Презентация "Национальный праздник Сагаалган"

• 1 слайд

  Сагаан hараар! Сагаалганаар!
  

• 2 слайд

  Сагаан һара гээшэмнай һайн һайханай бэлгэтэй дэмбэрэлтэй һара мүн. Хүндэ ёһын һара. Хани нүхэсэлэй һара. Хүмүүжэлэй һара. Ажахын жэлэй һуури табиха һара.
  Чингис Богдо Хаанай засагта ерэхэһээ урда тээ жэлдэ монголшууд хабар, намар - хоёр удаа сагаалжа байба.
  1204 ондо улаан хулгана жэлдэ сагаан эдеэнэй дэлгэрэн, түл малай түлжэжэ байһан хабарай эхин һарада Ехэ Монгол Уласые тогтооһон ушараар бүхы монгол туургатанай агууехэ баярай үдэр болоһон байна. Тэрэ гэһэнһээ хойшо үбэлэй үнгэржэ байхада сагаалнабди.
  
  

• 3 слайд

  Һүөөр хэгдэдэг эдеэе буряад зон сагаан эдеэн гэжэ нэрлэдэг. Сагаан эдеэн - эдеэнэй дээжэ. Тиимэhээ эндэhээ Сагаалган гэжэ нэрэтэй болоо. Монгол угсаа­тан сагаан үнгэ хүндэлдэг. Юуб гэхэдэ, энэмнай hайн hайхан юумэнэй, зол жаргалай, нэрэ хүндын hүлдэ гэжэ тоологдодог.
  
  

• 4 слайд

  Сагаалганай гол удхада Ази, Европые эзэлһэн монгол түрэ байгуулһан үйлэ ушар багтахын хажуугаар уг гарбалаа тоолохо, аха захаяа хүндэдхэн золгохо, түрэл гаралаа мэдэлсэхэ, нүхэд зонтойгоо танилсаха, үри хүүгэдээ соёл болбосоролтойгоор һурган хүмүүжүүлхэ гүн гүнзэгы үүргэ багталсана гээшэ. Сагаалган хадаа хүн бүхэнэй нэгэ наһа нэмэһэнэй баяр, ажа амидаралай һайн
  һайхан хэрэгүүдэй эхилхэ үдэр гэжэ тоологдоно.
  

• 5 слайд

  Арбан хоер жэл.
  «Эдэ арбан хоёр жэл юундэ амитадай нэрээр нэрлэгдэнхэйб?» - гээд олон зон асуудаг.
  Урдань хэлсэдэгэй ёhоор, Будда бурханай бүхы амитадые уриhан байгаашье hаань, эдэл амитад бурхантай уулзахаяа ерэhэн юм. Шухалань гэхэдэ, мүнөө хэлэгдэдэг жэлнүүдэй зангаар эдэ амитаднай hубарижа ерээ. Иигэжэл Будда бурхан амитан бүхэндэ нэгэ жэл үгэhэн гэлсэдэг.
  
  

• 6 слайд

  
  Дугжуубэ
  Дугжуубэ гээшэ орой дээрээ хохимой тархи шэмэгтэй 16 ехэ, бага сорнууд юм.
  Сор- тэбхэр хабтагайда бухэлэгдэhэн модон hаднаг. Дугжуубын удха хадаа хамаг амитай юумэнэй сэбэрлэлгэ болоно.
  

• 7 слайд

  
  Бүтүү үдэр .
  
  Бүтүүгэй үдэр гэрээ сэбэрлээд, тахилаа һэргээгээд, бурхандаа зула бадараадаг. Эдеэнэй дээжэ урдань табидаг. Бурхандаа мүргэжэ, нүгэлөө наманшалхадаа, һүгэдэжэ мүргэжэ болодог, һунажа мүргэжэ болодог.
  

• 8 слайд

  Сагаалганай туруушын удэр Лхамо бурхан бухы дэлхэй тойрон, саашадаа буянтай, жаргалтай ажа hуухын тулоо хун зониие адисалдаг. Лхамо бурханай адиста хуртэхын тулоо буряад зон углоонэй 6 болотор унтадаггуй. Харин уртэ бодожо галаа тулэдэг, газаа наранай гарахые хулеэдэг .
  

• 9 слайд

  Шэнын хоёрой үдэр үхибүүд сагаалжа эхилхэ. Аба эжынгээ бурханда ошожо мургэдэг. Мүн ехэшүүлшье золгоодүй, хүндэтэй зонуудаа золгожо, үетэн нүхэдөөрөө сагаалжа гарадаг юм. Хоёрһоо дүрбэн шэнэ болотор залуушуул сагаалдаг юм һэн. Орохо ёһотой айлдаа сагаалжа, уулзаха ёһотой зоноо золгожо, ханилха хүсэлтэй хүнтэеэ танилсадаг.
  

• 10 слайд

  Табан шэнэһээ хойшо наһатайшуул сүлөөтэйгөөр хоног табижа байгаад, амяараа сагаалдаг.
  

• 11 слайд

  Золголго.
  Золголго гэжэ юун гээшэб? Залуу хун наhатай хунуудээ хуедэлжэ альгануудаа оодэн харуулан hарбайн дутэлоод, Сагаалганаар амаршалдаг юм. Ахань альгануудаа доошонь харуулаад, гар дээрэнь гараа табидаг. Золгоhоной hуулдэ хун бэлэгээ, хадагаа барюулдаг юм.
  

• 12 слайд

  
  Хадаг.
  “Хадаг” гэһэн үгэмнай түбэд үндэһэтэй, “тэнгэри” гэһэн удхатай юм. Буряад-монгол зоной бэлэгэй дээдын бэлэг, хүндэлэл ёһололой эгээл дээдын тэмдэг гэжэ хадагаа нэрлэдэг. Эгээл ехээр хүндэлһэн хүндөө хадагуудые баридаг гээшэбди.  Урда сагта хадагай үсөөн байхада, бэе бэедээ дамжуулан, хүндэ ямбатай хүнүүдээ илган хүндэлжэ ябаһан саг байгаа. Юрэнхыдөө хадаг гээшэ алта мүнгэнһөөшье үлүү сэнтэй хүндын тэмдэг байгаа, байһаншье зандаа. 
  5 үнгэ хадагууд : хухэ, шара, ногоон, сагаан, улаан. 
  
  
  
  
  
  

• 13 слайд

  Хии морин.
  Буряад арад түмэмнай Сагаалганаа угтажа, шэнын хоёрой үглөөнһөө тахилгатай хада уулада хии мориёо хиидхэхэеэ хүдөө гарадаг. Хии морин хадаа хуниие муу юумэнhээ хамгаалха, хамаг хэрэгыень бутээхэ аргатай.
  Энэ ехэ хэрэг бэhэтэн, гэрэй эзэн, эрэ хун бутээдэг.
  
  
  
  

Краткое описание документа:

Презентация "Национальный праздник Сагаалган".В презентации дается представление о бурятском национальном празднике Сагаалган.