Презентация на тему " Обобщение опыт педагога "

• 1 слайд

  «Ж.Болғанбаев атындағы Самар орта мектебі » КММ
  Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі
  Хасенова Бибигуль Зейнегабылденовна
  Білімі: жоғары
  
  Бітірген оқу орны: ШҚМУ, филология факультеті қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы
  
  Еңбек өтілі: 21 жыл
  
  
  

• 2 слайд

  Ахуалды тақырыбым:
  Оқушыларды өз бетімен жұмыс істеуге дағдыландырып, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.
  

• 3 слайд

  Ахуалды тақырыбымның мақсаты:
  Оқытудың озық
  технологияларын
  басшылыққа ала отырып,
  оқушылардың
  өз бетімен
  жұмыс істеуге жауапкершіліктерін арттыру
  

• 4 слайд

  Міндеттері:
  Қазақ тілі мен әдебиетін
  оқытудағы ғылыми
  теориялық деңгейді жоғарылату жұмысын жақсарту.
  

• 5 слайд

  Қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың
  инновациялық технологиялары
  Дебат технологиясы
  СТО
  Ж.Қараевтың деңгейлік тапсырмалар
  М.М.Жанпеисованың «Модульдік оқыту техн»
  Н.А. Оразахынова Сатылай кешенді талдау техн
  Қ.О.Бітібаеваның әдебиетті оқыту инноациялық
  

• 6 слайд

  Қазақ тіліне арналған деңгейлік тапсырмалар
  
  
  I деңгей
  1. «Қазақ тілі» атты өлеңді мәнерлеп оқу, төл дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту.
  Қазақ тілі
  Күш кеміді, айбынды ту құлады;
  Кеше батыр – бүгін қорқақ, бұғады.
  Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде,
  Қан суынған, жүрек солғын соғады.
  
  Қыран құстың қос қанаты қырқылды,
  Күндей күшті күркіреген ел тынды.
  Асқар Алтай – алтын ана есте жоқ,
  Батыр, хандар – асқан жандар ұмытылды!
  (М. Жұмабаев)
  
  
  

• 7 слайд

  II деңгей
  1. «Қазақ тілі» атты өлеңді оқып, өлеңнің негізгі идеясын ашу.
  2. Мына сөздерді сөз құрамына талда.
  Бесікте, тілің, тілмен, ақылы, айтылады./түбір, I - II - жақ, жекеше, көпше т. б/
  3. 1. Нүктенің орнына керекті сөздерді қойыңыз.
  Қазақ елінің рәміздеріне...... жатады
  а/ Байрақ, жалау, жалауша
  ә/ Таңба, белгі, мөр
  б/ Ту, елтаңба, әнұран
  2. Қазақ елі туының түсі.....
  а/ қызыл
  ә/ сары
  б/ көк
  3. Зеңгір көк..... белгісі
  а/ адалдықтың, тазалықтың, аспанның
  ә/ қуаныштың, жеңістің
  б/ жамандықтың, бейбітшіліктің
  4. Күнге табыну...... дүниеге келген
  а/ батыста
  ә/ солтүстікте
  б/ шығыста
  5. Күн бейнесі...... белгісі
  а/ татулықтың
  ә/ байлық пен берекенің
  б/ достықтың
  
  
  

• 8 слайд

  
  
  III деңгей
  1. «Қазақ тілі» атты өлеңнің мазмұнын айт.
  2. Берілген сөздермен сөйлем құрастыр. Туған тілім, тіл байлығы, мақтанышым, құдыретті, үлгі - өнеге.
  
