Презентация по чеченскому языку на тему "Ц1ердешан лург, дийриг дожарийн цхьаллин а, дукхаллин а терахьашкахь хийцадалар" (4 класс)

• 1 слайд

  1.Маршалла хаттар.
  2. Ц1ера болх таллар.
  -Х1ун еллера шуна ц1ахь ян? (Дешнаш лега деллера )
  -Д1адеша шаьш дешна дешнаш. Муьлха чаккхенаш ю цхьаллин терахьехь доланиг дожаран ц1ердешнийн?
  Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь доланиг дожаран ц1ердешнийн?
  Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь ц1ерниг дожаран ц1ердешнийн?
  
  

• 2 слайд

  3. 1алашо йовзийтар.
  «Йист йоцу х1орд санна ,
  бу хьуна шорта
  ша хууш волчунна
  вайн нохчийн мотт.» 
  
  

• 3 слайд

  Д1адеша шина б1ог1амалгера дешнаш
  К1антана к1анта
  К1енташна к1енташа
  Москална москало
  Москалшна москалша
  Аьхкенна аьхкено
  Шакарна шакаро
  

• 4 слайд

  -Д1аелла учебникан 72-74 –г1а аг1онаш. Муьлха дожарш ду вай тахана 1амо дезаш дерш?
  -Х1ун болх бийр бу вай уьш дика 1амийта? Стена т1ера д1аболор бу вай болх?
  -Вайна тахана девзар ду ц1ердешан лург а , дийриг адожарш , церан хаттарш. Вайна 1емар ду лург ,дийриг дожарийн цхьаллин а , дукхаллин а терахьашкахь тидам бан , башхаллаш йовза. Вайна 1емар ду ц1ердешнаш лега.
  
  

• 5 слайд

  4. Керле тема хьехар.
  Цхьаллин а ,дукхаллин а терахьашкахь лург а , дийриг а дожаршкара ц1ердешнийн дидам бар.
  Шардар № 125, аг1о 65
  -Бераш д1адеша 72-г1а аг1он т1ера дожарш а , хаттарш а. Муьлха хаттарш ду ц1ердешан лург дожаран? Дийриг дожаран?
  -Вай дожаршкахь хийцор ду цхьаллин а , дукхаллин а терахьашкахь дешнаш: пхьагал, 1уьйре , книжка ,хьехархо.
  -Д1аеша дешнийн хийцадаларан хьалхара кеп. Муьлха чаккхенаш ю цхьаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ? (-на,-о).
  -Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь лург ,дийриг дожарехь ц1ердешнийн ? (-шна,-ша).
  
  

• 6 слайд

  -Муьлхачу дешан хир ю иштта чаккхенаш? (Пхьагал дешан).
  -Легаде и дош шина терахьехь. Билгалъяха чаккхенаш.
  -Д1аеша дешнийн хийцадаларан шолг1а кеп. Муьлха чаккхенаш ю цхьаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ?
  Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь лург ,дийриг дожарехь ц1ердешнийн ?
  
  

• 7 слайд

• 8 слайд

• 9 слайд

  -Муьлхачу дешан хир ю иштта чаккхенаш?
  -Лега и дош шина терахьехь. Билгалъяха чаккхенаш
  -Д1аеша дешнийн хийцадаларан кхоалг1а кеп. Муьлха чаккхенаш ю цхьаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ?
  Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ?
  
  

• 10 слайд

• 11 слайд

  -Муьлхачу дешан хир ю иштта чаккхенаш?
  -Лега и дош шина терахьехь. Билгалъяха чаккхенаш.
  -Д1аеша дешнийн хийцадаларанйоьалг1а кеп. Муьлха чаккхенаш ю цхьаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ?
  Муьлха чаккхенаш ю дукхаллин терахьехь лург ,дийриг дожаршкахь ц1ердешнийн ?
  
  

• 12 слайд

• 13 слайд

• 14 слайд

  -Муьлхачу дешан хир ю иштта чаккхенаш?
  -Лега и дош шина терахьехь. Билгалъяха чаккхенаш
  -Стенан тидам би аша? Оцу дешнийн хийцадалар тайп-тайпана ду).
  
  

• 15 слайд

• 16 слайд

  •Керла хаамаш таллар.
  Берашка шайга болх байтар.
  Шардар № 124 , аг1о 65.
  (Бераша шаьш кхочушдо шардар).
  -Аюб доккхачу элпаца х1унда яздина?
  
  

• 17 слайд

  5. Сада1аран миноташ.
  Х1оршма бу сан г1оьнчий:
  Кегий к1ентий, йо1арий.
  Хьайна лаахь, шина декъе
  Берзош, уьш ахь бекъа:
  Лаахь - иштта, лаахь - вуьшта,
  (Куьйгашхьала а дохуьйтий,
  0ьг1аз rlyp бац цкъа а! (п1елгаш шина декъе доькъуш, байташ йоьшу).
  
  

• 18 слайд

  6. Керла тема кхин д1а а хьехар.
  Ц1ердешнийн дожарийн подлежащи хиларан тидам бар.
  Шардар № 139, аг1о 73.
  -Д1адеша т1едиллар. Муха кхочушдан деза шардар?
  -Д1аеша хьалхара предложени. Билгалдаьхначу дешнашна т1ера хаттарш х1иттаде ц1ердешнашна.
  Муьлхачу дожарехь ду ц1ердош?
  -Муьлханиг ду оцу предложенехь сказуеми?
  -Муьлханиг ду подлежащи?
  -Д1аеша шолг1а предложени. Муьлханиг ду сказуеми?
  -Подлежащи? (
  -Муьлхачу дожарера дош хуьлу гуттар а подлежащи?
  
  

• 19 слайд

  Дагахь латтаде: ц1ерниг дожарера дош подлежащи хуьлу ,нагахь сана дийриг дожарера дош предложенехь дацахь. Дийриг дожарера дош предложенехь далахь иза гуттара а подлежащи хуьлу.
  
  

• 20 слайд

  7. Жам1 дар.
  -Муьлхачу хаттаршна жоьпаш ло ц1ердешан лург дожаро? Дийриг дожаро?.
  -Муьлха чаккхенаш хуьлу цхьаллин терахьехь ц1ердешнийн лург дожарехь? Дийриг дожарехь?
  -Муьлха чаккхенаш хуьлу дукхаллин терахьехь ц1ердешнийн лург дожарехь? Дийриг дожарехь?
  

• 21 слайд

  8. Рефлекси.
  -Х1ун кхиамаш бехи аша?
  9. Ц1ахь бан болх балар.
  Шардар № 142, аг1о 75.