Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Сөз түзелді, тыңдаушы, сен де түзел...
«Ибраһим мырза данышпан философ еді»
(Шәкәрім)
«Сөзің асыл – баға жетпес, бір сөзің мың жыл жүрсе дәмі кетпес»
(Мағжан Жұмабаев)
Көрме залы
“Өмірінің өзі бір шежіре”
2 слайд
Абай ескерткіштері
Мәскеудегі Абай ескерткішінің ашылу салтанаты
Байқоңыр қаласындағы Абай ескерткіші
Мәскеудегі Абай ескерткіші
3 слайд
Абайдың ұрпақтары
Шәкәрім Құдайбердіұлы
Абайдың інісі Кәкітай
Ақылбай Абайұлы
Оспан Құнанбайұлы, інісі
Әбдірахман Абайұлы
Мекайыл Абайұлы
Тұрағұл Абайұлы
4 слайд
Абайдың ұрпақтары
Тұрағұлқызы Мәкен, Абайдың немересі
Кәмилә Мағауияқызы немересі
Абай шөбересі Қауаш Ақылбайқызы
5 слайд
Тұрағұлқызы Мәкен, Абайдың немересі
Абай баласы Мағауиямен
Абай кітапханада
Абай ұлдары Тұрағұл және Ақылбаймен
6 слайд
Абай (Ибраһим)
Құнанбайұлы
(1845-1904 ж.ж.)
Қазақ халқының ұлы ақыны, композитор, философ,ағартушы, қазақтың жазба, әдебиетінің негізін салушы.
7 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Абай Құнанбайұлы – қазақ халқынын біртуар кемеңгер ақыны, асыл сөздің зергері. Ол 1845 жылы 10 тамыздын дүниеге келген. Ақынның туған жері – Семей өңірі, Шыңғыстау баурайы, Қасқабұлақ бойы. Азан шақырып қойған аты – Ибраһим.
Әжесі Зере сүйікті немересін Абай, яғни сүйкімді деп еркелеткен. Осында кейін ел арасында шын аты аталмай, Абай атанып кетеді.
8 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Абайдың әкесі Құнанбай Өскенбайұлы 1804 жылы дүниеге келген. Ол өзі өмір сүрген ортасында өте беделді, абыройлы адам болған. Құнанбай аға сұлтан қызметін атқарған, Қарқаралы қала-сында жұртшылыққа арнап мешіт соққан.
Меккеге қажылыққа бар-ғанда, қазақтар тоқтап, түсіп жүрсін деп өз қаражатына «Тәкия» дейтін жатын үй салдырған.
9 слайд
Абай (Ибраһим)
Құнанбайұлы
(1845-1904 ж.ж.)
Қазақ халқының ұлы ақыны, композитор, философ,ағартушы, қазақтың жазба, әдебиетінің негізін салушы.
10 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Абайдың анасы – Ұлжан ұстамды, пайымды, дана кісі болған.
Ұлжанның шыққан тегі, яғни болашақ ақынның нағашылары да ақылды, дәулетті адамдар болған. Олар Қаракесек ішіндегі қуақы (қалжың) сөзге дес бермейтін шаншар руынан тарайтын Бертіс бидің тұқымы болып келеді.
11 слайд
Абайдың әжесі – Зере халық қазынасынан нәр беріп, бойына ізгілік шуағын сепкен, білімге итермелеген ұлы ұстазы, тәлімгер анасы.
Немересін ерекше мәпелейтін Зере әже өзі білетін ертегі, әңгімелерін,
қисса-дастандарын айтып, Абайдың қиялын әлдилеуден жалықпайтын.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
12 слайд
Абай он жасынан он екі жасына дейінгі аралықта екі жыл өз ауылында мұсылманша хат таныған.
Ал он екі жасында Семей қаласындағы Ахмет Риза қазіреттің медіресесіне түседі. Мұнда Абай 3 жыл оқиды, үш айдай орыс мектебінен дәріс алады.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
13 слайд
Семей қаласына барған бір сапарында Абай Бекей деген кісінің үйіне түседі. Сол кеште Тоғжаннан аумайтын ақ жүзді бір бойжеткенді көріп, ұнатады.
Ол қыздың есімі – Шүкіман екен.
Абай мынандай сұлу қызға бұл атты қимай «Әй, керім екен» деп тамсанып
«Әйгерім» деп атайды.
Ол осы кездесуден соң Әйгерімге үйленеді.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
14 слайд
Абай көптеген алқалы жиындарда «төбе би» қызметін атқарады.
