Презентация на тему "Коста Хетагуров

• 1 слайд

  «…Амонд…
  æрра дæн,
  -цæй амондмæ дзурын?»
  
  
  

• 2 слайд

• 3 слайд

• 4 слайд

  
  
  Къостайы сфæлдыстады зынгæ бынат ахсынц йæ писмотæ.
  
  Уыдонæй базонæм, иууыл тынгдæр æй царды цавæр фарстатæ æндæвтой, уыдон. Æмæ, æцæгæйдæр, адæймаг йæ фыстæджы куыд равдиса йæ зæрдæйы мидхъуыдытæ, сагъæстæ, афтæ сæ никуы равдисдзæн.
  

• 5 слайд

  
  
  «Письма Коста – зеркало души поэта. В них Коста предстает перед читателем новыми гранями своего удивительного дарования. Дух и общее направление его творчества остаются неизменными и здесь».
  Они воспринимаются как новеллы, столько в них душевной красоты, тонких наблюдений над жизнью общества и психологией людей, метких и точных характеристик друзей и недугов, тревожных раздумий над смыслом жизни, литературы и искусства»
  
  

• 6 слайд

  «…Амонд…
  æрра дæн,
  -цæй амондмæ дзурын?»
  
  (Хетæгкаты Къостайы эпистолярон бынтæм гæсгæ)
  

• 7 слайд

  «Суанг мæ сывæллоны бонтæй фæстæмæ нæ федтон мады рæвдыд æмæ бинонты цин».
  «Алкæмæн дæр йæ разы вæййы иу тынг хицон адæймаг, (Цæлыккаты Юлианæмæ 1899 азы 12 сентябры), - æппынæдзух куы нæ уа, уæд та рæстæгæй рæстæгмæ. Æмæ уыдонæн, зæрдæмæ хæстæг æвæрд хицонтæн ,адæймаг снывонд кæны йæ царды бонтæй цасдæр рæстæг, адæймаг зоны, иунæг кæй нæу, кæй йын ис, йæ циндзинадыл ын цин чи кæны, йæ хъыгдзинадыл-хъыг æмæ афтæ дарддæр. Ахæм хæстæгдæр адæймæгтæ вæййынц кæнæ фыд, кæнæ мад, кæнæ та æфсымæр, хо, ус, сывæллæттæ. Фæлæ мæнæн та?»
  

• 8 слайд

  Хетæгкаты Леуан – Къостайы фыд
  Къоста йе ппæт уарзондзинад
  дæр схай кодта йæ фыд Леуанæн:
  
  Мæ фыды æз канд уарзгæ нæ кодтон, фæлæ мæм зæды хуызæн касти. Ахæм сыгъдæгзæрдæ æмæ хæрзæгъдау адæймагыл æз никуыуал æмæ никæм фембæлдтæн. Мæ фыдимæ æдзухдæр уыдыстæм æмзонд, сывæллонау дзы никуы зонын над нæ, фæлæ карз уайдзæф дæр. Æцæг уый не 'мбæрста, æз Нывкæнынады академимæ цæмæн бацыдтæн уый, æмæ-иу мæ æппынæдзух фæрсгæ кодта: Уæддæр сы уызынæ, сы?
  (Цæлыккаты Юлианæмæ)
  

• 9 слайд

  Гуыбаты Мария - Къостайы мад
  «Нæй, ничи мæ уарздзæн дæ хуызæн»
  Мæ уарзон, мæ ныййарæг мад!
  Дæ фырты куы ницы уал уырны,-
  Ыстыхсын æй кодта йæ цард.
  Ды куы уаис - куыд бирæ йæ уарзис
  Æмбарис дæ фырты зæрдæ,
  Тыхмийæ, фыдæй йæ цæргæсау
  Ды хъахъхъæнис царды бæргæ.
  Йæ рæдыдтæ уымæн ныббарис,
  Дæдтис ын дæ фæлмæн хъæбыс.
  Циу цардæн йæ амонд – зæгъис ын,
  Фæндагыл- иу уаис йæ ныфс.
  