  Тақырып « Қазақстан Республикасы – тәуелсіз ел»
  I деңгей
  1. «Қазақстан Республикасы – тәуелсіз ел» атты мәтінді оқы.
  Бұл дүниеде біздің бір ғана Отанымыз бар. Ол – тәуелсіз Қазақстан. Мемлекеттік тәуелсіздігіміз жарияланған бері Қазақстанды әлемнің жүзден астам елі таныды. Біздің еліміз бірқатар аса беделді халықаралық ұйымдарға, оның ішінде Біріккен Ұлттар Ұйымына, Халықаралық валюта қорына мүше болып қабылданды.
  Егеменді ел болып, халқымыз өз еркімен тұңғыш Президентін сайлады.
  Елтаңбамызды, Туымызды белгіледік. Қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе берілді.
  Біздің туымыз – тәуелсіздік, тілегіміз – бейбітшілік, тыныштық. Еліміздің тұтастығын, жеріміздің бүтіндігін, халықтарымыздың жарастығын аман сақтау - әрбір азаматтың борышы.
  
  

• 9 слайд

  Қазақ тілі пәні бойынша сатылай кешенді талдау үлгілері
  Фонетикалық талдаудың сызбасы
  Сөз
  1. Айтылу,жасалу,жазылу жолдарына қарай:жуан,жіңішке,аралас буынбы сөздер.
  2. Буын:а)ашық (а.б.);
  ә) тұйық (т.б.);
  б) бітеу (б.т.)
  3. Тасымал.
  4.Екпін.
  5.Буын үндестігі.
  6.Дыбыс үндестігі
  а) ілгерінді ықпал ( )
  ә) кейінді ықпал ( )
  б) тоғыспалы ықпал ( )
  
  

• 10 слайд

  С.к.т. Жуан буынды сөзге фонологиялық талдау үлгі- сызбасы
  
  Батырлар
  Бұл сөз айтылу,жасалу, жазылу жолдарына қарай:жуан буынды сөз.Себебі,сөздің құрамындағы дауысты дыбыстар - (2а,ы) жуан дыбыстылар
  Бұл сөз ба-тыр-лар болып үш буынға бөлінеді.Себебі,сөздің құрамында үш дауысты дыбыс бар . Ба(а.б.) - тыр(б.б.) –лар (б.б.)
  ба буыны – ашық (а.б.) буын. Себебі,буын дауыссыз дыбыстан басталып,дауысты дыбысқа аяқталып тұр;
  -тыр,-лар буындары бітеу (б.б.) буындар.Себебі, буындар дауыссыз дыбыстардан басталып,дауыссыз дыбыстарға аяқталып тұр.
  Бұл сөз:
  Ба – болып екі жағдайда тасылмалданады
  тыр - Себебі,сөз үш буыннан тұр н/е
  лар - сөз буын жігіне сәйкес тасылмалданған
  
  

• 11 слайд

  4. Қазақ тілінде сөз екпінінің орны біршама тұрақты, сөз соңғыбуынына қарай ығысып отырады. Сондықтан бұл сөзде екпін –лар буынындағы а дауысты дыбысына тұр.
  Батырлар.
  5. Сөзде түдір мен қосымнаның арасында буын үндестігі бар. Себебі, тұбірдің соңғы буыны – тыр жуан болғандықтан,оған жалғанатын қосымшанвң да (-лар) жуан нұсқаусы келіп тұр. Сондықтан біз оның (-лер) жіңішке нұсқасын алмаймыз.
  Батыр+лар-(-лер)
  6. Баты р+л ар – (-тар,-дар). Сөзде дыбыс үндестігі, түбір мен қосымшаның арасында ілгерінді ықпал ( ) бар. Себебі, түбірдің соңғы дыбысы р үнді болғандықтан, өзіне жалғанатын қосымшаның алғашқы дыбысының (-лар) үндіден басталуын талап етіп тұр. Сондықтан оның (-дар) ұяңнан немесе
  (-тар) қатаңнан басталатын нұсқаларын аламыз.
  
   
  
  

• 12 слайд

  Лексикалық талдаудың сызбасы
  Сөз
  Сөздің атауыш (номинатив) немесе тура мағынасы.
  Сөздің шығу тегіне байланысты туған мағынасы
  1. Түпкі мағына.
  2. Туынды мағына.
  а) Көпмағыналы сөз.
  ә) Омоним.
  б) Синоним.
  в) Антоним.
  г) Кірме сөздер (араб,парсы,моңғол,орыс сөздері).
  ғ) Табу.
  д) Эвфемизмдер.
  е) Дисфемизмдер
  Сөздердің тіркесу сипатына байланысты туған мағыналары:
  1. Сөздің еркін мағынасы.
  2. Фразелогиялық байлаулы мағынасы.
  