1885 жылы мамыр айында Шар өзені бойында Қарамола деген жерде орта жүз рулары бас қосып съезд өткізеді. Оған жүзден аса билер қатысады
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Осы жиында 74 баптан тұратын «Ереже» қабылдайды. Абай құн төлеу, әмеңгерлік сияқты баптарға көптеген түзетулер енгізеді. Бірақ Абайдың Оразбай, Жиренше, Күнту сияқты күншіл дұшпандары көп еді.
15 слайд
Ұлы Абай қарапайым пенделерше бір күнін, жылдарын, ауыл-аймағын ғана ойлап толғанбайды.
Ол өткен заманалар мен болашақ дәуірлерге, тек қазақ емес, күллі адамзат қоғамына ортақ рухани заңдылықтарға көз жібереді.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Тапқан ақиқатын алдымен жариялауға құмартады. Әйтпесе ақын да, дана да болмас еді ғой. Ал ақындар мен даналарға тән қасиет – мейірім, мейірімнің сыры – кешірім.
16 слайд
1875-1878 жылдары Абай Қоңыр Көкше еліне болыс болып сайланады. Жерге талас, әмеңгерлік, жесір дауы сияқты даулардың арқасында елде арыз жазу сияқты жаман әдеттердің кесірінен.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Абай Семей қаласына жауапқа шақыртылып, Абайды қаралаушы ояз Үзікбай Бөрібаевтың жаласымен ол түрмеге жабылады.
17 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Абай Семей облысы әкімшілігінде қызмет жасаған, «Семипалатинские областные ведомости» газетінің редакторы Михаэлисті ерекше құрмет тұтқан. Орыс достарымен сырласып, әлем өркениетінің қия-құздарын қырандай самғап кезген.
1880 жылдары Абай Семей зиялылары – жер аударылған поляк жігіті, заң ғалымдарының кандидаты
Северин Гросспен, қазақтың әдет – ғұрыптарын зерттейтін судья П. Маковецкиймен, А. Леонтьев үйінде мейман болған американ журналисі Д. Кеннанмен жақын араласқан.
18 слайд
Зиялы достарының ықпалы арқасында Абай орыс әдебиетімен, атап айтқанда Пушкин, Лермонтов, Тургенев, Толстой, Достоевский, Салтыков-Щедрин, Белинский, Добролюбов шығармаларымен танысады.
Әсіресе Пушкин мен Лермонтовтың шығармаларын сүйіп оқиды.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
Пушкиннің “Евгений Онегинін” қазақ тіліне аударады әрі өзі “Татьянаның хаты” атты ән шығарады. Бұл ән қазақ даласына тез тарап кетеді. Лермонтовтың “Ой”, “Қанжар”, “Дұға” т.б. өлеңдерін ден қоя тәржімалайды.
Алға
Артқа
19 слайд
Қазақ мәдениетіндегі өзгеге ұқсамайтын талант-тар ортасының ұйтқысы - Абай ауылы, Абай.
Ақын айналасындағы талапты жастарды жинап алып, мәдениет пен өнерді, ғылым мен білімді наси-хаттайды, поэзия әлеміне жетектейді.
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
20 слайд
Кемеңгер ақын
«Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымбат» деген өлеңінде адамның сыртқы түрі мен ішкі әлемі әрдайым үйлесе бермейтінін көрсетеді.
Жастарды мүмкіндігінше ақ пен қараны арзан мен қымбатты нақты айыра білуге шақырады:
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы
21 слайд
Пенде – адам –
Қызық – қызығып –
қызық көрмей жүре алмайды –
Құмар – құмарланып –
Есті – ақылды –
Есер – ессіз – ақымақ –
өкініш – өкіну –
баянсыз –
бағасыз –
итқорлықпен –
дерт –
мастық – басы айналу –
ақылдың көзін байлап –
сынау –сын –
бір мәрте – бір рет –
есеп ал –
22 слайд
Есті адамның іс-әрекеті қандай болады деп ойлайсыңдар?
Күтілетін жауап: нәресте жасынан бастап бойында талпыныс бар. Мектеп қабырғасында жақсы оқып, марапаттарға ие болады. Алдына қойған мақсатына жетеді. Қиыншылықтарды жеңе біледі. Мысалы: олимпиада чемпиондары, эстрада жұлдыздары, ғалымдар
23 слайд
Есер адам қандай іс-әрекеттер жасайды?
Күтілетін жауап: адамның жолы болмайды, жаман әдетке құмар болады (ішімдік, нашақорлық, ойын) жалқаулыққа бойұсынады.
24 слайд
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 625 832 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Ажикеева Акмарал Наурызбаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс повышения квалификации
36/72/108 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.