  

• 10 слайд

  Цæлыккаты Аннæ
  «Хъавыдтæн мæ зæрдæйы уаг равдисынмæ, Хъæрæсейы бæстастæу хæхты, æцæгдæр, дзæбидырау куы рахау-бахау кодтон, уæд.
  Уыцы рæстæджы цы æмдзæвгæтæ ныффысстон, уыдон иууылдæр сты уæлдай æрхæндæг. Мæ фыды мæлæт мын бынтон амардта мæ зæрдæ. Æз мæхи банкъардтон зыбыты иунæг ацы стыр дунейы,»
  фыста Къоста
  Цæлыккаты Аннæмæ
  
  

• 11 слайд

  Варвара Шредерс
  «Мæ уавæр афтæ æвзæр у æмæ йын зæгъæн дæр нæй. Иунæг дæн алцæмæй дæр. Тох кæнын мæ бон нæу. Иу адæймаг хæсты быдыры æфсад нæу. Кæмæн куыд йæ бон у, афтæ йæхи ирвæзын кæнæд. Чырыстийы хатырæй, фысгæ кæн, фысгæ хуыцауы хатырæй».
  

• 12 слайд

  Варвара Шредерс
  
  «Каханов мæ Кавказы крайы арæнтæй арви-тыны тыххæй баны-хас кодта хæстон æмæ мидхъхъуыддæг-ты министртимæ.
  Фæлæ кæдæм? Цас æмгъуыдмæ? Цы бачындæуа?
  
  Ницы фыдми ракодтон, уæдæ агитаци дæр нæ кодтон, газетты цы куыстон, уымæй уæлдай!
  фыста Къоста Аннæмæ
  

• 13 слайд

  Варвара Шредерс
  «Уыцы сахат мæм исчи куы æрбакастаид! Тел райстон æхсæвы фыццæгæм сахатæрдæгыл.
  Уайтагъд адугъ кодтон пост-телеграфы къантормæ æмæ радтон дыууæ телы- Алыксандрмæ æмæ Андухъапармæ.
  Ныр та дæуæн дæр сфыстон манифесты къопи. Хъуыдытæ сæры хæццæ кæнынц»
  
  -фыста Къоста Аннæмæ
  1900 азы 1-æм январы
  

• 14 слайд

  Хетæгкаты Андухъапар
  «Цалынмæ хуыссыдтæн, уæд-мæ бынтон биноныг куыст бакодтон мæ ирон æмдзæвгæ-тæ, æмæ сæ иуæй – иутæ, хи 'æппæлынмæ йæ ма бамбар, диссаджы хорз сты. Æппын фæстаг сæ рауадзын хъæуы»
  - фыста 1897азы 20 августы.
  
  

• 15 слайд

  Цæлыккаты Юлианæ
  «4-æм майы райстон Калакæй телеграммæ: «Абон цензурон комитет бар радта чиныг рауадзынæн»-фыста Къоста Цæлыккаты Алыксандрмæ. Чиныг мыхуыр кæнын бакодта Байаты Гаппойы бар.
  Мæ ирон æмдзæвгæтæ цы бауыдзысты, уымæн ницы зонын. Чи зоны æмæ йæ афтæ рамыхуыр кодтой æмæ дзы мæ уацмыстæ мæхæдæг дæр нæ базонон. Уый æмбисонд уыдзæни, гъе! Хъуыды ма кæныс –уæ фынджы уæлхъус бадгæйæ, æз Гаппойæн стыр зæрдиагæй загътон, цæмæй мын мæ чиныг ма рауадза, цалынмæ йын йæ фæстаг корректурæ мæхæдæг фенон, уæдмæ- фыста Къоста Цæлыккаты Юлианæмæ 1899 азы 5-æм июлы .
  

• 16 слайд

• 17 слайд

  Баййаты Гаппо
  «Æз мæ дзырдтæй базар никуы кодтон, никуыдæр иунæг рæнхъæн дæр нæ райстон æхца! – фыста Къоста мæстæйдзагæй Байы фыртмæ. Æмæ уымæн дæр нæ фыссын, цæмæй фыссон æмæ сæ мыхуыр кæнон…Нæ! Ахæм фыстæн мæ нæдæр йе стыр хъæуы, нæ дæр йæ пайда. Æз фыссын уый, кæцы мæ бон нал вæййы уромын мæ бирæ фæрисгæ зæрдæйы»
  

