Презентация "Орта буындарда әдебиеттен оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдары"

• 1 слайд

  Орта буындарда әдебиеттен оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту жолдары
  
  

• 2 слайд

  Орыс тілінде  білім беретін мектептегі «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнін оқытудың мақсаты – оқушылардың қазақ халқының көркем әдебиет туындыларымен, әдебиет теориясымен жүйелі түрде таныстырып, сол негізде оқушыларға жан-жақты тәрбие бере отырып, әдебиетіміздің үздік туындыларымен, көркем мәтіндерді оқыту барысында қазақ тілінде ауызша және жазбаша сөйлеу тілін дамыту, қазақ әдебиеті шығармаларын өз бетінше оқып, түсіне алуын қамтамасыз ететін тілдік негіз қалыптастыру.
  

• 3 слайд

  Әдебиетті ұлағатты адамдар «адамтану» құралы десе, әдебиет пәнін «адам тәрбиелеу құралы» деуге болады. Ол жасөспірімдерге әдебиеттанудан, сөз маржанының қыр- сырын үйренуден жай білім ғана беріп қоймайды, ең бастысы, өмірдің ең қымбаттысы, ең асылы – адалдық, ізгілік, қайырымдылық, мейірімділік, әдептілік, кішіпейілділік, сыпайылық сияқты асыл қасиеттерді бойына сіңіреді. Әдебиет – барлық білім мен өнердің, барлық пәндердің атасы.
  

• 4 слайд

  «Мұғалім әдісті көп білуге тырысуы керек, оларды өзіне сүйеніш, қолғабыс нәрсе есебінде қолдануы керек»
  Ахмет Байтұрсынов
  

• 5 слайд

  «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясы ең басты үш кезеңнен құралады. Осы үш кезеңді пайдалана отырып, ары қарай іске асыратын әр түрлі стратегиялар бар. Олар: «Топтау», «Ойтүрткі», «Инсерт», «5 жолды өлең»,«Венн диаграммасы», «Семантикалық карта», «ЖИКСО», «Еркін жазу» т.б.
  

• 6 слайд

  Өлең құрастыру
  әңгімені аяқтау сурет бойынша мәтін жазу
  
  эссе жазу әңгімеге жоспар құру
  
   
  кейіпкерге мінез- мәтінді бөліктерге бөлу
  деме беру
  мәтінге тақырып қою
  қиялдау арқылы
  сурет салу
  
  реферат жазу
  Шығармашылық жұмыс
  

• 7 слайд

  «Бес жолды өлең» стратегиясында оқушыны ақындыққа тәрбиелеу, шығармашылыққа баулу жүзеге асады
  Көксерек.
  Ашқарақ, азулы.
  Ұрлайды, ызаланады, ұлиды.
  Көксерек-құла түздің тағысы.
  Көкжал.
  
  

• 8 слайд

  «Топтастыру» стратегиясы. Асыранды бөлтірік, оның мінезі.
  
  Даланы аңсайды
  ашқарақ қозыны искелеп, қойды
    үркітеді
  
  
    мойымайды тамақты рұқсатсыз жейді
  
  қыңсыламайды ауыл иттеріне өш
  
  кісі көзінше тамақ жемейді
  
  «Топтастыру» стратегиясын қолдану кез-келген нәрсенің түйінін шешуге, шығармаларды оқи отырып, кейіпкер бойындағы асыл қасиеттерді жинақтап, нені ұққандарын анықтауға тиімді.
  Көксерек
  

• 9 слайд

  «Семантикалық карта» стратегиясы. Семантикалық картаны қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында қолдану арқылы балалардың білімі тексеріледі әрі уақытты үнемдеуге көп көмегі тиеді.
  
  

• 10 слайд

  “Венн”диаграммасы
  
  
  
  
  
  
  Оқушылар өз ойларын, өздері байқаған ақпараттарды өз сөздерімен айта алады. Бұл сатыда оқушылар бір-бірімен әсерлі түрде ой алмастырады, ой түйістіреді, өз үйрену жолын, кестесін жасайды, басқалардың ойын біліп үйренеді
  Қолдан тамақтанады,өз
  иесіне бауыр басады,
  еркелейді, тілін алады
  Айлакер, ашқарақ, дыбыс шығармайды,сұсты, жасымайды
  

