслыгъын артдырыв.
  4. Яратывчулукъ пагьмуларын, гьислерин оьсдюрюв.
  Ана тилине бакъгъан сюювюн
  артдырыв.
  

• 3 слайд

  Сёзню къайсы гесеги топуракъда бола?
  
  Шу терекни тамуруна къарасагъыз, сизге янгы сёзлени тапма кёмек этежек.
  Сёзлени языгъыз ва тамурун гёрсетигиз. Бу сёзлени гьакъында не айтма боласыз?
   
  

• 4 слайд

  Ребусланы чечигиз.
  Нечик сёзлер болду? Языгъыз ва тамурун гёрсетигиз.
  Белбав
  Айгюл
  Аривкъыз
  

• 5 слайд

  Ахтарыв ишден таба биз сизин булан янгы сёзлер этеген къайдаланы табажакъбыз.
  Сёзлени охугъуз ва гьар сёзде тамурну табыгъыз. Гьар тамурдан янгы сёз этигиз.
  Бет(лицо)
  Явлукъ(платок)
  Къыз(девушка)
  Таман(хватит)
  Акъ(белый)
  Чечек(цветок)
  Къара (чёрный)
  Къуш(птица)
  

• 6 слайд

  Адамны белгилери.
  
  
  Сени къурдашынг нечик яшдыр? Сёзлер язмакъ.
  Узунчач,къарачач,гёкгёзлю, ишсюймес , такъабашлы.
  

• 7 слайд

  СЁЗЛЕНИ ЕРЛЕРИНЕ САЛМАКЪ.
  
  
  КЪАРА БАШ
  АЯКЪ КЪУШ
  ГЕЧЕ ЧАЧ
  ЯЛАН ГИЙИМ
  Къарачач, аякъгийим, гечекъуш, яланаякъ.
  

• 8 слайд

  Яшланы ойларын теренлешдирив.
  Къайсы къуш «ёгъун» тайдырса гьайвангъа айлана?
  Къайсы къуш
  гюнге къаршыдыр?
  гечекъуш
  Тюкюреген гьайвандан этилген лап да уллу къуш.
  Къайсы оьзенни
  ташыны тюсю бар ?
  Шу сёзлер къошма сёзлерми?
  Нече тамурдан этилген?
  

• 9 слайд

  КЪОШМА СЁЗЛЕР КЁБЮСЮ ГЬАЛДА ЭКИ ТАМУР СЁЗДЕН БИРИГИП ЭТИЛЕ.
  ШОЛАЙ СЁЗЛЕР БИР МАЪНАНЫ АНГЛАТА.
  
  КЪАРАКЪУШ , БЕЛБАВ, БУГЮН, ТЕРЕЗЕБАШ
  ДЕГЕН КЪОШМА СЁЗЛЕР БУЛАН ЖУМЛАЛАР ТИЗМЕК.
  

• 10 слайд

  Ял алыв .
  
  
  
  
  
  
  
  
  ЙЫРЛАЙ-ЙЫРЛАЙ ЯЗ ИШЛЕЙ,
  ЧЕЧЕК-ЧЕЧЕКНИ ТИШЛЕЙ.
  СОЛАКЪ-СОЛАКЪ БЕРЕ БАЛ,
  ИШЛЕП ГЬАР ГЮН, АЛМАЙ ЯЛ.
  ЧЕЧЕГЕН ЁМАКЪЛАР.
  КЪОШМА СЁЗЛЕНИ ЭШИТСЕ - ОЛТУРА ,
  ЁКЪ БУСА — ЭРЕТУРА.
  ТЕРЕКЛЕРДЕ ЯШАЙ,
  ЧЕРТЛЕВЮК КЪОЗ АШАЙ.
  ЯШЛАР ГЁРЮНСЕ КЪАЧА, БУТАКЪЛАРДАН УЧА.
  Къапкъачлы- къазан тюгюл,
  сувда яшай- балыкъ тюгюл.
  Аркъасында уью бар,
  Алып гетеген кюю бар
  

• 11 слайд

  Къыйыкъсытылгъан къырда къалыр.
  
  Балжибин де ишлемесе тишнемей.
  
  Бугюнню тангаласы бар.
  
  Ишсюймесни эл сюймес.
  Айтывларда къошма сёзлер.
  

• 12 слайд

  ИТНИГЮН
  ТАЛАТГЮН
  АРБАГЮН
  ХАМИСГЮН
  ЖУМАГЮН
  СОНГУГЮН
  КЪАТТЫГЮН.
  ЖУМАНЫ ГЮНЛЕРИН ЯЗМАКЪ.
  НЕЧЕ ТАМУРДАН ЭТИЛГЕН?
  

• 13 слайд

  УЬЙГЕ ИШ
  Къошма сёзлерден этилинген жанланы атларын язмакъ.
  Масала: гечекъуш…
  

• 14 слайд

  УЬЙГЕ ИШ
  Къошма сёзлерден этилинген жанланы атларын язмакъ.
  Масала: гечекъуш…
  

• 15 слайд

  РЕЛАКСАЦИЯ.
  -Дарсны магъа не пайдасы болду?
  -Къужурлу тийген ерлерин эсгерив.
  -Не йимик четимликлерин эсгерме боламан?
  -Уьйдеги ишимде негер тергев берме герекмен.
  

• 16 слайд

  Азиз халкъым,сизден мени тилевюм:
  Ана тилни аявлагъыз,билигиз.
  Неге тюгюл,аз бусакъ да дюньяда
  Бир заманда да четим этмес тилибиз.