• 18 слайд

  «Кæд райсдзынæн мæ ахорæнтæ? Афтæ мондаг кæнын нывтæ кæнынмæ æмæ дын куыд зæгъон» (Цæлыккаты Юлианæмæ 1899 азы 24 июны). «Одессæйы цæрын мæ уый тыххæй фæнды æмæ нывкæныны куыст æрмæстдæр Одессæйы ссардзынæн, уымæн æмæ уый у Хуссар Уæрæсейы аивадон æмæ индустриалон центр»- фыста Цæлыккаты Аннæмæ 1899азы Херсонæй. Нывтæ бирæ кæй уарзта, уымæн æвдисæн йæ писмо Цæлыккаты Еленæмæ 1899азы: «Нывты равдыстытæ ам байгом тынг бирæ. Зилын сыл бон-сауизæрмæ, цалынмæ мын лæггадгæнджытæ равдыст сæхгæныны агъоммæ ме 'фцæгготыл нæ ныххæцынц æмæ мæ асинтыл гипнозгондау нæ фæдæлæмæ кæнынц, уæдмæ.»
  «Коста – Леонардо да Винчи осетинского народа. Какую силу любви к своему народу нужно иметь, чтобы в условиях старой Осетии быть одновременно и поэтом, и прозаиком, и драматургом, и театральным деятелем. Все, к чему прикасался он своим вдохновенным пером, озарено обаянием его личности, блеском его необыкновенного таланта»,
  фыста А. Фадеев
  Къостайы тыххæй.
  

• 19 слайд

• 20 слайд

  «Тæхуды ныр дæумæ цæсты кæронæй уæддæр бакæс. Цы зæрдæ дæм дарын, уый тыххæй дардыл нæ дзурдзынæн, æвæццæгæн ыл дызæрдыг нæ кæныс. Бæлвырд дзуапп мын радт, зæгъгæ дæуæй уый домын мæ бон нæу, фæлæ уæддæр мæхицæн ныфс авæрын, ахъуыды кæн. Дæ портрет дын мæ мады къамы фарсмæ сауыгътон»
  
  фыста Аннæмæ
  1892 азы 12 январы,
  1-аг хасты рæстæджы.
  Цæлыккаты Аннæ
  

• 21 слайд

  «…Мæ царды нысантæ, мæ домæнтæ, æмæ мæ царды принциптæ афтæ æндæрхуызон сты, æмæ уыдон ныртæккæйы уавæрты хъомылгæндтæй искæмæн хъарын у æнæхатыр ми, фыдзæрдæ адæймаджы ми. О, фæлæ æз уарзгæ кæнын, уарзгæ. Цыппор мин æфсымæртæй дæр тыхджындæр куы уарзын. Æз уарзгæ кæнын, æмæ мæ уымæ гæсгæ фæнды, цæмæй уыцы уарзон адæймаг æппынæдзух мемæ уа, алы сахат, алы минут йæ уындæй мæхи рæвдауон, йæ фæлмæн улæфтæй мæхи æфсадон, йæ царды алы уысм дæр ын æнæвгъауæй дæттон»
  Цæлыккаты Аннæ
  

• 22 слайд

• 23 слайд

  «Рæстæг ам у, сентябры куыддæриддæр вæййы, афтæ. Нæ мын фаг кæны æрмæст цы?
  
  
  …Амонд… æрра дæн,-цæй амондмæ дзурын?-
  Ацы рæстæджы та амондджын чиу?
  Нæ!- Æз хуыцауæй æндæр цыдæр курын,
  -Базон ма – циу?!
  
  фыста Къоста Аннæмæ
  1899 азы 24-æм октябры
  Цæлыккаты Аннæ
  

• 24 слайд

  
  «Фидар лæуут, фидар, æнгом кæрæдзийы дзырд æмбарут, уый йеддæмæ нын ничи ницы хъомыл у,- афтæ фыста Къоста йæ писмойы æмæ афтæ уыд йæ фæдзæхст йæ уарзон адæмæн дæр. Чи мæ фехъуса, уый мæ кæд бамбарид, чи мæ бамбара, уый мæ кæд никуы ферох кæнид».
  «Æнæкæрон уарзтæй уарз кусын æмæ адæмы. Сахуыр кæн ууыл дæхи æмæ уæд дæуæй амондджындæр ничи уыдзæн зæххыл»- амыдта йæ писмойы йæ уарзон чызг АннæйæнКъоста арæх хъуыды кодта царды ныхмæвæрддзинадыл æмæ йæ писмойы дæр Цæлыккаты Юлианæйы уымæн фæрсы: «Цæмæн ис ахæм бар æмæ иу адæймаг иннæмæн тыхми кæна? Адæймаджы сæрибардзинад хызт цæуыннæ у тыхмийæ?»