  

• 13 слайд

  3. Синтаксистік шартты мағынасы.
  VI. Сөздің стилистикалық қызметіне байланысты туған лексикалық мағыналары:
  Бейтарап мағына.
  Бейнелі мағына (троп пен фигуралардың түрлері)
  Терминдік мағына.
  V. Сөздердің қолданылу сипатына байланысты түрлері:
  Сөздердің қолданылу сипатына байланысты түрлері:
  а) жалпылама лексика;
  ә) қолданылу өрісі тар лексика ;
  б) сөздердің стильдік қызметіне байланысты түрлері;
  в) сөздердің актив және пассив қолданылатын түрлері
  
  

• 14 слайд

  Синтаксистік талдаудың сызбасы
  Сөйлем
  Айтылу сазы мен мазмұнына қарай:хабарлы,сұраулы,лепті,бұйрықты.
  Құрылысына қарай:
  1. Жай сөйлем,
  2. Құрмалас сөйлем: мезгіл мәнді, себеп мәнді, қарсылықты мәнді,түсіндірме мәнді,толғау мәнді,кезек мәнді,амал мәнді, мақсат мәнді
  Сөйлем мүшелері:
  а) бастауыш;
  ә) баяндауыш,
  б) толықтауыш;
  в) анықтауыш;
  г) пысықтауыш;
  Жай сөйлемнің түрлері:
  а) жалаң,жайылма;
  ә) толымды,толымсыз
  б) жақты,жақсыз;
  в) атаулы.
  

• 15 слайд

  V. Сөз тіркесі:
  а) еркін (есімді,етістікті);
  ә) тұрақты.
  VI. Сөздердің байнысу түрлері:
  а) қиысу;
  ә) меңгеру;
  б) матасу;
  в) қабысу;
  г) жанасу;
  VII. Сөздердің байланысу тәсілдері:
  а) интонация;
  ә) жалғаулар;
  б) септеулік шылаулар;
  в) орын тәртібі.
  
  
  

• 16 слайд

  Синтаксистік талдаудың үлгісі
  Өзің құрметтемеген нәрсеге өзгеден қайтіп құрмет күтесің?
  Абай
  саты. Айтылу сазы мен мазмұнына қарай – сұраулы сөйлем. Сұрау мағынасы біреуден жауап күту емес,өз ойын құптау мағынасында айтылған.Сұраулық мағына(қайтіп?) сұрау есімдігі арқылы жасалған.
  саты.Құралысына қарай – жай сөйлем.
  саты. Сөйлемдегі сөздерді сөйлем мүшелеріне талдаймыз:
  1. Не істейсің? – құрмет күтесің – күрделі; құранды; (-сің) жіктік тұлғалы – бастауыш.
  2. Күтетін кім? – сен – дара; жіктеу есімдікті; атау тұлғалы – бастауыш (жасырып тұр).
  3. Кімнен құрмет күтесің? –өзгеден – дара; өздік есімдікті; (ден) шығыс тұлғалы – жанама толықтауыш.
  4. Неге өзгеден құрмет күтесің? – нәрсеге – дара; зат есімді; (-ге) барыс тұлғалы – жанама толықтауыш.
  5. Қай нәрсеге? – өзің құрметтемеген – күрделі; құранды; (-ген) есімше тұлғалы – қатыстық анықтауыш.
  6. Қалай күтесің? – қайтіп – дара ; сұрау есімдікті; (-іп) көсемше тұлғалы – қатыстық анықтауыш.
  