• 11 слайд

  Кубизм» стратегиясы.
  1. Суретте. Көксеректің портретін суреттеңіз. (Мәтіннен тауып оқы.)
  2. Салыстыр. Ауыл иттері мен Көксеректі салыстырыңыз. (Айлакер,ашқарақ, дыбыс шығармайды,сұсты, жасымайды) (Қолдан тамақтанады, өз иесіне бауыр басады,еркелейді, тілін алады,қызмет етеді
  3. Зертте. Көксеректің ауылдағы мінез құлқы мен даладағы еркіндіктегі мінез құлқын зерттеп айт.
  4.Қолдан. Көксерек туралы ауыл адамдары не дейді?
  5. Дәлелде. Көксеректі жауыздыққа итермелеген де, Құрмашқа ауыз салдырған да қандай жағдай?
  6.Талда. көксеректің қатігездігін қай тұстарда байқадың?
  Ойын арқылы оқыту. Кубиктің алты жағына жазылған сөздер бойынша жұмыс жасайды. Қандайда бір затты жан - жақты талдайды, талқылайды, сол арқылы білімдерін қайталайды, жаңа білім қосады. Кубикпен жұпта немесе топта жұмыс жасайды.
  

• 12 слайд

  Эссе «Туған ел».
  Мен Жезқазған қаласының кішкентай тұрғынымын. Жезқазған қаласы әдемі де сұлу. Бұл қалада әдемі көшелер, биік үйлер, кең байтақ жерлер бар. Жезқазған қаласы Кеңгір суқоймасының жағасында орналасқан. Ағаштары көп, халықтары кең пейілді. Қазақ халқы қашанда туған жерін қадірлеген. Мен кішкентай болсам да өзіме, еліме, жеріме қызмет еткім келеді.     (Сутбай Адина)
  

• 13 слайд

  6-сынып М.Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясынан алынған «Әжемнің әңгімесі» үзіндісін
  өткен кезде мынандай шығармашылық тапсырма беруге болады:
  

• 14 слайд

  Лексикалық тапсырмалар оқушылардың сөздік қорын байытуға әсер етеді.
  

• 15 слайд

  Ойынның негізгі мақсаты – баланы қызықтыра отырып білімді берік меңгерту болса, мұғалімнің міндеті сол ойын түрлерін пайдалана отырып, оқушыларды өздігімен жұмыс істей білуге, ой белсенділігі мен тіл байлығын арттыра түсуге, түрлі дағды мен шеберлікті меңгертуге қол жеткізу
  

• 16 слайд

  Ойын түрлері :
  «Шеңбер бойымен әңгімелеу», «Пікірталас», «Қатені тап», «Мерзімді жатқа айту», «Мәтін құра» ,«Киностудия» ойындары, «Қазымыр оқушы» оқыта үйрету ойыны, «рөлдік ойындар т.б.
  

• 17 слайд

  «Мәтін құра» ойынының шарты:
  мәтінді оқып шыққаннан кейін сұрақтар құрастырылады.Оқушылар сұрақтарды жүргізушіге өткізеді. Жүргізушіден кез- қелген сұрақтар жазылған парақты алып, жауаптарын ойластырады.жауаптарды ойластырып, мәтін тәртібімен орналастырады да, мәтіннің мазмұны айтылады.
  

• 18 слайд

  «Пікірталас» ойынының шарты:
  оқушылар үш топқа бөлінеді. Орталарынан жүргізуші сайланады. Жүргізуші ортаға әр топтан бір –бір оқушыдан шақырып, сұрақ қояды. Оқушылар алдымен алма – кезек жауап береді. Жауап бере алмаса өз топтарына барып , ақылдасып, қайта жауап беруіне болады.Әр топ өз пікірі бойынша жауап береді. Жүргізуші мұғалімнің көмегімен жауаптарды қорытындылап, келесі сұрақты қойып, бағалап отырады. Ойын соңында әр ойыншыға, әр топқа жиналған ұпай бойынша баға қойылады.
  

• 19 слайд

  СТО – ұстаз бен оқушыны ізденуге жетелейтін, шығармашылық шабыт беретін, толғанып жүрген мәселелерді шешуге бағыт беретін бағдарлама. Әдебиетті оқытуда бұл бағдарламаның тиімділігі мынада:
  оқушының көркем шығарманы танудағы белсенділігі, өзіндік дербестігі жоғарылайды;
  өз ойын жеткізе білу шеберлігі, топ алдында пікір айта алуы қалыптасады;
  мәтінді жан-жақты талдап, шығармаға, кейіпкерге өзіндік көзқарасын қалыптастыра алады;
  - сын тұрғысынан мұғалім де, оқушы да өзіне-өзі баға беріп, еркін ойлануына жол ашады;
  - ұжымды, шағын топта ынтымақтастықпен жұмыс жасап, өзгелер пікірін сыйлау дағдысы қалыптасады;
  жеке тұлға ретінде ұстаз бен оқушының шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.
  
  

• 20 слайд

  Назарларыңызға рахмет!