Презентация по биологии "Қанның ұюы. Тромбоциттер" (8 класс)

• 1 слайд

  Қанның ұюы.
  Тромбоциттер
  

• 2 слайд

  Тромбоциттердің құрылысы мен олардың қан ұюдағы рөлі бойынша алған білімдерін толықтыру.
  Қанның белсендігін арттыруда,гигиеналық дағдыларын сақтауда, салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.
  Организмнің ішкі ортасы деген тарау бойынша ойларын толықтыру, әртүрлі әдістерді қолданып есте сақтау қабілеттерін дамыту.
  
  
  Сабақтың мақсаты:
  

• 3 слайд

  
  1. Лейкоциттер дегеніміз не?
  2. Қан неден тұрады?
  3. Лейкоцит түрлері.......
  4. Ең алғаш фагоцитоз құбылысын ашқан ғалым кім?
  5. Организмнің ішкі ортасы неден түзіледі?
  6. Қан плазмасы құрамын атаңдар?
  7. Гемоглобин дегеніміз не?
  8. Қан қандай қызмет атқарады?
  
  Үйге берілген тапсырманы тексеру
  Лездік сұрақтар:
  

• 4 слайд

  
  1. Қан А) оттекті тасымалдайды
  2. Эриттроциттер В) қан ұйымайтын ауру
  3. Лейкоциттер С) қанның қызыл түсті жасушалары
  4. Гематолог Д) ақ түсті ядролы жасушалар
  5. Гемофилия Е) тіршілік көзі
  6. Гемоглобин Ж) қан ауруын емдейтін дәрігер
  7. Фагоциттер З) плазмадағы нәруыз
  Сәйкес сөздерді табу:
  

• 5 слайд

  Қан (Е)
  Эриттроциттер (С)
  Лейкоциттер (Д)
  Гематолог (Ж)
  Гемофилия (В)
  Гемоглобин (А)
  Фагоциттер (З)
  Сәйкес сөздерді табу(жауаптары)
  

• 6 слайд

  “ Жаңа сабақтың барысы”
  

• 7 слайд

• 8 слайд

  Жаңа сабақты түсіндіру:
  Қанның құрамы плазмадан,
  қызыл және ақ
  жасушалардан тұрады.
  Қан жасушаларына –
  эритроциттер (қанның
  қызыл түсті жасушалары),
  лейкоциттер (қанның
  түссіз жасушалары) және
  тромбоциттер (қан
  пластинкалары) жатады
  
  

• 9 слайд

  Тромбоциттер
  Тромбоциттер сүйек кемігінің
  майында жасалады. Қан
  тамырлары зақымданғанда
  тромбоциттер тез бұзылып,
  қанды ұйытатын ерекше зат
  бөледі. Қан тамырларының зақымданған жерлерін бітейді.
  Тромбоциттердің тіршілік ұзақтығы 7–10 күн.
  Фибриногеннің фибринге айналуы протромбин (бауырда түзілетін қан плазмасының нәруызы) нәруызына байланысты. Протромбин бауыр мен жілік майында болатын «К»
  витаминінің қатысуымен түзіледі. Қан ұюы үшін қан плазмасында кальций тұзы болуы керек
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Тромбоциттер (грекше «thrombos» – қан ұйығы (сгусток) + «kytos» – жасуша) – қан пластинкасы. Тромбоциттер – сүйек майының ірі жасушалары-ның ыдырауынан түзіледі
  

• 10 слайд

  
  Тромбопластин+Са2++протромбин = тромбин.
  Тромбин +фибриноген=фибрин.
  
  Тромбопластин- тромбоциттер бұзылған кезде түзілетін нәруыз-фермент.
  Са2+ - қан плазмасында болатын калций иондары.
  Протромбин – қан плазмасының нәруыз-ферменті.
  Тромбин- белсенді нәруыз-фермент.
  Фибриноген- қан плазмасындағы еріген нәруыз.
  Фибрин- қан плазмасында ерімейтін нәруыз талшықтары(тромб).
  Қанның ұю сызбанұсқасы:
  

• 11 слайд

  Қанның ұюы
  Қанның ұюы – қанда болатын ерігіш фибриноген нәруызын ерімейтін фибринге айналдыратын күрделі үрдіс
  Егер қанда кальций тұзы болмаса, қан ұйымайды. Медицинада адамға құятын қанды ұйымайтындай етіп кальций тұзынан әдейі арылтады. Мұндай қанды 30 күнге дейін сақтауға болады. Адамда сирек болса да, қан ұйымайтын ауру кездеседі, оны «гемофилия» дейді.
  Гемофилия (грекше «haіma» – қан, «phіlo» – жақсы көру) – тұқымқуалайтын ауру. Қаны ұйымайтын адамның қанында глобулин нәруызы болмайды
  
  

• 12 слайд

  Қанның түсі үнемі қызыл ма?
  

• 13 слайд

  “ Жаңа сабақты бекіту ”
  

• 14 слайд

  1.Организмнің ішкі ортасы деп ...................................
  айтады.Қан организмдегі ............ ұлпаға жатады.
  2. Лейкоциттер организмге түскен....................өзіне
  сіңіріп қорытады.3. Қан жасушалары ...........жасалады.
  4. Қанның құрамына ................ және оның ішінде
  қалқып жүретін ............................ тұрады. 5.Қандағы
  ерітінді күйіндегі фибриноген ерімейтін ...................
  талшығына айналады. 6. Лейкоциттер сүйек
  кемігінде, .................. мен ...........................түзіледі.
  Ой қозғау
  ( биологиялық диктант)
  

• 15 слайд

  1.Организмнің ішкі ортасы деп қан,лимфа,жасуша
  сұйықтығын айтады. 2. Қан организмдегі дәнекер
  ұлпаға жатады.3. Қан жасушалары сүйек кемігін-
  де жасалады. 4. Қанның құрамы плазма және
  оның ішінде қалқып жүретін жасушалардан тұра-
  ды. 5.Қандағы ерітінді күйіндегі фибриноген
  ерімейтін фибрин талшығына айналады.6. Лейко-
  циттер сүйек кемігінде, көкбауыр мен лимфа
  түйіндерінде түзіледі.
  Биологиялық диктанттың жауабы:
  

• 16 слайд

  Қан жасушалары мен олардың ерекшеліктері (кітаппен жұмыс)
  

• 17 слайд

  Тест жауаптары
  
  І нұсқа: 1-а, 2-а, 3-а, 4-а, 5-а,6-б,7-а, 8-а, 9-бәрі,10-а.
  
  
  ІІ вариант:1-а, 2-ә,3-ә,4-а,5-б,6-в,7-б,8-а,9-а,10-б.
  
  

• 18 слайд

  Үйге тапсырма: &32
  109-сұрақтарға жауап жазып келу.
  

• 19 слайд

  Назарларыңызға рахмет!