• 17 слайд

  IV саты. Жай сөйлемнің түрлеріне қарай: жайылма;толымсыз(себебі,бастауыш түсіріліп айтылған);жақты.
  V саты. Сөйлемде құрметкүтесін,өзің құрметтемеген деген сөз тіркестері бар. Құрылысына қарай – еркін тіркестер, тұлғасына қарай – етістікті тіркестер.
  V,VII сатылар. Сөйлемдегі сөздерді байланысу түрлері мен тәсілдеріне қарай талдау:
  а) Сен құрмет күтесің – қиысу, тәсілі –жалғаулықты.
  ә) Нәрсеге құрмет күтесің,өзгеден құрмет күтесің – меңгерулер, тәсілдері –жалғаулықты.
  б) Қайтіп құрмет күтесің – жанасу, тәсілі – орын тәртібі.
  

• 18 слайд

  Қазақ тілі тарауларына арналған тест тапсырмалары
  Фонетика
  Лексика
  Морфология
  Синтаксис
  

• 19 слайд

  Әдебиет пәні бойынша сатылай кешенді талдау үлгілері
  Қазақ позиясын сатылай кешенді талдау
  (5- сынып)
  Аторы : Мұқағали мақатае «Барлығы да сендердікі».
  Тақырып – бұл өнер туындысының іргетасы бұл – әдеби шығарма. Әбеби шығарма дегеніміз – бұл белгілі бір дәуірдегі қоғамдық шындық сәулесі
  Жанр түрі –өлең, позия, себебі өлең дегеніміз – белгілі бір өлшеммен қиыннан қиыстырылып, үйлесімді ырғақпен ұйқасып келетін өрнекті сөз жүйесі
  Идеясы: атор тақырып арқылы шындық өмір көріністерін суреттегенде оны өз көзқарасы, өз дүниетанымы тұрғысынан бейнелейді. Сол арқылы өз мақсат , мүддесін, арманын білдіреді.
  4 шумақты. Шумақ аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді
  16 тармақты. Тармақ – өлеңнің әр жолы.
  3 бунақты. Бунақ – белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінуі /Сендердікі/ /өмір, қоғам/ /заман да/
  11 буынды.Буын саны сөздің құрамындағы дауысты дыбыстардың санына байланысты. 1- бунақта 4,2-бунақта 4,3-бунақта 3 буын бар.
  Сен -дер - ді -кі ө-мір қо-ғам, за- ман-да
  Қара өлең ұйқасы. Себебі 1,2,4-жолдары өзара ұйқасқан, 3- жол дара қалған
  
  

• 20 слайд

  
  Ертегінің композициялық құрылысына сатылай кешенді талдау
  
  «Сырттардар» ертегісі
  
  1. Ертегінің басталуы
  
  2. Ертегінің дамуы
   
  3. Ертегінің байланысы
  
  
  4. Ертегінің шиеленісуі
   
  
  
  
  Бай баласының түсі
  
  
  Түс жорыған
  қария, жылқыдағы Кербесті.
  
  
  Баланы Қуған қара
  қасқыр. Ит даусы.
  Жалғыз үй.
  
  Үрей билеп қара
  жігіттің айтқаны
  орындай алмаған
  бала
  
  

• 21 слайд

  5. Ертегінің шарықтау шегі
   
  
  6. Ертегінің шешімі
   
  
  7. Ертегінің қорытындысы
  
  
  Үш сырттанның
  Арпалысы
  
  
  Қара қасқырға
  қанжар салған жігіт
  
   
  Жігіт –адамның сырттаны,қара
  ауыз ит-иттің
  сырттаны, қара
  қасқыр-қасқыр
  дың сырттаны.
  Қасқырға қожа
  болған адам
  
  

• 22 слайд

  Әдебиет пәнін оқыту әдіс - тәсілдері
  
  Кейіпкер тілін талдау
  
  

• 23 слайд

  Мысалы, «Ер Тарғын» жырындағы Тарғын бейнесін оқытуда төмендегі көрнекі құралды пайдалануға болады (кесте-плакат етіп жазып пайдалану).
  
  Үлгі
  
  

• 24 слайд

  «Оқыған азамат» әңгімесіне аннотация – талдау жасау
  
  

• 25 слайд

  Жинақтарда жарияланған
  мақалалар мен іс -тәжірибелер
  

• 26 слайд

• 27 слайд

  Назарларыңызға рахмет!